VAN BASTEN KERST-GESCHENK SKI-KLEEDING Peek Cloppenburg GEMEENTE-BEGROTINGEN 1939 Hoe de Kerstboom-versieringen ontstaan. Zit niet met zwarte handen in Uw haar! TEEUWEN'S KOLENHANDEL PRIJSVRAAG „VOOR HET KIND" Dit is Uw adres voor een praktisch, goed en mooi COMPLETE WONINGINRICHTING en BINNENHUISKUNST GROOTE HOUTSTRAAT 155 Alvorens te koopen is het dus Uw belang ook onze étalages te raadplegen voor DAMES en HEEREN. Vraagt onze prospectus „Stille nacht - Heilige nacht" Het hygiënische Kerstmannetje 16 DECEMBER 1938. No. 50. DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT 7 Geen belastingverhoging voorgesteld Gas-,water- en electriciteitstarieven blijven ongewijzigd. E gemeente-begroting, (met de daarbij be- S) horende ontwerp-begrotingen van de takken van dienst en van de Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon, alle voor het jaar 1939) is dezer dagen verschenen. De ontwerp-gemeente-begroting sluit, wat de gewone dienst betreft, in tot. met 1.779.720.79 en wat tie kapitaaldienst betr. met 1.802.031. zonder dat belastingverhoging of andere classi ficatie van de gemeente behoeft plaats te hebben. Dat wil echter niet zeggen, dat financiële voorzichtigheid ook nu niet nog geboden zou zijn. Het tegendeel is waar en daartoe nopen niet alleen de crisislasten, welke zwaar blijven drukken, doch ook de door de Regering aan gekondigde en deels reeds aangeboden wets ontwerpen tot wijziging van de belastingheffing. Zeker is, dat de door de Regering beoogde maatregelen eerder na- dan voordelen voor onze gemeente zullen opleveren. Ten gunste van het sluitend maken van de ontwerp-begroting hebben enkele factoren van betekenis medegewerkt. Eerstens kan deze be groting aanvangen met een batig saldo van de dienst 1937 ad 134.865.01, terwijl in 1938 ge raamd is ƒ47.337.45 en voor bijdrage uit het reserve-fonds 65.000.Uit dezen hoofde wordt 1939 reeds gunstig beïnvloed met een be drag van bijna ƒ23.000.Aan rente van geld leningen kon ongeveer 22.000.minder ge raamd worden dan in 1938, in welke lagere raming de drie winstgevende bedrijven delen Als Uw Centrale Verwar ming het niet doet, bel ons dan even op. Wij helpen U onmiddellijk aan 'n betrouw baar stookadvies en de ver- eischte cokes of anthraciet. Telefoonnummer 2 80 37. KANTOOR: RAADHUISSTRAAT 23 Overdekte opslagplaatsen HAVEN - HEEMSTEDE voor ruim ƒ4.400.terwijl verder hogere be lastingramingen in Hoofdstuk XII een voordeel opleveren van ongeveer 22.000.De totale winst van de drie bedrijven is, mede dank zij de lagere renteposten, ongeveer 4000.hoger geraamd dan in 1938. Per inwoner komt de ge raamde winst echter overeen met die van 1938. Met de geraamde winstcijfers is uitgegaan van handhaving der bestaande tarieven, terwijl ten opzichte van het gasbedrijf weer gerekend is op eenzelfde maatregel inzake de afschrijvingen, als de beide laatste jaren werd getroffen. Door deze maatregel, zijnde de afwijking van de be paling dat de afschrijving ten minste gelijk moet zijn aan de geraamde aflossing, is de winst nu met 12.000.gunstig beïnvloed. Met dit cijfer is dus hierboven reeds rekening gehouden. Dank zij deze gunstige factoren sluit de be groting, terwijl voor onvoorziene uitgaven slechts een bedrag van ruim 25.000.