Beloonde eerlijkheid
De weldaden en de
misdaden van het arsenicum
Chemische Wasscherij
28890 N.V. PEEPERKORN
BESLOTEN
P. EMMA Zonen
D I A S
Luxe Wagens te huur
H. RH EE,
SOUSBRAS
N.V. REWO
HET KORTE VERHAAL
Voeding en Hygiëne
■fÊ
VARIA
Op goederen bezorgd aan den winkel,
Bleekersvaartweg 39.
10% KORTING
EEN TREK AAN DE BEL
en onze deuren gaan voor U open
Zeer gemakkelijke betalingsvoorwaarden
ROGGEVEEN
haarlemsche
diner-vereeniging.
UITZENDING
van DINERS
Bakenessergracht 27,
Haarlem. Tel. 14393.
Kleeding is
Waarborg
DE TIJDMETER, Schouwtjeslaan 9
P. Wals, Zandvoortschelaan 162
De Heemsteedsche Poelier
WIELRIJDERS!!
Rijwielmagazijn „ALBA"
Kleine Houtstraat 7
Cronjéstraat 43
Bloemendaalschew. 105
Adverteren doet Verkopen.
"H.éSr
ESKENS" Vleeschhouwerijen
RUND-, VARKENS-, KALFSVLEESCH
Ata bij C. DE KONINfi, Binnenweg 19, Heemstede. Tel. 29138
DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT
3
Roily Webb is de eerlijkste man van de
wereld.
Bovendien is Roily Webb het levend bewijs
van de mening, die ik altijd weer ter sprake
breng: ook nü nog, in deze zo algemeen be
jammerde tijd, is het mogelijk om van eerlijk
heid te leven.
Bewijs: Roily Webb.
Hij levert 'em dat zo: hij reed in zijn prach
tige auto de hemel mag weten waar hij die
vandaan had in een gemoedelijk stadje van
het Midden-Westen, laten we zeggen Babbis-
ville, rond, en stapte in het eerste hotel van de
stad af.
Hij logeerde daar een paar dagen, at heel
veel, dronk ook wat, en daarop verscheen in
de „Babbisville Herald" de volgende adver
tentie: Gisteren in Park Avenue 20 Dollar-note
verloren, Roily Webb. Verder niets. Ook niets
betreffende een eventuële beloning of zo. Rolly
geloofde nu eenmaal vast in de eerlijkheid van
de mens.
Zeer juist!
De volgende dag komt de eerlijke vinder naar
den eerlijken Rolly, en presenteert hem
de 20-Dollar-Note. Waarop hij hem vragend
aankijkt. Rolly verheugt zich als een kind,
zijn trouwe blauwe ogen stralen pure harte
lijkheid uit. Zijn ettelijke kinnen trillen van
opwinding, en hij trekt zijn portefeuille uit zijn
zak en haalt er 50 Dollar uit. „U bent een
eerlijk man!" roept hij daarbij met voldoening
uit, slaat den eerlijken man op de schouder, en
daarop trekt deze laatste af met een gelukkig
gezicht en een iet of wat scheve schouder.
Er verstreken twee uren en heel B 'bbisville
wist, dat Rolly de man uit het Sprookjesland
was, die voor 20 Dollar er 50 gaf.
En heel Babbisville wachtte de dingen die
komen zouden, af. Want dat er dingen komen
zouden, was natuurlijk een feit. Die dingen
lieten een week op zich wachten.
Er verscheen weer een anonce in de „Babbis
ville Herald", welke luidde:
„50 Dollar verloren. Rolly Webb."
Op de hele wereld, zolang die bestaat, wer
den er nooit zoveel 50 Dollarbiljetten gevonden
als in Babbisville. Het leek wel, of er een
bankbiljettenregen in de gelukkige stad ge
vallen was. De bewoners hadden de biljetten
opgevangen, en droegen ze nu, vreugdestralend,
naar Rolly Webb.
Een menselijke slang ontstond er van het
raadhuis naar het hotel, wel tien minuten lang!
En elk deel van die slang had een 50 Dollar
biljet bij zich.
Stralend ontving Rolly de eerste, die hem
het verloren geld bracht.
„O! Brave man, als U eens wist, hoe blij ik
ben, met zo'n braaf man, en ook zo'n eerlijk
man, kennis gemaakt te hebben!" en Rolly stak
het biljet in zijn zak.
De eerlijke vinder wachtte.
„Wel, mijn waarde, waarop wacht U nog?"
vroeg Rolly goedmoedig.
