ERMAN A. ROOSEMALEN
KRUL
J. KORT's
Schaatsen
onafhankelijk
siuit u aan bij de Radio Centrale
DE HEL VAN SANTA SABINA
SïqoU
0p?u\mvft$
EEN LEESKAMER
M. HOOGENDIJK
VAN LENT
LOOSJES
UW DRUKKERIJ!!
HET KORTE VERHAAL
MEDISCH ALLERLEI
Bijziend en
verziend
AGENDA
STADSSCHOUWBURG
Fritz Hirsch operette
„FREUT EUCH
DES LEBENS"
„Mrs. Warrens
bedrijf"
DE OUWE GAPER
Woninginrichting
Diverse Ameublementen tegen
sterk verlaagde prijzen
Kleeden, slaapkleedjes,
BAAN 3—5, HAARLEM, TELEF. 14952
COÖP. BOERENLEENBANK
EFFECTEN - COUPONS
confiserie
chocolaterie
Ijzerhandel
Nog steeds ruime
sorteering
J. NOOITGEDAGT,
IJLST
'n
gevoel
R IJ W I E L aanschaft.
RALEIGH FONGERS
Aansluitkosten f5.00
Contr. f2.00 p. maand
N.V. Heemsteedsche Radio Centrale
Havenstraat 8 Telefoon 28614
{$0*^-
COMESTIBLES,
FIJNE VLEESCHWAREN
JAN VAN GOYENSTRAAT 17
TELEFOON 14339
Brandstoffenhandel
J. MANDEMAKER
TURFMARKT 10 - TELEFOON M729
H.O.V.-agenda
De tijden zijn onzeker.
W. C. BERGISCH Bandagist
GED. OUDE GRACHT 88 HAARLEM
DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT
3
Door FERRO GORDI.
We hadden uitgemaakt, dat we niet voor ons
plezier geboren waren. We verdienden ons eten
en een extra glaasje in de zwavelmijn van Santa
Sabina, die niet ver van de hel afligt. We waren
uitgemergeld door de duivelse gloed van de tro
penzon en we waren krachteloos als steppen-
wolven. Onze meeste gesprekken eindigden met
een messenstekerij. En dat alles kwam door de
hitte van Santa Sabina.
Na het werk vielen we uitgeput op onze ma
trassen of op de gammele stoeltjes van de kroeg.
Tijd voor liefde hadden we helemaal niet meer.
We gooiden de meisjes uit het café en raasden
op onzen ingenieur.
De ingenieur was een man als een stalen veer.
Zijn ogen waren blauw als de zee. Hij had eens
een poema gedood met een boterhammenmes en
dien geweldigen Jaime had hij in één slag
knock-out geslagen. Later hoorden we, dat zijn
hand zacht en teer was, als hij een kind, dat
gevallen was, overeind hielp, of als hij over het
haar van een meisje streek. Hij was een reuze
kerel, de ingenieur. Nogal logisch, dat we hem
graag mochten. En toch scholden we hem soms
uit. Maar we moesten toch ook iets hebben om
op te schelden. Dat begrijpt ieder, die wel eens
zijn voet heeft gezet in de zwavelhel.
Toen hoorden we, dat hij van Conchita hield,
de dochter van den eigenaar van Santa Sabina.
Conchita was geen bloem van het oerwoud. Ze
had blauwe onen, groot en helder als de maan,
en haar gezicht was smal en fijn. Ze had met
haar blauwzwarte lokken al twaalf mannen het
hoofd op hol gebracht. De dertiende was onze
ingenieur.
Hij had zich nog nooit tegenover haar uitge
sproken voor zover wij konden beoordelen, want
als ze ergens samen waren, zat achter elke
struik een van onze mannen om ze aan het
schrikken te maken. Waarom we dat spelletje
hadden uitgevonden, wist niemand. Misschien
omdat we de blauwogige Conchita allemaal even
mooi en onbereikbaar vonden.
