Autogarage VAN HOUTEN
r
Buitenlucht
RESTANTEN OPRUIMING
Magazijn „WILHELMINA"
in VAN TURNHOUTs Schoenmagazijn,
BANDEN
OLIE
BENZINE
Bleekersvaartweg 9, onder Tel. 28187 en heelt geen filialen.
Eerste Haarlemsche Dienstverrichting
Gez. TER HAAK,
BLEEKERSVAARTWEG 9
HEEMSTEDE
Van Hier en Daar.
LAND- EN TUINBOUW.
L1NANCIEN LN ECONOMIE
GEZONDHEID
Sierlijke Kinderwagens
Telefoon 10290
van eenige artikelen
Stalling voor 30 Automobielen. Garage 'swinters
centraal verwarmd. Reparatie-werkplaats uitgerust
met de meest moderne gereedschappen en werktuigen.
Onze Garage is alleen gevestigd:
DE EERSTE HBEMBTEED6CHE COURANT
Wees voorzichtig bij het zwemmen.
Het mag eigenlijk als iets vreemds worden
beschouwd, dat in een land als het onze, met
zijn grooten waterrijkdom de zwemkunst nog
met meer beoelend wordt, dan thans het geval
is. Aan die zwemkunst hadden we in ue warme
dagen die al acnter ons liggen zeker nehoeite
gehad en vermoedelijk zuilen we er in de
komende dagen eveneens wel behoeite aan hen-
ben. We zitten hier, althans 111 het lage gedeelte
van Nederland, zoo aan alle kanten om en Dy
het water, dat wei als vanzeii de behoeite naar
een verlrisschend bal zich doet gevoelen, waai
de mogelykheid om aan die behoeite te voldoen
hier zoo buitengewoon groot is. nn toch, een
beiangryk deel van het volk, dat bekend en
beroemd is tot ver buiten onze grenzen, om zyn
waterbouwkunde, zyn waterwerken en zyn
scheepvaart, een groot deel van dat volk ver
staat de zwemkunst met en de gemiddelde
iNederiander is ais hy eenmaal te water geraakt
hulpeloos ais een kind. Volgens 't spreekwoord
kost het ys aan vele menschen het leven. Doen
ook het water, het met bevroren water eischt
zyn oilers en we behoeven de bladen maar na
te slaan, van dag tot dag 0111 tot de overtuiging
te komen, dat het water zelis veie oilers eischt,
wat niet althans niet in die mate het geval
zyn, noch behoeide te zyn als de Hollanders
de koene en ondernemende zeevaarders sinds
veie eeuwen „in" het water even groote
heiden waren als „op" het water, Ldoch de
zwemsport is als vele andere takken van sport
nog in opkomst, in groei en w aar door velen het
nut van sommige takken van sport nog eemgs-
zins twij leiachtig wordt gevonden, daar mag
zeker de zwemsport zich in de algemeene erken
ning van haar nuttigheid verheugen.
Ue Zuiderzeewerken.
Merkten we boven op, dat de belangstelling
voor onze waterbouwkunde en onze water
werken tot ver over onze grenzen gaat, dit is
ook het geval met de belangstelling in de Zuider
zeewerken. Vooral gaal deze belangstelling uit
naar de afsluiting van de Zuiderzee door den
dyk, die kust van Noord-Holland, met die van
mesland zal verbinden. De geheele lengte van
den zeedijk zal dertig kilometer bedragen. Van
de hier genoemde lengte is reeds een groot ge
deelte gelegd en aangenomen wordt, dat voor
het einde van het werkseizoen van dit jaar
ongeveer achttien kilometer klaar zal zyn, 111
lUol zouden dan nog acht kilometer gereed
komen en het resteerende stuk van vier kilo
meter zou voor Augustus 1932 klaar zijn, waar
mee dan een reuzenwerk voltooid zal zijn, dat
ongetwijfeld nieuwen luister zal bijzetten aan
den grooten naam, welken wij op het gebied van
waterbouwkunde en waterwerken al hebben.
