siuit u aan bij de Radio Centrale
IS U REEDS ABONNET
Kits CADEAU
Dirk Bakker
DE FILM
STADSSCHOUWBURG
„Het Onvergankelijke"
„De getrouwde vrouw"
Joh. L* van Duin
SMEDERIJ WELTERS
Mode-
Academie
M. HOOGENDIJK
INSCHRIJVING
HANDWERKSTERS
Fa. Gebr. R. H. REE
MEDISCH ALLERLEI
Tegen winterziekten gewapend
BONT ALLERLEI
CHARLOTTE KOHIER
witter dan
wit
HET Instituut voor
TALEN en
HANDELSONDERWIJS
TEN BERGE'S Confectie Industrie N.V.
VERHUISD naar
BINNENWEG 150
Dansschool
Aanvang der lessen
Binnenweg 72a, Tel. 28973
Aansluitkosten f 5.00
Contr. f2.00 p. maand
N.V. Hoemsteedsche Radio Centrale
Havenstraat 8 Telefoon 28614
„ERKAMA" MODE-ACADEMIE
VLEESCH DISTRIBUTIE
Komt V te kort?
PUIM A KAASSOORTEN
ALKMAAR'S Kaashuis
C. KAETZLER Dameskapper
COMESTIBLES,
FIJNE VLEESCHWAREN
JAN VAN GOYENSTRAAT 17
alléén bij:
electrisch gemalen GOUDSCHE
of LEIDSCHE KAAS cadeau.
Binnenweg 119, Heemstede
Telefoonnummer 29441
W. J. VOGEL
C. BAKKER - Bouwkundige
Camphuijseniaan 10
DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT
3
Hoe het gevaar voor epidemieën wordt
bestreden.
Door Dr. J. HINRICH.
EIJ de aanvang van het koude, vochtige
jaargetijde is het ieders plicht in het be
lang van de volksgezondheid als geheel
zich te hoeden voor „seizoenziekten".
Organische ziekten ondervinden slechts wei
nig invloed van het jaargetijde, doch met de
infectieziekten is het anders gesteld. De verwek
kers van deze ziekten ontwikkelen zich onder
zeer bepaalde klimatologische voorwaarden,
zodat men de grote epidemieën naar de hoofd
tijden van voorbereiding als zomer- en winter
ziekten kan aanduiden.
Wat de eerste betreft, deze zijn wij door uit
gebreide hygiënische maatregelen goeddeels
meester geworden. De weinige, in West-Europa
nog voorkomende zomerepidemieën zijn in het
bijzonder ziekten der spijsverteringsorganen,
zoals typhus, diarrhee, paratyphus en enkele
andere, die vooral door het snel bederf van
levensmiddelen in de warme maanden ontstaan.
Een typische nazomerziekte is de spinale kinder
verlamming; zij treedt epidemisch nagenoeg uit
sluitend in de maanden Juli tot November op
en bereikt haar hoogtepunt in Augustus.
Regelmatige griepwinters?
Het merendeel der Europese ziekten behoort
echter tot de winterziekten. Allereerst moet hier
de griep genoemd worden, door ieder geducht
sedert haar beruchte optreden in November
1918. Met een zekere regelmaat en in een hevig
heid, die vaak de vorm van een epidemie aan
nam, is deze ziekte nadien teruggekeerd en wel
in de jaren 1919, 1920, 1922 en later weer in
1927, 1929, 1931 en 1933. Behalve in 1918 tra
den de meeste griepepidemieën in het voor
jaar op.
Het ziektebeeld der griep is echter sinds haar
eerste optreden sterk gewijzigd. Terwijl in 1918-
1919 de epidemie jong en oud wegrukte, heeft
zij sindsdien nieren meer haar levensgevaar
lijk karakter verloren. Slechts zuigelingen en
ouden van dagen worden ook thans nog tenge
volge van hun geringer weerstandsvermogen in
groten getale het slachtoffer der griep.
Ook de sterftecurve der tuberculose vertoont
een hoogtepunt in de winter, doch daarbij dient
men wel te bedenken, dat de maanden van over
lijden geen conclusies wettigen aangaande het
tijdstip van besmetting. Gelukkig is deze ziekte
door de algemeen gepropageerde hygiënische
maatregelen in de laatste jaren zozeer afgeno
men, dat de hoop gewettigd is, dat zij in de
Westelijke landen eenmaal tot sporadisch op
treden beperkt zal kunnen worden.
