CUDEJAARSAVCMDBABBEL
1933
1934
Maiso
VA
De
A. VAf
Drogist
J. P.
Dramatis personae: de Raadhuis
leeuwen.
Plaats van handeling het balcon
boven den ingang.
Tijd: 31 December 1933 - 23.30 uur...
FELICE
ij
Binnenlandsch
Jaaroverzicht
Raad
TeEel
B.
Timmern
GELUK
G. v
HEEMSTEEDS
TELE
Q. N.
J- E
- IEF
Fa. J
F
BORN
6
DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT
No. 52. 29 DECEMBER 1933.
No. 52.
Felix.
(Rekt zich uit.)
Hè, wat een somber weer
en wat een natte nevel!
En 't schijnt te vriezen ook:
de rijp hangt in m'n knevel!
De kou dringt dcor tot in
je merg en je gebeent',
Ik ril er waarlijk van
en 'k voel me als versteend!
Hé, slaapt mijn vrouwtje nog?
Felice word eens wakker!
Je droomt al veel te lang!
v
Felice.
Wat is er, ouwe makker?
Wat geeuw je onbeleefd!
Houd toch je mond eens dicht
En waarom trek je nu
opeens zoo'n raar gezicht?
Felix.
Een schoone zakdoek vlug!
Atsjieü! wat ben 'k verkouden!
Maar 'k wil toch wel eens graag
een praatje met je houden.
Het jaar is haast voorbij
Felice.
't Gaat vlug hè vind je niet?
Ja, laat ons nagaan wat
in Heemstee is geschied
In 't afgeloopen jaar.
Felix.
Eerst ging het ons verblijden
Met 'n prachtig mooie tram
naar Haarlem en naar Leiden.
Er is toch zeker nooit
zoo'n reuze-feest geweest.
Denk eens aan Hillegom
toen „Bello" gaf den geest!
Felice.
Nu 't was dan ook wat moois,
die ouwe koffiemolen
Je kwam geklutst er uit,
vol zwart van roet en kolen!
Neen, dan de tweeling-tram
met zijn accordeon:
Geen vuil, geen roet, geen rook
je zit als een baron!
Felix.
't Is een verbetering!
't Verkeer is nu uitstekend
Je weet wel, dat dat voor
een plaats héél veel beteekent.
De sneltax heeft ook hier
zijn intree reeds gedaan.
Felice.
Dat 's makk'lijk, als je soms
eens ergens heen wil gaan.
Je stapt maar in, en vóór
je nog hebt plaatsgenomen,
Ben j' op de plaats van je
bestemming aangekomen!
Felix.
Wat is dat voor een licht
dat 'k daar beneden zie?
Felice.
Dat glazen hokje daar?
Een telefooncel, die
J'in staat stelt, dag en nacht
een draadgesprek te voeren.
't Wordt reuze-gewaardeerd
door burgers en door boeren!
Felix.
Zeg, zou er aan de Dreef
geen flatgebouw verrijzen?
Voor dat initiatief
moet men d'ontwerpers prijzen.
Felice.
Ja, 't was een prachtig plan,
uitstekend overdacht.
Het vindt bewondering
bij vóór- en nageslacht!
Daarbij geeft het cachet;
't is sjiek en comfortabel
En kloek van lijn in 't klein
de torenbouw van Babel.
Felix.
Waar is dan dat gebouw
ik zie niet veel er van.
Felice.
Voorloopig blijft dat nog
een luchtkasteel hoor man.
Felix.
Als 't dan maar niet zoo gaat
als met een ander plan
't Monumentaal gebouw
daar hoor je nooit meer van
Je weet wel, dat paleis
met flinke groote zalen.
Felice.
Daar 's geen beginnen aan
want wie zal dat betalen?
In dezen slechten tijd
dat merk je wel terdeeg
Is ied're port'monné
en elke schatkist leeg!
Felix.
