etc. De vele crisismaatregelen in het blad betroffen niet
alleen de bloembollenteelt en -handel, maar ook allerlei
groenten: bepalingen over toegestane uitvoer uitgesplitst
naar product. Ook werden de kwekers geholpen met de
aanpak: hoe moeten bonen bemest worden, methoden
om groenten te drogen etc. Door groente te verbouwen
hielden tal van bedrijven het hoofd boven water.
De firma A. Tabernal Zn verdiende ook geld met (kunst)
mest: in 1916 plaatsten zij verschillende advertenties die
begonnen met: "wij kunnen u nog leveren" en vervolgens
verschillende soorten organische en kunstmest. Het was
hetzelfde jaar waarin in het Weekblad artikelen versche
nen over het tekort aan kunstmest doordat de (grondstof)
aanvoer stokte: er is bijvoorbeeld in Duitsland gebrek aan
spoorwegmateriaal, aan arbeidskrachten etc.
Maar niet alle bedrijven hielden het vol. Zo was er in april
1916 een liquidatieveiling in Santpoort, "noodzakelijk door
de oorlogstoestanden".
Op 22 mei 1917 was er weer een liquidatieveiling. Het
resultaat was niet altijd slecht. Want over deze veiling en
één op 24 mei 1917 in Santpoort schreef het Weekblad "de
belangstelling was zeer goed, de prijzen konden, de huidi
ge omstandigheden in aanmerking genomen, bevredigend
genoemd worden".
Toch was 1917 een moeilijk jaar. In augustus 1917 werd een
algeheel verbod op de uitvoer van bloembollen uitgevaar
digd. De situatie vroeg om steeds meer doorzettingsver
mogen en inventiviteit van bollenkwekers en -handelaren.
Men haalde daarom opgelucht adem, toen in 1918 de
wapenstilstand gesloten werd.
De bloembollensector was niet ineengestort. De groente
teelt had daarbij een belangrijke rol gespeeld. Het areaal
was wel ingekrompen en het duurde even voordat er van
echt herstel sprake was. Om de bollenverkoop te stimule
ren werd in 1918 in Heemstede de eerste Flora gehouden.
In de twintiger jaren ging het voorspoedig met de bloem
bollensector, vooral na 1924. Ook hier in Santpoort bleef
tot ruim na de Tweede Wereldoorlog de bloembollencul
tuur zijn stempel drukken op de samenleving in de twee
dorpen.
Bronvermelding
Marcel Bulte, Wim Post- Bloeiende Bedrijvigheid, 400
jaar bloembollenbedrijven in Zuid-Kennemerland.
Haarlem, 2002
Maarten Timmer-Bloembollen in Holland 1860 - 1919.
Houten, 2009
Weekblad voor Bloembollencultuur- Jg. 1891/1892,
1892/1893, 1895/1896, 1896/1897, 1900/1901, 1909/1910,
1910, 1911, 1913/1914, 1915/1916, 1916/1917, 1920, 1921.
Haarlem
Met dank aan Andy Nijssen.
24