Gaat het met het leggen van den afsluiting
gestadig verder, ook met de droogmaling van
den Wieringermeer schiet het goed op. Sinds op
den tienden Februari van dit jaar de beide
electrische gemalen in werking zijn gesteld, is
het water in den Wieringermeer al 2.70 Meter
gezakt en de hoogst gelegen gedeelten van den
bodem Liggen al droog en als een herinnering
aan het verleden, dat zeker een grootsch ver
leden mag genoemd worden, ziet men hier en
daar eenige visschersschepen op het droge lig
gen. Het werk gaat met spoed en gerekend
wordt, dat nog voor de maand October begint
ons land verrykt zal zijn met een landopper
vlakte van twintigduizend Hectoren: het eerste
tiende gedeelte van den landaanwinst, welken
onze natie na de volledige drooglegging der
Zuiderzee zal hebben te boeken. Of de droog
gelegde gronden aan de verwachting zullen be
antwoorden? Over eenige weken zal het drie
jaar geleden zijn, dat de proef polder by Andijk
droog kwam. En, naar van deskundige zijde
verzekerd wordt moeten de bereikte resultaten
zeer bevredigend zijn en de oogst van verschil
lende gewassen alsmede de hooi-opbrengst zeer
goed zyn. De vraag is gesteld of tenslotte de
droogmaking van de Zuiderzee niet op een
financieel débacle zou moeten uitloopen. Er is
wellicht aanleiding voor het stellen van die
vraag geweest, waar de verschillende bereke
ningen, de kosten betreffende, achteraf onjuist
en te gunstig gemaakt bleken te zijn. Zoo waren
byv. de kosten van den afsluitdijk geraamd op
negentig millioen, doch reeds in f928 bleek, dat
die kosten ver over de honderdmillioen zouden
beloopen. En de afsluiting van den Wieringer-
meerpolder, waarvoor aanvankelijk zevenen
dertig millioen was uitgetrokken, bleek een
bedrag te vereischen van ongeveer zestig mil
lioen. Ondanks deze en wellicht andere tegen
vallers meent men voor een financieel débacle
niet bevreesd meer te moeten zijn, zoodat het
grootste waterbouwkundige werk ter wereld
ook op economische gronden een succes genoemd
zal mogen worden.
VAN HIER EN DAAR.
Houdt er den moed maar in! Dat wordt den
laatsten tyd den boeren in alle toonaarden toe
gezongen. En... die gelooven het wel. Het gaat
met den land- en tuinbouw nog niet zooals het
gaan moet. Tal van geneesmiddelen worden den
patiënt voorgeschreven, maar of ze werkelijk
zullen helpen, gelooft zelfs de dokter niet, die
ze voorschrijft. Onlangs is er een vergadering
van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw
gehouden, waar verschillende wenschen bespro
ken werden, die aan de regeering zouden worden
voorgelegd. Bij den aanvang van die vergadering
was een regeeringsvertegenwoordiger aanwezig,
die ook al zeide op zijn manier, dat men den
moed maar niet moest verliezen; immers
Frankrijk had zijn invoerrechten op de haver
weer eens met 75 verhoogd. Met de Oostelijke
buren gaat het evenzoo. Op elke 100 K.G. eieren
wil men daar 30 mark, d.i. 18 gulden invoerrecht
gaan heffen. Dat is natuurlijk, om onze kippen
houders eens een handje te helpen! En zoo gaat
men maar door. Het mooiste is, dat men om
gekeerd den uitvoer naar ons land bevordert
door uitvoerpremies. Neem het artikel rogge. Elk
jaar gaat er een groote hoeveelheid rogge uit ons
land naar Duitschland. Nu worden er Uitvoer
premies op gesteld. Wat doen nu de Duitschers
aan onze Noordelijke grenzen? Ze smokkelen
Hollandsche rogge naar Duitschland en voeren
die als Duitsche rogge uit, om zoo de uitvoer-
premie te pakken te kunnen krijgen. Intusschen
toch maar: houdt er den moed maar in!
