de kerk om de nacht door te komen; de kachels waren al
opgestookt voor de zondagsdienst. Maar iets ging er die
nacht fout, er brak een vernietigende brand uit. De aan
wezige personen konden de kerk ontvluchten, maar alar
meerden niet de brandweer. De brand werd in de nacht
rond half drie ontdekt door de tuinman en de koetsier
van de buitenplaats Vlugthoven van de heer Enschedé.
Deze buitenplaats lag ten oosten van de kerk. Snel werd
opperbrandmeester Keers van de vrijwillige brandweer
in het dorp gewaarschuwd. Normaal werden de kerk
klokken geluid om de brandweerlieden te waarschu
wen, maar dit ging nu niet omdat de kerk zelf in brand
stond. Met trommelslag en een noodklok werden de
brandweerlieden en de dorpelingen gewaarschuwd. Het
duurde dus allemaal wat langer dan normaal. Waterlei
ding was er in die tijd nog niet, dus het bluswater moest
gehaald worden uit de vijver van het buiten Zorgvrij van
de heer De Clerck, die op 200 meter afstand lag. Zo snel
mogelijk werden de slangen door de brandweerlieden en
de dorpelingen uitgelegd. Maar intussen was de kerk niet
meer te redden en werd alle aandacht gegeven aan het
behoud van de openbare lagere school en de Gemeen-
tesecretarie aan de andere kant van de weg. Het vuur
was zo heftig dat ook de secretarie werd aangetast. Met
moeite konden de overige percelen behouden worden.
Een geluk was dat de wind goed stond ten opzicht van
een rieten dak en een hooischelf in de omgeving van de
kerk, anders hadden ook deze een groot gevaar gelopen.
Het dak van de kerk verbrandde heel snel en het duur
de niet lang of de toren stortte in. Tezamen met de toren
kwam de kerkklok met een diameter van ongeveer 80
centimeter met donderend geraas naar beneden. Alleen
de consistoriekamer wist men te behouden. Uit de kerk
kon niets worden gered. Het archief van de kerkenraad
ging verloren, dat van de kerkvoogdij bleef behouden. Van
de fraaie preekstoel, vele oude Bijbels en gezangboeken
van de eigenaren van de buitenplaatsen rond Santpoort,
een marmeren gedenkplaat voor wijlen Ds. Laurillard en
van het orgel bleef niets gespaard. Rond half zes in de
ochtend was men de brand meester. Van de uitgebran
de kerk stonden alleen de muren nog overeind. De pre
dikant Van de Bergh van Eysinga was voortdurend aan
wezig geweest bij de bluswerkzaamheden. Maar dit alles
De afgebrande kerk
v;„;
Bron: Beeldbank, Noord Hollands Archief Haarlem
19
Stichting Santpoort najaar 2018