De gang van Santpoort naar Beverwijk:
vervoer
vans
Jos Diekstra
Vroeger werden groenten en fruit op de tuin verkocht of
uitgevent langs de deuren: een tijdrovende en vermoeien
de bezigheid. Vrouwen droegen vaak een evenaar (juk)
met manden, mannen droegen een zg. draagkriel (draag
mand) op de rug.
Gingen tuinders ter veiling, dan begaven zij zich tot ver
in de vorige eeuw voornamelijk met handkar, hondenkar
of paard en wagen naar Beverwijk. Wie geen hondenkar
bezat, kon er een huren voor fl. 1,-. Over deze zwoegende
tuinders die met hun handkar ter veiling gingen, wordt het
volgende geschreven:
"In zweetdampen, met bemorste kielen, geurvracht hoog
opgestapeld en wijduit geladen van achter en van vóór,
tot op de handkruk, zacht zwiepend op de verlengbomen,
verduwden ze hun loodzware karren, met borst en arm-
spanning, pezig gestramd, 't lijf in rukkende stooten"
Niet elke hond werd voor de kar gespannen. De dieren die
de vracht moesten trekken, werden gekeurd voordat ze als
trekdier werden ingezet. Na hun tocht naar de Beverwijkse
veiling was het op de Breestraat aansluiten in de lange rij
en wachten. Voor de honden en ezels werden dan water
en likstenen (zout en mineralen) neergezet. Toch kon de
aanblik van deze zwoegers de nodige emoties oproepen.
"Daar is een ras Trekhonden, 't wordt niet ontkend,
Forsch gespierd, groot en sterk, aan arbeid gewend;
Maar een schande voor 't land, een gruwel op straat,
Zijn Karren met hondjes ver onder de maat."
Later zal de oogst ook per vrachtwagen worden aange
voerd.
De spoorwegen worden ingezet om de export in goede ba
nen te leiden. Grote wagonladingen vertrekken per spoor
richting Duitsland (in 1909 maar liefst 600 wagons).
Beverwijk bezat een kleine haven die strategisch gunstig
vlakbij het centrum lag: De Meer. Deze stond weer in
verbinding met het IJ. Vandaaruit kon boten vol tuinbouw
producten de verschillende steden bereiken. Begrijpe
lijkerwijs trachtte men gebouwen te huren of te kopen die
aan of vlakbij deze haven gelegen waren.
Het vele transportverkeer drukt te zwaar op de ver
keersaders in Beverwijk. De Koningstraat slibt dicht. De
Breestraat staat vol wachtende tuinders met hun hand
karren. Later zullen daar nog de kleine en grotere vracht
wagens bijkomen. Uiteindelijk zullen de veilingen naar het
industriegebied aan de Parallelweg verhuizen, dat gunstig
ligt voor de afvoer van de producten.
Bronvermelding
Zie artikelen over de aardbeienteelt en de veiling
(pag. 4 en pag.9)
|j v-
mmr- M - timd/t
-
Hondenkar.
Foto: privécollectie.
13
as/jjCV
-