„En de beloning?" was de wedervraag van
den vinder.
„Welke beloning? Beloning? Daar stond toch
niets over in de krant?"
Nog altijd straalden de blauwe ogen van
Rolly vriendelijk. „Het spijt me, ik heb nu heus
geen tijd meer voor U!" en Rolly had den man
reeds door een achterdeur naar buiten getrans
porteerd.
De volgende kwam. Hij was zijn geld even
eens zeer snel kwijt. Ook de daaropvolgende.
Enzovoort. Wanneer er eentje ruzie ging schop
pen, zei Rolly vriendelijk:
„Maar, schaamt U zich dan nietomdat
U mij mijn verloren bankbiljet terug brengt?!"...
en de man moest het geld, dat hij immers ge
vonden had, aan Rolly laten, die het verlies
immers in de krant aangekondigd had. Van 2
uur 's middags tot 7 uur 's avonds kon Rolly
bankbiljetten in ontvangst nemen. En het pleit
voor Rolly's psychologische kennis, dat geen
van de ongelukkigen aan de anderen vertelde,
wat hen overkomen was. Allemaal gunden ze
elkaar hetzelfde ongeluk.
En zo kon Rolly 's avonds 9.450 Dollar in
zijn hand houden.
Ongeveer te middernacht klom een man met
verbeten gezicht en een pistool in de hand over
de gevel in de kamer van Rolly Webb.
Maar deze was reeds in zijn prachtige auto
in het precies 250 K.M. verwijderde stadje
Rabbisville in het eerste hotel van de stad af
gestapt.
En laat er nü nog iemand beweren, dat men
van eerlijkheid niet kan leven! En zéker kan
men dat van de eerlijkheid van anderen.
I. B.
Als er één element is onder de grondstoffen
waaruit onze oude aarde is opgebouwd, dat
zich van verschillende kanten heeft doen ken
nen, dan is dit zeker wel het arsenicum, het
element met de Januskop. Grote weldaden
heeft dit metalloïde aan de mensen bewezen,
zware misdaden zijn er eveneens mede begaan.
De wereld heeft tijden gekend, waarin de mis
daad de weldaad ver overvleugelde, maar ook
perioden, waarin deze verhouding gelukkig
omgekeerd was. Een dergelijke tijd mogen wij
thans beleven; dit is echter de vrucht van jaren
lange studie en van duizenden proefnemingen.
De vader der exacte wetenschappen, Aristo-
teles, beschreef reeds een verbinding van
arsenicum, n.l. het goudkleurige mineraal, dat
wij thans als „auripigment" kennen, de zwavel-
verbinding van het arsenicum. Hij noemde dit
product „Sandarak", waarschijnlijk een aan
duiding van de gele kleur, die aan dit mineraal
eigen is of op grond van de gelijkenis met de
hars, die wij nog immer met deze naam aan
duiden. Dioskorides sprak voor het eerst van
„arsenicum" en maakte onderscheid tussen het
gele auripigment en het bloedrode realgar, beide
zwavelverbindingen van het element.
Het behoeft ons niet te verbazen, dat in de
duistere middeleeuwen het misdadig gebruik
van arsenicum-verbindingen vaak is voorge
komen.
Zo is het ons bekend, dat Carolus Sceleratus,
of in zuiver Hollands Karei de Misdadiger, zijn
DE REDDING ZOOALS DEZE GESCHIEDT DOOR
VERSCHILLENDE VAKLIEDEN
door den kolen
sjouwer
door den zwaargewicht- door den kellner
heffer
door den tuinman
door den opperman
door den treinbeambte
en als ideaal.
minstreel in alle stilte instructies gaf, om Karei
VI door een grote hoeveelheid rattekruid om het
leven te brengen. De geschiedenis en hande
lingen der Borgia's zijn overbekend; zij be
schikten zelfs over een geheim arsenikhoudend
middel, „de Canterella", waarmede ieder hinder
lijk persoon „behandeld" werd.
Onder de regering van den Zonnekoning, nam
het gifmengen bepaald zeer verontrustende af
metingen aan. Berucht is de naam van de Mar
kiezin de Bronvillier; vol sluwheid en overleg
nam zij haar proeven in de Parijse hospitalen.
Arme zieken, weeskinderen en armlastigen
vielen als haar slachtoffers; uit iedere ver
giftiging leerde ze wat en met een ongelooflijke
brutaliteit, stelde ze zich vóór alles ervan op
de hoogte, in hoeverre chirurgen en toxicologen
in staat zouden zijn haar slachtoffers te onder
zoeken en op deze wijze haar hels werk open
baar te maken en te stuiten.