Kinder-infectieziekten.
De voornaamste vier kinder-infectieziekten:
diphterie, roodvonk, mazelen en kinkhoest spe
len in de wintermaanden eveneens een belang
rijke rol. Ook deze ziekten hebben in de laatste
jaren een betrekkelijk goedaardig verloop ge
had. Dit is evenals bij de overige infectie
ziekten vooral aan de medewerking van de
bevolking te. danken. Het publiek is er thans
wel van doordrongen, dat zieke kinderen on
middellijk onder medische behandeling moeten
komen en dat kinderen die lijdende zijn aan een
besmettelijke ziekte, geïsoleerd moeten worden.
Voor de behandeling van diphterie en van
verscheidene andere infectieziekten beschikken
wij tegenwoordig over sera. Ook tegen een
eventuele kwaadaardige vorm van mazelen kan
de bevolking tegenwoordig door inenten worden
beschermd.
Gevaren van grote koude.
Zeer verbreid is de mening, dat tyjzonder
vochtig, maar niet al te koud weer bij uitstek
gevaarlijk is. Wanneer de thermometer een paar
graden boven nul staat en de lucht met water
damp is verzadigd, spreekt men van „griep-
weer". Nauwgezette waarnemingen hebben
evenwel aangetoond, dat deze aanduiding in
haar algemeenheid niet opgaat.
Op het platteland speelt de vochtige weers
gesteldheid ongetwijfeld nog een grote rol, om
dat het vocht daar gemakkelijk de kamers bin
nendringt en alles „klam" maakt,of wel doordat
men meer dan in de stad lange tijd in door
weekte kleren en met natte schoenen en kousen
blijft lopen. In de steden echter zijn deze ge
varen in hoge mate beperkt.
Veel gevaarlijker daarentegen zijn perioden
van strenge koude. Bij zeer lage temperaturen
is sterke afkoeling nu en dan haast niet te ver
mijden. In zulke gevallen zullen zij, wier gezond
heid reeds zwak is, of wier weerstandsvermogen
om welke reden dan ook heeft geleden, gemak
kelijk aan een of andere ziekte ten prooi vallen.
Zo ging parallel met de grote koudegolf van
het jaar 1929 een sprongsgewijze stijgen van
de sterftecurve. De griep maakte talloze slacht
offers. Doch ook het aantal sterfgevallen bij
organische ziekten, met name bij hartkwalen
en - door ouderdomszwakte nam in sterke
mate toe.
Hygiënische voorbehoedmaatregelen.
Aan het voorkomen van epidemieën kan ieder
een medewerken. Dat van een besmettelijke
ziekte terstond aangifte moet worden gedaan,
spreekt vanzelf. Uitbreiding kan dan door iso
latie van den patiënt, door desinfectie en door
behandeling worden voorkomen. Van de nood
zakelijkheid hiervan bij gevaarlijke besmettelijke
ziekten, als diphteritis en roodvonk is tegen
woordig wel iedereen overtuigd. Minder alge
meen is men echter doordrongen van het feit,
daf iedere grieppatiënt, die halfziek blijft rond
lopen, niet alleen zijn eigen toestand verergert,
maar voor zijn omgeving een ernstig gevaar
oplevert. Voor griep is vrijwel iedereen vatbaar;
wie de ziekte onder de leden heeft, behoort thuis
te blijven! Tal van hygiënische voorzorgen zijn
overigens reeds gemeengoed geworden. Ieder
weet, dat men niet hoest of niest, zonder de
hand of de zakdoek voor de mond te houden.
Ook dient men er op bedacht te zijn, zelf zoveel
mogelijk zuivere en gezonde lucht in te ademen.
Menigmaal echter schiet men in zijn pogingen
om ziekte te voorkomen, het doel voorbij. Zo
kan geregeld gorgelen met sterke desinfectie-
middelen behalve de ziektekiemen, ook de boven
ste laag van het slijmvlies van de keel aantasten,
en dit is juist de natuurlijkste en beste bescher
ming tegen infectie.
