Herberg, slagerij, elektra, pizzeria...
Gerard J. Telkamp
bedrijvigheid op Hoofdstraat 186 in het dorp Santpoort
De Groene Valk, aquarel, 1775, door Hendrik Tavenier
Inleiding
Op de plek van het huidig adres Hoofdstraat 186 in Sant
poort-Dorp was in de zeventiende eeuw de herberg de
Groene Valk gevestigd. Aan het eind van de Franse tijd
kreeg het pand een nieuwe functie: slagerij. Na de eer
ste vleeshouwersfamilie zwaaiden drie generaties Köhler
met de hakbijl, tot 1905. Onder de nieuwe slager-eige
naar brandde de oude herberg-slagerij in 1910 af. Een
nieuw pand verrees, waarin nog twee middenstanders
tot 1930 het slagersvak uitoefenden. Daarna volgden een
groentezaak, twee elektrotechnische speciaalzaken en
ten slotte een grillroom/pizzeria. Dit artikel schetst wo
nen en werken op deze historische locatie, die gelegen
was aan wat achtereenvolgens de Heereweg, Rijksstraat
weg en Hoofdstraat heette.
Herberg De Groene Valk
Herbergen waren vanouds gevestigd aan doorgaande
wegen die stedelijke knooppunten verbonden. Zo ook de
Heereweg tussen Alkmaar en Beverwijk en Haarlem, die
in Velsen langs de Zandpoort liep. Er waren in de negen
tiende eeuw aan de Heereweg of Rijksstraatweg ten min
ste vijf "herbergen, logementen en andere pleisterplaat
sen" te vinden. Sommige hadden een geschiedenis die
tot in de zeventiende eeuw terugging. Dan ging het om
de klassieke herberg, waarin pleisterplaats, paardenstal-
ling ("uitspanning"), logiesgelegenheid en verkooplokaal
verenigd waren.
Onze gegevens over herberg De Groene Valk ontlenen we
voornamelijk aan krantenonderzoek. Vermeldingen van
herbergen vinden we in de regionale en landelijke pers
vooral bij aankondigingen van openbare verkopingen
Beeldbank NHA 53004855-K
25
Stichting Santpoort najaar 2018