— be schikbaar is. B. en W. hebben ook nu overwogen of bij de aanbieding van deze begroting niet een voorstel tot tariefsverlaging zou kunnen worden gedaan, doch hiertoe geen vrijheid kunnen vinden. Een verlaging zou alleen door te voeren zijn, wanneer tot belastingverhoging zou worden overgegaan en dit is een maatregel waartoe B. en W. in de gegeven omstandigheden allerminst vrijheid kunnen vinden. Het staat reeds vrijwel vast, dat tengevolge van regeringsmaatregelen, de ingezetenen meer zullen moeten gaan op brengen. B. en W. menen dat daarnaast zoveel mogelijk voorkomen moet worden, dat ook de gemeentelijke belastingdruk zwaarder wordt. De maatregelen welke de regering wenst te treffen zullen ook van de gemeente rechtstreeks financiële offers vragen. Met name zal, indien inderdaad een forensenbelasting ingevoerd mocht worden, dit de opbrengst van de opcenten op de gemeentefondsbelasting aanzienlijk doen dalen. Met deze onzekere factoren voor ogen is voorzichtigheid in het algemeen ernstig geboden en zal van nieuwe, niet strikt noodzakelijke be moeiingen voorlopig moeten worden afgezien, o.m. de voorziening in openbaar voorbereidend onderwijs. Bovendien heeft de Regering in overweging om ten opzichte van het voorbereidend onder wijs een wettelijke regeling voor te bereiden, zodat het ook uit dien hoofde geen gunstig mo ment is om nu tot invoering van openbaar voor bereidend onderwijs en gelijkstelling daarmede van die aard, dat B. en W. een lagere raming te gaan. De posten steun aan werklozen en kosten van werkverschaffing zijn geraamd op dezelfde be dragen als voor 1938. Wel valt een geleidelijke daling zowel bij het aantal ingeschrevenen als bij dat der onder steunden te constateren, doch deze is nog niet van dien aard, dat B. en W. een lagere raming der genoemde posten zouden aandurven. Subsidiën. In de begroting van de uitgaven der gemeente Heemstede voor de dienst van 1939, worden de volgende subsidiën voorgedragen: Ned. Ver. voor gemeentebelangen 10. Politiescholen en cursussen20. Politie- sport- en schietvereen.... 250. Ver. Pro Juventute 50. Gewestelijke Landstormcommissie „Kennemerland" 25. Reddingsbrigade v. Drenkelingen. 50. Zwemvijvers 1.300. Badhuis 3.665. Wijkverpleging 1.250. Wit-Gele Kruis 1.250. Fonds Hulpbehoevende Kraam vrouwen 1.300. Zuigelingen en kleuterzorg 600. Ver. tot bestrijding van tuberculose 400. Bijzondere bewaarscholen 10.350. Onderwijs zieke en zwakke kinderen 50. School- en Werktuinen 250. R.K. Harmonie St. Michael 175. Fanfarecorps Excelsior 175. Harmonie Eensgezindheid 175. Ver. „De Holl. Molen" 10. Kinderverzorging en opvoeding.... 75. Kunstkring Heemstede 100.-- R.K. Jeugdcommisse 150. Ver. Leeraren in Lichamelijke opvoeding 1.750.- Pluimveevereen. „De Eendracht"... 10. Tuinliedenver. „Acrdenhout en Omstreken" 50.— Tuinbouwwintercursus 20 Werklozenkassen „10.500. Ver. van Gasfabrikanten 10. - Vreemdelingenverkeer 400- Voorzieningsfonds v. kunstenaars.. 500. R.K. Ver. Bescherming v. meisjes.. 150. Doorgangshuis voor vrouwen en meisjes 75. „DE RONDE DOOR NEDERLAND" De naamkaartjes van deze 12 personen geven, bij oplossing, elk een Nederlandse plaats te zien. Is de oplossing juist, dan geven de beginletters der plaatsnamen verticaal gelezen iets te zien, waarvan wij hopen dat ieder Nederlander, oud en jong, deze maand een grote hoeveelheid zal gebruiken. Onder ieder volgnummer is tel kens de provincie aangegeven waarin de plaats is gelegen. ,De Ronde door Nederland" laat U zien wat bedoeld wordt: 10. (Gr.) U. MAN. T1EL. 12. (N.B.) R. S. DONK. OSNE. 1. (N.-B.) 2. (N.-H.) 3. (Dr.) 4. (N.