Dat doen inderdaad de tuinders. Zy laten den
kop nog niet hangen. Dat zien we bij vele boeren
maar al te veel gebeuren. In Denemarken is er
een commissie ingesteld, die dezelfde zaken te
onderzoeken had als in ons land de Staats
commissie Ebels en Lovink. Nu kwam die com
missie met een eigenaardig advies voor den
dagen wel, dat de boeren en tuinders in
Denemarken zichzelf maar moeten zien te red
den. Dat is nu wel heel mooi. Ze gaf ook wel aan,
hoe het moest gebeuren, maar dat neemt niet
weg, dat men ook daar wel wat anders verwacht
had. De raad, die de commissie daar geeft is in
het kort deze: Maak meer propaganda voor uw
artikel. Dus eet meer brood, eet meer eieren, eet
meer aardappels, eet meer uien, eet meer
winteipeen, eet meer tomaten, eet meer erwten,
eet meerja wat al niet. Of het helpen zal?
Zeker is dat ook door de landbouworganisaties
voor het Hollandsche product wel wat meer
propaganda gemaakt mocht worden, maar het
blijft de vraag, of dit in die mate zou helpen,
dat er ook werkelijk zulke buitengewone af
nemers zouden komen. Voor enkele producten
mogen we dan een uitzondering maken. En dat
zijn dan de zuivelproducten. Boter en kaas zyn
niiav verre landen te vervoeren en daar kon dus
de noodige reclame voor gemaakt worden. Dat
hebben de Zwitsersche boeren ook voor hun kaas
gedaan in Amerika en met succes. En nu gaan
straks onze tuinders een groote aanval wagen
op de magen en beurzen van de Zwitsersche
koopers. Zwitserland behoort nog niet zoo lang
tot onze afnemers. Eerst sinds 1928 is er een
noemenswaardige afzet van groenten en fruit
naar Zwitserland begonnen. Nu meent men dat
dit land nog wel veel meer van ons kan betrek
ken. Dezen zomer wordt er een groote fruit- en
groentententoonstelling in Luzern gehouden en
daarheen zal nu de keur van onze groenten en
fruit ingezonden worden en natuurlijk op keurige
en orgineele wijze worden tentoongesteld, zoodat
elke bezoeker van de tentoonstelling vertrekt
met een woord van lof voor dat mooie Holland
sche goed. Het vorig jaar is dat buitengewoon
goed geslaagd in Keulen. Waarom zou het dit
jaar niet gaan in Luzern?
Houdt er den moed maar in! S.
BRIJZEN EN KOSTEN VAN LEVENS
ONDERHOUD.
Er is in den laatsten tijd heel wat te doen
over de belangrijke prysdaling, die men aller-
wege kan waarnemen.
Zooals gewoonlijk, heeft zich dit het eerst
gedemonstreerd in den groothandel. Het index-
cyfer van de groothandelsprjjzen, d.w.z. het
cyfer dat de verhouding' uitdrukt van het ge
middelde van een groot aantal artikelen (in
totaal 48 artikelen en voor voedingsmiddelen
alleen 28 artikelen) schommelde, wanneer men
1913 100 stelt, in de laatste jaren om 150.
Voor voedingsmiddelen was het zelfs hooger dan
voor het totaal der artikelen.
De belangrijke daling is echter ingetreden
in het laatst van 1929. Het indexcijfer van het
totaal liep terug van 142 in Augustus 1929 tot
137 in November, 135 in December, 131 in
Januari 1930, 126 in Februari en 122 in Maart.
Voor voedingsmiddelen was de daling nog
sterker, n.l. 149 in Augustus 1929 tot 144 in
November, 140 in December, 134 in Januari
1930, 127 in Februari, en 121 in Maart.
Men ziet hieruit, dat de prijzen in den groot
handel tegenwoordig gemiddeld niet meer dan
1.2 maal zoo hoog zijn als voor den oorlog.
In het bijzonder is deze daling teweeg ge
bracht door de belangrijke prijsdaling van de
akkerbouwproducten. Stelt men de gemiddelde
prijs van deze producten van 1924 tot 1929
100, dan was deze gemiddelde prijs in Maart
1930 slechts 51, dus ongeveer de helft.
Voor veeteeltproducten was de prysdaling
minder en was het indexcijfer met 1924 tot
1929 100, in Maart 1930 80. Uit een en ander
blijkt duidelijk de crisis, welke de landbouw
tegenwoordig doormaakt.