Wel hadden we een poos
een eigen bioscoop.
Felice.
Bestaat die dan niet meer?
Felix.
Nee, die 's weer op den loop!
Je kon er warm en droog
hatsjie!! wat ben 'k verkouen!-
Je held of je heldin
op 't witte doek aanschouwen.
De nieuwste schlagers zag
je zoo op je gemak,
En 't reisje naar de stad
dat hield je in je zak.
Felice.
Zeg, wat gebeuren er
toch dikwijls ongelukken!
Ze rijden eiken dag
elkaar zoowat aan stukken!
De auto's rijden vaak
in sloot en vaart en heg!
Felix.
Die snelheidsduivels zijn
de moord'naars van den weg!
Ze drukken gevels in
Wat heb je aan 't gejakker?
Felice.
En menigeen is dan
zijn leven lang een stakker!
Maar in het buitenland
is het nog erger, hoor!
Een spoorwegongeluk
komt hier hoogst zelden voor,
En een natuurramp zie
j'ook meer in and're streken
Maar soms komt hier de wind
een hartig woordje spreken!
Felix.
Je weet wel, 't circus Rausch
wat daarmee is gebeurd,
De stormwind greep het aan
en heeft het zeil gescheurd.
Een chaos was 't al gauw
van lappen en van stokken;
Er bleef geen spaan van heel
Het circus lag in brokken!
Felice.
Voor d'IJsvereeniging
was dit jaar wel een feest
Zij is verhuisd. En goed!
De baan is steeds geweest
Op de Van Merlenvaart.
Zeg weet je 't nog, daar zakten
Ze dikwijls er doorheen
maar nu een breede vlakte
Bedekt met veilig ijs,
Felix.
En 't mooiste is: die ligt
na een paar nachtjes vorst
zoo goed als zeker dicht
't Was zoo gemakkelijk niet
een goed terrein te zoeken
maar eind'lijk kon men toch
een overwinning boeken
De burgemeester sprak
bij d'opening zeer terecht:
De naam „Volharding" is
voor uw club lang niet slecht!
Felice.
En nu wij spreken gaan
over vereenigingen
Moet ik van and're clubs
den lof ook even zingen
De clubs, waar iedereen
veel sympathie voor voelt
Je weet wel, wat ik meen?
Felix.
'k Begrijp het, je bedoelt
de corpsen, die in 't dorp
zoo lustig musiceeren.
Hun ijver en talent
moet ieder wel waardeeren!
't Brengt in de brouwerij
wat leven en vertier.
Elk corps doet op zijn beurt
de burgers veel plezier
Geen, die zijn vaandel niet
met nieuwe lauw'ren dekte
Ook staan ze altijd klaar
bij feest of straatcollecte
En „Eensgezindheid" heeft
bijzonder zich geweerd
Want naar „Uitmuntendheid"
is 't corps gepromoveerd!
Felice.
Wat hebben we een fraai
Gezondheidshuis gekregen.
Felix.
Ja 't is een mooi gebouw
men roemt het allerwegen
Nu heeft het Witte Kruis
een bruikbaar magazijn
En voor 't politiecorps
is het toch zeker fijn,
Dat 't niet meer is belast
met kinderwagens rijden
En Kleuterzorg, zoo klein
behuisd, is uit z'n lijden.
Felice.
Ik dacht wel eens: wat zijn
de menschen hier toch zoet:
De schrik voor Hermandad
zat jong hen al in 't bloed!
Als zuig'ling zaten zij
op schoot bij de agenten,
't Blijkt d e manier om hen
wat orde in te prenten!
Felix.
Het nieuwe gastarief,
wat zeg je daar wel van?
Felice.
Alleen wie veel gebruikt
die profiteert er van.
Felix.
't Is waar, de kleine man
leeft eigenlijk het duurste
Hij smaakt het minste zoets
maar slikt het meest van 't zuurste!
Felice.