Ook het op zichzelf nuttige harden wordt heel
vaak overdreven. Nooit mag het tot resultaat
hebben, dat men er zich onbehaaglijk koud door
voelt. Men moet zich aan koude wennen; zonder
het koud te hebben. Waar het gevoel van koude
begint, houdt het harden op! Ongetwijfeld is het
van belang, het lichaam er geleidelijk aan te
wennen, op koudeprikkels niet met huiveren,
doch met een sterkere bloedtoevoer naar de
huid te reageren. Doch dit te verkrijgen is een
kunst, waarbij wij er op bedacht moeten zijn,
ons aan de condities en de eisen van ons
lichaam aan te passen. De natuur laat zich nu
eenmaal niet dwingen. Slechts wanneer wij reke1
ning houden met de grenzen, die ons individueel
gesteld zijn, kunnen wij onze vermogens en ons
weerstandsvermogen opvoeren.
VERMIJDT ERGERNIS EN OPWINDING!
Na hevige ergernis voelen wij meestal een
woelend, knagend gevoel in de maagstreek en
in de streek van de lever, hetgeen niet zelden
door onpasselijkheid en zelfs door braken wordt
gevolgd. Ieder kent de uitdrukking, dat iets ons
„op de maag is geslagen". Het is dan ook geen
wónder, dat hevige opwinding of ergernis zo
vaak spijsverteringsstoornissen ten gevolge heb
ben. Niet zonder reden geeft daarom de volks
mond de raad, zich na een hevige uitbarsting
van woede of na hevige ergernis van eten en
drinken te onthouden, tot de golven van drift
weer langzaam zijn weggeëbd.
In het algemeen verhoogt een goede stemming
de eetlust, terwijl daarentegen verdrietige er
varingen of droevige berichten ons de eetlust
benemen. Toch kan overmatige vreugde even
zeer schadelijk zijn, zoals trouwens elke opwin
ding van nadelige invloed is op de lichamelijke
functies. De darm, de kleine en grote klieren,
evenals alle organen in de buik, ondergaan de
invloed van onze stemmingen. Na angst en
schrik stokt niet zelden de stoelgang. Vooral
vrees snoert de weefselvaten dicht, doet de huid
niet zelden koud worden en verbleken en belem
mert de noodzakelijke uitwaseming van het
lichaam. Het bloed verzamelt zich in de inwen
dige vaten, zelfs de pols stokt én het overbe
laste hart kan slechts met de grootste moeite
functionneren. Men moet daarom allereerst zijn
angst meester zien te worden, want angst is en
blijft*de gezworen vijand van onze gezondheid.
Hij ontneemt de geest zijn veerkracht, veroor
zaakt niet zelden lichamelijke pijn en is in tal
loze gevallen de bron van ernstig zielelijden.
HOE LANG GROEIEN ONZE HAREN?
Tegenwoordig weet men van alles over het
ontstaan van kaalhoofdigheid bij mensen en
men heeft reeds lang de bewering, dat hoeden,
mutsen of helmen haaruitval tengevolge zouden
hebben, opzij geschoven. Klierstoringen, erfe
lijkheid en andere dingen, die gelukkig meestal
door klierpreparaten enz. te verhelpen zijn, zijn
de hoofdoorzaken van haaruitval.
Lange tijd beweerden talrijke doktoren, dat
bij dode mensen het haar nog verder groeit.
Deze doktoren hadden in zoverre gelijk, dat er
na de dood van de mens een verlenging van de
baardharen was vast te stellên; maar de oorzaak
van deze haarverlenging is een heel andere. De
Jiuid trekt zich namelijk naar de haarwortels
toe, samen. Daardoor worden b.v. de baard
haren naar voren ^geschoven en worden op deze
manier langer.
GA NAAR DEN TANDARTS, ZIEKE TANDEN
VERGIFTIGEN HET LICHAAM.
De zenuw van een heel slechte kies sterft lang
zamerhand af. Op dit ogenblik is een levend
lichaamsdeel, de gezonde kies, een dood ding
geworden. Iedereen weet dit. Want afgestorven
kiezen en tanden doen géén pijn meer. Maar
nu begint bij veel mensen de misère pas: aan
de wortels van zulke dode kiezen ontstaan na
melijk vaak etterzakken, waarin door bacteriën
vergiftige stoffen ontsta n. Door de bloed
stroom worden deze bacteriën of hun giffen
naar de meest verwijderde lichaamsdelen ge
voerd en kunnen daar ernstige ziekten doen
ontstaan.
