ÏÏAARLEMSCH
PREDIKBEURTEN
No. 9.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Zesde Jaargang.
van ZATERDAG 2 Februari 1884.
op Zondag 3 Februari 1884.
Schmitz
en „Zang en Vriendschap".
Plaatselijke directe belasting,
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden ,25.
fr. p. p.,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Jioord-ZnidhollandsclieStoomtramweg-Maatsehappij: Haarlem—Leiden. 1 Not. 1883.
Haarlem, Hillegom en Leiden 8.10, 10.35 's morgens, 12.40, 3. 5.— 7.20 'savonds.
Haarl.Hillegom 9.10.30 'sav. Haarl.Heemstede (Kerk) 9.20's morg., 1.40,6.—'savonds.
llaarlemsche Tramway-Maatschappij. Van 't Station 7.40 's morg. tot 10.30 's av.
Uit den Hout 8.'s morg. tot 10.50 's av.
Vertrekuren der spoortreinen Tan Haarlem 1 November 1883. Naar Amsterdam7.
8.32*, 8.55, 9.30*, 11.15, 11.39f, 11.56, 'smorg., 1.8, 2.39f, 3.53*, 4.15*, 4.44, 5.42,
6.40*, 7.13, 7.44f, 8.54*, 9.46, 10.23*, 10.59f. 'savonds.
Van Amsterdam: 6.15, 7.30+, 8.10*, 8.30, 9.35*, 9.50*, 11.5. 11.50f 'smorg., 12.15,
1.5*, 1.30*, 3.26*, 3.45, 4.30*, 4.45*, 5.20-j-, 7.30, 8.30*, 9.50*, 11.— 'savonds.
Naar Rotterdam: 7.53-f, 8.33*, 9.4, 10.13* 'amorg., 12.12f, 12.46, 1.53*, 3.50*, 4.16,
5.12, 5.43f, 8.1, 10.13* 's avonds.
Van Rotterdam: 6.40, 8.10*, 9.10, 10.20J, 11.5, 'smorgens, 1.23-j-, 2.45, 3.35, 5.10,
6.27f, 7.20, 8.50, 9.50f 'savonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen, die metj-
sijn exprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.51, 10.7, 's morg., 1.37 tot Alkmaar, 5.2, 8.57 's avonds.
Naar IJmuiden: 6.45, 10.1 'smorgens, 1.31, 4.56 'savonds.
Van IJmuiden: 8.25, 11.22 'smorgens, 3.16. 6.15 'savonds.
Naar Zandvoort: (H. S.) 7.55, 10.15, 11.38 's morg., 1.33, 4.59, 8.3 'savonds.
Van Zandvoort: 8.26, 10.49 'smorgens, 12.42, 4.17, 6.15, 8.28 'savonds.
Onmibus van Bloeinendaal. 8.15, 9.30, 12.1.55,3.30,7.,8,10*. Van'tStation
8.58. 10.10, 12.43, 2.39, 4.13, 7.58, 8.54*. Met een alleen Zondags.
Dienstregeling Yan het Postkantoor. 1 November 1883. Openstelling van bet kantoor
Dagelijks van 8 's morgens tot 9 uur 's avonds. Voor de storting en uitbetaling van postwissels
en de invordering van gelden op kwitantiën alleen op werkdagenvan 9 uur 's morgens tot 3
uur 's avonds. Voor de Spaarbank van 's morg. 9 tot 9 uur's av. Voor de Postpakketten
van 's morgens 8 tot 9 uur 's avonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 7.10.'smorgens, 1.30, 3.30, 6.30, 9.
'sav Op Zon-en algemeene erkende Christelijke feestdagen: 7.'s morg.1.30,6.30 's av.
Lichting der hulpbrievenbussen Zuiderstraat hoek Oudegracht, Gr, Houtstraat, Zijlstraat.
Parklaau, Kaasplein7.—*, 10.'s m„ 2.30,6.8.30 'sav. Florapark, Kampersingel,
Leidscbevaart, Schootersingel6.45*, 9.45*, 'smorgens, 2.15, 5.45*, 8.15 'savonds.
Lichting aan het Station: Richting Amsterdam 8.50, 11.35 'smorgens, 2.35,5.35,7.40
'savonds. Richting Rotterdam 7.45, 9.'s morgens12.54.10, 5.35,10.5's avonds.
Richting den Helder 6.45, 10.'smorgens, 4.55, 8.50 'savonds. Richting Zandvoort
1.25, 7.55, 'savonds.