Precies. Wat zien we nu?
de kleine middenstand
wordt voor het gasbedrijf
een heele maag're klant,
want overal komt weer
petroleum in eere
en 't koken op het gas
probeert men af te leeren
Met d'electriciteit
gaat het denzelfden kant
Zoo spaart op vuur en licht
de kleine middenstand.
Felix.
Nu die bezuiniging
lijkt mij wat overbodig.
Felice.
Je weet niet wat je zegt
soms is die dringend noodig
Toch blijft het jammer, juist
nu men hier zonder schromen
een nieuwe gashouder
heeft in gebruik genomen.
Felix.
Nu, dat 's niet erg; die was
toch noodig en bedenk:
als 't misloopt is het ding
goed voor petroleumtank
Felice.
Maar zoover komt het niet;
't Bedrijf gaat jubileeren
Het is een kwarteeuw oud
geworden, en met eere.
Ik breng den directeur
en 't personeel hier hulde
en wensch hun een bedrijf
met winst en zonder schulden.
Felix.
Daar sluit 'k mij graag bij aan
want ondanks zuinigheid
Zijn wij het gasbedrijf
toch liever maar niet kwijt.
Felice.
Zeg, wordt het nog geen tijd
een heilwensch uit te spreken
'k Heb onder 't praten door
niet op de klok gekeken
Ik kan het toch niet zien
hoe ik mijn hals ook strek.
Felix.
Ik ook niet, wanthatsjie!
ik heb een stijven nek!
Felice.
'k Moet van iets anders ook
nog eventjes gaan spreken,
want hoeveel hebben niet
in Boekenró gekeken
Schaakmeester Aljechin
heeft op 't geruite veld
daar veertig tegelijk
buiten gevecht gesteld.
Felix.
Ja, 't schaken komt in zwang
ook bij de werkeloozen,
die aan den Heerenweg
zich somtijds gaan verpoozen
in 't nieuwe clubgebouw,
't Roomsch-Katholiek en daar
vergeten zij hun zorg,
vermaken zij elkaar.
Ik vind, een comité,
dat zóó zijn taak vervulde
verdient op deze plaats
toch wel een woord van hulde.
Felice.
Dat spreekt, maar weet je wat 'k
zoo eigenaardig vind?
Het schaakspel of 't biljart
dat zijn ze welgezind
Maar richt j'een cursus op
dan nemen ze de beenen
Dan is de animo
in 'n ommezien verdwenen!
Felix.
Nou ja zij hebben aan
die heele cursus lak!
Zij voelen zich misschien
al meesters in hun vak.
Felice.
Dat 's klets, een mensch is nooit
te oud om wat te leeren
En als, wat ieder hoopt,
de tijden eens gaan keeren
Maakt hij de beste kans
dat 's zeker en gewis
Die op de hoogte van
zijn vak gebleven is.
De meesten zijn te gauw
over zichzelf tevreden
Felix.
Zeg, hou je wapen vast;
straks valt het naar beneden!
Felice.
Je hebt gelijk, dat zou
een heel slecht teeken zijn
's Symbool van 't heele land
doet denken aan 't festijn
Toen aller oogen naar
ons Vorstenhuis zich keerden,
Eri men in heel het land
den grooten Zwijger eerde.
De zang van 't kinderkoor
hier op het Raadhuisplein
Klinkt nog mij in het oor.
Dat was toch zeker fijn!
Felix.
Dat was het. Maar nu wordt
het tijd, dat je gaat wenschen
„Gelukkig Nieuwejaar"
aan Heemsteê's brave menschen.
Want stel je voor, dat straks
de klok begint te slaan
voordat jij, babbelkous,
je heilwensch hebt gedaan!
Je weet: na middernacht
hatsjie!!! wat ben 'k verkouden!
dan moet je weer een jaar
je lieve mondje houden.
Doe 't ook uit naam van mij.
't Is al bij twaalven, hoor!
