In de jaren '50 en '60 was het de gewoonte, dat pastora
le zorgers bij de patiënten na hun opname in het PZ op
bezoek gingen. Immers: zij behoorden immers tot de ker
kelijke gemeente van Santpoort of Bloemendaal. Bij hun
opname werd gevraagd naar hun kerkelijke gezindte, die
dan weer werd doorgegeven aan het betreffende kerk
genootschap. Het betrof dus in principe "huisbezoeken"
net als bij de andere gemeenteleden of parochianen. De
jaren '70 en '80 vereisen een andere aanpak.
Zoektocht
Mogelijk hebben de pastores de periode van de jaren '70
met haar maatschappelijke ontwikkelingen in het PZ, die
leidden tot meeveranderende inzichten, andere behan
delingsmethoden en herziening van de pastorale zorg,
als verwarrend ervaren en geen duidelijke lijn kunnen
ontdekken. Uit de notulen blijkt, dat zij soms als op de
tast zich een weg zochten in een mistig, braakliggend
landschap.
Sommigen beginnen zich maar te introduceren door na
toestemming een aantal malen aan te schuiven bij de
psm: patiënt staff meeting, een afdelingsbespreking over
de stand van zaken wat betreft patiënten en hun behan
delingstraject, zodat zowel patiënten als staf hen kunnen
leren kennen en eventueel een beroep op hen zouden
kunnen doen.
den, vergezeld van oude bekende liederen. Daarna ge
bed en koffie.
Maar het kan ook voorkomen, dat patiënten komen met
vragen over religieuze onderwerpen als leven en dood,
hiernamaals, het bestaan van God, hel, hemel, duivel,
demonen, bijgeloof, fatalisme, vergeving, doop, erva
ringen met de kerk, homofilie, transcendente meditatie,
schepping, evolutie, ziekte en genezing.
Achterliggende gedachte bij de oprichting van gespreks
groepen is, dat de pastor via deze groepsactiviteiten een
wat meer vertrouwde figuur kan worden, wat het voor de
patiënten die behoefte hebben aan individueel contact,
minder moeilijk maakt hem daarover aan te spreken.
Gemiddelde grootte van de gespreksgroepen: 5 tot 15
personen.
Druppelsgewijs komen van afdelingen aanvragen voor
individuele gesprekken binnen. Een deel van deze con
tacten en vragen komt waarschijnlijk voort uit de kerk
diensten, ontmoetingen in Musis Sacrum en door ge
sprekken van patiënten onderling.
Soms valt een gespreksgroep uiteen, omdat bepaalde
patiënten op het betreffende uur opeens een andere ver
plichte activiteit hebben - bij verplaatsing van het praa
tuur doet zich na een paar weken hetzelfde probleem
voor-of plotseling worden overgeplaatst.
Kwetsbaar
Het pakket notulen bevat enkele werkverslagen: een
deels persoonlijke terugblik van een van de pastores op
het afgelopen jaar. Daarin stelt men zich soms kwetsbaar
op wat betreft de zoektocht naar de juiste pastorale zorg.
Een van hen schrijft eind 1977:
"In de week na mijn entree had ik een gesprek met genees
heer-directeur dr. Houwink. Daarna kennis gemaakt
met de behandelteams van hoofdafdeling I (Brederode-
kliniek) en IV (West-Friesland). De ontvangst was zonder
uitzondering prettig en tegemoetkomend, al werd ik hier
en daar stevig aan de tand gevoeld. Er bleek veel ondui
delijkheid te bestaan over wat een pastor in een psychi
atrische inrichting nu eigenlijk komt doen en in welke
verhouding zijn werk moet worden gezien tot dat van de
behandelteams en de verpleegkundigen. Ook bleek voor
velen onduidelijk hoe het werk van de pastor nu eigenlijk
organisatorisch ligt.
Het oprichten van gespreksgroepen op diverse afdelin
gen lijkt in een behoefte te voorzien: "Praatuur met de
dominee". Daarin kan een (bijbel)verhaal verteld wor-
Spreuk aan de buitenzijde van de Adventskerk, aangebracht
na een restauratie, 2019
(Foto: Jos Dtekstra)
37
Stichting Santpoort najaar 2019
