6
DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT
18 DECEMBER 1986 —No. öl
J i
KERSTBOOM.
O, heerlijke Boom, met je stralende
pracht,
Je vroolijke kaarsjesgeflonker,
Wat sta je daar rustig, als Toonbeeld
van Kracht,
Fèl afstekend tegen het donker.
Jij brengt bij de menschen, hoè slecht
ze ook zijn,
Het goede toch altijd naar boven.
Door jou wordt de Mensch in een
stemming gebracht,
Van rustig en vredig gelooven.
O, heerlijke Boom, met je kleurigen
tooi,
Vol prachtige siers'len beladen,
Je takken met sneeuwig^ vlokken
bedekt,
Omslingerd door zilveren draden...
En als dan de Kerstklok te luiden
begint:
,,Er werd eens een kindje geboren..."
Dan voelen we 't heilige „Vrede op
Aard'
Weer sterker, dan ooit nog te voren.
ENKELE KERSTGEBRUIKEN.
Overal wordt het kerstfeest gevierd,
maar overal op een andere manier.
Ieder vogeltje zingt zooals het gebekt
is.
Van al die verschillende manieren
wil dit artikel iets verhalen. Niet van
die feestelijkheden welke in alle landen
eender zijn, maar telkens een typeerend
staaltje.
In Amerika b.v. wordt Santa Claus
in den Kerstnacht gevierd. De kinde
ren krijgen geschenken, die voor
zoover mogelijk in een oude kous ge
stopt worden en de volwassenen
doen zich te goed aan een kerstmaal,
HRNS
waarvan mincepie en plumpudding,
benevens kalkoen de hoofdgerechten
uitmaken.
Zooals op St. Nicolaas onze kinde
ren een verlanglijstje opstellen ter
oriëntatie van St. Nicolaas, zoo doen
de Duitsche kinderen dit op Kerstmis
„Weihnachten".
In dit land wordt buitengewoon veel
werk gemaakt van dit feest. Nergens
ziet men fraaiere kerstboomen, nergens
is ook de Kerstmaaltijd met z'n „Leb
kuchen", „Weihnachtsstollen'enz.
zoo uitgebreid.
Ook in Engeland slooft men zich
uit om van Kerstmis iets bijzonders te
maken. Het zingen van Christmas-car-
rols is niet van de lucht en de mistle
toe kent vele geheimen! De maaltijd is
overvloedig en de plumpudding vormt
ook hier „de kroon op het werk."
Een typisch Zweedsch gebruik
stamt nog uit den tijd van de heide
nen, n.l. het verschijnen van de Joel-
bock, een monsterlijk-uitgedoste gestal
te, waarin later een of ander familie
lid wordt herkend.
De straatjongens houden er een spe
ciaal sterrefeest op na. De Sterrekoning
Judas en de Drie Koningen gaan zin
gende langs de huizen en het is ver
wonderlijk te bespeuren hoeveel Ster-
rekoningen en Judassen er wel niet
kunnen zijn.
Hoeveel veranderingen het Kerst
feest zelf ook heeft ondergaan de
Kerstboom was er steeds aan verbon
den. En al te zeer moet men zich daar
over niet verwonderen, want vele
eeuwen geleden reeds dacht men dat
bepaalde boomen zegen aanbrachten.
Volgens Prof. Arnold Meyer werd het
eerst melding gemaakt van een Kerst
boom omstreeks 1600. Het was de stad
Straatsburg, die daarvan de primeur
had. Verschillende schrijvers staven dit
bericht. Van uit den Elses via Duitsch-
land werden ook de nadere landen er
mee bekend, Frankrijk in 1870 onder
invloed van de Duitsche soldaten.
KERSTSNEEUW.
Maar er moet sneeuw liggen met
Kerstmis, wil dien schoonen dag zijn
volle schoonheid krijgen. Goeden, dik
ken sneeuw, die zijn witte vreugde en
zijn verrassende stilte over de wereld
heeft getrokken. En 's nachts mane
schijn!
Dan eerst opent de verbeelding ha
ren vollen gloed.
En we zien ze dan duidelijker de
herders bij het vuurken zitten wach
ten, we zien ze zoo veel beter dan als
er geen sneeuw ligt. Zoo zien we dan
ook kleurig en juweelig de heilige 3
Koningen, alleen of met een macht
van volgelingen van uit de verte naar
het stalleken aanstappen. We zien het
alles veel beter in de sneeuw en ook
het stalleken is dan van veel suggestie
ver waarde.