Heusch, ik zie hier vandaan
de klok van 't postkantoor.
Felice.
Dan wensch 'k, dat iedereen
't in 't nieuwe goed zal maken!
De raadhuisklok slaat langzaam twaalf uur.
Gezondheid en geluk
en voorspoed in uw zaken!
Gun ook een ander wat
en niet alleen u zelf,
Dan gaat het allen goed.
Geen egoïsme....
Felix.
(telt de slagen van de klok)
Elf!
Felice.
En voer een „politiek"
van liefde tot den naaste!
Dit geldt voor iedereen,
voor hoog- en laaggeplaatsten
Dus steun en help elkaar!
Felix.
Twaalf slagen! Maak het kort!
Felice.
Dan hoop ik dat dit jaar
voor elk gelukkig wordt!
Twee gebeurtenissen hebben in Nederland
hun stempel gedrukt op het stervende jaar 1933:
Het tot stand komen van het nieuwe Ministerie-
Colijn en de muiterij op „De Zeven Provinciën".
Wat er nog meer in ons land is gebeurd, heeft
nergens in breede kringen van de vaderlandsche
samenleving zoo hooge golven doen opzwiepen,
als juist die twee gebeurtenissen. Billijk is het
derhalve ons Jaaroverzicht daarmede aan te
vangen.
Nadat het Ministerie-Ruys de Beerenbrouck
reeds eenigen tijd met een weerspannige Tweede
Kamer had te worstelen, stemde de Kamer ten
slotte een wetsontwerp af, dat door opheffing
van twee rechtbanken en tientallen kanton
gerechten een bezuiniging van een paar ton zou
opleveren. Al was de feitelijke kwestie, waarom
het hier ging, zeker geen Kabinets-crisis waard,
het boterde niet meer tusschen Kabinet en
Kamer, de Regeering was bovendien Regeerings-
moede, zoodat de crisis er was voor en aleer
de meesten het goed beseften. Daarop is de
Tweede Kamer ontbonden en liefst 53 partijen
stonden klaar den strijd om de 100 Kamerzetels
aan te binden.
Vielen er al een veertigtal partijen af, die geen
enkele zetel konden veroveren, de ten slotte ge
kozen Kamer was nog zooveel partijen rijk, dat
de nieuwe Kabinets-formateur, Colijn, geen kans
zag een parlementair ministerie samen te stellen,
zoodat hij kort daarop van de Kroon de opdracht
kreeg dan maar een ander ministerie te vormen.
Dit moest de crisis verlengen, totdat ten slotte
Colijn met een ministerie verscheen, dat uit
leden van vijf partijen was samengesteld. Colijn
en De Wilde vertegenwoordigden de Anti-
Revolutionnaire Partij, Deckers, Verschuur en
Van Schaik de Roomsch Katholieke Staatspartij,
Slotemaker de Christelijk-Historischen, Marchant
en Oud de Vrijzinnig-Democraten en Kalff den
Vrijheidsbond. Minister De Graeff kreeg de por
tefeuille van Binnenlandsche Zaken te beheeren.
Tot nu toe kan niet anders gezegd, dan dat
het Ministerie zeer hard heeft gewerkt en het
tanend gezag in Nederland heeft weten te her
stellen. Verder zal men goed doen de komende
maatregelen van het Kabinet af te wachten,
maar dat Colijn de waarachtige belangen van
Nederland en van Nederlandsch-Indië op het oog
heeft, moeten zelfs zijn meest verwoede tegen
standers erkennen. Juist in deze dagen bij de
behandeling van de verschillende Begrotings
hoofdstukken voor het jaar 1934 blijkt wel op
afdoende wijze dat dit Kabinet geen ernstige
tegenwerking in de Tweede Kamer hepft te
duchten.