-H.) 5. (Gld.) 6. (Dr.) 7. (Fr.) A. HEUVEL. KATS. r. MAN. IDE. Dr. U. O DERWIN. ECHT. Dr. CH. V. DUIT. EEN R. VEEN. EDE O. W. L. URN. DRIE. Zw. WEIN. GAAST. EDE. Prijzen Hoofdprijs: Uitgeloofd door H.K.H. Prinses Juliana, een geschenk ter keuze van de winnaar (ares), ter waarde van 100. Twede prijs: Philips Radio 753A met auto matische drukknopafstemming. Derde prijs: Een 44-delige Cassette Gero- Zilver aangeboden door de N.V. Gerofabriek, Zeist. Voorts: Veertien Philipsradiotoestellen 470A; twee retourbiljetten Amsterdam of Rotterdam Southampton (Mij. NederlandRotterd. Lloyd); een E.M. Jaarsma-haardkachel; enkele retour biljetten K.L.M.; enige jubileumportretten van H. M. de Koningin in zware lijst; vele prachtige etsen; aquarellen in lijst; enkele honderden kleinere prijzen. - S p*} - f'-t 3* H Oplossingen Oplossingen moeten worden geschreven op briefkaarten vooral geen brieven! gefran keerd met tenminste 2 kinderpostzegels van 5 cent frankeerwaarde (prijs 8 cent ieder) en uiterlijk 23 December worden ingezonden aan het adres: „KINDERPUZZLE" Nicolaïstr. 17, DEN HAAG. Trekking Trekking der prijzen op 29 Dec. a.s., ten over staan van Notaris Mr. S. K. D. M. v. LIER te 's-Gravenhage. Trekkingslijsten worden niet toegezonden. De prijzen worden franco afgeleverd, uiterlijk 15 Januari a.s. (halte tram Proveniershuis) TELEF. II159 Ook kinderen helpen ijverig mede. Zij beschouwen het als aardig tijdverdrijf. Wederom is de tijd daar, dat aan de Kerst boom de lichten ontstoken worden en groot en klein onder de bekoring komen van lichtglans en bonte kleuren der versieringen, waarmede het dennengroen behangen is. Alhoewel men jaa in jaar uit deze uiterst tere, vrolijk gekleurde -ersierselen in dozen ver pakt in de winkels gee aleerd en later aan de boom ziet, denkt men eigenlijk weinig aan de herkomst en wellicht nog minder aan de wijze van fabriceren hiervan. Laten wij dan mogen beginnen met te verteilen, dat deze en nog een menigte andere voorwerpen een bijzonder product van glasblazerij is. dat in het wonder mooie Thiiringerland als huisindustrie wordt uitgeoefend en waardoor talloze gezinnen een middel van bestaan vinden. Wanneer men met de trein van Coburg uit naar het midden in het Thüringerwoud gelegen schilderachtige plaatsje Urafenthal reist, gaat men langs de voornaam ste plaatsen, waar de glasindustrie bloeit. In Sonneberg, Ernstthal zoowel als in de bergen, o.a. in het aardige stadje Lautscha, vindt men nagenoeg huis aan huis gezinnen, waar man, vrouw en kinderen op een of andere wijze bezig zijn met - of helpen bij de vervaardiging van deze glazen voorwerpen. Kinderen zijn reeds vanaf hun zesde jaar bezig om de behulp zame hand te bieden en zij schijnen het als aardig tijdverdrijf te beschouwen. Het is onbe grijpelijk hoe uit een glazen kleurloos buisje van pl.m. c.M. lang en 1 c.M. dik in minder dan geen tijd een dozijn glazen ballen ontstaan en ducten van glasblazerskunst ontstaan. Reeds in de maand Augustus is dit bedrijf in volle gang en worden eerst de bestellingen voor de meer afgelegen landen, voornamelijk Amerika, uitgevoerd. In de herfstmaanden wordt het al drukker en drukker en wordt met koorts achtige ijver gewerkt om het eigenland te voor zien van de nodige kerstboomversieringen. Alle glinsterende, bont gekleurde versierselen worden in de bekende cartonnert doosjes vei- pakt en naar de plaats van bestemming gezon den. De afnemers, die in de omgeving wonen, krijgen hun bestellingen bezorgd door vrouwen, veelal zijn het zelfs oude moedertjes, die de zeer grote rieten manden moeizaam op de rug moe ten