Afb. 2: De nieuwe Kruispoort uit 1593. De oude poort was door de Haarlemmers in 1573opgeblazen het Huis ter Kleef, het kasteel dat minder bekend is als woonkasteel van de Brederodes, zeker in vergelijk met het kasteel Brederode, waaraan de nog immer imposante ruïne in Santpoort-Zuid (Velsen) herinnert. Terug naar de Middeleeuwen; de Holtlandse geschiedenis in vogelvlucht. in een gebied dat wij (globaal) omschrijven als Zeeland, Zuid - en Noord-Holland. Ter ondersteuning van dit gezag werden in het hele gebied versterkte steunpunten gebouwd, waaronder in 1132 (oudste vermelding) het Huis te Aelbertsberg (zuidelijk van Caprera, later het Huis Blom- mendaal genoemd), tijdens het bewind van Graaf Floris II. Lokale leenmannen ondersteunden de graaf van Holland. Hieronder de Heer van Brederode, die zijn gezag uitoe fende over grote delen van Kennemerland waaronder de ambachten (districten) Aelbertsberg, Tetterode, Voge lenzang, Zandvoort, Schoten, Noord - en Zuid Akendam, Velsen, Haarlemmerliede, Noord-Schalkwijk, Hofambacht en Schoorl. Tussen ca. 1100 en 1300 regeerden in onze gebieden de Graven van het Hollandse Huis onder de Rooms Koning, respectievelijk de Keizer van het Duitse Rijk. In de periode daarna, tussen 1299 en 1428, regeerden het Henegouwse/ Beierse Huis en het Bourgondische Huis. We leefden nog in de feodale tijd, waarin de Landsheer de eigenaar van de grond was. Via het leenstelsel konden loyale leenmannen van de leenheer grond en rechten (b.v. tol en belastingen) in bezit krijgen, waarvoor zij in ruil diensten moesten verlenen (b.v. rechtspraak en militaire ondersteuning) aan de leenheer. De Graven van Holland, West Friesland en Zeeland waren binnen dit stelsel leenman van de leenheer van de huizen van Duitsland, Henegouwen/ Beieren of Bourgondië. Op hun beurt waren de Graven van Holland weer de leenheren van b.v. de Afb. 3: Jacoba van Beieren, Heren van Brederode, de Van Henegouwse Huis, 1401 ~1436. Wassenaars, Van Arkels of Van Egmonds. Graaf Floris V (1256 - 1296) slaagde erin om Zeeland en West-Friesland bij Holland (Holtland en Kennemerland) te voegen en zowel Friezen als de Ken- nemers onder de duim te houden. De adel, ontevre den met het toene men van de macht van de graaf en dus het afnemen van de eigen macht, verzette zich tegen de aspi raties van de graaf. Na de moord op Floris V herstelde Afb. 4: Graaf Floris V Jan II van Avesnes 1 1 (Henegouwse Huis, 1248 - 1304) de rust en verstevigde hij de Hollandse positie ten opzichte van Vlaanderen. Vanaf 1100 vestigden de Graven van Holland hun gezag De Hoekse en Kabeljauwse twisten. De Brederodes en de Van Wassenaars waren nauw verbonden met de politieke ontwikkelingen en escala ties in de periode 1300 - 1500, bekend onder de naam "Hoekse - en Kabeljauwse twisten". Oppositie tegen het landsheerlijke gezag en de opkomst en vrije positie van de steden waren belangrijke achterliggende redenen, maar de samenstelling van deze partijen en de beweegredenen hadden een wisselend karakter en liepen door alle klassen en standen heen. Adellijke geslachten zoals de Brederodes en de Van Wassenaars behoorden altijd tot het kamp van de Hoeken, welk de landsheer ondersteunde. 48 flCtCM (V> V!\>UULW it <n idiAiun, O'IIWH mtVK K'W F* Ml! hl

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2016 | | pagina 50