Opmerking verdient alleen, dat Colijn voor
zichzelf de portefeuille van Koloniën heeft ge
reserveerd, daarmede blijkbaar te kennen
gevende, dat op het oogenblik het zwaartepunt
van het Rijk ligt in Nederland rondom den
evenaar. Terecht, want daar meer dan hier te
lande zal in het komende tijdperk de groote
beslissing vallen. Het is goed te weten, dat dus
Koloniën beheerd wordt door een man uit één
stuk, die de Koloniën kent en die ten overvloede
weet, wat hij wil en niet wil!
Daardoor komen wij vanzelf op het belang
rijkste punt van het stervende jaar: De muiterij
op „De Zeven Provinciën". De kwestie, die aan
de muiterij ten grondslag ligt, is in wezen een
kwestie van korting ook op de salarissen van
het mindere marine-personeel. Dit heeft in Indië
een steeds groeiend verzet ten gevolge gehad,
waarvan op zijn beurt de muiterij het uiteindelijk
gevolg is geweest. Reeds thans schijnt wel vast
te staan, dat hoe men ook over de muiterij moge
denken, die natuurlijk geen enkele regeering
over haar kant kan laten gaan, ook de marine
officieren niet geheel vrij uitgaan. Maar zoolang
alle vonnissen nog niet zijn gewezen, is het
waarschijnlijk beter dit alles maar even aan te
stippen en niet verder uit te werken.
Waren dit de twee hoofdgebeurtenissen van
het afgeloopen jaar, er scharen zich zooveel
kleinere gebeurtenissen rondom, dat het moeilijk
is daaruit een keus te doen. Wij sommen de
volgende voorvallen van het afgeloopen jaar op,
als ongeveer de belangrijkste:
Dat het Dominicaner Klooster te Zwolle zoo
goed als geheel door brand is vernield, zal een
ieder betreuren, erger is nochtans het verlies van
de kostbare bibliotheek, die in het geheel niet
meer is te vervangen. Pas was het klooster ver
nietigd, of een nieuwtje van ongekenden aard
deed opgang in Nederland. Een bewoner van
Gennep had een toestel geconstrueerd, teneinde
daarmede de zestien millioen gulden van het
oude oorlogsschip „Lutine" uit het zand weg te
zuigen. Tot nu toe is het den man niet gelukt,
daar op het oogenblik, dat de schat nabij scheen,
het door hem ontworpen toestel ondeugdelijk
bleek te zijn. Maar tegen het voorjaar van 1934
gaat hij opnieuw beginnen. Moge voor hem en
voor ons allen dat jaar beter wezen dan het
scheidende jaar!
Bij de torens van de hefbrug te Rotterdam
heeft men een tijdlang record-springpogingen
kunnen aanschouwen. Van 65 Meter hoogte is
men te water gesprongen, soms met goed resul
taat, soms met net verliezen van eigen leven.
De Rotterdamsche politie heeft goed gedaan aan
deze waaghalzerij een einde te maken. Tezelfder
tijd pleegde een bioscoopexploitant malversaties
ten nadeele van het Inaëlietisch Weeshuis te
Leiden, een ton gouds verdween door zijn toe
doen, al liet de controle blijkbaar ook veel te
wenschen over.
Of de muiterij in Oost-Indië niet genoeg was,
kwamen ook te Paramaribo relletjes voor, naar
aanleiding van de arrestatie van den communist
De Kom. Als protest eischte een deel der bevol
king zijn vrijlating en demonstreerde daarbij
voor de Gouvernementsgebouwen, waarna de
politie zich gedwongen zag in te grijpen, het
geen twee dooden en zestien gewonden kostte,
voor de orde hersteld was.
Alle aanvallen van de internationale specula
tie ten spijt, heeft de Nederlandsche gulden zich
op het goudstandpunt kunnen handhaven, wat te
meer tot tëvredenheid stemt, nu onze staatsbe-
grooting de malaise duidelijk weerspiegelt. Het
is daarom zoo goed gezien geweest van den pre
sident van de Nederlandsche Bank, Mr. Trip,
nog eens uitdrukkelijk te hebben verklaard, dat
men de goudwaarde van den gulden wenschte
te handhaven. Dit is tot einde 1933 mogelijk ge
bleken; ook voortaan zullen bankdirectie en
regeering dezelfde politiek blijven volgen.
