Afb. 2: De nieuwe Kruispoort uit 1593. De oude poort was door
de Haarlemmers in 1573opgeblazen
het Huis ter Kleef, het kasteel dat minder bekend is als
woonkasteel van de Brederodes, zeker in vergelijk met
het kasteel Brederode, waaraan de nog immer imposante
ruïne in Santpoort-Zuid (Velsen) herinnert.
Terug naar de Middeleeuwen; de Holtlandse
geschiedenis in vogelvlucht.
in een gebied dat wij (globaal) omschrijven als Zeeland,
Zuid - en Noord-Holland. Ter ondersteuning van dit
gezag werden in het hele gebied versterkte steunpunten
gebouwd, waaronder in 1132 (oudste vermelding) het Huis
te Aelbertsberg (zuidelijk van Caprera, later het Huis Blom-
mendaal genoemd), tijdens het bewind van Graaf Floris II.
Lokale leenmannen ondersteunden de graaf van Holland.
Hieronder de Heer van Brederode, die zijn gezag uitoe
fende over grote delen van Kennemerland waaronder de
ambachten (districten) Aelbertsberg, Tetterode, Voge
lenzang, Zandvoort, Schoten, Noord - en Zuid Akendam,
Velsen, Haarlemmerliede, Noord-Schalkwijk, Hofambacht
en Schoorl.
Tussen ca. 1100 en 1300 regeerden in onze gebieden de
Graven van het Hollandse Huis onder de Rooms Koning,
respectievelijk de Keizer van het Duitse Rijk. In de periode
daarna, tussen 1299 en 1428, regeerden het Henegouwse/
Beierse Huis en het Bourgondische Huis. We leefden nog
in de feodale tijd, waarin de Landsheer de eigenaar van de
grond was. Via het leenstelsel konden loyale leenmannen
van de leenheer grond en rechten (b.v. tol en belastingen)
in bezit krijgen, waarvoor zij in ruil diensten moesten
verlenen (b.v. rechtspraak
en militaire ondersteuning)
aan de leenheer. De Graven
van Holland, West Friesland
en Zeeland waren binnen
dit stelsel leenman van de
leenheer van de huizen van
Duitsland, Henegouwen/
Beieren of Bourgondië.
Op hun beurt waren de
Graven van Holland weer
de leenheren van b.v. de
Afb. 3: Jacoba van Beieren, Heren van Brederode, de Van
Henegouwse Huis, 1401 ~1436. Wassenaars, Van Arkels of
Van Egmonds.
Graaf Floris V (1256 - 1296) slaagde erin om Zeeland en
West-Friesland bij Holland (Holtland en Kennemerland) te
voegen en zowel
Friezen als de Ken-
nemers onder de
duim te houden.
De adel, ontevre
den met het toene
men van de macht
van de graaf en
dus het afnemen
van de eigen
macht, verzette
zich tegen de aspi
raties van de graaf.
Na de moord op
Floris V herstelde
Afb. 4: Graaf Floris V
Jan II van Avesnes 1 1
(Henegouwse Huis, 1248 - 1304) de rust en verstevigde hij
de Hollandse positie ten opzichte van Vlaanderen.
Vanaf 1100 vestigden de Graven van Holland hun gezag
De Hoekse en Kabeljauwse twisten.
De Brederodes en de Van Wassenaars waren nauw
verbonden met de politieke ontwikkelingen en escala
ties in de periode 1300 - 1500, bekend onder de naam
"Hoekse - en Kabeljauwse twisten". Oppositie tegen het
landsheerlijke gezag en de opkomst en vrije positie van de
steden waren belangrijke achterliggende redenen, maar
de samenstelling van deze partijen en de beweegredenen
hadden een wisselend karakter en liepen door alle klassen
en standen heen. Adellijke geslachten zoals de Brederodes
en de Van Wassenaars behoorden altijd tot het kamp van
de Hoeken, welk de landsheer ondersteunde.
48
flCtCM (V> V!\>UULW it <n idiAiun,
O'IIWH mtVK K'W F* Ml! hl