Collecte voor het godsdienst-onderwijs
in al de kerken der N. Herv. Gemeente
uitgezonderd de Bakenesserkerk.
Groote Kerk.
Voormiddag 10 ureBretel de la Riviëre.
Namiddag 2 ure, Smeding. 44» Zondag,
's Avonds C ureB. van Schelvenpred.
te Amsterdam.
Nieuwe Kerk.
Voormiddag 10 ure, Barger.
Jans-Kerk.
Voormiddag 10 ure, H
W O E N -AG.
's Avonds 6 ureeding.
uesser Kerk.
7 or de Kinderen).
V '".nlcdag 10 ure, Snethlage.
Walsclie Kerk.
Voormiddag 10 ure, P. Dtissaure,
Pasteur Sens.
Collecte pour la Société Evangélique.
Christelijke Gereforni. Gemeente.
Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Melder
WOENSDAG.
"'savonds 8 ure, Mulder.
Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Schotel.
DONDERDAG,
'sAvonds 1% ure, Schotel.
luthersche Kerk.
Voormiddag 10 ure, Mees.
'sAvonds 6 ure, Poolman.
Kerk der Yereenigde Doopsgezinden
Voormiddag 10 ure, de Vries.
's Avonds 6 ure, de JLanoij.
Remonstrantsche Kerk.
Voormiddag 10 ure, Tideman.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, 's Av. 6 ure, Heines.
Lokaal in de Ridderstraat.
Dinsd.'s A v.8u, Zendingsbidstond. Sprekers:
Heldring, pred. te Zandvoort en Snethlage.
Lokaal van Marumstraat 44.
r. 'sAv. 8 ure, Geen Bijbellez.
Lokaal van de Jongelingsvereeniging
Annastraat.
Donderdag, 's Av. 8 ure, Barger Bijbellez
„Zang en Vriendschap'" en de naam
„Sehmitz" zijn te Haarlem zoo nanw aan
elkaar verbonden, dat bet scheiden van
die twee voor altijd een diep gevoel van
weemoed achterlaat. De Liedertafelvoor
ruim vijftig jaren alhier opgericht door
eenige liefhebbers van Mannenzang, koos
tot haar directeur haren zeer verdienste
lijken stadgenoot, wijlen den Heer
J. E. Schmitz, die als componist zeer
gewaardeerde liederen schiep en waarvan
er nog heden door jeugd en meer geoefen-
den met liefde worden gezongen. De meeste
van die compositiën werden door de leden
der Liedertafel Z. en V. het eerst in hunnen
kring en later hij wijze van uitvoering
ten gehoore gebracht. Schmitz en de Lieder
tafel het waren twee personen geworden
die bijna niet te scheiden waren. Hij
werkte met lust, Zij waardeerde, meer
dan eenig ander, de vrucht van dat werk.
Hij eenvoudig en openhartigiL}' door
onderlinge samenwerking en eendrackt
hem lnst en moed gevende om op het gebied
der kunst te arbeiden. Elk Haarlemmer
van eenigen leeftijd kan zich nog den man
herinneren, die des daags werkende was
in zijn beroep als smidom even daarna
met het een of ander pas ontworpen lied
onder den arm, zich te begeven naar
zijn vriend J. A. de Hoog, die als lid
der Liedertafel, veelal zeer gepaste woorden
daaronder plaatste. Denkbaar is hetdat
er menige hartelijke gelukwensch met
zoodanige nieuwe schepping door Z. en
V. is geuit en den hand tussohen directeur
en leden des te sterker vastsnoerde.
Toen de directeur in kracht afnam en ein
delijk den dirigeerstok neerlegdewas het
grootste leed, dat hij daarbij gevoelde,
dat er nog geen even ervaren leider als
hij zelf zijne plaats vervulde. Gelukkig
voor hem en de Liedertafel was het de Heer
"W. H. C. Sohmöllingtoen kort geleden
in Haarlem uit Duitsehland geroepen als
leeraar aan de Rijkskweekschool, die
met prijzenswaardigen ijver op het werk
van den Heer Schmitz voortbouwde. Zang
en Vriendschap zong en bloeide weêr en
vele jaren mocht de oude directeur zich nog
verhengen, als hij hij sommige repetitiën
en uitvoeringen zijne liederen zoo schoon
zoo degelijkonder leiding van den Heer
Sohmölling hoorde vertolken.
