FRANS NETSCHER.
De Gids voor Santpoort en omstreken
4
Begin januari 1906 was de ‘Vereeniging voor bevordering
van het vreemdelingenverkeer voor Santpoort en om
streken’ een feit. Frans Netscher werd voorzitter, Dr. A.
de Groot, een zeer gerespecteerde huisarts in Santpoort,
vicevoorzitter. In 1906 bracht de vereniging de ‘Officiële
Gids voor Santpoort en omstreken’ uit, samengesteld
Frans Netscher (1864-1923) was letterkundige en publicist.
Van 1891 tot 1900 was hij hoofdredacteur van de Kampioen,
het orgaan van de ANWB. In 1900 kwam hij in Santpoort
wonen.
door Frans Netscher.2 Uit de inleiding blijkt dat ook hier
het aantrekken van nieuwe inwoners een belangrijke
doelstelling was. De Gids noemde Santpoort ‘bij uitstek
gunstig gelegen’ en met ‘grootsteedsche faciliteiten’.
Santpoort was aantrekkelijk voor iemand die een rustig
gelegen villa zocht, maar eveneens voor personen die
hun tijd in de buurt van Amsterdam door wensten te
brengen.
Ook belastingtechnisch was vestiging in Santpoort gun
stig: de Gids begon met een vergelijkend staatje van de
belastingen geheven in Santpoort en elders. Santpoort
kwam daar voordelig in naar voren. Twee en halve blad
zijde werd gewijd aan “Wat den dokter van den Gezond
heidstoestand zegt”. Ongetwijfeld geschreven door de al
eerdergenoemde huisarts A. de Groot. Een groot voor
deel van Santpoort was de ‘gezonde lucht’. “Een frisse
zeewind blaast alle mogelijke ziektestoffen weg.” Boven
dien was Santpoort een malariavrije gemeente: “mensen
die zich koortsig voelen raken dat te Santpoort kwijt.”3
Het drinkwater was er goed. “Men heeft er geen water
leiding; deze is echter in een niet te ver verschiet wel te
verwachten. Overigens zal ’t zakwater u meestal water
geven van uitstekende kwaliteit, dat zelfs in sommige ge
vallen vanwege ’t staalgehalte een zekere geneeskrachti
ge werking bezit.”
Belangstellenden zouden in Santpoort gemakkelijk een
huis kunnen huren in bijvoorbeeld Park Duinlust. Ook
waren overal nog bouwkavels beschikbaar. Wel moest
men oppassen dat door te veel bouwen de schone omge
ving van Santpoort aangetast zou worden, zoals volgens
de initiatiefnemers in Bloemendaal gebeurd was. Naast
het aanprijzen van Santpoort als vestigingsplaats was de
Gids voor Santpoort ook bedoeld om de aantrekkings
kracht voor ‘vreemdelingen’ te vergroten. Uitgebreid
najaar 2020 Stichting Santpoort
2 In het Noord-Hollands Archief is de Officiële Gids voor Santpoort
en omstreken, uitgegeven door de Vereeniging tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer te vinden. In de Gids staat het jaar van uitgave
niet vermeld. Volgens de catalogus van het NHA dateert de gids uit
1926. Dit is om meerdere redenen heel onwaarschijnlijk. De Vereeni
ging was in 1926 zieltogend en werd in hetzelfde jaar opgeheven.
Vergelijking met de samenvatting van en citaten uit de Gids uit 1906
in het Haarlem’s Dagblad van 9 april 1906 maakt het vrijwel zeker dat
het hier om de eerste gids uit 1906 gaat. In dit artikel wordt daarvan
uitgegaan.
3 Tot na de Tweede Wereldoorlog kwam malaria voor in Nederland,
vooral in de kustprovincies. Vanaf het begin van de twintigste eeuw
werd er serieus gewerkt aan de bestrijding. Pas eind vijftiger jaren
was de malaria volledig verdwenen. Volgens de Gids was Santpoort
malariavrij, omdat er geen stilstaand water was.