Zodra ze hieromtrent voldoende was gerust
gesteld, begon zij haar duivels bedrijf. Haar
„poeder" bestempelde ze met een ware galgen
humor als „poudre de succession". Ieder, die
ermede werd behandeld, liet vroeg of laat het
leven. Verscheidene gifmengers en -mengsters
volgden haar heilloos voorbeeld en het werd een
jacht naar geld en fortuin, waarbij niets werd
ontzien.
Omstreeks 1700 leefde en „practiseerde" te
Palermo een Italiaanse „deskundige", Tofana
genaamd, die later ontmaskerd zou worden als
een der gevaarlijkste gifmengsters, die ooit ge
leefd heeft. Weldra werd de aandacht van de
Justitie op haar gevestigd, doordat tal van per
sonen, waarmede zij connecties aanknoopte,
ziek werden en spoedig stierven.
Tofana was lid van een vrouwen-vereniging,
die zich de kennis der vergiften en hun toe
passing ten doel had gesteld, waarbij natuurlijk
misdadige practijken werden nagestreefd.
Spoedig was de sluwe Siciliaanse één der
voornaamste, een der meest „werkzame" leden;
haar uitvinding bestond o.a. in een preparaat
„Aqua Tofana", dat onder de auspiciën van een
geneesmiddel werd toegediend. In minder dan
geen tijd had dit nooit falende middel een grote
reputatie. Het werd „Manna van den Heiligen
Nicolaas" gedoopt. Een beeltenis van den
zegenenden Kerkvader, sierde de kleine flesjes
en wekte vertrouwen in brede kring.
In kostbare vaasjes en kruikjes werd dit
„aquetta di Napoli" of „di Perugia" afgeleverd,
zelfs bij voorkeur aan Hoogwaardigheids
bekleders.
In de folterkerker werd de gifmengster vol
gens Middeleeuws recht aan een barbaars
„scherp examen" onderworpen, waarbij gruwe
lijke bijzonderheden aan het licht kwamen. Meer
dan 600 personen waren door haar toedoen ge
storven, talloze hooggeplaatste personen was
ze van dienst geweest.
Zij bekende twee Pausen te hebben gedood
en tal van mededingers naar hoge functies uit
den weg te hebben geruimd. Namen, die een
schitterende klank hadden, werden in dit ver
band gefluisterd; de bekentenissen van Tofana
mochten dan ook niet verder komen, het zou
de val van velen betekenen en menige schitte
rende carrière zou voor goed gebroken worden.
De afschuwelijke gifmengster, die zoveel
achter de schermen der hoge politiek gekeken
had, werd naar haar cel teruggevoerd, waar ze
enige dagen later dood werd aangetroffen.
Men mompelde, dat de duivel zelve haar be
zocht had... de stem, die nog zoveel beroering
had kunnen teweegbrengen, was voor eeuwig
het zwijgen opgelegd. Een der deskundigen, Ga-
silli, heeft echter een blik kunnen slaan in dit
ontzettend proces-verbaal. Het vloeibare hemel-
koren van den heiligen Nicolaas, bestond uit een
oplossing van kaliumarseniet in een kruiden-
aftreksel. De verderde practijken van deze
vrouw zullen wel een eeuwig geheim blijven,
overeenkomstig het verlangen van hen, die haar
voor altijd het zwijgen oplegden. In het bekende
werk van Hermann Peters wordt gezegd, dat
dergelijke geheime genootschappen met de
meest geraffineerde middelen werkten. Vergiften
uit rottend vlees, vergiftigde eiwitten en
slangenvenijn behoorden tot de onmisbare hulp
middelen.
Een zodanig moordenaarscollege, dat in
Venetië een schuilplaats had, beschikte over
een aantal prachtige ringen, die van een kleine
doorn of stekel voorzien waren. Deze werd met
slangengif besmeerd. Hartelijk werd een slacht
offer de hand toegestoken en gedrukt, een on
aanzienlijk schrammetje bezegelde dit bewijs
van vriendschap, en de ongelukkige stierf vaak
onder het hevigste lijden, terwijl men met geen
mogelijkheid kon vermoeden, wat de oorzaak
van een dergelijke vreselijke dood geweest
kon zijn.
