Pastorale zorg in het Psychiatrisch
Ziekenhuis Santpoort
Jos Diekstra
Het voormalige Provinciaal Ziekenhuis is prachtig gele
gen aan de binnenduinrand op de plek van de voorma
lige hofstede Meer en Berg.
Dit jaar is het honderdzeventig jaar geleden dat het be
stuur van de Provincie Noord-Holland als enige in ons
land besloot een provinciaal psychiatrisch ziekenhuis op
te richten en hiervoor deze fraaie plek uitkoos. Het Ge
neeskundig Gesticht voor Krankzinnigen "Meerenberg"
opende zijn deuren in 1849. In 1918 zal de naam veran
derd worden in "Provinciaal Ziekenhuis nabij Santpoort"
en in de jaren '70 eindigen als "Provinciaal Ziekenhuis
Santpoort" (PZS), in de volksmond PZ.
Provinciaal Ziekenhuis hoofdgebouw, 1920.
Dit neutrale(!) ziekenhuis is het eerste dat zoveel ruimte
biedt aan religie en pastorale zorg' en die weet in te bed
den in het dagelijkse leven van de patiënt op Meerenberg.
Vanaf de oprichting zijn pastorale zorgers van diverse
denominaties verbonden geweest met het Provinciaal
Ziekenhuis Santpoort.
De eerste jaren komen de gelovigen bijeen in een speciaal
(met altaar) ingericht lokaal, waar op zondagmiddag pre
dikanten uit Haarlem en Bloemendaal voorgaan.
Plaats voor geloofsbeleving en eredienst
De protestantse kerk van het Provinciaal Geneeskundig
Gesticht voor krankzinnigen Meerenberg, ook wel Advents-
In de 20e eeuw zal na een restauratie de tekst aan de bui
tenzijde van de kerk worden aangebracht: "En zijt daders
des Woords en niet alleen hoorders".
De rooms-katholieken krijgen achterin het hoofdgebouw
op de eerste verdieping een rooms-katholieke gestichts
kapel (100 plaatsen) en deze wordt middels giften uit
Midden jaren '50 van de 19e eeuw krijgen protestanten en
katholieken ieder de beschikking over een eigen geloofs
ruimte. Voor de protestanten is dat een vrijstaande kerk
(280 zitplaatsen), grenzend aan de Brederoodse weg.
Deze krijgt de naam "Adventskerk".
(Foto:Noord-Hollands Archief)
1 Ik vermijd de term "geestelijke gezondheidszorg", omdat die in het
algemeen wordt gebruikt voor de reguliere psychiatrische zorg die de
patiënt ontvangt. Vandaar "pastorale zorg".
kerk genoemd. (Fgtg: No0rd-Hollands Archief)
■fC>emrvvyitd&. (j ëitccAfts
najaar 2019 Stichting Santpoort
32