Doktoren en tandartsen hebben verklaard,
dat door zieke tanden vooral hart- en nierziek
ten, oog- en huidziekten kunnen ontstaan. Ook
voor onverklaarbare vermoeidheid, slapeloos
heid, neerslachtigheid, hoofdpijn en koortstoe
standen, moeten in vele gevallen zieke kiezen
verantwoordelijk gesteld worden. Een professoi
heeft bewezen, dat vooral rheumatiek, de plaag
van vele mensen, veelal 'oor een slecht gebit
veroorzaakt wordt. In de meeste gevallen weten
de lijders aan rheumatiek en andere ziekten dat
zelf niet. Dit kunnen slechts doktoren en tand
artsen vaststellen.
Slechts doktoren en tandartsen kunnen met
Röntgenopnamen en dergelijke beoordelen of
de kiezen de schuld zijn van een of andere
ziekte. Dei leek kan het niet, omdat de dode
tand geen pijn meer doet! Als er dus iets aan de
hand is, haal er dan den dokter of den tand
arts bij!
HET KORTE VERHAAL
Tante Lina's liefste tijdverdrijf is het obser
veren van mensen en dan het waargenomene
te vertellen. Haar hoofd is een uitgezochte ver
zameling gramapboonplaten, waarop alle ge
beurtenissen die ze gezien en gehoord heeft, zijn
opgenomen en die van tijd tot tijd voor de toe
hoorders afgedraaid worden.
„Tante Lina," zei ik, „u bent de laatste tijd
zeker wel naar de bioscoop geweest. Kunt U me
een mooie film aanbevelen?"
„Ooo," zei. ze en verdraaide haar ogen, „ik
ben gisteren in de bioscoop geweest. Geweldig,
zeg ik je?"
„En?", vroeg ik belangstellend.
„Achter me," zei tante Lina levendig, „zaten
een dame en een jongeman, hij niet ouder dan
twintig, op mijn woord! En zij.... eerst dacht ik,
dat 't zijn moeder was, maar stel je voor: ze
waren eerrdiefdespaartje! De hele tijd hebben
ze gefluisterd...."
„Maar de film, tante, ik wil weten of de film
goed is. Waarover ging het?"
Tante Lina, die eerst een teleurgesteld gezicht
gezet had, werd weer enthousiast. „Dat kon ik
niet precies verstaan, ofschoon ik heel goed heb
opgelet. Juist bij de belangrijkste punten—fluis
terden ze nog zachter. Ik ben er alleen achter
gekomen, dat zij de was uit huis geeft en dat
hij een goedkoop restaurant gevonden heeft."
„Maar dat interesseert me allemaal niet,"
gooide ik er tussen. „Precies. Mij ook niet. Maar
ik zeg je toch, dat ik niet meer verstaan kon.
Op 't laatst heb ik nog iets gehoord: zij is een
getrouwde vrouw!"
„Verschrikkelijk!", zei ik zuchtend, want het
einde was niet te overzien.
„Zeg dat wel," zei tante Lina. „Een getrouw
de vrouw en dat gaat met een jongmens naar
de bioscoop en zit de hele tijd zo te fluisteren,
dat je niets verstaan kunt. Het zijn me toestan
den tegenwoordig!"
„Lieve tante," vleide ik, „ik wil niet weten
wat zich achter u, maar wat zich voor u afge
speeld heeft!"
„Voor mij zat een heel jong liefdespaartje, ik
weet niet eens of zij al zestien was. Stel je
voor,~z"e hebben elkaar niet eens gekust?"
„Misschien hebben ze naar de film gekeken?",
probeerde ik met een list
„Och, ze waren nog zo jong! Ze keken elkaar
steeds in de ogen en legden hun hoofden tegen
elkaar. Ik vind het niet te pas komen en onver
antwoordelijk, dat een man zo'n jong ding mee
naar de bioscoop neemt, om zich in de bescher
mende duisternis vrijheden te veroorloven. Maar
naast me, dat zal je interesseren, zat een jonge
man, van in de dertig, helemaal alleen! Hele
maal alleen! Dat kwam me al direct verdacht
voor. Hij keek de hele tijd strak naar 't doek."
