PRIJSVRAAG
ALGEMEEN WEEKBLAD
VOOR HEEMSTEDE EN DE HOUTPARKEN
G0EDK00PE MARKEN VOOR REISDOELEINDEN
Bij' het einde van de Zomertijd
een bijzondere attractie
BON ter waarde van VIJF GULDEN
OESTERS
DE TWENTSCHE BANK N.V.
32 JAAR WIJKVERPLEGING
DUINKONI1NEN
C. J. GUDE
OPLAGE 5200 EX.
VRIJ VOOR CONTROLE
5 October 1934 MË
lie JAARGANG - No. 40
DE WONING-COURANT
GIDS voor KENNEMERLAND
N.V. DRUKKERIJ V/H DE ERVEN LOOSJES
FLORA - Heemstede - 1935
ALLE BANKZAKEN
SAFE-LOKETTEN vanaf f 5.— per jaar
Dit nummer bestaat uit 6 pagina's
EERSTE BLAD.
VERGADERINGEN, VERMAKELIJKHEDEN
ENZ.
P. van der STAD, Poelier
Carl R.
van
Empelen
NIEMAN
A. KOPJES
Uitzending van Diners
lordensstr. 74
HAARLEM
DE NAAM VAN DEN PRIJSWINNAAR BEKEND GEMAAKT.
12 OCTOBER.
De Directie
van DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT
J. BALM ZOON
D E EERSTE
HEEMSTEEDSCHE COURANT
Woningzoekenden koopt
Verkrijgbaar aan alle kiosken te
AMSTERDAM, HAARLEM en
HEEMSTEDE-AERDENHOUT
a f 0.10 p. exemplaar
en Adm. Ged. Oude Gracht 88
Telefoon I0144
ADVERTENTIEN
Advertentiën per regelf 0.15
Bij contract belangrijke korting.
PIJLTJES: (bij vooruitbetaling te voldoen).
Vraag en aanbod 4 regels f 0.35. Lessen e.d.
4 regels f 0.60, elke regel meer f 0.I2.
VOOR REDACTIE, ADMINISTRATIE
EN ADVERTENTIËN
wende men zich tot de Uitgevers
Ged. Oude Gracht 88, Haarlem, Telef. I0I44
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs bij vooruit
betaling f I.25 per half jaar
Kunnen ieder ogenblik ingaan
BIJKANTOREN TE HEEMSTEDE: DRUKKERIJ SCH5LLEKENS,
J. A. HUPKENS, ZANDVOORTSCHELAAN I65. - BOEKHANDEL
RAADHUISSTRAAT 87. - BOEKHANDEL
D. VAN MOURIK, BRONSTEEWEG 4a
De aandacht van het
Heemsteedsche zakenleven
is in bijzondere mate geconcen
treerd op den O F F I C I E E L E N
CATALOGUS van bovengenoemde
TENTOiON STELLING
Dat men z'n belang begrijpe en
gebruik make van de publiciteits-
waarde van dezen catalogus
Uitgave van de N.V. Drukkerij
v/h. DE E RVEN LOOSJES, Ged.
Oude Gracht 88 Haarlem
Telefoon 10 144
Een catalogus met pubiiciteitswaarde
Men verwacht 1.000.000 bezoekers
Kantoor Heemstede BINNENWEG 7 - Tel. 28270 en 28331
Advertenties kunnen tot uiterlijk Donderdags
tien uur worden aangenomen.
Ingezonden stukken vóór Woensdag 12 uur.
Klachten over de bezorging richte men recht
streeks tot de Administratie.
HAARLEM.
SCHOUWBURG JANSWEG.
Zondag 7 Oct., 8.15 uur. „Pension Zonne
schijn".
STADSSCHOUWBURG.
Zaterdag 6 Oct., 8.15 uur. De Hagespelers:
„Liefde-lessen van Molière".
Zondag 7 Oct., 8.15 uur. De Hagespelers:
„Als ouders slapen".
Dinsdag 9 Oct., 8.15 uur. De Rotter
dammers: „De Suikerfreule".
Woensdag 10 Oct., 8.15 uur. De Hage
spelers: „Liefde-lessen van Molière".
Vrijdag 12 Oct., 8.15 uur. Ballet Trudi
Schoop".
