DE TWENTSCHE BANK N.V. Inzicht JAC. v. WEERT Historische gebeurtenissen in het huis Oranje-Nassau VISCH DIE SMAKELIJK IS... Zulke momenten I v Vischhandel Binnenweg 39 FIJNE SCHOTSCHE HARING PRIMA BLANKE STOKVISCH A. KOPJES NIEMAN ALGEMEEN WEEKBLAD voor HEEMSTEDE en een gedeelte der HOUTPARKEN ADVERTENTIEN ^5e ^nde 'regel I olis N.v. Drukkerij voorh, De Erven Loosjes ABONNEMENTEN ALLE BANKZAKEN TRUUS KNOPPER EERSTE BLAD. VERGADERINGEN, VERMAKELIJKHEDEN ENZ. Voor de Zondag Eerste Heemsteedscte Inrichting voor Voetverzorging Honderd jaar saxofoon (ii) De Friese tak ;l 21 JAN." 1938'-^ I Se Jaarg. - No. 3 Oplage 5300*ex.. vrij v. controle msm ran r B I -Mm R l w- r B O E» i U TEL. 28461 Bij contract belangrijke korting. PIJLTJES: (bij vooruitbetaling te voldoen). Vraag en aanbod 3 regels f 0.21. Elke regel meer f 0.07 Lessen- en zaken pijltjes I -4 r. f 0.60,elke reg. meer f 0.15 Voor Redactie, Administratie en Advertentiën wende men zich t\ t de Uitgevers Ged. Oude Gracht 88, rlaarlem, Telef. 10144 Abonnementsprijs bij vooruit betaling f I.25 per half jaar, kunnen elk ogenblik ingaan BIJKANTOREN TE HEEMSTEDE: DRUKKERIJ SCHELLLKENS, RAADHUISSTRAAT 87. - BOEKHANDEL T. PLOMP v/h. HUPKENS, ZANDVOORTSCHELAAN I65. - BOEKHANDEL D. VANMOURIK, BRONSTEEWEG 4a HEEMSTEDE BINNENWEG 7 - Telefoon Nos. 282 7 O 2 887 O ONDERGRONDSCHE KLUISINRICHTING Loketten vanaf f 5.— per jaar Credietbrieven - Reischéques - Assurantiën voor altijd te bewaren is de wensch van vele ouders. Komt U even met Uw kleine naar Een goede foto is een blijvende herinnering voor later jaren. JAN VAN GOYENSTRAAT 26 TELEFOON 29080 EXPOSITIE: BINNENWEG 79 m"~hextsfit uil 6 pagina's Advertenties kunnen tot uiterlijk Dinsdags 6 uur worden aangenomen. Ingezonden stukken vóór Dinsdag 12 uur. Klachten over de bezorging richte men recht streeks tot de Administratie. HEEMSTEDE. Zaterdag 22 Jan., 8 uur. Toneeluitvoering „Nut en Genoegen", Café Rest. „Het Wapen van Heemstede". _Maarl£iA£L-2<!- -Jan-, li'-w»— J£ljf Heemstede, Voordrachtavond Fransien Koote Gerrese, Protestantenbond, Postlaan. Dinsdag 25 Jan., 10 u. v.m. Gemeente raadsvergadering. Dinsdag 25 Jan., 7.45 uur. Bridge-drive H.P.C., Café Rest. „Het Hof van Heemstede". Dinsdag 25 Jan., 8 uur. Jaarfeest Christ. Jongemannenvereniging, Kapel „Irene", Meer en Bosch. Repetitie-avonden. Maandag, 8 uur. Harmonie „Eensgezind heid", Restaurant Heemst. Sportpark. Dinsdag, 8 uur. Heemst. Gem. Koor „H.O.V.", Prot. Jeugdhuis, Heemst. Dreef. Maandag, 8 uur. Fanfarecorps „Excelsior", O.L. School, Voorweg. Heemst. Christ. Gemengd Koor. Vrijdag, 8 uur n.m., Wijkgebouw Geref. Kerk, Campiaan. ;R HADDEN VERKIEZINGEN' PLAATS gehad, toen een vriend mij de opmerking maakte: „Het moest nu eigenlijk de hemel op aarde zijn. Want ik heb nauwkeurig alle verkiezingspamfletten, die mij in handen kwa men, bestudeerd en ik heb versteld gestaan over de goede voornemens van letterlijk iedere partij en over de edele beginselen, die in ieder partij programma zijn neergelegd. Mij dunkt dat met slechts zeer weinig samenwerking uit zo'n over vloed van goede bedoelingen toch wel iets te bereiken ware!' Ik antwoordde hem, dat verkiezingsbeloften niet dan voorwaardelijk worden afgelegd en niet langer plegen te duren dan tot de eerste vergadering van de nieuwe zittingsperiode. Daarna lijden de meeste goede bedoelingen schipbreuk. Want het is nu eenmaal zo in deze merkwaardige wereld dat zodra twee goede bedoelingen in het werk worden gesteld de ver schillen rijzen en de meningen botsen en in weerwil van het Franse spreekwoord veroor zaakt zulk een botsing maar al te zelden de vonk der waarheid. Dat geldt natuurlijk niet alleen in de staat kunde. Waar tweeërlei inzicht is, rijst het meningsverschil en och, dit ware ten slotte het ALLES jVOORgJ DE BABY OOK HET UITERST FIJNE GIERSTR. 