„Dat is zeker verdacht in een bioscoop!"
„Nu, ik heb mijn conclusies getrokken. Hij
deed wel alsof hij naar de film keek, maar on
dertussen luisterde hij ingespannen naar wat het
paartje achter ons fluisterde. En toen hij iets
opschreef, begreep ik het al.... hij was een
detective en moest in opdracht van den echtge
noot zijn vrouw gadeslaan. Een vreselijk werk
om je in de privézaken van andere mensen te
meijgen, nietwaar?"
„Ja, tante," zei ik met overtuiging. „Maar
vertelt u me nu alstublieft hoe de film was."
„De film? Och, een of andere liefdesgeschie
denis. Ik weet 't niet meer precies. O ja, op
't laatst trouwt het paar. Maar vertel me eens,
met wie ga je eigenlijk naar de bioscoop?"
Dat was een probleem, waarvan de moeilijk
heid me nu pas duidelijk werd. Eigenlijk had ik
alleen willen gaan. Maar dan had ik me ver
dacht gemaakt en was ik voor een detective ge
houden, die de vreselijke opdracht had, zich in
de privé-aangelegenheden van andere mensen
te mengen. Of ik had Annie meegenomen; maar
die was nog erg jong, en dan zou ik onverant
woordelijk genoemd worden. Ik had ook tante
Lina mee kunnen nemen Ze zou naast me heb
ben gezeten en me vast en zeker onafgebroken
in 't oor gefluisterd hebben. De mensen zouden
ons voor een ongelijk paar gehouden hebben
en mij voor den 'verleider van een getrouwde
vrouw, die mijn moeder zijn kon.
Daarom ben ik helemaal niet naar de bios
coop gegaan.
WERELDRECORD IN NIETSDOEN.
Luie mensen zijn er op de hele wereld te vin
den helaas! Maar tussen luiheid en luiheid
is nog een groot verschil. De één werkt lang
zaam, een ander werkt alleen omdat het nood
zakelijk is en ziet hierin een onderbreking van
zijn vrijheid. Er zijn er ook, die van het stand
punt uitgaan, dat men tussen de maaltijden zo
weinig mogelijk moet uitvoeren. Maar al deze
luiheid wordt toch nog begeleid door werk.
Daarentegen zijn de Oosterlingen bekend door
hun nietsdoen. Men heeft Indiërs en andere
Oosterlingen gadegeslagen, die dagen zoek
brachten met zacht voor zich heen een melodie
op een* fluit te spelen, die slechts uit vijf tonen
bestond en steeds hetzelfde was. Maar ook zij
hebben nog een concurrent op het gebied van
luiheid, en wel in Abessinië. Daar zijn namelijk
sommige mannen aangesteld als veld- en tuin-
wachter. Deze gaan gaan in een hoge boom
zitten in d<T nabijheid van het stuk waarover
zij moeten waken. Zij wachten zolang tot er
een roofvogel of een roofdier opduikt en op het
veld de aanplanting of de kudden kwaad wil
doen. Op dat ogenblik slingeren zij dan met een
antiek werphout een steen naar den aanvaller
en treffen hem daarbij meestal tegen de kop.
De overige tijd blijven zij echter volkomen on
beweeglijk op hun hoge uitkijkpost zitten, zien
blijkbaar niets, doch komen alleen in actie als
er een indringer zichtbaar wordt. Er gaan soms
dagen voorbij zonder dat zo'n bewaker ook
maar één enkelen steen behoeft weg te slinge
ren. Gemakkelijker leven is toch zeker niet
denkbaar.
VLIEGENDE DRAKEN IN OOST-INDIë.
(Uit Java). In Nederlands Oost-Indië
leeft een eigenaadig soort van draken. Zij zou
den wel iets van een hagedis weg hebben, als
zij geen vleugels haden en niet uitgerust waren
met een pantser op de rug. Deze draakjes
(draco volens) zijn zeer onschuldige dieren. Zij
hebben met de vreselijke draken uit de fabels
niets gemeen. Het dier voedt zich met kleine
insecten en wordt zelden een halve meter lang.