Een overzicht van het werk der Wijkverpleging te Heemstede
door Dr. E. A. M. DROOG
Ik verzoek U zich met mij te verplaatsen in
het jaar 1902, d.w.z. in het begin onzer eeuw.
Nieuwe ideeën werden in de nieuwe eeuw
naar voren gebracht, op allerlei gebied, op staat
kundig gebied door het socialisme, op gods
dienstig gebied door het modernisme, maar ook
op maatschappelijk gebied.
Ik zal over al dat nieuwe niet den loftrompet
steken, maar op een gebied zeer zeker wel, n.l.
op dat der ziekenverpleging. Men begon in te
zien, dat het niet voldoende is, indien de huis
arts den tong zijner patiënten ziet, hun pols
voelt en hun lichaam percuteert en ausculteert.
Zeker hij gaf daarna goeden raad; maar werd
die raad in ernstige en langdurige gevallen inder
daad opgevolgd en waren zijn patiënten en hun
huisgenooten bij machte de aangeprezen maat
regelen ten uitvoer te brengen? Zelf kon hij niet
alles doen, daarvoor ontbrak hem tijd en ge
legenheid. Wonden verbinden, rheumatieklijders
masseeren, onreine hoofden verzorgen, Pries-
nitzsche verbanden aanleggen, injecties geven;
't waren alle tijdroovende bezigheden, die hij
zelf moest doen of aan ondeskundige huis
genooten overlaten, nadat hij, op hoop van
zegen, het eens had voorgedaan.
Zeker er waren ziekenhuizen; maar 't conve
nieerde niet iedereen zich daarin te laten op
nemen en de gemeentebesturen, ook al om
financieele redenen, waren toen nog weinig ge
neigd om in dit opzicht mede te werken, ja, de
zieken zelf hadden nog een heimelijke vrees om
naar het gasthuis te gaan, waar men in hun
verbeelding o zoo spoedig iemand opereerde. Er
was daarom een tusschenpersoon noodig, die
den geneesheer bijstond, voorgeschreven maat
regelen uitvoerde en vooral ook den zieke con
troleerde; die tusschenpersoon was en is de nu
aan niemand meer onbekende en overal inge
burgerde wijkverpleegster.
Een der eersten in onze gemeente, die dat
begreep, was Dr. Colenbrander, die als voorzitter
met zuster j. van Heukelom, mej. A. C. van
Lennep, mevr. Boerlage- de Hoop Scheffer, den
heer P. J. Staal en Dr. E. A. M. Droog als be
stuursleden de stichting van de Vereeniging voor
Wijkverpleging te Heemstede op 24 Februari
1902 tot stand bracht.
Moeilijkheden bleven hem bij de uitvoering
van zijn taak niet gespaard.
De eerste moeilijkheid was natuurlijk een
financieele basis voor de onderneming te vinden.
De eischen waren in dien tijd echter niet hoog.
Het salaris van de wijkzuster werd bepaald op
500.Contributies van leden vloeiden, en
soms voor aanzienlijke bedragen, in ruime mate
toe. In 't eerste jaarverslag zie ik als inkomsten
Telefoon 10188
KLEINE HOUTSTRAAT I36
UITSLUITEND |e KWALITEIT
vermeld 1498,50 en als uitgaven 503,80, alzoo
een batig saldo van 994,70.
De zuster, die zich voor bovengenoemd zeker
niet overdreven salaris, gaarne als wijkverpleeg
ster beschikbaar stelde, was de heden in ons
midden aanwezige zuster König. De huisvesting
van de wijkzuster leverde aanvankelijk niet veel
bezwaren op. Ze zou inwonen bij zr. van Heuke
lom, haar gewezen directrice in het Elisabeths-
gasthuis te Haarlem, die zelf tot aan haar dood
belangeloos de zaak diende. Maar er moest ook
een lokaal voor de behandeling van loopende
patiënten zijn. Geen nood, ook daarvoor zorgde
voorloopig zr. van Heukelom. Zeere hoofden,
zoogenaamde favuskinderen (en die waren er
velen, nu ziet men er geen meer hier) werden
behandeld in een tentje bij zr. van Heukelom's
woning; wondbehandeiing geschiedde in haar
huis.