20-23 - Tel. 14651 ergste nog niet, maar de samenwerking, die het verschil wellicht kon overbruggen, loopt gevaar doordat men een kwade dunk van zijn tegen stander heeft. En zo men al geneigd is, iets goeds in eens anders mening te erkennen, te zeer vermeit de een zich in eigen voortreffelijk heid om zich ten volle te kunnen verplaatsen in het inzicht van den ander. Zijn wij er ooit van overtuigd dat de man, wiens levens- of wereldbeschouwing van de onze afwijkt, even volkomen en even zuiver als wijzelf het goede zoekt? Wij weten wel beter. Onze ervaring, onze wetenschap, onze intuïtie strekt nu eenmaal tot zekere conclusies en wee degeen, die dit inzicht bestrijdt. De geschiede nis, ook de geschiedenis onzer dagen, is over- rijk aan voorbeelden, die doen zien, tot welke rampen en schade de strijd der meningen kan leiden. Wij zien de dingen, overzien hen zelfs tot zekere hoogte, maar wij zien ze alleen door eigen ogen en kunnen meestal niet ten volle erkennen, dat ook het inzicht van anderen waarde kan hebben. Alleen zielegrootheid overbrugt het verschil van mening. Onwillekeurig denken wij hier aan een figuur als Hindenburg, een, die zijn eigen, sterk gefundeerde inzichten ondergeschikt wist te maken aan die van andere, hem in wezen totaal vreemde groepen en daardoor het grote voorbeeld gaf, dat de wereld van bewondering vervulde. En onze landshistorie kent en eert de figuur van een Willem van Oranje, wiens wer ken en streven nooit anders is geweest dan, moest het zijn tot het offer van zijn goederen, ja, van zijn leven, uit de veelheid der inzichten de eenheid van een verstrooide natie op te bouwen. Aanmatiging of min-achting is hun vreemd. TOEKT U EEN PAND, OP GOEDEN STAND, BIJ BOSCH EN STRAND? NEEM DE WONINGCOURANT VOOR KENNEMERLAND DAN TER HAND. VERKRIJGBAAR A/D KIOSKEN EN BIJ DE ADM. GED. OUDE GRACHT 88, HAARLEM a f 0.10 PER EX. Zr. F. ROOYERS Gediplomeerd Verpleegster Pedicure Masseuse Pijnlooze behandeling van alle voetgebrèken Speciale verzorgihg voor plat voeten Heemsteedsche D reefr\'i9 - Telef. 28628 In 1838 bouwde Adolphe Sax de eerste saxofoon 'k Heb als leek mij -rooit verdiept in d'Ouderdom van 't instrument, Bij de jong're generatie Als de saxofoon bekjnd. 'k Dacht: het was ee i negernieuwtje Bij de hot-jazz in gebruik Om er flink op los té janken; Dat ging met zo'n dmg wel puik! 71 ,r_7- kf1.. rla/p arvipjp.ê,»'--*? t:a«S i Ts'êO: onder ;nm s ,T correctie v' f V r 't Heeft het al tot lipge leeftijd Nu precies een eeuw gebracht. Kan 't geluid niet elk bekoren Dat is slechts verschil van smaak. D'een noemt 't streling voor de oren, D'ander vindt het geen, vermaak. Hoe men 't instrument beschouwe, Zeer veelzijdig is het wel. Het kan jamm'ren, juichen, lachen, Kaak'len, knorren op bevel. Voor een band of een orkestje Is 't een hoorn des overvloeds Honderd jaren plus het restje! Dat wijst toch wel op iets goeds! Figuren als zij hebben kunnen regeren, omdat zij in dienende overgave eigen, beperkte in zichten hebben kunnen achterstellen en de positieve waarden in de beschouwingen van hun persoonlijke tegenstanders hebben kunnen ver binden tot een getuigenis voor allen. En hoe zal dit getuigenis verkregen worden? Och, het zijn niet in de eerste plaats de grote geesten onder ons, die er toe in staat zijn. Het gaat er maar om, uit de veelheid der inzichten de eenvoud der waarachtgheid te puren. Als Faust op hoogdravende wijze zijn inzicht in