torsen, manden, die niet bepaald zwaar zijn. doch onhandig door hun omvang en met riemen over de borst opgehouden worden. Tot dusverre.heeft men deze tak van industrie in Thiiringen weten te handhaven waartoe ook behoort het maken van glazen kunstogen, hetgeen eveneens een huisindustrie is. Men zegt, dat het niet heeft ontbroken aan buitenlandsche belangstelling en dat men meer malen getracht heeft de fabricatiegeheimen af te kopen. Tot dusverre hebben de nijvere Thiiringers geen concurrentie te duchten gehad, hetgeen be tekenen zou, dat de helft van de bevolking van het Thiiringerland brodeloos gemaakt zou worden. Wanneer dan op Kerstavond de geheimzinnige glans der flikkerende kaarsjes schijnt op de vele gekleurde ballen en andere glazen versierselen, dan zullen de eenvoudige nijvere Thiiringers eveneens om hun boom geschaard zijn en even eens het, feest vieren van vreugde en licht. Moge dan het „Vrede op Aarde" tot in alle mensenharten diep doordringen, in ons land en buiten de grenzen.... f HAARLEM: GROOTE HOUTSTRAAT 38-40 - TEL. 10390 onwillekeurig vergelijkt men het met bellen blazen der jeugd. De glasblazer zit voor een intensief branden de gasvlam en houdt hel buisje (rechts en links vasthoudende en onder voortdurend draaien) boven de hitte hiervan. Na verloop van een halve minuut is de, dooi de vlam verhitte plek van het buisje zacht ge worden en heeft zich door het heen en weer draaien en trekken kegelvormig uitgezet. Aan rechter- en linkerzijde daarentegen is het buisje door het trekken zóó dun geworden, dat het ver hitte deel zich heel gemakkelijk af laat breken. De glasblazer blaast nu de weke, kogelvor mige massa met de mond op tot de gewenste grootte verkregen is en steekt zowel aan onder als bovenkant een hout stift in de openingen, vóórdat het g.as weer hard wordt. In deze ope ningen worden de metalen draden bevestigd, waarmede de ballen aan de boom worden be vestigd of dienen om snoeren van de kleine bal len te rijgen. Na deze behandeling zijn de gla zen ballen echter nog geheel wit en nu volgt nog het proces van kleuren of verzilveren. Tot dit doel wordt in iedere bal een in de aanvang kleurloze vloeistof gegoten, bestaande uit een' metaaloplossing, onder toevoeging van verschillende chemicaliën, die het geheim van de Thüringer glasblazerij zijn en die zich door flink heen en weer sehudden over het gehele binnenvlak verdelen. De gevulde ballen worden in een pan met heet water gedompeld, waardoor de tot dusver volkomen kleurloze vloeistof zich door een chemische werking plotseling in een mooie zil veren bal omtovert. Worden inplaats van deze zilverglans andere kleuren gewenst, of wel een matte tint wit, dan vult men de ballen met een andere vloeistof, ter wijl de buitenkant tenslotte met een penseel en verf beschilderd wordt met handen in verschil lende breedte of met eenvoudige motieven, het geen in hoofdzaak door de kinderen wordt gedaan. Men ziet, dat buitengewoon gecompliceerde handgrepen nodig zijn voor het fabriceren dezer uiterst breekbare kerstboom-versierselen, waar van wij slechts een der meest eenvoudige, n.l. de gekleurde ballen hebben beschreven. De glazen ijskegels ontstaan op ongeveer de zelfde wijze en zijn oorspronkelijk eveneens dunne glaspijpjes. Zij worden boven de gas vlam verwarmd en door draaien en in de lengte trekken van de verwarmde massa, nemen zij de vorm van ijskegels aan, terwijl vlugge, geoefen de handen verschillende versieringen aan brengen, waardoor inderdaad