Op een dag schold de ingenieur tegen ons of
zijn leven ervan afhing. We begrepen, dat er iets
ergs gebeurd moest zijn. En omdat in Santa
Sabina nooit iets verborgen kan blijven, hoor
den we al gauw, dat hij herrie had met Con-
chita's vader, die zijn dochter aan een rijken
fabrikant wilde uithuwelijken. Sindsdien haatten
de beide mannen elkaar. En in Santa Sabina
- haat je op leven en dood, daar kan je zeker van
zijn. Wij waren natuurlijk op de hand van onzen
ingenieur.
En toen kwam de dag, dat Santa Sabina bijna
ten onder was gegaan. Of eigenlijk was het
meer een nacht. Het begon met een groot feest,
dat op het dak van de grote villa werd gegeven
door onzen baas, den heer Escalada den
vader van Conchita. Er waren alleen voorname
persoonlijkheden aanwezig tussen het glas, mar
mer en de orchideeën. Toen wij uit de mijn kwa
men, hoorden we het geluid van de guitaren en
marimba's en we zagen een tengere danseres
onder de sterrenhemel wervelen.
En toen kwam het alarmsignaal. Midden in de
nacht, toen het feest zijn hoogtepunt bereikt
had, werd meneer Escalada aan de telefoon ge
roepen: „De mijn brandt!"
Escalada verliet het feest zonder een woord
te zeggen. Maar hij kwam niet erg ver. want er
heerste grote drukte en opgewondenheid bij de
mijn. Dikke, gele rookwolken kwamen uit de
schacht. Drie mannen waren nog beneden en
onder hen was de ingenieur. Zij zaten ergens
ingesloten. We gilden, dat we hen moesten red
den. Maar Escalada brulde: „En de mijn? Moet
die maar verbranden? De waterleiding! Alles
moet onder water gezet worden!" Grote ontstel
tenis. Moesten de drie mannen dan als rapten
verdrinken? „Ze zijn toch al verloren!" riep
Escalada. zonder met zijn oogleden te knippe
ren. „Trek de handle neer!"
In de centrale waren tientallen handles en
contacten. Escalada rukte de deur open. „Zet
de boel onder water!" schreeuwde hij, „de mijn
verbrandt anders!" Een opzichter sprong naar
een handle in de hoek. Als hii haar naar be
neden trok, zou het water van de Rio Alto in de
mijn dringen.
Op hetzelfde ogenblik vielen een paar arbei
ders in de centrale binnen en riepen: „Niet
doiyj! Niet doen!" Escalada bleef heel rustig,
maaV toen hij zag. dat de kersls naar den op
zichter toegingen, kwam hij langzaam dreigend
op hen af. Toen werden ze al door een paar op
zichters gepakt en even later vochten ze met
elkaar.
Escalada schreeuwde nog steeds:„De handle
neer!" Juist wilde de opzichter met de gieren-
kop aan het bevel gehoor geven, toen de deur
openging, een schot weerklonk en de opzichter
schreeuwend in elkaar zakte. Zijn hand was door
een kogel doorboord.
Conchita kwam dichterbij met de rokende
revolver in haar hand en nog voor Escalada
iets gezegd had, sloeg ze met de revolver de
handle af. Daarna rende ze naar de ingang van
de mijn en riep: „Het water komt niet!"
Ze keek ons één voor één aan. Toen maakten
we ons klaar en waagden het erop
Toen het licht werd hadden we de drie man
nen bovengehaald. We legden ze in het gele
prairiegras, zodat de morgenwind hen kon ver
frissen. Het vuur had zich niet verder verspreid
en was bij zonsopgang al gedoofd. Onze baas
had zich niet zo op hoeven te winden. Het was
alles goed afgelopen, ledereen had nu van Con
chita en den ingenieur gehoord. Ze zat naast
hem op haar knieën en streek zijn voorhoofd
schoon met haar zakdoek. Hij was nog niet bij
bewustzijn en Conchita weigerde weg te gaan.
Escalada had verloren en hij was woedend.