Merkwaardig is zijn vermogen om te vliegen,
waardoor het dier in staat is, als een „vliegende
vis" onder de overige vissen zich van de grond
op te heffen. De draak gebruikt de vleugels ech
ter niet om te vliegen, doch meer als valscherm.
Zo laat deze parachutist van nature zich van de
ene boom naar de andere zweven, zonder dat
er een nauwe verbinding met de poten bestaat.
Men treft dit schilderachtige dier aan in de on
toegankelijke bossen van Java en Sumatra.
Zaterdag 28 Sept. 3 uur
Nog een enkele middag
van Nederlandsche Gedichten
Pr.f0.70 tot f2.05 (alles inbegr.)
Pl.bespr. vanaf 26 Sept. 10 uur
Zaterdag 28 Sept. 7 uur precies
einde 5 min. vóór 9
N.V. Het Nederl. Toneel
met Annie v. d. Lugt Meïsert-
van Ees, Jos. van Gasteren,
Henri Eerens, Jan van Ees, e.a.
Normale prijzen.
Pl.bespr. vanaf 26 Sept. 10 uur
bestaat niet. Ook niet
1n de wasscherij. Dat
zou tevens slijtage be-
teekenen
U is meer gebaat met
een k r a a k-h e I d e r e
wasch, die vakkundig
behandeld is. Het is het
behoud van Uw linnen
kast.
Brouwersvaart 58-60,
Haarlem, Tel 16504
n i e uwe cursussen
TYPEN
e STENO
9 T A C H O
Uitgebreide Kantooropleiding SECRETARESSE
Haarlem Tel. 16660 Wilhelminastraat II
vraagt voor direct geroutineerde
Aanmelding dagelijks
KLEINE HOUTWEG 16
HAARLEM
SCHILDERSBEDRIJF
Tel. No. wordt nader bek. gem.
Uit den Boschstraat 13
Telefoon 20512 - HAARLEM
in „LIDO", Plein 19
HALF OCTOBER A.S.
Privé lessen op elk gewenscht uur
Inschrijving dagelijks
Prospectus
op aanvraag
Laat Uw Haard of Kachel zuinig branden
door haar te laten verzorgen bij
Wij lelden niet alleen op tot coupeuse, tailleuse en leerares, maar
onderwijzen ook naaien en knippen voor huishoudelijk gebruik.
Iedere Dame of meisje wordt in de gelegenheid gesteld onze
grondige en practische lessen te volgen. Waarom nog langer confectie
knopen als U zelf Uw garderobe kunt maken Wij garandeeren,
U in korten tijd grondig te leeren knippen. De ERKAMA coupe
en PASVORM za( voor U een verrassing zijn. U maakt in korten
tijd, op elke maat, ieder gewenscht model. Hierdoor kunt U het
cursusgeld terug verdienen.
Vraagt inlichtingen:
HAARLEM, Gr. Houtstraat 3rood (ingang Spekstraat), Tel. 15796
Maandag, Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Vult het aan met onze
van 28 ct. tot 65 ct. per pond
GIERSTRAAT 35
Paulus Potterlaan 9, Heemstede
TELEFOON 11296
Speciaal vertrouwd adres in HAARVERVEN
TELEFOON 14339
A.s. VRIJDAG en ZATERDAG bij aankoop
van minstens f I.winkelwaar, een zakje
Hollandsche kaas in blik55 cent
Leidsche kaas in blik55
Koffiemelk Friesche vlag, groot blik 35
Jus- en bouillon blokjes10
Gemalen oude Hollandsche kaas, per zakje 6
Gemalen oude Leidsche kaas, per zakje 6
Hollandsche roomboter, per pond 85
10 stuks roomversche eieren71
Aan huis hooren en bezorgen.
Uw opticien
Vak-opticiën G.B.W.O.
BINNENWEG 14, HEEMSTEDE, TELEFOON 28483
Dertig jarige Practijk. Specialist in dubbel focus glazen en
moderne garnituren.
Leverancier voor alle Ziekenfondsen
Timmerman-Aannemer
HEEMSTEDE - AERDENHOUT Telefoon 27947
Werkplaats: ASTERKADE 128