Door verschillende omstandigheden kunnen
de wijzigingen in de groothandelsprijzen zich
nooit direct doorzetten in den kleinhandel. Er
gaat altijd een zekere tyd overheen en by een
daling duurt deze aanpassing steeds langer dan
bij een sty ging. Het gevolg van een begrijpelijke
traagheid van de kleinhandelaren om de prijzen
te verlagen, welke traagheid veel minder groot
is, wanneer het een verhooging betreft.
Toch kan een belangrijke daling als thans te
bespeuren is, onmogelijk haar uitwerking in den
kleinhandel missen en men ziet dan ook reeds
thans, afgescheiden van de gewone seizoens
invloeden, de kleinhandelsprijzen dalen.
Dit komt ook reeds uit in de indexcijfers van
de kosten van levensonderhoud welke te Am
sterdam en te 's-Gravenhage worden opgemaakt.
Voor Amsterdam daalde het indexcijfer voor de
totale uitgaven van December 1929 tot Maart
1930 van 167.4 tot 162.8. Voor voedingsmiddelen
was de daling nog sterker, n.l. van 161.6 tot
152.0. Ook te 's-Gravenhage was een belangrijke
daling. Deze was voor de totale kosten van
levensonderhoud van December 1929 tot Maart
1930 van 158.2 op 155 en voor eetwaren en
dranken was de daling weer, evenals te Amster
dam, belangrijk grooter, n.l. van 152.2 op 145.1.
GEMEENTELIJKE GRONDl'OLITIEK.
Het erfpachtstelsel.
I.
In verschillende gemeenten heeft in de laatste
jaren een nieuw vraagstuk van gemeente
politiek zyn intrede gedaan: de grondpolitiek.
Vooral in de groote steden werd door de ge
meente overgegaan tot voortdurende aankoopen
van grond, zonder eenigerlei verkoop van be-
teekenis, met het gevolg, dat groote stads
gedeelten in het bezit der gemeente zijn
gebleven, en een zeer uitgebreid gemeentelijk
grondbedrijf werd gesticht.
Men kan het beginsel aanvaarden, dat de
gemeente, teneinde grondspeculaties en on
redelijke prijsopdrijving door particulieren te
voorkomen, en prijsregelend ten aanzien van
den grond te kunnen optreden, gronden aan
koopt welke naar de verwachting eerlang voor
stadsuitbreiding benoodigd zullen zijn. Intus
schen gaat men veelal verder en volgt het
stelsel, dat de gemeente haar grondbezit zooveel
mogelijk moet uitbreiden, dus niet bij aankoop
zich moet bepalen tot de behoefte voor de
naaste toekomst; en dat zy den grond zooveel
mogelijk in handen moet houden en dus niet
weder verkoopen, doch in erfpacht uitgeven
moet.
In tegenstelling met omliggende gemeenten
heeft Heemstede dit stelsel nooit toegepast en
o.i. zeer terecht. Immers, de bedenkingen er
tegen zijn vele. Allereerst denke men zich eens
even in de verschrikkelijke wanverhouding,
welke op deze wijze ontstaat tusschen de over-
heids-grondbezitster en den particulieren grond
eigenaar. De overheid heeft de macht over de
bebouwingsvormen welke de particuliere grond
eigenaren, als zij tot exploitatie van hun eigen
dommen willen overgaan, in acht moeten nemen.
Bovendien heeft de overheid de macht, die
exploitatie van particuliere gronden te be
ïnvloeden door de inrichting der uitbreidings
plannen en de verdeeling van de gemeentelijke
en de particuliere gronden over de ontworpen
bestemmingen (welke de waarde dier gronden
bepalen) en door een eventueele vertraagde uit
voering dier uitbreidingsplannen, voorzoover
deze de exploitatie van particuliere gronden be
treffen. En bovendien heeft de gemeente een
zeer groot grondbezit, waardoor zij, zooals elk
mensch in zulke omstandigheden, in de verzoe-
Zacht rijdend,
niet schokkend,
aparte modellen.
Prijzen even billijk als die
van minder sierlijke, die zoo
vaak aangeboden worden.
3 99 Groote houtstraat Tel. /V? 13926. o
t Sedert jaren brkend adres.
gf/fT" Mag. geopend 's morg.
8 tot 's avonds 6 uur.
Zaterdags tot 's av. 9 uur.