De actie voor het Nederlandsch fabrikaat
heeft ook in ons land wel gevolg gehad, al zal
men goed doen meer nog dan vroeger het
vaderlandsche fabrikaat duurzaam te blijven
steunen. De regeering heeft tegen uitingen van
buitenlandschen oorsprong op politiek terrein
evenzeer den strijd aangebonden en voor het
fascisme vooral het bekende uniformverbod uit
gevaardigd.
Contingenteering van alle mogelijke goederen
is niet van de lucht geweest, tal van centrales
zijn gesticht, margarine is met minstens 50
I boter vermengd, honderdduizenden stuks vee
worden afgeslacht, eenheidsvleesch in blik ver
krijgbaar gesteld, kortom, men waant zich soms
weer in den tijd van den wereldoorlog verplaatst.
Eigenlijk is dit ook werkelijk het geval, alleen
voert men nu den strijd op economisch terrein!
De speelwoede van het Nederlandsche volk
heeft verbod van den verkoop van Sweepstake-
loten en van het behendigheidsspel Straperlo ten
gevolge gehad. De gefingeerde inbraak in het
kasteel Nijenrode, nabij Breukelen, bracht voor
den kasteel-eigenaar niet veel goeds! Een an
dere droevige zaak heeft voor het gerechtshof
haar beslag gekregen: den moord op den heer
Eschauzier boeten thans twee menschen met
langdurige straffen.
De Nederlandsche beleggers, die gelden van
Duitschland te vorderen hebben, zijn door het
Duitsche transfermoratorium zwaar gedupeerd.
Hoe groot de kapitalen zijn? Men schat de beleg
ging op drie milliard mark, de gederfde rente op
.100 millioen gulden!
Nog een andere strop heeft de Nederlandsche
landbouw gehad, die door de gesloten grenzen
de groente niet kwijt raken kon, zoodat deze
feitelijk onverkoopbaar was geworden. Duizen
den en duizenden kilo's zijn op de mestvaalt
terecht gekomen. Bij zoo nijpenden nood is het
te begrijpen, dat de regeering het noodig heeft
geoordeeld de buitenlanders, die hier te lande
in loondienst werken, dat werken moeilijker te
maken, te eerder omdat de werkloozensteun aan
Nederlanders millioenen verslindt. Men schat dat
in Nederland zich ongeveer 100.000 vreemde
lingen bevinden, die in loondienst arbeid ver
richten die door Nederlandsche mannen en
vrouwen zou kunnen worden verricht. Hetzelfde
is het geval met den te grooten stroom van bui-
tenlandsche studenten, die de Nederlandsche
universiteiten en hoogescholen bevolkten; ook
deze zullen in hun studie bemoeilijkt moeten
worden, zoo de Nederlandsche studenten door
de vreemdelingen geen voldoende plaatsen meer
op de collegebanken en de laboratoria kunnen
krijgen. Een gezonde bescherming van het eigen
volk!
De Zuiderzee bestaat niet meer, het Meer
Flevo is daarvoor in de plaats getreden en de
afsluitdijk, die Noord-Holland met Friesland
verbindt, is voor het verkeer opengesteld.
verkrijge
RIJV
wenscht
V r i e n
GELUI
Orchid
wenscht
Brood
miiiiiiiiiiiiiiiiiii
BINNENW
Dames-
tiiiiiiiiiiiimmii
ALLI
MET
- Tl
p. f.
N.V
Bui
Raadhu
p. f.
IN K
EN Cl
Raadhuis
1
p.f.
WIL
wenscht z
GELUK
Brood-, K
i
Wenscht z
VOORSP
Ad