De eischen van het publiek waren ook niet
overdreven, 't Was in Heemstede nog tamelijk
primitief. Geen gas, geen waterleiding, geen
electriciteit, zelfs geen auto's. We kenden den
Heerenweg, den Binnenweg, den Leidschevaart-
weg, de van Merlelaan, de Kerklaan en verder
de Glipperbuurt, 't Schouwtje, Bosch en Vaart
en Bronstee. Maar onderdeelen waren met offi
cieel aangegeven, zeker niet door naambordjes.
Het volk behielp zich daarom met aanduidingen
als Pruimenbuurtje, de Keienbuurt, de Vooruit
gang, het Boschje, het Pompje, de Wortelen-
buurt, de Stapperssteeg, de Driesprong, het
Bullenhofje enz.
Eénkamerwoningen, waarin men tegelijk moest
wonen, slapen, eten bereiden en wasschen voor
een heel gezin waren er meer dan 70, waarvan
50 voor onbwoonbaarverklaring in aanmerking
kwamen; tweekamerwoningen waren er 42! en
driekamerwoningen 329. Nu stellen wij als minste
eisch huiskamer, keuken en drie slaapkamers. De
bewoners van die woningen waren ook niet allen
van adelijke huize en kregen soms kenmerkende
namen. Zoo herinner ik mij nog zeer goed
„Blikkentuut", een ketellapper, „Piet Snot", een
zakdoekloos man, „Scheele Ant" (zonder meer
duidelijk), „Blank om één" (had één oog),
„Koekeneei" (ventte met koek in een kinder
handwagentje) „de Sneltrein", enz.
Van lieverlede verdween echter dien primitieven
toestand, die oppervlakkig bezien, wel veel
schilderachtigs had, maar op den duur meer
door Diogenes en andere tonbewoners gewaar
deerd wordt dan door beschaafde menschen.
Toen na verloop van tijd 't aantal om hulp
vragende zieken toenam, kwamen de voorzitter
der nieuwe vereeniging en zijn staf in de nood
zakelijkheid een betere huisvesting voor de wijk
verpleging te zoeken. Er werd dus een kamertje
met keukentje gehuurd aan den Voorweg. Dat
kostte 1.25 per week en men beschikte daar
mede ook over een bedstede om apparaten te
bergen en een kast voor linnengoed. Maar ook
deze toestand voldeed niet lang en een nieuwe
behuizing werd toen verkregen in de Raadhuis
straat in de woning van Jan en Pietje Gooseling
en jaren lang bleef Pietje de trouwe helpster en
verzorgster van zuster König en de wijkver
pleging.
Maar de waardeering voor de wijkverpleging
groeide steeds, zoowel bij de geneesheeren als
bij het publiek en ook het inmiddels opgerichte
„Witte Kruis" kon zijn artikelen niet meer
Bericht aan de lezers.
Nog slechts weinig bladen hebben in
hun redactionele kolommen de nieuwe
spelling „Marchant" ingevoerd.
De „Eerste Heemsteedsche Courant" zal
het voorbeeld van die enkele vooruit
strevende bladen volgen en vanaf heden
de nieuwe spelling gedeeltelijk toepassen,
om geleidelijk tot gehele invoering over
te gaan.
In verband hiermede verzoeken wij onzen
correspondenten, in hun berichten, arti
kelen, enz., de nieuwe spelling te bezigen.
RED. E.H.C.
T UINAAN LEG
ONDERHOUD
BLOEMWERK
Binnenweg 28
Telefoon 28080
VISCHHANDEL
BINNENWEG 39 - TELEF. 28461
Heden ontvangen
BLANKE STOKVISCH en fijne nieuwe
SCHOTSCHE MAATJES-HARING If
GEVESTIGD SEDERT 1920
Cuisinier
TELEFOON 13132
VERGADERING REDDINGSBRIGADE.
Woensdagavond houdt de Heemsteedse Red
dingsbrigade haar jaarvergadering in Café-
Restaurant Lommeroord. Op de agenda komt
o.m. voor jaarverslagen, bestuursverkiezing en
bespreking wintercampagne.