Toen hij gelijk met de eerste zonnestralen op
zijn dak kwam, was het feest daar nog in volle
gang. De marimba's klonken op, de orchideeën
bloeiden en de danseres boog haar soepele
lichaam in een exotische dans.
Toen men den gastheer vroeg, waar hij zo
lang gebleven was, bromde hij een onduidelijk
antwoord en mompelde: „Het was geen ple
ziertje, mijne lieren...."
Maar wij waren geen van allen voor ons ple
zier geboren en zeker wij niet, die in de zwavel
mijn van Santa Sabina werkten.
Hevige hoofdpijn door astigmatisme.
Door Dr. H. WERNER.
Al is ook het vroeger vrijwel algemeen ver
breide vooroordeel tegen het dragen van een
bril langzamerhand verdwenen, toch valt het
niet te ontkennen*, dat vooral de vrouwen zich
doorgaans heel lang tegen de bril verzetten, als
zij op een kwade dag tot de ontdekking komen,
dat zij iets aan haar ogen moeten doen. IJdel
heid en valse schaamte om er voor uit te komen,
dat men zonder bril niet voldoende kan zien,
weerhouden menigeen om terstond tot het
nuttige hulpmiddel haar toevlucht te nemen.
Bijziendheid.
Een bijziend mens van de middelste graad
heeft gemiddeld slechts een tiende van de nor
male gezichtsscherpte. Daarmede kan hij zich
in een drukke straat slechts onzeker en moeilijk
bewegen. Hoe veel ontgaat er aan zijn aandacht,
hoe moeilijk kan hij zich oriënteren! En hoeveel
last zou hij zich kunnen'i besparen door een
passende bril te dragen. A'ls hij wist, hoeveel
meer hij zou genieten van de wereld om zich
heen, zou hij niet zo lang aarzelen zich een bril
aan te schaffen.
Dat bijziendheid door het dragen van een bril
zou toenemen, is een bewering waarover de
meningen nog verdeeld zijn. Doch dit is wel
zeker, dat de sterk binnenwaartse instelling der
ogen, waartoe de bijziende gedwongen wordt,
als hij geen passende bril draagt, een veel erger
uitwerking heeft. De ogen verdragen deze
krampachtige instelling veelal niet en niet zel
den is scheelzien er het gevolg van. Bijziendheid
is heel dikwijls een familiekwaal, die toeneemt
zolang het lichaam groeit.
Vèrziendheid.
De vérziende heeft voor alle werk, dat op
korte afstand van de ogen moet gebeuren, een
bril nodig, wil hij althans zijn ogen niet te veel
inspannen. De gebrekkige bouw van zijn oog
moet hij door een bijzondere krachtsinspanning
van de lens, de zogenaamde accomodate, goed
maken. Dat kan wel een tijd lang in de jeugd,
zolang de lens nog elastisch is. Zodra de elasti
citeit van de lens echter vermindert, en dat zal
al naar gelang van de graad van vèrziendheid
vroeger of later gebeuren, treden bezwaren op,
die hem noodzaken een bril te dragen.
Men doet echter veel verstandiger het niet zo
ver te laten komen en reeds eerder tot het
dragen van een bril over te gaan.
Niet te verwarren met vèrziendheid is de
normale verandering in het gezichtsvermogen,
die omstreeks 45-jarige leeftijd intreedt. Deze is
door geen middel te stuiten. Had men voordien
reeds een ooggebrek, dan kan men er dubbel
geslepen glazen voor dragen, waardoor men
zowel dichtbij als op een afstand scherp kan
zien, zodat men dus geen andere bril behoeft
op te zetten.
-f-
Astigmatisme.
Astigmatisch noemen wij de ogen, waarbij de
lichtbreking in verschillende meridianen ongelijk
is. De afwijking is meestal een gevolg van on
gelijke kromming van het hoornvlies. In de regel
bestaat regelmatig astigmatisme, waarbij zich
het verschil in breking in twee gewoonlijk lood
recht op elkaar staande meridianen voordoet.