Op een dusdanige geraffineerde wijze werd
een toxalbumine of ander snelwerkend slangen
gif in het bloed gebracht.
Lang heeft het geduurd voor dergelijke prac
tijken geheel verdwenen waren. Nog in 1831
deed een vrouw uit het volk Gottfried genaamd,
te Bremben 15 mensen de dood vinden door
het middeleeuwse vergif arsenicum en een
zekere Helena Jegado stond in 1851 te Rennes
terecht, waarbij ze bekende, 43 personen op
deze wijze te hebben vergiftigd. De ouderen
onder de lezers zullen zich nog wel de vreselijke
bijzonderheden herinneren, die aan het licht
kwamen na de arrestatie van en het proces
tegen de weduwe van der Linden, de Leidse
gifmengster, die van 18691885 ongeveer 100
mensen vergiftigde, waarvan in 27 gevallen
bewezen werd, dat dit met arsenicum was
geschied.
Zeer terecht zouden de lezers kunnen denken
na het lezen van al deze gruwelen, dat het
woordje „weldaden" in de aanvang genoemd,
gerust had kunnen worden weggelaten. Dit is
gelukkig niet zo. De Engelse medicus Thomas
Fowler voerde het arsenicum als geneesmiddel
in en wel in een vorm, waarin het gemakkelijk
en zeer nauwkeurig gedoseerd kon worden.
Tal van medici zouden dit oude arseen-
preparaat, dat dus reeds uit 1786 dateert, niet
gaarne uit de artsenijschat missen. Bij huid
aandoeningen, zenuwstoornissen, bloedarmoede
en als tonicum, blijkt het nog steeds gewichtige
diensten te bewijzen.
Ook in de tandheelkunde wordt een sterk
arseenhoudende pasta gebruikt om de tand-
zenuwen te doden. Pijnlijke behandelingen kun
nen door middel van het arsenicum worden ont
gaan; dit alleen is een grote weldaad, die
dagelijks aan de mensheid bewezen wordt. De
grootste toepassing kwam echter, sinds men er
in slaagde, de giftige eigenschappen te mas
keren met behoud van de therapeutische quah-
teiten.
Het sterk giftige element werd op geniale
wijze in organische verbindingen ingevoegd;
hierdoor kreeg men het wonderlijk verschijnsel,
dat de verkregen verbindingen wel in hoge
mate giftig bleken te zijn voor bloedparasieten,
doch betrekkelijk ongiftig voor het lichaam.
Voor men deze hoogte bereikt had, moesten
echter duizenden en nog eens duizenden proef
nemingen genomen worden; alleen ingewijden
kunnen ten volle begrijpen, welk een ver
bijsterend doorzettingsvermogen en wilskracht
hiertoe nodig is geweest.
Het resultaat was verbluffend: de oude gif
stof werd veranderd in een geneesmiddel, dat
de weg tot ongekende mogelijkheden heeft ge
opend. Gevreesde parasitaire bloedziekten, die
gedurende eeuwen millioenen slachtoffers maak
ten, konden krachtig en met succes op deze
wijze worden bestreden.
Syphilis, slaapziekte, gele koorts, enz., weken
voor deze salvarsana (de wetenschappelijke
naam voor deze organische arsenobenzolen).
Het grimmige element uit vroeger dagen is
thans tot een machtig geneesmiddel gegroeid,
dat iedere dag opnieuw de mensheid met wel-
daden overlaadt, waarbij de misdaden, die er
vroeger mede bedreven werden, geheel in het
niet zinken.
Dr. M. WAGENAAR.
Schoonheidswedstrijd.
Bakvis: „We hebben in onze klas 'n stem
ming gehad, wie het aardigste meisje van de
school is."
Vriendin: „En hoe is het afgelopen?"
Bakvis: „Het heeft geen resultaat opgeleverd.
Alle meisjes kregen slechts ieder een stem."
Op school.
De onderwijzer verklaart wat een geest is.
„Een geest heeft geen lichaam. Dus geen
hoofd, geen hals, geen benen en geen armen.
Wat is dus een geest, Wimpie?"
„Een buik, meester."
Wederdienst.
„Zeg jij werkt toch aan de schouwburg?
Dan kan je me zeker wel een paar vrijkaarten
bezorgen."
„Zeker wel! Maar eh jij werkt toch bij
een bank en dan kan je me zeker wel een paar
bankbiljetten geven."
Verloren tijd.
Heer (tot manege-chef)„Maar u hebt mij
toch gezegd, dat ik in twintig uren rijden kon?"
