^5» Stichting Santpoort najaar 2019
de heer Bertling in villa 'de Zandhoeve' Santpoort-Station
(nu is dit Vinkenbaan 54 Bloemendaal).
Dan zijn er ook nog eens zes Santpoorters, die vermeld
worden bij een 'hoofdstuk' Santpoort-Dorp en vier hui
zen met een telefoonaansluiting in Santpoort-Station
(zie afbeelding). Waarschijnlijk zijn dit inwoners die ge
bruik gemaakt hadden van de sinds 1904 bestaande mo
gelijkheid om een aansluiting via de Rijkstelefoon aan te
vragen.
In totaal waren er dus achttien telefoonaansluitingen
met de vermelding Santpoort in de gids van 1910, waar
van vier waarschijnlijk in Bloemendaal (post Santpoort).
Pagina uit De Naamlijst voor den Telefoondienst 1910. Tien
telefoonaansluitingen van particulieren in Santpoort-Dorp
en -Station. Telefoneren kan alleen maar als het hulptele
foonkantoor geopend is. Andere telefoonaansluitingen in
Santpoort staan vermeld onder Haarlem
Wie hadden er telefoon in Santpoort?
Er is een duidelijk verschil tussen de Santpoortse tele-
foonbezitters die we onder 'Haarlem' vinden en de abon
nees vermeld bij Santpoort-Dorp en -Station. De eerste
groep bestaat uit vrijwel allemaal villabewoners, ze staan
ook zo aangeduid in de gids. Zij behoorden tot de men
sen die zich de luxe van een telefoon kunnen permitte
ren.
Bij de andere groep staat het beroep vermeld: zij gebruik
ten de telefoon voor hun werk. Bijvoorbeeld de NV Kwee-
kerij v.h. J.C. Groenewegen in Santpoort-Dorp, de heer J.
Vader, Vleeschhouwer in Jan Gijzenvaart, maar ook de
arts A. de Groot Lzn. en de journalist Frans Netscher.
SANTPOORT.
Een succes. Naar aanleiding
van het verzoek van aangeslotenen
aan de Rijkstelefoon alhier, om aan
sluiting aan het telefoonnet te Haar
lem is van den Directeur Generaal
der Posterijen en Telegrafie bericht
ontvangen, dat gelegenheid zal wor
den geboden om aan dit net te
worden aangesloten.
In 1916, het jaar dat de Rijkstelefoondienst de NBTM overnam,
kwamen ook de aansluitingen met de Rijkstelefoon bij het
Haarlemse net. IJmuider Courant 3 juni 1916.
De jaren daarna
De toename van het aantal telefoonaansluitingen ging
ook in de jaren daarna langzaam, maar gestaag. Dat was
niet alleen in Santpoort zo, maar dat gold voor het hele
land. Behalve in de grote steden, waar het sneller ging.
In 1920 waren er in Santpoort 47 aansluitingen, waarvan
waarschijnlijk zeven uit 'het Bloemendaalse grensgebied'.
Er was horeca bijgekomen: Hotel de Weijman, Hotel en
Café Enzerink en Hotel Velserend beschikten nu over een
telefoon. Ook de twee aannemers L.H. Rings en P. Rings jr.
uit Santpoort-Station hadden een telefoon aangeschaft.
Het bleef een kleine minderheid die over een telefoon be
schikte: 47 aansluitingen, terwijl er in 1920 in beide dorpen
samen ruim 600 huizen stonden.
In ieder geval vanaf 1910 waren er zogenaamde 'hulptele
foonkantoren' gevestigd in het post- en (hulp)telegraaf-
kantoor van Santpoort-Dorp en Santpoort-Station. Voor
mensen zonder telefoon was daar de mogelijkheid om te
telefoneren.
In de volgende decennia ontwikkelde de telefonie zich
verder. Voor de consument was de automatisering van
het telefoonverkeer daarbij het meest ingrijpend.
Halverwege de jaren dertig was er een plan om Santpoort
een eigen centrale te geven en niet meer onder Haarlem te
laten vallen. Dat leverde veel commotie op. Het lokale net
werd daarmee veel kleiner en daardoor zouden meer te
lefoongesprekken interlokaal worden. Veel Santpoorters
waren bang dat ze veel duurder uit zouden zijn. Er werden
enkele tegemoetkomingen gedaan, maar het ging toch
door.3 In 1937 werd ook het telefoonverkeer in Santpoort
geautomatiseerd.
SANTPOORT (Dorp). (Hulptelefoonkantoor.)
SANTPOORT (Stal
Jon). (Hulptelefoonkantoor.)
3 zie G. Hartendorf, Santpoort, -Dorp en -Station in de20e eeuw
(Haarlem, 2008) 58-61
Diensturen: Werkdagen: van 8.— Ym. tot 4.— nm.
2.nm. 3.30
G.— 8.-
Zon- en Feestdagen1.— 2.—
Eene openbare spreekcel is gevestigd in het Hulptelegraafkantoor.
6 Bootman. S. H-. Kofliehuishouder.
Kijk «straatweg.
5 Ilorgman «V Rodenburg, fa. Jac. P. R.
Galesloot Co., Vruchtboomenkweekers,
llageli ngerweg.
4 fx root A. de. Arts, Rijks
straatweg.
7 JLinibaeti. J.. Fouragehandcl, Rijks
straatweg.
Diensturen: Werkdagen:
Zon- en Feestdagen:
Kene openbare spreekcel is gevestigd in het Hulpt
1 üük uiiml. Venn. Kwcekei'U voorla.
Jnc. Groenewegen.
2 Netsclier, F., Hoofdredacteur v. sDe Ilol-
laudsche Revue", Middendorpstr.
RukNtclqtraafkantoor.
Telegruafkantoor.
3 rle.H Jr., C. de, In braudstotTen,
Brederoscheweg.
(l) Aan te vragen: Rijkstelegraaf".
van 9.vm. tot 4.— nm.
2.nm. 3.a
6.— 7.—
8.-— vm. 9.vm.
elegrnaf kantoor.
2 HBeix- A. v. <1., Hotelhouder.
4 R roeiie wegen A Co., Zaad- en Bloem-
bollenhandet, Jan Gijzenvaart
Rukstcleeraarkantoor.
Wlegi-uaf kantoor.
8 Unger. J. IFabrikant, Jan Gijzen-
vaart
1 ader. J., Vleeschhouwer. Jan Gijzen
vaart
Aan te vragen: aRijkstelegraaf'.
7