Het kan met een cylindrisch brilleglas worden
gecorrigeerd. Vertonen de lichtbrekende opper
vlakken onregelmatige krommingen, dan spreekt
men van onregelmatig astigmatisme. De reden
daarvan ligt meestal in veranderingen, zoals
vlekken en littekens, in het hoornvlies. Astigma
tisme kan gecombineerd voorkomen met andere
afwijkingen der lichtbreking in het oog en kan
vaak oorzaak zijn van ondraaglijke hoofdpijn en
misselijkheid.
Voor alle brillen moet men uitsluitend de
beste glazen gebruiken, die volgens medisch
voorschrift door een bekwaam opticien moeten
worden geslepen.
Evenals met alles geldt overigens ook voor
onze ogen het devies: beter voorkomen dan
genezen. Om onze ogen te beschermen is de
stofbril, zoals automobilisten, vliegers, sportslui,
enz., die dragen onmisbaar, doch ook in het
sneeuwlandschap van het hooggebergte en bij
verschillende werkzaamheden en beroepen
moeten de ogen beschermd worden. De arbeider
aan de draaibank, de wegwerker bij het stenen-
kloppen, de arbeider bij het werken met de
electrische boor of het lasapparaat, de land
bouwer bij het uitstrooien van kunstmest,
zij allen moeten een bril dragen, om hun ogen
tegen binnendringende stof- of andere deeltjes
te beschermen. Voor al deze verschillende be
roepen is natuurlijk niet een en hetzelfde model
bril te gebruiken; het model moet aan elk
speciaal doel zijn aangepast. Ook voor al te fel
licht moet men zijn ogen sparen. Zonder beroete
glaasjes naar een zonsverduistering te kijken is
bijvoorbeeld een lichtzinnigheid, die reeds
menigeen met verbranding van het kostbaarste
deel van het oog, het netvlies, heeft moeten
bekorien.
Brillen zijn dit zullen bovenstaande voor
beelden genoegzaam hebben aangetoond
nuttige instrumenten, die, wanneer zij tijdig
worden toegepast, heel wat ellende kunnen
voorkomen. Dat het niet overbodig is, hierop
nog eens de aandacht te vestigen, wordt duide
lijk als men weet, dat ongeveer 70 pCt. van alle
mensen aan een of ander ooggebrek lijdt en
daarvoor een bril nodig zou hebben, terwijl in
werkelijkheid slechts 10 tot 15 pCt. der mensen
een bril draagt.
IETS OVER VERHOOGDE BLOEDDRUK
Wat men doen en laten moet.
Zelf dokteren uit den boze.
Door G. W. M. VERHAAR.
Wat wil het eigenlijk zeggen: „verhoogde
bloeddruk"? In het lichaam bevinden zich bloed
vaten, waardoor het bloed stroomt en daarom
heerst binnenin die bloedvaten evenzo een
zekere druk als in een slang, waar water door
stroomt. Zijn de bloedvaten dan nauwer ge
worden, wanneer men constateert, dat de bloed
druk te hoog is? Om hierop een juist antwoord
te geven, moet men één ding bedenken. Onze
bloedvaten zijn geen stijve buizen, doch zij zijn
elastisch als de beste gummislangen en wanneer
het hart bij eiken hartslag er een zekere hoe
veelheid bloed inpompt, dan zetten hun wanden
uit, zij verwijden zich enigszins, opdat de druk
in de vaten niet te hoog wordt.
En nu kunnen wij precies zeggen, hoe de
verhoging van de bloeddruk boven he* normale
tot stand komt: óf doordat de bloedvaten
nauwer worden, óf doordat de vaatwanden hun
veerkracht verliezen en niet meer zo goed kun
nen uitzetten, als het bloed erdoor gepompt
wordt. Met het vorderen der jaren worden de
elastische vezels in de vaatwanden langzaam
verbruikt en in de plaats daarvan wordt kalk
afgezet, zodat ten slotte de algemeen bekende
aderverkalking intreedt.