Daarbinnen in den schemer zitten
Jozef en Maria, gebogen over het ei-
broze wichtje, de groote oogen van
den os geven als licht, zijn natte snuit
blinkt, en den ezel is één schemer. De
menschen en dieren omringen dan be
ter het kind met de warmte hunner
liefde en de warmte van hunnen asem,
en buiten bij de koude ligt den dikken
sneeuw tot over het doorgaatte dak.
De sneeuw maakt de verbeelding van
het heilig gebeuren scherper, straffer
en inniger.
Ik steek een keerseken aan, opdat
de Kerstmis een witte Kerstmis zij!
(Felix Timmermans).
KERSTMIS IN HUIS.
Aantrekkelijke Versieringen.
Toen het leven eenvoudiger was,
ging men even naar buiten, naar het
bosch, om te halen, wat men voor de
kerstversiering van het huis noodig had
Daar hakte men kerstboomen om en
plukte lauwertakken of ander groen.
Tegenwoordig verstaat men onder deze
versiering dikwijls een overvloed van
veelkleurige electrische gloeilampjes,
en hoe geschikt zij ook zijn voor ver
sieringen, soms maakt men er werkelijk
een te overdadig gebruik van. Boven
dien is het omdraaien van een schake
laar op 24 December wel een heel fan-
tasielooze manier om het feest in te
leiden.
Wij geven dan ook voor ons gevoel
de voorkeur aan een versiering met het
nooit afgezaagde groeen. Al halen wij
het gewoonlijk niet meer uit het bosch,
op de markt kunnen wij het te kust en
te keur krijgen; denne-, sparre-, ce
der-, hulst- en lauriertakken zijn alle
zeer goed tot kransen en slingers sa
men te binden. Hulst en andere besjes
staan ook vroolijk, terwijl men hier en
daar het effect kan verhoogen door
druiven, granaatappelen of andere
vruchten. Men kan ook de oude Itali-
aansche meesters navolgen en kom
kommers gebruiken als onderdeel van
de decoratie. Stroobloemen en denne-
appels staan ook mooi; de laatste kun
nen desgewenscht verzilverd of ver
guld worden. Eén punt wordt bij de
meeste versieringen uit het oog verlo
ren, n.l. dat zij „architectonisch" moe
ten zijn, m.a.w. een bepaalden vorm
moeten vertoonen en deze ook overal
moeten herhalen. Niets is smakeloozer,
dan een bos takken, die van een deur
afhangt, of naast een schoorsteenman
tel staat, zonder dat ze eerst zorgvul
dig gerangschikt zijn. Heeft men iets
moois in de kamer, b.v. een decoratie
ven schoorsteenmantel, dan legt men
er den nadruk op door een spaarzame
versiering, waardoor de lijnen niet ver
doezeld worden. Ik zag eens een zeer
goede versiering, bestaande uit twee
kleine dennetjes in potten met rood pa
pier ter weerszijden van den schoor
steenmantel en twee vazen met losse
takken groen er op.
Een andere aardige decoratie was
grootendeels uitgevoerd met kleine
denneboompjes van 30 a 40 c.M. hoog
te, in roodgeverfde potjes. Een groene
schaal met roode appels stond op den
schoorsteenmantel en roode kaarsen
voltooiden het geheel. Verder kan men
elke decoratie afmaken met slingers;
deze leggen echter bijzonder den na
druk op deurposten, enz., en het hangt
dus van het huis en zijn inrichting af,
of men er gebruik van kan maken.
Ook een mooie trap kan zeer goed met
slingers versierd worden. Deze slingers
behoeft men ook niet altijd met rood
af te wisselen; gewoonlijk staan ver
gulde palmbladeren en sterren van ver
gulde sparappeltjes er wèl zoo mooi
bij.
Groen met lange naalden staat
meestal mooier dan met korte naalden,
vooral voor het versieren van deuren
en trappen. Ook een hek kan er mede
opgetuigd worden. Een origineel idee
was het belichten van een alleenstaan
de den in een tuin door een onzicht-
terwijl ook kandelaars het brandgevaar
grootendeels opheffen. Toch heb ik
eens een zeer smaakvolle versiering
gezien, waarbij op een balcon vier
sparretjes in roode tonnen stonden, die
met enkele witte electrische gloeilamp
jes waren verlicht. Ik heb ook wel eens
een zeldzaam mooie kerstboom met
electrische gloeilampjes gezien; deze
was bijna uitsluitend versierd met een
overvloed van zilverdraden, z.g. „en
gelenhaar", dat in de spaarzaam ver
lichte kamer en door de enkele gloei
lampjes in den boom schitterde, alsof
baar opgestelden schijnwerper; men
kan er zich geen voorstelling van ma
ken, hoe mooi dat staat in een donke
ren tuin. De oude Engelsche gewoonte
van kaarsen in de vensterbank plaat
sen is ook zeer decoratief. Waar men
de versiering gedeeltelijk door middel
van licht wil aanbrengen, zijn kaarsen
beter dan electrische gloeilampjes; zij
geven niet zoo'n fel licht, werpen een
warmen glans over de gezichten en
passen ook meer bij het karakter van
het feest.
