en de IJmuider Courant komen we voor Bloemendaal
en Santpoort alleen berichten over de afdelingen van de
Bond tegen, de VvVK speelde in Santpoort blijkbaar geen
rol. Ook over een Sociaal-Democratische Vrouwenclub is
niets te vinden.
Lezingen en causerieën
De Afdeeling Bloemendaal was actief, organiseerde veel
lezingen. Natuurlijk over het vrouwenkiesrecht, maar ook
over thema's als het alcoholvraagstuk en staatspensione-
ring. Soms sprak men niet van een lezing, maar van een
'causerie'. De bijeenkomsten waren meestal toegankelijk
voor leden en niet-leden; op deze manier hoopte de Af-
deeling meer leden te werven. Dit werd ook op een per
soonlijker manier gedaan: leden organiseerden dan een
'tea' waarop potentiële leden uitgenodigd werden. Ook
werden er persoonlijk bezoeken gebracht aan vrouwen,
van wie men dacht dat zij open zouden staan voor lid
maatschap. Men kan zich voorstellen dat deze manier
van ledenwerving ten gevolge gehad dat er vooral 'da
mes uit eigen kring' bij kwamen. Ook een Franstalige le
zing ('ce que les nations peuvent apprendre les unes des
autres') zoals in 1912 in de Rusthoek gehouden werd, zal
niet voor iedereen interessant geweest zijn.
Vrouwen en de oorlog
Na het uitbreken van de oorlog in juli 1914 stonden
de activiteiten van de Bond, ook op landelijk niveau,
aanvankelijk op een laag pitje. Leden sloten zich
aan bij de lokale Steuncomités of bij het Rode Kruis.
Ook de Afdeeling Bloemendaal zette tijdelijk de gewo
ne activiteiten stil. Zij vormde een plaatselijk Steunco
mité en sloot zich aan bij de Anti-Oorlogsraad.9 Hen-
riëtte de Clercq spande zich in om een paar Belgische
vluchtelingen te herbergen, maar toen ze hoorde
van een gezamenlijke opvang van twintig vluchte
lingen in Velserend leek haar dat een beter idee.10
In 1915 werd in Den Haag op initiatief van de VvVK door
de Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht een interna
tionaal congres georganiseerd met als thema Vrede.
Het bijzondere was dat er ook afvaardigingen waren uit
de verschillende (met elkaar) oorlogvoerende landen.
Jeannette van den Bergh van Eysinga, die net in Sant
poort was komen wonen (zie kader blz 10) en An
nie Cremer-Hogan van Duin en Kruidberg (zie kader
blz. 8) waren lid van de het 'Adhaesie comité'. In
april 1915 werd in Welgelegen een 'Causerie' gehou
den over het Internationaal Vrouwencongres. Op
een geestdriftige 'opwekking' van Gravin Heerdt tot
Eversberg, de voorzitster van de Afdeeling Bloemen-
daal van de Bond, volgde een bespreking van het pro
gramma door Jeannette van den Bergh van Eysinga.
Blijkbaar werd er daarna ook nog een reeks causerieën ge
houden in Santpoort, Velsen en IJmuiden. Het Bloemen-
daals Weekblad vermeldt dat het een succes was en dat
een vijftigtal dames zich voor het congres opgegeven had."
Ook Henriëtte de Clercq woonde het internationale
vredescongres bij. "Veel moois gehoord, maar ook veel
dat mij niet bevredigde. Wat mij 't meest pakte was het
samenwerken in liefde en eendracht van al die vrouwen
uit de oorlogvoerende landen. Al werpt het congres mis
schien geen direct nut af, toch zal 't zeker de vredesidee
weer meer ingang doen vinden", schreef zij in haar dag
boek. Het congres deed wel een poging om concrete re
sultaten te bereiken. Er werden resoluties aangenomen,
bijvoorbeeld over vredesonderhandelingen, bemidde
ling door neutrale landen en over een rechtvaardige vre
de. Een delegatie vanuit het congres maakte een rond
gang door Europa en overhandigde de resoluties aan de
regeringen van neutrale en oorlogvoerende landen.
Jaarvergadering van de Bond in Bloemendaal
De Afdeeling Bloemendaal had in dezelfde periode een
grote klus, zij organiseerde de Jaarvergadering van de
Bond in april 1915. Dit was een groot gebeuren, geduren
de twee dagen honderd gasten, van wie tachtig onder
gebracht werden bij particulieren. Het was een enorm
succes. Het leidde tot lange artikelen in het Haarlem's
Dagblad en het Bloemendaalsch Weekblad: verhalen van
de feestelijke ontvangst in Hotel Duin en Daal in Bloe-
mendaal en de autotocht langs 'de bollenvelden' in 26
9 De Nederlandsche Anti-Oorlogsraad werd in oktober 1914
opgericht met als doel een zo spoedig mogelijke beëindiging van de
oorlog door een vrede die niet tot nieuwe oorlogen zou leiden. Bij
de Raad sloten zich vele maatschappelijke organisaties aan. Ook als
individu kon men zich aanmelden als sympathisant.
10 Henriëtte de Clercq, Herinneringen, 37.
11 Bloemendaalsch Weekblad 10 april 1915, p. 2 (hierna BW).
najaar 2018 Stichting Santpoort
6