Gods almacht vertolkt heeft, is het de een voudige Gretchen, die pimpel opmerkt: „Dat alles is recht, schoon èn goed! Zo omtrent spreekt de Pastoor ook, alleen maar met wat andere woorden"hoeveel afstanden zouden er niet overbrugd worden, wanneer wij elkander maar durfden bekennen dezelfde bedoeling te hebben willen uiten, alleen fnaar met wat andere woorden? Het gaat in het leven niet om onze eigen beschouwing van aard en wezen der dingen. Dus doende komen wij niet verder dan wat ons eigen, onvolkomen gezichtvermogen ons te zien geeft. Ocharm, zien is slechts de grens waar nemen van de begrensde dingen. Maar zo wij inzicht erlangen in wat onze tegenstander goed en heilig is, valt liet licht op ieder facet van de diamant der waarheid en gerechtigheid en vervult ons van het zuivere weten, dat de bron voor de zuivere liefde voor onze mede mens is. En in deze liefde zullen wij rijk zijn. Want wie tekort schiet in inzicht, is arm. Moge ons de rijkdon^ des levens deelachtig worden, die bestaat in het inzcht, dat óver tekortkomingen en teleurstellingen heen die eenheid speurt, die verbindt en verenigt mens en mens, mens en God. D- /ret de dood van Willem III was het Huis 1 van Oranje in mannelijke lijn van Willem I af uitgestorven. Wij moeten nu even in de geschiedenis der Oranje's teruggaan tot de tijd van Frederik Hendrik. Naast Willem II had Frederik Hendrik het leven geschonken aan vier dochters, n.I.: Louise Henriëtte, Albertine Agnes, Henriëtte Catharina, Maria. Louis Henriëtte, huwde in 1646 met Frederik, keurvorst van Brandenburg. Zij is dus de moeder van den eersten Pruisischen koning geweest. Henriëtte Catharina huwde met den vorst van Anhalt-Dessau en Maria met den paltsgr^a^,"^ Over het huwelijk van de tweede dochter} Albertine Agnes, moet iets uitvoeriger worden gesproken. Deze prinses zag het levenslicht op 9 April 1634. Zij trouwde in het vorstelijke Kleef op 2 Mei 1652 met Willem Frederik, vorst van Nassau-Dietz, stadhouder van Friesland, Gro ningen en de Ommelanden. Deze Willem Frede rik stamt mede uit de Nassau-Dillenburgse tak, want zijn grootvader was Johan, broeder van Willem I. Zijn vader, Ernst Casimir, de tweede stadhouder van Friesland, wordt als de stamvader van het Huis Nassau-Dietz be schouwd. Ernst Casimir, beroemd in de Neder landse geschiedenis, werd in 1632 bij het be leg van Roermond gedood. Hij liet twee zonen na, Hendrik Casimir en Willem Frederik. Hendrik Casimir was stadhouder van Fries land tot 1640, toen hij bij St. Jans Steen in Vlaanderen viel. Hij werd opgevolgd door zijn broeder Willem Frederik. Deze kwam in 1664 bij een ongeluk met een pistool om het leven en werd opgevolgd door Hendrik Casimir, de eerste erfstadhouder van Friesland. Hendrik Casimir schonk het leven aan twee zonen, Willem George Frizo, die slechts een jaar leefde en Jan Willem Frizo. Jan Willem Frizo, Stadhouder van Friesland en Groningen, was nu door Willem III als erf genaam en opvolger aangewezen. In Holland en Zeeland volgde echter het tweede Stadhouder loze tijdperk (17021747) en practisch kon Jan Willem Frizo dan ook weinig met zijn erfenis uitrichten, zulks temeer niet, wijl de koning van Pruisen, eveneens een afstammeling van Frede rik Hendrik, hem deze betwistte. Om deze erfe niskwestie te regelen trok Jan Willem Frizo op 14 Juli 1711 uit het zuiden des lands naar den Haag. De boot, die hem over het Hollandsch Diep zou zetten, sloeg echter om en de Friese stadhouder verdronk. Op 27 Juli 1911 schreef een zekere Van Essen in de Hollandsche Spectator over dezen Oranje: „Zijn leven is wel korter, maar glorierijker, dan dat van Achilles