DE GROOT
Vlagvertoon
Uitverkoop ledikantjes
wegens waterschade
Historische gebeurtenissen
in het huis Oranje-Nassau
STOKVIS
Waar oudheid en adeldom
hand in hand gaan
A. KOPJES NIEMAN
ALGEMEEN WEEKBLAD voor HEEMSTEDE en een gedeelte der HOUTPARKEN
N.v. Drukkerij voorh. la Erven Loosjes
DE GROOT
Oit nummer bestaat uit 4 pagina's
EERSTE BLAD.
VERGADERINGEN, VERMAKELIJKHEDEN
ENZ.
Voor de Zondag
PLAATSELIJK NIEUWS
Loos alarm
13JAN. I938"-N5e Jaarg. -^No. 2
OplageJ5300 ex.,">vrij v. controle
ÏDSCJI CO
Nu is het tijd voor STOKVIS
Voor de beste soorten bij:
BINNENWEG 39
TEL. 28461 - HEEMSTEDE
ADVERTENTIEN ^se rveJgtnde 'regei ff °0f5
Bij contract belangrijke korting.
PIJLTJES: (bij vooruitbetaling te voldoen).
Vraag en aanbod 3 regels f 0.21. Elke regel meerf0.07
Lessen-en zaken pijltjes 1-4 r.f 0.60,elke reg. meer f 0.15
Voor Redactie, Administratie en Advertentiën
wende men zich totÜicie Uitgevers
Ged. Oude Gracht 88, Haa lem, Telef. 10144
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs bij vooruit
betaling f 1.25 per half jaar,
kunnen elk ogenblik ingaan
BIJKANTOREN TE HEEMSTEDE: DRUKKERIJ SCHELLEKENS, RAADHUISSTRAAT 87. - BOEKHANDEL T. PLOMP
v/h. HUPKENS, ZANDVOORTSCHELAAN 165. - BOEKHANDEL D. VAN MOURIK, BRONSTEEWEG 4a
HEEFT ALLES VOOR U
Knopen, Cein tuurs.K raagjes,enz.
GROOTE HOUTSTRAAT 98
ALLES VOOR NAAISTERS
EN KLEERMAKERS
Advertenties kunnen tot uiterlijk Dinsdags
8 uur worden aangenomen.
Ingezonden stukken vóór Dinsdag 12 uur.
Klachten over de bezorging richte men recht
streeks tot de Administratie.
HEEMSTEDE.
Repetitie-avonden.
Maandag, 8 uur. Harmonie „Eensgezind
heid", Restaurant Heemst. Sportpark.
Dinsdag, 8 uur. Heemst. Gem. Koor
„H.O.V.", Prot. Jeugdhuis, Heemst. Dreef.
Maandag, 8 uur. Fanfarecorps „Excelsior",
O.L. School, Voorweg.
Heemst. Christ. Gemengd Koor. Vrijdag,
8 uur n.m., Wijkgebouw Geref. Kerk, Camplaan.
IN EEN ONZER VADERLANDSE TIJD-
schriften vond ik een artikel, gewijd aan
het vlagvertoon. Gij weet, wat dat betekent;
het hier of daar laten zien van de vlag als ver
toon van macht en wel door één of meer oor
logsbodems. Indertijd werd daar nogal sterk
aan gedaan. Wanneer het ene land onvriende-
lijkhedëf, van nét andere vreesde, siuuiJe het
een paar kapitale oorlogsschepen er op uit, die
een beleefdheidsvisite gingen afleggen in ie
havens van het land, dat met vijandelijkheden
dreigde, met de bedoeling, zo eens even een
staaltje te laten zien van eigen weermacht. Dat
hielp natuurlijk wel eens. Men wist althans, wat
men te wachten was, als het eens op een oorlog
zou uitdraaien, maar bovendien; uit het vlag
vertoon bleek, dat de vlagvertonende natie op
haar hoede was.
De redactie van bedoeld tijdschrift had aan
een aanta! vooraanstaande personen gevraagd,
hoe men in onze tijd met zijn gewijzigde inzich
ten tegenover het vlagvertoon staat en het trof
mij, dat men in het algemeen ook in onze dagen
het vlagvertoon onontbeerlijk acht. Over de
vorm verschillen de inzichten; de één is er voor,
dat het vóór alles oorlogsbodems zijn, die de
vaderlandse vlag in den vreemde zullen voeren,
doch de ander meent, dat onze tijd een meer
vredelievend vlagvertoon vraagt, bijvoorbeeld
een zodanig als door middel van koopvaardij
schepen zou kunnen geschieden.