Onze Sorteering stelt
ons in staat iedereen te be
vredigen en is steeds, zonder
eenige verplichting tot koopen,
te bezichtigen.
SPECIALITEIT in
VOUWWAGENS
SULKEYS, enz.
Groote sorteering; Serre-Kleedjes.
MAGAZIJN „DE LEIDSCHE VAART''
ZAN OVOORTSCH ELAAN 155
naast Café-Restaurant „BOEKENROOD
king moet komen, van haar publiekrechtelijke
macht misbruik te maken door zichzelf in een
(privaatrechtelijk) betere positie te plaatsen.
Eenige voorbeelden kunnen dit duidelijk
maken. De gemeente kan in haar publiek
rechtelijke positie als overheid bij een uitbrei
dingsplan aan haar eigen gronden een veel
voordeeliger bestemming geven dan aan de
meeste particuliere gronden. Haar gronden
kunnen grootendeels worden aangewezen om te
worden bebouwd, de gronden van particulieren
om te dienen voor publieke doeleinden, waardoor
ze dus veel minder waard worden. Een ander
voorbeeld: aan eigenaren, die grond bouwrijp
willen maken en in exploitatie brengen, stelt
de gemeente, wederom in haar publiekrechtelijke
positie van overheid, zulke eischen aan de be
bouwingsvormen (verhouding van bebouwden
tot onbebouwden grond per perceel, dus van
huis tot tuin), dat de exploitatie eenvoudig niet
met voordeel kan geschieden, terwijl zij, in haar
privaatrechtelijke positie van grondeigenaresse,
veel gunstiger bebouwingsvormen ontwerpt voor
haar eigen gronden in de omgeving. Zoo ziet
men, welke wanverhoudingen ontstaan, wanneer
de hooge overheid (die misschien langzamerhand
beter de lage overheid kan worden genoemd bij
zoodanige practijken) als gewone grondbezitster
tusschen de andere particuliere eigenaren den
boventoon kan voeren.
Een ander, even ernstig principieel bezwaar
betreft de oppervlakte van het gemeentelijk
bezit en de dogmatische toepassing van het
stelsel van erfpacht, met uitsluiting van vrijwel
eiken verkoop. Waarom moet de gemeente
zooveel gronden in haar bezit houden, die voor
de toekomst van de gemeente geen huishoudelijk
belang hebben? Men wijst op de mogelijkheid
van het incasseeren dei' waardevermeerdering
(die zeer dubieus kan zijn) voor de gemeente
doch bij tijdige aankoopen van nog niet
bouwrijp gemaakte gronden (cultuurgronden,
zooals ze gewoonlijk genoemd worden) valt de
voornaamste waardevermeerdering toch aan de
gemeente toe. Wanneer de gemeente die cultuur
gronden vasthoudt totdat ze bouwrijp zyn ge
maakt, dan tijdig de uitbreidings- en straten
plannen maakt, en daarna de gronden weer
verkoopt (behalve die welke zij voor publieke
doeleinden en volkshuisvesting noodig heeft)
dan ontstaat een grondbedrijf, dat gematigd is,
goed werkt en niet de prijzen vastlegt gedurende
bijna een eeuw, wat zeer oneconomisch en on
wetenschappelijk is.
(Wordt vervolgd.)
KRI IERIJ en TAPIJTKLOPPERIJ
NIEUWE KRUISSTRAAT 8
vindt U een GROOTE KEUZE
HEEREN OVERHEMDEN, I 2.40
SOKKEN, vanaf 27 ct., DASSEN, 35, 50, enz.
DAMES- en KINDERKOUSEN,
ONDERGOEDEREN, in wit en gekleurd.
KINDERJURKJES, MANTELTJES,
JONGENSPAKJES.
Aanbevelend,
Wilhelminaplein 9.
WAGENWEG 114.
Vraagt de ijzersterke SCHOOLLAAR ZEN
MET TUSSCHEN ZOLEN.
HOOG.
28/29 4.00
30/314.30
32/33 4.60
34 33 4.90
30/37 3.20
38/39 5.50
LAAG.
28/29 3.85
30/314.15
32/33 4.45
34/36 4.75
36/37 5.05
38'395.35
TELEFOON 28187