Men zal goed doen, als men meent dat „het
zover is", naar den dokter te gaan. Deze zal
dan de bloeddruk nameten; men weet dan ten
minste zeker, of men werkelijk een abnormale
bloeddruk heeft. Bovendien kan de dokter door
herhaalde metingen constateren, of de bloed
druk door een krampachtige samentrekking der
bloedvaten, dan wel door verlies aan elasticiteit
der vaatwanden hoger is geworden. Ten derde
en hierop moet vooral de nadruk worden ge
legd is het ook nodig, de overige organen
van het lichaam te onderzoeken, omdat ver
hoogde bloeddruk veelal een symptoom is van
een andere ziekte, o.a. van verschillende vormen
van nierontsteking.
Bij de behandeling van verhoogde bloeddruk
is meer succes te behalen dan men veelal aan
neemt en men dient er zich dan ook met alle
ernst op toe te leggen. Het spreekt wel vanzelf,
dat bloedvaten die permanent aan te hoge druk
blootstaan, eerder moeten slijten. Nu zijn er wel
mensen ,die van nature zulke sterke vaatwanden
hebben, dat zij ook met hoge bloeddruk zeer
oud worden, doch niemand kan zeggen, of hij
tot die categorie behoort en daarom is de enige
weg: den dokter te raadplegen. Voorkomen kan
men verhoogde bloeddruk door een wat men
noemt gezond en matig leven te lijden met ver
mijding van overmatig genot van tabak en
koffie, zonder eenzijdige vleesvoeding, zonder
langdurige gemoedsaandoeningen en zonder
hevige zenuwopwinding.
VERKOUDHEID EEN MEDISCH RAADSEL.
Zoals bekend, weet men op het ogenblik nog
niet met zekerheid, wat verkoudheid eigenlijk
is. Is er een bepaalde aanleg voor nodig? Zijn
er bacillen bij in het spel of is slechts afkoeling
de enige oorzaak? Om hierop een antwoord te
vinden, heeft de Praagse geneesheer dr. Cho-
dounsky een hele reeks waarlijk heldhaftige
proeven op zichzelf genomen. Eerst nam hij, on
danks zijn betrekkelijk hoge leeftijd hij is
63 jaar een bad van 8 graden Celsius en on
middellijk daarna stelde hij zich geheel naakt
en nat aan een sterke luchtstroom van 4 graden
Celsius bloot. De verwachte verkoudheid trad
tot zijn grote verbazing niet in. Daarop nam de
geleerde een bad van 45 graden Celsius, d.i. zó
heet, dat hij het nauwelijks verdragen kon. Ook
na dit bad ging hij weer ongekleed en zonder
zich te hebben afgedroogd, op de tocht staan,
ditmaal in een luchtstroom van 12 graden Cel
sius. Ook dit had niet het verwachte resultaat.
De volgende proef, die dr. Chodounsky nam,
bestond hierin, dat hij zo lang ging hollen, tot
hij zich geheel in het zweet had gelopen, waar
bij zijn lichaamstemperatuur tot 37.6 graad was
gestegen. Opnieuw stelde hij zich na deze on
gewone krachtsinspanning aan een luchtstroom,
nu van 3 graden Celsius, bloot. Doch ook hier
van ondervond hij niet de minste nadelige ge
volgen. Met het medische raadsel van de ver
koudheid zijn wij dan ook nog precies evenver
als voorheen.
Zaterdag 20 Jan. - 8.15 uur
Muziek van Emmerich Kalman
pr. alles inbegr. f3.65 tot f 1.20
PI, bespr. v.a. Donderd. v. 10-3 u.
telefoon 10189
volgnummers 9 uur
Maandag 22 Jan. - 8.15 uur
HET NEDERL. TOONEEL
Abonnement 2e serie
Tooneelspel van G. B. Shaw
Hoofdrollen: Theo Frenkel,
Mien Duymaer van Twist,
Louis de Bree, Myra Ward,
Guus Oster, Ludzer Eringa.
Norm. prijzen. Coupons geldig.
