voortuin op de splitsing van de Conollyweg met de Duin
weg of Duivelslaan. Hier is slechts een B uitgehakt met
volgnummer. De Velsense zijde is onbewerkt, waaruit
afgeleid kan worden dat de gemeente Bloemendaal deze
paal heeft geplaatst. Mogelijk dat deze paal de vervan
ging is voor een van de grenspalen uit 1860, die aan de
noordzijde van de Duinweg of Duivelslaan gestaan heeft.
Al met al zijn er na ruim 150 jaar in Santpoort dus ook nu
nog steeds stenen grenspalen van de gemeente Velsen
te vinden. En het feit er nog meerdere exemplaren ont
breken biedt ruimte voor meer ontdekkingen de komen
de tijd.
Spoorbaan met grensstenen
Het zou wat ver gaan om alle grenspalen in dit artikel te
noemen: in oudere uitgaven van de Zandpoort staan er al
genoeg genoemd, bijvoorbeeld de mooi gebeeldhouwde
grenspalen in het Burgemeester Rijkenspark en die tegen
de zijmuur van de Dorpskerk. Deze gaven de grens van
enkele blekerijen aan. Toch is er nog een aparte groep
grenspalen die veel minder bekend is en ook particulier
bezit aangaf.
En weer speelt dat zich af in de omgeving van de Duin
weg of Duivelslaan, waar ook al de gemeente- en water-
schapsgrens liepen.
Aan de zuidzijde van de weg ligt achter de huizen nog
het voormalig tracé van het spoorlijntje van Station Sant
poort-Zuid naar het terrein van het Provinciaal zieken
huis. Dit is niet alleen te herkennen als een langgerekte
laagte in de achtertuinen van de bewoners, maar ook op
de kadastrale kaart is het verloop nog goed te zien. En
ook hier zijn nog grenspalen te vinden! Deze dateren van
eind 19e/ begin 20e eeuw en laten zien dat de hoogtijda
gen van de grenspalen toen al vervlogen waren. Het zijn
lage paaltjes met een platte bovenkant met daar inge
hakt de letters PG. Deze staan voor Provinciale Grond. Ze
steken nauwelijks boven de grond uit en zijn ook makke
lijk te verplaatsen, omdat ze niet zo zwaar zijn. Niet echt
ideaal voor een grenspaal, maar dat was helaas typisch
de mode zo rond de eeuwwisseling. Een ongetraind oog
zou ze waarschijnlijk snel aanzien voor een paaltje dat
aangeeft of er een elektriciteitskabel of waterleiding ligt,
maar die vallen juist meer op.
Bronnen
Literatuur
Rijnland in de Kaart gekeken. R.A. van Iterson, Hoog
heemraadschap van Rijnland, Leiden, 2009
Grenspalen in Nederland, T.Brouwer, Walburg pers,
Zutphen, 1978
De Zandpoort, nrs 9 en 10, orgaan van de Stichting
Santpoort, 1990
Archief
NHA, Stads- en Gemeentebestuur van Beverwijk 1298
1917. Toegangsnr. 3769, (inventarisnr. 87)
NHA, Ambachtsbestuur van Velsen 1415 - 181. Toe-
gangsnr. 3801 (inventarisnr. 85)
NHA, Pakketten archief Velsen 1814-1962. Toegangsnr.
3563 (inventarisnr. 203).
NHA, Gerard de Waard; historisch onderzoek naar
grenspalen. Toegangsnr. 1900.
Hoogheemraadschap van Rijnland NL-LdnHHR, Ar
chief Rijnland 1858-1958.
Hoogheemraadschap van Rijnland, Werkdossier gren
spalen, map 376, afdeling BWS, kantoor Katwijk.
Websites
http://www.inoudeansichten.nl/ Beeldbank
Noord-Hollands Archief, inventarisnummer
bld_7930, fotonummer NL-HlmNHA_bld_7930
Beeldbank Rijnland (NL-LdnHHR, Collectie kaarten)
kaartnummers A-4484, A-3504
Eenvoudig grenspaaltje langs het voormalig spoorlijntje
naar het Provinciaal Ziekenhuis Fotn. oo
31
Stichting Santpoort najaar 2019