Maar vlagvertoon acht men in het algemeen
noodzakelijk.
Vlagvertoon is noodzakelijk.
Niet alleen in het leven der volken; ook in het
leven der mensen, dat leven, dat nu eenmaal
iedere dag, ieder ogenblik ons in nieuwe bot
singen betrekt, ons stelt voor vragen, die geen
middenweg overlaten.
Waar dat het geval is, eist het leven durf.
Ons voorgeslacht heeft zich onderscheiden,
omdat het gedurfd heeft. Onze vaderen hebben
niet gevreesd, een eeuwenoude traditie, het ge
loof hunner ouders, vaarwel te zeggen en een
nieuwe overtuiging te omhelzen. Dat eist, afge
zien van het ongemak, waarmede dat in die tijd
gepaard ging, durf, moed. Daartoe heeft een
overigens weinig strijdlustig volk de botsing
moeten riskeren met wereldlijke en kerkelijke
machten. Het heeft dat aangedurfd, Het heeft
niet geschroomd, vlagvertoon te houden, eerbied
te eisen voor de vrijheid van het geweten.
Ja, leven is durven en waar die durf bestaat,
daar hijsen wij de vlag en tonen haar onbe
vreesd en vragen er ontzag voor. Dikwijls tegen
machtige, wellicht overmachtige potentaten,
machtiger dan inquisitie en rijksdag. Wat nood!
Het geluk is met de stoutmoedigen, dat is met
hen, die moedig zijn en stout, dat is te zeggen:
trots op het ideaal, dat zij met zich omdragen.
Vlagvertoon is nodig. Niet alleen in het leven
JAC. VAN WEERT
Gierstraat 20-23 Telefoon 14651
der volken en in het leven der mensen, ook in
het leven van de enkeling. De wijsgeer Epicte-
tus werd eens bezocht door een redenaar van
naam, die er prat op ging, aan zijn beginselloos
heid zijn waardevolle bezittingen te danken.
Toen zeide Epictetus: „Zie, ik ben rijker dan
gij. Ik viei niemand. Dat is mijn rijkdom. Gij
hebt zilveren schotels, maar uw-beginsel °n, vw
oordeel, uw levenslust, zijn van de aarde. Mijn
ziel is voor mij een koninkrijk en verschaft mij
overvloedige en gelukkige bezigheid, terwijl uw
ledigheid u geen rust laat. Uw begeerte is
onverzadiglijk; de mijne is voldaan."
Ziehier een edel vlagvertoon, een getuigenis
van een macht, die iedere bestorming tart in
rustige verzekerdheid van die onvervreemdbare
goederen, die altijd de hoogste goederen bleken
te zijn: het geloof in de waarheid, niet in de
menigte, niet in de tijden, niet in de overmacht,
het geloof van de mens, die bereid is, voor dwaas
te worden uitgekreten, omdat hij weet, dat God
het dwaze der wereld uitverkoren heeft.
Vlagvertoon is nodig. Ook van de mens tegen
over zichzelf. Welke uiterlijke strijd, die bij de
innerlijke tweespalt haalt? O, hier eerst blijkt
het nodig, iedere dag weer aan, ons eigen zelf
zuchtig, kleinmoedig dubbel-ik onder te houden
met het vlagvertoon van het betere in ons: ons
geloof, ons vertrouwen, onze liefde.
En hier houdt God zelf zijn vlagvertoon.Want
wij zijn het, die ons dag aan dag verschuilen,
onttrekken, tegenstreven. Als Mozes op het ogen
blik van zijn roeping, vragen wij, weifelen wij:
Wat te doen? Wat te zeggen? Wat te doen met
ons zelf? Wat te zeggen tot de anderen, zo zij
ons vragen, wie onze lastgever was, die ons op
riep tot het leven van de daad?