PI. bespr. v.a. Zat. v. 10-3 uur
telefoon 10189
blanke levertraan
per flesch 30 ct.
Emulsie met Kalk
Gr. fl. 85 ct.
Winterhand balsem 20 ct.
Hoestsiroop fl con 30 ct.
Zuiveringszout ons 5 ct.
Karlsbadzjun. 5 ct.
Bo ax5 ct.
Speksteen
poeder 5 ct.
Bitter zout 5 ct.
Wits suikerzoet be
spaart ponden suiker
pakje I2J ct.
ass. apotheker
Lange Veerstraat 20
Telef 16625 Haarlem
ADVERTEREN
DOET
VERKOPEN
i
enz. enz.
BINNENWEG 67 - HEEMSTEDE - TELEFOON 28015
Verleent voorschotten en credieten tegen zakelijk onderpand
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche chèques en wissels.
Neemt spaargelden in deposito - opent rekening cournta
(ook voor niet-leden)
Dagel. geopend van 9—12.30 en van 23 uur.
Bovendien Vrijdagsavonds van 6.308 uur.
v.h. Hellingman
GR. HOUTSTRAAT 173
Telefoon 10063.
ALLEEN A.S. ZATERDAG:
EMMAKOEKJES, een fijn
koekje met kers, spe-
cialen prijs 45 ct. p. i p.
Als speciale attractie:
Bonbon roillilin iets bijzonders a 5 ct. p. stuk.
Choc, en chipolata cakesa 50 ct. p. st.
Onze kassabons hebben 4% waarde
BINNENWEG 138, TEL. 29559
en andere bekende merken
is datgene, wat de Nederlander aantrekt. Zich te
kunnen bewegen, gaan en staan waar hij wil, dat
is zijn lust en zijn leven. Onafhankelijk van
tram of bezineschaarschte kan hij zich voor
lokaal verkeer vrij bewegen, indien hij zich een
Vooral in deze tijden een waardevol bezit
Wij voeren slechts de beste merken
Raadhuisstraat 53-65 Heemstede Telefoon 28810
hebben wij in ons tehuis. Een heerlijk rustig vetrek. Vele
militairen maken hiervan gelukkig gebruik. Nu is het aan
ons de taak om steeds voor
nieuwe, frissche en actueele
lectuur te zorgen. Wilt U onze
taak helpen verlichten? Eén of
meer boeken, tijdschriften of
pro/'chr"71*"
mUita/r/enui
Binnenweg 160, Heemstede, Postgiro 137995, t.n.v. Chr. Fokke,
Heemstede.
GEM. CONCERTZAAL
HAARLEM
ZONDAG 21 JANUARI 2.30 UUR
VOLKS-CONCERT
Dirigent: Toon Verhey
Solisten: Hans Osieck, piano; J. H. Moolenijzer, hobo.
Entrée: 25 ct., incl. bel.
DINSDAG 23 JANUARI 8.15 UUR
De Opera „SAMSON et DELILA"
van C. Saint-Saens (in concertvorm)
Dirigent: Marinus Adam
Solisten: Jeanne v. d. Rosière, mezzo-sopraan
Gerard v. d. Berk, tenor; OttoCouperus, bariton
Het H.O.V.-koor; de Liedertafal „Haarlem's Zanggenot"
en de Haarl. Orkestvereeniging
Entrée: 50 ct.; bel. inbegrepen
Kaarten vei krijgbaar bij de Muziekhandel ALPHENAAR, Kruisweg 49,
Tel. II532, waar tevens plaatsbesproken kan worden a 10 ct. p. p.
Neemt het zekere voor het onzekere
Voorziet u thans nog van:
UW MAATCORSET
UW BUIKGORDEL
UW BREUKBAND
UW ELASTIEKEN KOUSEN
De speciaalzaken
Nieuwe Gracht 33, Haarlem Tel. II288
Rijksstraatweg 8<e, Haarlem (N.) 19108
zijn hiervoor de aangewezen adressen