Manege-chef: „Jawel maar niet wanneer
u de meeste tijd op de grond zit, in plaats van
op de paardenrug."
Bescheidenheid.
Kitty staat voor de spiegel. Haar man schudt
daarover zijn hoofd.
„Wees toch niet zo ijdel, Kitty."
„Ik ben toch helemaal niet ijdel, want ik vind
mezelf niet half zo knap als ik wel ben."
JAPON (eenvoudig)f 1.50
MANTEL (ongevoerd)- 1.70
MANTEL (gevoerd)- 2.00
COLBERT COSTUUM- 2.00
DEMI SAISON- 1.80
REGENJASSEN (waterdicht). -2.25
Volledige prijslijst op aanvraag.
Tnrrnny NA BEDRIJFSTIJD IN BESTELBUS
ILLLIUUll TERUGBEZORGING ZONDER KOSTEN.
Wasscherij en Chemische Wasscherij
Meubelen, Bedden, Dekens, Karpetten,
Loopers, Gordijnen, Vloerzeilen, Heeren-
costuums, Mantels, Regenkleeding enz.
GED. OUDE GRACHT 81, TEL. 11152
Opgericht in I909.
aan huis bezorgd
tegen kostprijs. Prijs
courant op aanvrage.
ONZE 20-JARIGE REPUTATIE
ZEGT ALLES.
Heerencostuums vanaf
f 12.75 - Dames- en
Heeren gabardine
regenjassen v.a. f 11.75
Groote Houtstraat 15
bij de Groote Markt
van I6t/m2l Augustus wegens verbouwing werkplaats
TELEFOON 17343
A. ALOFS-NIEHAUS
TANDARTS
Heemst. Dreef 58
hervat 16 Augustus
de praktijk
Wilde eendenf
Talingenf 0.50
Braadkippen, Soepkippen en Poulardes
TELEFOON 26191
zonder chauffeur, verzekerd tegen W.A.
VERHUUR- EN REPARATIE-INRICHTING
BLEEKERSVAARTWEG 55
HEEMSTEDE TEL. 28201
Alvorens een RIJWIEL te koopen, ziet onze groote ver
scheidenheid MERKRIJWIELEN - Prijzen vanaf f 23.50. Kin
derrijwielen f 15.25 - Auto Peds met luchtbanden f 7.75
TANDEMS vanaf f 85.—
Gr.
Houtstraat 158, Telef. 15426, Haarlem
Ongevoerd p. p. 12-10 ct.
3 paar 30-27J ct.
Gevoerd p. p. 16-14 ct.
3 paar 45-40 ct.
Gevoerd, Extra
p. p. 22J ct.
Gekleurd, indanthren
kleurecht per paar 24 ct.
Gaat U boodschappen doen,
winkelen, naar bioscoop of
theater? Uw rijwiel geen
bezwaar.
Rijwiel stallen 2 ct. p. 3 uur.
W. v. DANTZIQ
Jacobijnestraat 9
Zondags gesloten, overige
dagen geopend van 8 u. v.m.
tot 10.30 n.m.
HET BESTE EN VOORDEELIGSTE ADRES VOOR
UW FIJNE VLEESCHWAREN
Versche Kalfslever 20 ct. per ons
Gebraden Rosbief 16
Prima Ossenrookvleesch 20
A.s. Vrijdag en Zaterdag Speciale Reclame:
2 ONS GELD. SCHOUDERHAM
VOOR 28 CT.
BINNENWEG 13, Tel. 28987, HEEMSTEDE
HEEMSTEDE, RAADHUISSTRAAT 6.
BEGRAFENISSEN
Tei. 2809O
bekend voor PRIMA kwaliteit en toch concurreerende
prijzen. Noch niet geprobeerd? Moet U toch eens doen.
Ook U zult tevreden zijn.
WORST EN FIJNE VLEESCHWAREN
Van Oosten de Bruijnstraat (b/d Schouwtjesbrug)
Telefoon 10287
124 (naast Jamin) Telefoon 29026
Binnenweg
DE GELDERSCHE WILDHANDEL
MEVROUW, weet U wel, dat Vleesch duurder is dan Kip?
POULET, in elke hoeveelheidf 0.50 p. pond
SOEPKIPPEN 0.35 p. pond, panklaar. 0.45
BRAADKIPPENvan af 0.90 stuk
BRAADKUIKENS0.70
WILDE EENDEN0.80
TAMME EENDEN1-00