vele mooie pro Het algemeen bekende lied „Stille Nacht, heilige nacht", welhaast het mooiste van aile Kerstliederen, werd in de win ter van 1818 gemaakt door Joseph Mohr, hulpgeestelijke te Salzburg en zijn vriend Franz Gruber, organist te Arnsdorf. De eerste, Mohr, werd op 11 December 1792 te Salzburg geboren. Hij had een prachtige stem en werd als jongen reeds lid van het beroemde Kapelhaus. Toen later de stemverwisseling op trad, ging hij in de theologie studeren. Hij werd priester en in 1818 tot hulpgeestelijke te Obern- dorf aangesteld. Eens, tijdens een wandeling, op een fraaie winteravond, werd hij geïnspireerd tot de woor den van „Stille nacht". .Gruber was de zoon van een armen linnenwever en werd in- 1787 te Hochburg geboren. Als kind kreeg hij reeds orgelles, zonder voorkennis van zijn vader. Toen op zekere dag de organist ziek was, nam de kleine Franz zijn plaats achter het orgel in. Nu gaf zijn vader, trots op die prestatie, toestem ming om verder les te nemen. Hij werd onder wijzer en organist en kreeg een aanstelling te Arnsdorf in Salzburg, waar hij met Mohr kennis maakte en vriendschap sloot. Mohr verzocht hem een eenvoudige melodie op zijn Kerst gedicht te maken. En in de Kerstnacht van 1818 speelde Gruber zijn lied, dat iedereen diep aan greep, voor het eerst in de kerk. Hij werd zo beroemd erom, dat men hem tot muziekdirecteur te Hallein aanstelde, in het jaar 1833 speelde hij het lied eens tijdens de kerkdienst en de burgemeester, die het had aangehoord, kwam hem persoonlijk bedanken en complimenteren. Kort daarna had hij zijn aanstelling. Tot 1863, waarin hij stierf, bleef hij daar als directeur van het koor. Mohr stierf als vicaris te Wagram op 5 December 1848. Te Neu Oberndorf werd enkele jaren geleden op de Tweede Kerstdag 'n gedenkteken onthuld voor Mohr en Gruber. Een kleinzoon van Gruber, Felix Gruber, speelde bij die gelegenheid het lied op de oude guitaar van ziin grootvader. Geschenken uit de zak der goede raadgevingen. De roede voor de ongehoorzamen! Het begint al donker te wordenBuiten vallen de eerste sneeuwvlokken. Daai rinkelt schel de telefoon. Een jeugdige, heldere en ener gieke stem vraagt beleefd of wij in een half uur tijds nog te spreken zijn... Ik geef toestemmend antwoord. Precies na dertig minuten gaat de huisbel. Een jonge, cleanshaven persoon, in een witte blouse, staat voor de deur en stelt zich voor: het Kerstmannetje! „Ik zie: U bent verbaasd!" zegt hij, „maar ik ben toch heusch het Kerstmannetje. Kerst man 1938! Mijn baard heb ik na rijpelijke over wegingen laten wegnemen, en ook die on gezonde, lange mantel met bonten rand past niet meer in onzen verlichten tijd!" „Maar de zak, dié hebt U toch nog?" Hij droeg namelijk iets, wat op een zak geleek, op den rug. Bij nader onderzoek ontpopte deze 2ich echter als een stofzuiger van de allermodernste con structie „Wij, Kerstmannetjes, hebben besloten ons te moderniseeren, en tevens rekening te houden met de moderne hygiëne. Daartoe hebben we een examen in het leven geroepen, waaraan alle Kerstmannetjes moeten voldoen. Dat is heele- maal niet gemakkelijk! In de nieuwe gezond heids- en caloriënleer moeten wij volmaakt thuis zijn! Neem b.v. een voorbeeld: gebraden gans! Weet U, hoeveel caloriën 100 gram ganzen- vleesch bevatten? Als U het wist, zou U naderhand nog niet een pond noten verorberen, die eveneens een bijzonder hooge voedings waarde hebben! Geen wonder, dat U 's avonds misselijk in bed kruipt en den