geweest. Indien de hel den niet leven dan om een onsterfelijke glorie te verwerven, dan is uw leven, groote prins! lang genoeg geweest, want die uwe deugden en overwinningen oprekent, zal nooit geloo- ven, dat vier en twintig jaren de palen zijn van zooveel blijken van goedheid en dapper heid." Dat de Hollandsche Spectator met dit artikel de regenten van die tijd veel pleizier zal hebben gedaan, is niet aannemelijk, want deze waren, bezorgd voor eigen macht, tegen alles wat Oranje heette. Dit moest in zijn jonge jaren ook de zoon van Jan Willem Frizo bemerken. Willem IV. Maria Louise Hessen-Kassei, echtgenote van Jan Willem Frizo, schonk op 1 September 1711, dus 6 weken na de tragische dood van den vader, het levenslicht aan Willem Karei Hendrik Frizo, de latere Willem IV. Vreugde heerste er echter bij deze geboorte niet. In Leeuwarden, waar het kind op 10 September gedoopt werd, treurde men nog over het verlies van den voor- treffelijken Jan Willem Frizo en in Holland en Zeeland zagen de regenten den-Oranjetelg met spijt ter wereld komen. Vele goederen, die de prins als erfgenaam van Willem 111 toekwamen, werden door den Pruisischen koning in beslag genomen, zonder dat de Staten van Holland zich daartegen verzetten. En bij de vrede van Utreciit in 1913 werd er zelfs met geen woord over 's prinsen goederen gerept. Zijn moeder liet hem studeren aan de hoge scholen te Franeker en Utrecht. In 1720 werd hij stadhouder van Gelderland, in 1929 van Groningen en 1731 van Friesland, waar zijn Irewmd^was^ÖérÉsti'iii;. «4*- Iukkige verloop van de oorlog tegen Frankrijk, riepen ook de andere provincies hem tot stad houder uit. Deze functies bleef hij bekleden tot 1751, toen hij te 's-Gravenhage overleed. Willem V. Willem V werd op 8 Maart 1748 geboren. Men verwachtte van Oranje-gezinde kant veel van hem en met voor die tijd zeer grote feesten werd zijn geboorte dan ook gevierd. Zo was b.v. ge heel Amsterdam geillumineerd en vuurwerken werden afgestoken. Ook deze Oranjetelg verloor zijn va'der_reeds jong en kwam daarna achtereenvolgens onder regentschap van zijn moeder, Anna van Han nover en van den hertog van Brunswijk te staan. Vooral deze'laatste voogdij heeft aan Willem V weinig goeds gebracht. De hertog van Brunswijk was er steeds op uit zelf alle macht in handen te houden en den jongen prins geheel van hem afhankelijk te maken. Daarbij wist hij echter steeds alle verantwoordelijkheid op dezen Oranje te schuiven, zodat de ontevredenheid over de gang van zaken zich steeds tegen hem keerde. In 1795 volgde daarop voor Nederland een kwade tijd. De troepen van de Franse republiek vielen onder generaal Pichegru Nederland bin nen en Willem V moest naar Engeland vluchten. In het jaar 1799 deed hij nog aan het hoofd van een corps vrijwilligers een inval in Holland. Willem I. Het jaar 1772 viel in een voor Nederland allesbehalve rooskleurige tijd. Toch werd op 24 Augustus van dat jaar het kind geboren, dat de eerste koning van Nederland zou zijn. Reeds in de lente had Willem V de Hoge Vergade ringen van Nederland in kennis gesteld van de aanstaande geboorte van een vorstenkind. Maar tevens had de prins er daarbij op aangedrongen, af te zien van het organiseren van feesten, wijl zulks niet in overeenstemming zou zijn met de benarde omstandigheden, waarin ons land ver keerde. Maar het Nederlandse volk liet zich daardoor toch niet weerhouden, uiting te geven aan zijn grote vreugde. (Wordt vervolgd.) DAARIN BIEDEN WIJ gU GROOTE KEUS BEZOEKT U ONZE WINKEL WEL EENS J

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Eerste Heemsteedsche Courant | 1938 | | pagina 1