Henrick Bicker (1722-1783)
Jan Bernd en Velserhooft
Jan Bernd Bicker (1746-1812)
Henrick Bicker stamde uit een invloedrijk Amsterdams
regentengeslacht. Ze bekleedden belangrijke functies in
het bestuur van de stad en van het gewest. De Bickers
behoorden tot de rijkste families van Holland. Zij verdien
den hun geld in de handel, het bankwezen en ook met
allerlei lucratieve ambten.
Zoals velen in zijn familie was Henrick koopman en ban
kier. Een kortstondige carrière in het bestuur van Amster
dam eindigde bij de opstand van 1748 waarbij stadhou
der Willem IV een aantal regenten tot aftreden dwong.
Ook Henrick Bicker trof dit lot.
Henrick kocht in 1757 Velserhooft om ’s zomers zijn huis
aan de Herengracht in Amsterdam te kunnen verruilen
voor een buitenplaats in de prachtige natuur aan de
duinrand. Henrick bracht op Velserhooft verschillende
verfraaiingen aan.
Binnen het geslacht Bicker is Henrick niet zo’n opvallende
figuur. Dit geldt wel voor zijn zoon: Jan Bernd Bicker
Net als veel Bickers combineerde Jan Bernd Bicker han
dels- en bankiersactiviteiten met bestuursfuncties. De
politieke activiteiten stonden bij hem op de voorgrond.
Hij was onder andere schepen (rechter) en lid van de
vroedschap van Amsterdam (deel van het gemeentebe
stuur), bewindhebber bij de West-Indische Compagnie
en ook enige jaren directeur van de Sociëteit van Surina
me, een onderneming die verantwoordelijk was voor het
beheer van deze kolonie.
Jan Bernd was een felbewogen man, rechtlijnig en, net
als de andere Bickers, een vurig tegenstander van de
stadhouder. Hij kreeg een leidende rol in de Patriotten
beweging in de periode 1780-1787. Toen Willem V in 1787
weer de macht greep, vluchtte Jan Bernd met vele andere
patriotten het land uit om pas terug te keren in 1795, toen
Willem V naar Engeland gevlucht was en de patriotten
met hulp van de Fransen de Bataafse Republiek stichtten.
Hij werd voorzitter van de Nationale Vergadering en
speelde een grote rol bij de voorbereiding van de eerste
grondwet van ‘Nederland’. Maar het bleef onrustig in de
Republiek. Jan Bernd ging door diepe dalen (gevangen
neming door radicalen) en bereikte grote hoogte (hij was
drie jaar lid van het Staatsbewind en had als afgevaardig
de daarvan een ontmoeting met Napoleon).
Na 1806 was het uit met zijn politieke aspiraties en speel
de hij een teruggetrokken rol.
Hoe belangrijk Velserhooft voor Jan Bernd was is moeilijk
na te gaan. Gelukkig heeft hij regelmatig zijn ervaringen
in dagboeken vastgelegd en ook zijn er veel brieven be
waard; zo weten we tenminste iets. Bijvoorbeeld dat hij
na zijn studie rechten en wijsbegeerte in Leiden veel tijd
op Velserhooft heeft doorgebracht. Hij was een enthou
siast jager, dus hij kon er zijn hart ophalen. In 1767 over
woog hij om een politieke functie in Den Haag te gaan be
kleden. Zijn vader raadde het hem af, met het argument
dat hij dan ‘de pleziertjes op de buitenplaats' zou moeten
missen.’
In 1783 overleed vader Henrick en erfde Jan Bernd alles.
Lang heeft hij er toen niet van kunnen genieten, want
tussen 1787 en 1795 verbleef hij als vluchteling in België,
Frankrijk en Zwitserland.
Na zijn terugkomst woonde hij met zijn kinderen een
tijd op Velserhooft, omdat hij het huis in Amsterdam
verkocht had. Zijn vrouw, Catharina Six (telg uit het voor
aanstaande geslacht Six) was tijdens de ballingschap
overleden. Vanwege zijn activiteiten voor de Nationale
Henrick Bicker doorJean-Etienne Liotard (1756)
najaar 2022 Stichting Santpoort
42
Amsterdam Museum