Hetzelfde betreft het zingen van
Kerstliederen door alle aanwezigen.
Ook hier is de natuurlijke stem verre
te verkiezen boven de gramofoon of
de radiovox. Tegen het gebruik van
kaarsen wordt dikwijls het brangevaar
aangevoerd; dit wordt belangrijk ver
minderd door altaarkaarsen te nemen,
de boom een zilveren pyramide was.
Verder was de boom versierd met zil
veren bollen en lelies. Het effect was
veel mooier, dan van de gekleurde en
dikwijls bonte kerstboomen, die men
gewoonlijk ziet.
Toch moet men ook bij het versieren
van een kerstboom wel over zeer veel
smaak beschikken, om de kaarsjes te
kunnen vervangen door electrisch licht,
zonder het effect te verstoren door te
fel of onoordeelkundig aangebracht
licht.
(Nadruk verboden.)
KERSTVARIA.
Kerstkinderen.
Van oudsher gelooft men, dat kin
deren, die op Kerstmis geboren wor
den, een zeer gelukkig lot hebben. In
Engeland werden de ouders van zoo'n
kind door alle inwoners van hun dorp
geluk gewenscht en met geschenken
overladen. In Ierland hebben kerstkin
deren zelfs zekere voorrechten in het
bestuur der gemeente, omdat men
hoopte, dat hun eigen geluk ook de
gemeente tot zegen zou zijn.
De geschiedenis verhaalt ons echter
van drie kerstkinderen, die juist zeer
ongelukkig waren. Keizerin Elisabeth
van Oostenrijk zag haar naaste bloed
verwanten op tragische wijze van haar
zijde weggerukt, terwijl zij zelf na een
innerlijk eenzaam leven te Genève ver
moord werd. Goethe's zoon August
werd eveneens op Kerstmis geboren en
had een ongelukkig leven, omdat hij
voortdurend leed onder het lot, den
zoon van een groot man te zijn. Ten
slotte heeft Peter Cornelius, de com
ponist van de vroolijke opera „De Ka
lief van Bagdad" zijn leven lang te
strijden gehad tegen teleurstelling en
tegenwerking, terwijl hij het succes
van zijn werk niet meer beleefde en in
bittere armoede gestorven is.
Kerstgeschenken in het
Oud-Romeinsche rijk.
Ter gelegenheid van den winter-
zonnestilstand, vierde men ook in het
oude Rome een feest, de Saturnalia,
dat evenals het Germaansche joelfeest
door Kerstmis verdrongen is. De Sa
turnalia waren feesten van uitgelaten
vreugde; alle standsverschillen hielden
op en de meesters dienden hun slaven
op dien dag. Tot de gebruiken behoor
de ook het wisselen van geschenken;
bij voorkeur gaf men poppen, waskaar
sen en noten; deze gebruiken zijn dus
niet speciaal met het Kerstfeest ver
bonden. Ook nuttige zaken werden ten
geschenke gegeven; zoo spreekt Mar-
tialis van notitieboekjes uit citroen
hout of ivoor, schrijftafels, een ivoren
kastje voor het bewaren van gouden
munten, tandenstokers, gouden haar
spelden, parasols, pruiken en gekleur
de zeep.
Kerstkaarten onder de Staatshoofden.
Het gebruik, elkaar kerstkaarten te
sturen, gaat meer en meer verloren.
Het is echter nog altijd in -wang bij
vorstenhuizen en bij presidenten. Deze
kerstkaarten worden door vooraan
staande kunstenaars ontworpen en
het onderwerp is elk jaar iets anders.
Vele vorsten laten op de kerstkaarten
gebeurtenissen uit hun eigen leven of
uit de geschiedenis van hun land af
beelden, anderen geven de voorkeur
aan godsdienstige onderwerpen. Zoo
laten in Engeland de koning en de prin
sen hun kaarten voorzien van een
voorstelling uit Engeland's geschiede
nis, terwijl de koningin en de prinses
sen een kribbe met het Kerstkind of
een ander op Kerstmis betrekking heb
bend onderwerp kiezen. Deze kaarten
worden uitsluitend verzonden aan
staatshoofden en de naaste familieleden
der regeerende vorsten.