volgenden dag maagpijn hebt! Datzelfde geldt ook voor koffie. De Kerstdagen moeten dagen van vreugd en ook van rust zijn. Men viert kalm feest en wil na de feestdagen weer rustig en uitgerust aan de werkzaamheden gaan! Men verheugt zich op dingen, die op andere dagen van het jaar niet te verkrijgen zijn! Juist de feestdagen, die Kerst dagen heeten, bieden overvloedig gelegenheid tot gezelligheid. Men bezoekt vrienden en kennissen, heeft 's avonds zelf misschien gasten, waarvoor men dan eens een extra-goed kopje koffiemet roombrouwt! Maar de ge volgen merkt men later pas op, als men in bed ligt en heen en weer wentelt, niet kan slapen! hen goede feestdronk moet heerlijk zijn, maar later geen ongemakken verwekken! Daarom is het beter coffeine-vrije koffie te zetten. Ook bij liet rooken is voorzichtigheid geboden, want niet iedereen verdraagt straffeloos een zware import bij al de andere genietingen! Ook hier xan men beter een lichte, misschien zelfs nico- tine-vrije sigaar nemen. Een ander hootdstuk wordt gevormd door de verkoudheden! Juist in de Kerstdagen loopt men veel heen en weer, legt bezoeken af en door d eeuwige wisseling van koude en warmte wordt een verkoudheid gemakkelijk voedings bodem gegeven. Ook hier moet men bijzonder voorzichtig zijn en door warmere en doelmatiger kleeding ziekte voorkomen. Roode wijn en rum zijn zeer nuttige dingen, maar alleen daarmede kan men zelfs al neemt men er nóg zooveel van geen verkoudheid voorkomen; er is echter een andere manier U moet namelijk niet denken, dat wij, hygiënische Kerstmannetjes, minder streng zijn dan de vroegere. Weliswaar dragen wij geer. roede meer bij ons, maar de ongehoorzamen worden op andere wijze getuchtigd: wij gaan naar moderne, paedagogische wetten te werk en wie onze raad niet volgt, zal zijn ongehoorzaam heid met een bedorven maag, slapeloosheid en een flinke verkoudheid moeten boeten. Dat is voor den misdadiger veel onaangenamer dan roedeslagen! Neemt U zich dus in acht en volg de raad gevingen van den jongden Santa Claus even goed als die van den ouden. Hij wil niets anders dan U een onbedorven Kerstfeest verschaffen." Met deze woorden maakte hij een diepe buiging en voordat wij van onze verbazing be komen waren, belde hij reeds aan de volgende deur! KERSTVAR1A. Kerstkinderen. Van oudsher gelooft men, dat kinderen, die op Kerstmis geboren worden, een zeer gelukkig lot hebben. In Engeland werden de ouders van zo'n kind door alle inwoners van hun dorp ge luk gewenst en met geschenken overladen. In Ierland hebben Kerstkinderen zelfs zekere voor rechten in het bestuur der gemeente, omdat men hoopte, dat hun eigen geluk ook de ge meente tot zegen zou zijn. De geschiedenis verhaalt ons echter van drie Kerstkinderen, dié juist zeer ongelukkig waren. Keizerin Elisabeth van Oostenrijk zag haar naaste bloedverwanten op tragische wijze van haar zijde weggerukt, terwijl zij zelf na een innerlijk eenzaam leven te Genève vermoord werd. Goethe's zoon August werd eveneens op Kerstmis geboren en had een ongelukkig leven, omdat hij-voortdurend leed onder het lot, de zoon van een groot man te zijn. Tenslotte heeft Peter Cornelius, de componist van de vrolijke opera „De Kalief van Bagdad" zijn leven lang te strijden gehad tegen teleurstelling en tegen werking, terwijl hij het succes van zijn werk niet meer beleefde en in bittere armoede ge- 1 storven is.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Eerste Heemsteedsche Courant | 1938 | | pagina 5