Dan klinkt het woord, dat tot op deze dag
doorgeklonken heeft: „Ik ben, die Ik ben". En
waar dit hemelwoord klinkt, dat woord, dat de
eeuwigheid omvadejnt en een almacht openbaart,
daar aanschouwen wij de vlag op het schip
Gods, daar bespeuren wij het teken van een al
macht, die ons van ontzag doet huiveren, omdat
dit woord als zijnde Gods vlagvertoon, het uit
verkoren volk oproept tot de terugkeer naar het
beloofde land. D.
HEEMSTEEDSE REDDINGSBRIGADE.
Zaterdagavond houdt de afd. Heemstede van
de Ned. Bond tot Redding van Drenkelingen
een feestelijke bijeenkomst in Hotel Boekenrode,
Roemer Visscherplein, alhier. Deze avond is
alleen toegankelijk voor de leden met één
introducé.
POST-, TELEGRAAF- EN TELEFOONDIENST.
Openstelling op de Nationale Feestdag.
Op de Nationale Feestdag na de Blijde Ge
beurtenis is het postkantoor te Heemstede voor
de gewone postdienst geopend van 81 uur.
De 3e bestelling vervalt. In de telegraaf- en
telefoondienst komt geen verandering.
ZONDAGSDIENST DOKTOREN.
Op 16 Januari zal te Heemstede de praktijk
worden waargenomen door Dr. W. van der
Linde, Heemsteedsche Dreef 253, tel. 28540 en
Dr. J. L. Tombrock, Kerkiaan 40, tel. 28032.
In 't vrie7id'lijk dorpje Steenderen
In Gelder's Achterhoek
Was ieder net als wij! vervuld
Van 't ooievaarsbezoek.
Men had zich op het grote nieuws
Vroegtijdig voorbereid
En wachtte nu vol spanning op
't Bericht van 't heug'lijk feit.
Biljetten waren reeds gedrukt
En netjes ingepakt,
Om aanstonds bij het eerste sein
Te worden aangeplakt.
En om voor alles klaar ie zijn
Had men het zó gedaan:
Op d'ene helft kwam 't woord „Prinses"
In plaats van „Prins" te <taan.
De dorpsaanplakker krees ze thuis
Door een klein misversta %d,
Beschouwde z' als een nieuwsbericht,
i
Nam snel zijn kivast ter Mnd!
Zijn huisgenoten plakterX mee
En 't duurde geen kwarLr
Of 't anders stille dorp was nu
Vol leven en vertier!
De ene helft riep dol van vreugd:
„Lang leev' de Prins! Hoezee!"
En d'and're evenzeer verheugd,
Riep voor 't Prinsesje mee!
De pret was niet van lange duur;
De waarheid bleek al vlug;
Beteuterd keerde iedereen
Maar gauw naar huis terug.
Zij 't, dat de vreugde min of meer
Voorbarig is geweest,
Men kwam hier toch in elk geval
Niet achteraan met 't feest!
EEN GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Dinsdag 11 Januari herdacht het echtpaar
SwinkelsCorsten, wonende Vijfheerenstr. 14,
de dag dat zij vóór 50 jaar in de echt waren
verbonden. Zowel in de bruidsdagen als op de
dag zelf mocht het echtpaar grote belangstelling
ondervinden van buurtbewoners en andere in
gezetenen.
Talrijk waren de bloemstukken en vruchten
manden, zoo o.a. een prachtige vruchtenmand
van de voetbalclub H.B.C., waarvan de bruide
gom een trouw supporter was en welk cadeau
gepaard ging met een fraai uitgevoerd diploma,
dat hem voor zijn verdere leven toegang zal
verschaffen tot de tribune, terwijl de bruid een
fraaie vruchtenmand ontving van het bestuur
der H. Familie, waarvan zij een trouw lid is.
Ook ontvingen zij vele bloemen van oud
patroons en oud-collega's.
Behalve met de fraaie straatversiering had de
buurt hen nog verrast met een geschenk in
enveloppe. Was de receptie Zondag al druk
bezocht, velen kwamen het echtpaar ook Dins
dag nog hun gelukwensen aanbieden.
Des avonds bracht de Harmonie „St. Michaël"
hun een serenade, zodat er in de met lampions
fantastisch verlichte straat een gezellige drukte
heerste. Een zoon van het gouden echtpaar nam
daarbij de gelegenheid te baat allen, en vooral
de buurtbewoners, dank te zeggen voor de eer
hun ouders aangedaan.
LOOP DER BEVOLKING IN HET JAAR 1937.
