tijd, die daaraan herinneren. Een voorbeeld is het hierbij
afgebeelde schilderij van HendrickAverkamp uit 1620
(afb. 2, blz. 38).
Omstreeks het begin van de 18e eeuw werd colf op straat
minder populair omdat ruiten sneuvelden en voor
bijgangers geraakt werden. Cafébazen zochten naar
mogelijkheden om hun klandizie in de straat te houden
en om hun omzet op peil te houden, en zo ontstond
langzamerhand kolf met een k. Overigens een heel ander
spel, alleen de stok heeft nog overeenkomst met "colf".
In de Oprechte Haerlemsche Courant van 26 december
1744 blijkt dat Herberg De Wildeman aan de Heereweg
in Santpoort een kolfbaan bezat, waarschijnlijk om
de reden hierboven genoemd. Die Heereweg is nu de
Hoofdstraat, maar de herberg lag op een andere locatie
dan waarop vandaag de dag Café-Brasserie De Wilde
man is gevestigd. Destijds besloeg de herberg namelijk
de huidige huisnummers 196,198,200 en 202. Onder
nr. 196 bevindt zich nog een kelder met tongewelf uit die
tijd. De advertentie waarin De Wildeman te koop wordt
aangeboden, luidt letterlijk: "Op Woensdag, den 6 Ja
nuary, 1745, 's avonds ten 6 uuren, zal in de Sandpoort
ten huyze van Pieter Jacobsz. Sterkman, hospes in de
Herberg de Wildeman, bij Executie verkogt worden
dezelve H E R B E R G, voorzien met verscheyde Loge-
able Vertrekken, Stallingen, Schuur en Kolfbaan &c."
Rond die tijd, midden 18e eeuw, waren er alleen al in
Amsterdam meer dan 200 kolfbanen. Tot op de dag van
vandaag zijn er in Nederland nog 15 kolfbanen, waarvan
14 in Noord-Holland. Hierop spelen 34 verenigingen.
Santpoort hoort hier niet meer bij.
Bronnen:
Informatie van Dirk Spijker, Andijk
www.kolfbond.nl, website van de Koninklijke Neder
landse Kolf Bond
Jubileumboek ter ere van het 100-jarig bestaan van
de Kennemer Golf Country Club, "Serendipity of
Early Golf", door Robin K. Bargmann, 2010
Gravure van een kolfbaan door Jan Casper Philips,
ca. 1750
8