Jlan onze lezers
Ongetwijfeld zal U zijn opgevallen, dat wij de laatste tijd er naar hebben gestreefd de
aantrekkelijkheid van OF EERSTF. MFFMST.FFDSCHF COUR ANT" dnor toevoeging van nieuwe,
interessante rubrieken te verhogen.
Het doet ons daarom genoegen thans wederom een nieuwe rubriek te kunnen aankondigen,
die niet slechts voor den lezer, doch al evenzeer voor den adverteerder grote
aantrekkelijkheid biedt.
en het naderen van de lange winteravonden hebben wij daarom gemeend aan onze lezers
te moeten aanbieden in de vorm van een
die om de 14 dagen zal worden opgenomen.
Natuurlijk zal voor de juiste oplossing een prijs beschikbaar worden gesteld; deze prijs zal
echter niet in geld worden uitbetaald, doch in de vorm van een
die bij één door de Directie aan te wijzen adverteerder voor een VOORWERP
NAAR KEUZE kan worden ingewisseld. Het is natuurlijk mogelijk, dat verschillende
juiste inzendingen bij de Redactie binnenkomen; in dit geval zal het lot beslissen aan wien
de prijs zal worden toegekend.
Maar ook bestaat de mogelijkheid, dat geen der inzenders de juiste oplossing heeft geraden;
in dat geval wordt de prijs IN IEDER GEVAL toegekend aan dengene, die deze het
meest heeft benaderd.
Oplossingen moeten de DINSDAG na het verschijnen van het nummer, waarin de
betreffende prijsvraag voorkomt om uiterlijk 12 uur bij de Redactie zijn binnengekomen;
in het volgende nummer wordt dan de oplossing met
De bon is geldig één week nadat deze door de Redactie aan den Prijswinnaar is uitgereikt.
De eerste prijsvraag verschijnt in ons nummer van
Dat zeer velen aan de start mogen verschijnen.
Wij vertrouwen, dat ons streven om de Redactionele inhoud van ons blad op steeds hoger peil te brengen bij onze
lezers waardering moge vinden; dat wij dit mogen ondervinden in de vorm van vele abonnements-opgaven; de luttele
abonnementsprijs a f 1.25 per halfjaar behoeft toch voor niemand een bezwaar te zijn.
bergen (ik had die enkele jaren op mijn zolder
gastvrijheid verleend, zoodat alweer naar meer
ruimte moest worden omgezien). Het huis Raad
huisplein 24, nu bewoond door den heer Konst,
werd gehuurd en tot zetel van de Wijk ingericht,
in den achtertuin werd een schuur geplaatst,
waarin het „Witte Kruis" zijn verplegings-
artikeien mocht bergen.
Pietje Gooseling verhuisde mee en de werk
zaamheden werden ook uitgebreid met geregeld
wegen van zuigelingen en kleuters. Zelfs werd
een kindertooneel opgericht en kinderoperettes
(Asschepoester) opgevoerd, 's Zomers werden
uitstapjes naar buitenplaatsen als Iepenrode
gemaakt. St. Nicolaasfeestjes werden georgani
seerd, alles mogelijk gemaakt door de belang
stelling die Dr. Colenbrander, Zr. van Heuke
lom en Zr. König wisten te wekken bij de meer
gegoeden en zelfs werd, al lag dit nu niet pre
cies op den weg der wijkverpleging, onder hun
hoede de eerste huisvlijtcursus en dito tentoon
stelling tot Stand gebracht. Een overvloed van
werk, maar een bijzonder werk van werkver
schaffing, geheel anders dan we nu kennen,
presenteerde zich, toen de groote oorlog duizen
den Belgische vluchtelingen over ons land ver
spreidde, die aan alles gebrek hadden en ook
lichamelijke verzorging niet konden ontberen.
Vooral het „kopkens arrangeeren" van de kinde
ren vroeg veel arbeid van de zusters.
Ik zeide reeds, dat de huisvesting van de wijk
verpleging in het huis op het Raadhuisplein 24
een groote verbetering beteekende, maar nieuwe
zorgen doken op voor den voorzitter, toen de
eigenaar van het huis na den oorlog de huur op
zegde en weer een ander tehuis moest worden
Zeeuwsche Oesters Imperialen
groot, blank en vet
van de beste perceelen
Op verzoek bij U thuis geopend
Telefoon 23280 (3 lijnen)
I
