Santpoort bestemmingsplannen en in sommige gevallen zijn er zelfs helemaal geen bestemmingsplannen. Maar met name het ontbreken van een gemeentelijk monumenten- en welstandsbeleid is in haar ogen de oorzaak van verwaarlo zing, verminking en sloop van veel waardevolle zaken. Op het moment dat de stichting het levenslicht ziet is het monumentenbeleid van de gemeente Velsen op een dood punt beland. Waarschijnlijk is dat ook de reden dat veel moois onnodig verdween. Een korte terugblik naar de monumentenzorg in Velsen voor 1976 is waarschijnlijk verhelderend voor het vervolg. In november 1951 wordt op basis van de gemeentelijke "Verordening tot behoud van monumenten in de gemeen te Velsen" van december 1950 een monumentencommis sie geïnstalleerd. De taak van de commissie is een lijst van te beschermen objecten in Velsen op te stellen en daarbij vooral te letten op die zaken die kenmerkend zijn voor het stads- of dorpsbeeld. Veel is in de oorlog verloren gegaan en het is dus van belang grote zorg te besteden aan wat er is overgebleven. Opvallend is dat het gemeentebestuur van Velsen niet wil wachten op de nieuwe landelijke wetgeving, die dan in de maak is. Het getuigt van visie om als gemeente zelf een start te maken met de inventarisatie van het gemeentelijke cultuurhistorische erfgoed. In 1953 resulteert dit in "een lijst van panden, historische objecten, beken en gebieden die in aanmerking zouden kunnen komen voor gemeentelijke bescherming. De gemeenteraad neemt dit voorstel over." In 1961 wordt de landelijke monumentenwet van kracht. In 1969 stemt de gemeenteraad in met de door het ministe rie van CRM (Cultuur Recreatie en Maatschappelijk Werk) samengestelde lijst van rijksmonumenten in de gemeente Voorkant van het Monumenteninven- tarisatierapport van Santpoort- Noord en - Zuid. De inventarisatie is grotendeels door de Stichting zelf verricht. Velsen, waarvan in 1973 de definitieve versie verschijnt. Bij het in werking treden van de Monumentenwet van 1961 vervalt de gemeentelijke verordening van 1950 en is er geen basis meer voor een eigen gemeentelijk monumen tenbeleid. Toch zijn er van 1950 tot 1970 gemeentelijke monumentencommissies aan het werk geweest. In de loop van de jaren is veel aandacht besteed aan de restau ratie- en verbouwingsplannen van historische gebouwen, waarvan enkele in Santpoort, maar met name aan het herstel van het dorp oud-Velsen. In de periode 1970-1975 functioneert de commissie nauwe lijks meer en is de lijst uit 1953 compleet vergeten. (Zie De Zandpoort 1984, pag. 18 en De Zandpoort 1994, pag. 13) In de jaren na 1975 wordt van ambtelijke zijde, met name door de gemeentearchivaris Siebe Rolle, en vanuit de histo rische stichtingen Het Dorp Velsen en de Stichting Santpoort herhaaldelijk gepleit voor een nieuwe monumentenverorde ning, een nieuwe monumentencommissie en het opstellen van een gemeentelijke monumentenlijst. Op de lijst van rijksmonumenten zijn namelijk niet alle eerder geselecteer de panden opgenomen; zij zijn echter wel van belang voor de sociaal-economische geschiedenis van Velsen. Uiteindelijk wordt in 1983 een nieuwe monumentenver ordening door de raad vastgesteld en wordt door wet houder Bijl in 1984 een nieuwe monumentencommissie geïnstalleerd. Namens de Stichting Santpoort neemt mevr. L. Vermande-Deinum zitting. De opdracht is het maken van een volledige inventarisatie van Velsen inclusief de historisch stedebouwkundige en landschappelijke struc turen, met een advies tot bescherming. Mevr. Joke van der Aar wordt de vaste adviseur van de commissie. Voor Santpoort-Noord en -Zuid is de stichting van 1977 tot 1982 bezig geweest met een eigen inventarisatie, daarmee een waardevolle bijdrage leverend aan het werk van de commissie. In 1989 wordt het (derde) rapport "Santpoort-Noord en -Zuid" gepresenteerd. In 1991 verschijnt het in boekvorm onder de titel: "Sant poort, twee dorpen in de schaduw van Brederode" door Joke van der Aar en Siebe Rolle. Als in 1995 alle gemeentedelen zijn geïnventariseerd wordt de commissie ontbonden. Er komt een geïntegreerde commissie stedelijk schoon, waarvan een of twee leden met een cultuurhistorische achtergrond. Dit is het mi- 6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2016 | | pagina 8