Op 1 Januari 1937 was het aantal inwoners
van Heemstede 18660, waarvan 8859 mannelijk
en 9802 vrouwelijk.
Toename wegens geboorte 311
Wegens vestiging 2626
Totaal 2937
Afname wegens sterfte 140
Wegens vertrek 2199
Totaal 2339
Verschil tussen toename en afname 588.
Op 31 December 1937 was het aantal in
woners 19258, waarvan 9125 mannelijk en
10133 vrouwelijk.
Cnsterfelijke daden door beroemde mannen
in voorgaande eeuwen verricht, hebben
steeds gestrekt ten prikkel en ten spoor
voor volgende helden. Doch weinige geslachten
ter wereld kunnen wijzen op een zo lange rij
van grote staatkundigen en krijgsheren, als de
huizen van Oranje en Nassau.
Oudheid en adeldom gaan hier aan elkaar
gepaard.
Van de stam van Oranje vindt men reeds
omstreeks het jaar 700 gemeld, dat de leden
van dit geslacht als souvereine prinsen de
vorstelijke titel voerden. Ook de stam van
Nassau kan zich op zijn oudheid beroemen en
zo. vindt men in het iaar 682 al gewag gemaakt
van Adolf, graaf van "Nassau en voogd vair
Hessen.
Het is niet doenlijk hier verder uit te weiden
over de verschillende takken, die van dezen
graaf Adolf gesproten zijn. Ons oogmerk is
slechts de samenknoping van het huis van
Oranje met de Nassau-Dillenburgse tak nog eens
in de herinnering te brengen.
Claudia, zuster van Phiiibert van Chalons,
prins van Oranje (den beroemden veldheer van
keizer Karei V), trouwde in het jaar 1515 met
Hendrik, graaf van Nassau. Uit dit huwelijk
werd geboren Renatus of René van Nassau, die,
nadat zijn oom Phiiibert in ïtalië in de strijd
was gevallen, de titel en goederen van het huis
van Oranje erfde. Deze René van Nassau van
Chalons kwam later te Saint Desir op tragische
wijze om het leven en geen kinderen nalatende,
had hij tot zijn erfgenaam benoemd: Willem van
N'assau-Dillenburg, den oudsten zoon van zijn
oom.
Vader des Vaderlands.
Dit is de zo beroemde Willem de Eerste,
grondlegger van Nederland's vrijheid, Vader des
Vaderlands, gesproten uit het huwelijk van
Willem van Nassau en Juliana, gravin van Stol
berg. Wie zal op de 14de April 1523, de ge
boortedatum, hebben kunnen voorspellen, dat
dit kind eens geestelijk met hoofd en schouders
boven zijn tijdgenoten zou uitsteken en tot een
van de grootste mannen der wereldgeschiedenis
zou gaan behoren? Niets zou op dat ogenblik
een dergelijke voorspelling gewettigd hebben.
De goederen van het huis Nassau-Dillenburg
waren gering, het huisgezin zeer groot. De
jonge Willem ontving dan ook zijn eerste op
leiding op de hofschool in het slot Dillenburg,
te zamen met z.'jn vele jeugdige bloedverwanten.
Daar werd de eerste grondslag voor zijn latere
grote loopbaan op uitstekende wijze gelegd,
want de graaf van Nassau koos voor het
onderwijs de beste leraren uit. Toen hij dan
ook op 11-jarige leeftijd als erfgenaam van
Prins René van Oranje als page aan het hof
van keizer Karei V te Brussel verbonden werd,
maakte hij daar zo'n schrandere indruk, dat hij
spoedig de aandacht van den keizer op zich
wist te vestigen. Dit betekende ook wel het
einde van de blijde jeugd van den prins, want
de keizer had grote dingen met hem voor en
zodoende begon de ernst des levens reeds
vroeg voor den jongen Oranje.
Het is niet nodig hier de grote daden van den
lateren Vader des Vaders op te sommen of de
vele opofferingen, welke hij zich voor het wel
zijn der Nederlanden getroost heeft, te be
schrijven. Vele knappe pennen hebben dit reeds
gedaan en bovendien: Leeft dit alles niet in de
harten der Nederlanders? Liever willen wij hier
even in het kort ingaan op de familiebetrek
kingen van den prins.
Drie zonen werden geboren.
Vier malen is Willem de Zwijger gehuwd ge
weest: eerst met Anna, dochter van den graaf
Van Buren; ten tweede met Anna, dochter van
den keurvorst van Saksen; ten derde met
Charlotte de Bourbon en ten vierde met Louise
de Coligny, dochter van den groot-admiraal van
Frankrijk, die in de bloednacht van Parijs zo
wreed werd vermoord.
Behalve aan zeven dochters heeft Willem I
het leven geschonken aan drie zonen:
Philips Willem.
Dit kind, geboren uit het huwelijk van
Willem I met Anna van Buren, werd wel onder
zeer gelukkige omstandigheden geboren. Willem
stond nog in zeer hoog aanzien bij het Spaanse
hof en alles wees daij ook op een grote toe
komst van den zoon. Desondanks is alles geheel
anders gelopen dan de nog jeugdige ouders het
zich hebben voorgesteld. Reeds jong verloor
Philips Willem zijn moeder en later werd de
jonge prins door den hertog van Alva, die
wraak op zijn vader wilde nemen, van de
hogeschool te Leuven opgelicht en naar
Spanje ontvoerd. 27 jaren lang heeft Philips
Willem.,daar in (yt-'yajpënschan verkeerd. Fierst
in het jaar 1596" kon mj naar de Nederlanden
terugkeren, waar hij in 1618 te Brussel kinder
loos overleed.
Prins Maurits.
Prins Maurits, die later in de geschiedenis der
Nederlanden zo'n grote rol zou spelen, heeft een
weinig aangename jeugd gehad. Hij werd op
13 November 1567 op het slot Dillenburg, waar
heen zijn vader gevlucht was, geboren. Zijn
moeder, die geestelijk niet geheel normaal was,
liet zich weinig aan het kind gelegen liggen en
zijn vader moest zijn gehele kracht aan de zaak
van Neêrland's vrijheid wijden. In het jaar 1575
werd de scheiding tussen zijn ouders uitge
sproken en korte tijd daarna werd de jonge
Maurits naar Heidelberg gezonden, om daar te
studeren. Zijn verdere jeugdjaren bracht hij in
Breda en Antwerpen door, waar hij bij de aan
slag van Jean Jaureguy op zijn vader grote
tegenwoordigheid van geest aan de dag legde.
In 1583 werd hij ingeschreven als student te
Leiden en studeerde daar klassieke talen en
wiskunde. Na de dood van zijn vader kwam
hij op 17-jarige leeftijd aan het hoofd van de
Raad van State, terwijl hij korte tijd later tot
stadhouder, kapitein-generaal en admiraal van
Holland en Zeeland benoemd werd. Tot aan
zijn dood, op 23 April 1625, bleef hij deze
functies bekleden en bewees hij de Nederlanden
buitengewoon grote diensten. Weliswaar is hij
nimmer een politicus geweest, maar op militair
gebied was hij zonder enige twijfel de kundigste
man van zijn tijd. Zijn leger was het beste ter
wereld en een leerschool voor vele buitenlandse
officieren.
Frederik Hendrik.
Delft heeft de eer gehad, dezen dapperen
prins en groten staatsman op 29 Jan. 1584 ter
wereld te zien komen. In Juni van dat jaar werd
het kind ten doop gebracht en genoemd naar
zijn twee peters Hendrik IV van Frankrijk en
Frederik III van Denemarken. In geheel het land
heerste de grootste vreugde en het is op
merkelijk, dat de Staten van Holland en Zee
land hun hoop meer op hem dan op Maurits
vestigden, waarbij intussen wel het feit, dat
Maurits' moeder, Anna van Saksen, in deze
landen weinig populair was, een zekere rol zal
hebben gespeeld. Reeds een maand na de doop,
op 10 Juli 1584 verloor het kind zijn vader, die
onder laffe moordenaarshand viel. Zijn eerste
opleiding kreeg hij van zijn moeder, de in ons
land zo beminde Louise de Coligny.
Ook aan Frederik Hendrik is het vergund ge
weest, lang kind te blijven. Op 16-jarige leeftijd
had hij reeds zitting in de Raad van State en
(Vervolg op pag. 2.)
EEN HEERLIJKE WINTERKOST
GEWEEKT IN
ROLLEN MET
GRATIS RECEP-
TENBOEKJE