Te verwonderen was het niet, dat de
liefde voor muziek en zanggepaard met
de belangen van Z. en V.zich ook over
plantte op zijn zoon J. H. Schmitz. Reeds
zeer spoedig na het aftreden van zijn vader
werd hij als president benoemdeen waar
lijk gelukkige keuze, want hij was toe
gerust met de kennis van hetgeen Z. en V.
behoefdewilde zij in waarheid aan haar
zinspreuk voldoen, die luidt:
„Het doel van ons vereenigd pogen
Is zang door vriendschap te verhoogen."
Den zang op den voorgrond stellende, wist
hij de vriendschap onderling levendig te
hondenop eene wijzedie zelfs meerderen
in jaren en stand hem benijdden en hoog
waardeerden. Open oor voor rechtvaardig
heid, medewerking tot gepaste vreugde,
vast staande waar het noodig was, straffende
zonder juist barsch of beleedigend te zijn,
wist hij Z. en V. op te bouwen en gaf
haar menig uur van zijn vrijen tijd ten
beste.
Kan het anders dan dat de Liedertafel
die thans zoo onverwacht door den dood
van dien president werd losgerukt, op
wien zij als het ware één blik vestigde,
diep getroffen werd? Kon het anders, dan
dat hare leden dien president grafwaarts
leidendedaarbij opgingen met een hart
vol weemoed en rouw? Waarlijk 'twas
welgemeend, die hulde aan zijn stoffelijk
overschot 1,1. Woensdag bewezen. En dat
die hulde niet te veel was, zag men in
het bewijs dat ook andere vereenigingen
op het gebied van Zang, waaronder de
afd. der Maats. v. Toonkunstzich daaraan
toevoegden; ook die hadden te veel wel
willendheid van hem ondervonden, ook
die waren te veel overtuigd van zijn op
recht karakterom niet te deelen in zijn
gemis.
Treffend was het woord van den penning
meester den heerA. Beerninkdie aan de
geopende groeve wees op de achting en
liefde, die, getuige de talrijke aanwezigen
den overledene werd toegedragen. Onder die
aanwezigen waren op te merken de bescherm
heer der Liedertafel Mr. E. A Jordens, de
oud-directenr en lid van verdienste de Heer
W. H. C. Sohmölling en de mede-oprichter
van Z. en V., het eerelid P. v. d. Eist.
Maar ook een oud vriend van den vader
des overledenen de Heer J. A. de Hoog
had in gepaste regelen zijn gevoel weer
gegeven die door de leden der Liedertafel
met weemoed gezongen werden: Zij luidden:
In der aarde kouden schoot
Moge sluim'ren d'eed'le vrind!
In uw arm vond hij den dood
Kunstzoo warm door hem bemind
Zij Hij in ons midden niet,
En geeft scheiden veel verdriet,
't Spreekt hier uit ons treurig lied:
Wij vergeten Schmitz toch niet!
Waarom 'tvuur der kunst gebluscht
Al zoo vroeg voor doodsche rust?!
Niemand onzer die het weet;
Maar wij treuren bij zijn graf!
En zijn heengaan doet ons leed!
Dood! gij naamt een vriend ons af,
Maar toch leett Hij bij ons voort!
Hij heeft zich der kunst gewijd,
En de kunst blijft ongestoord,
Kunst wordt niet begrensd door tijd!
Zijt Ge in onzen kring niet meer,
Elk houdt, Schmitz, Uw naam in eer!
ii.
Dat de zuiverheid van den tegen woor-
digen grondslag te wenschen overlaatis
naar ik meen, in het Nr van 26 dezer
door mij voldoende aangetoond.
In den laatsten tijd zijn hier en daar
rechtmatige klachten gehoord over de
wijze van belasten; mij dunkt, dat ieder
in zijn kring van vrienden en bekenden
wel ontevredenen weet aan te wijzen.
Doch niet rechtmatig was de schimp, die
somwijlen door die klachten heen het oor
trof; men behoeft namelijk niet lang na
te denken om in te ziendat het vinden
van een juisten grondslag, waarbij aan
de billijkheid niet te kort wordt gedaan,
niet zoo gemakkelijk is. Het aantal be
oordeelaars van eenige zaak is in den
regel zeergroot, het aantal veroordeelaars
is maar al te vaak daaraan gelijkterwijl
het aantal dergenendie inderdaad wat
beters geven, meestal zeer gering is.
Het volgende geef ik ter overweging.
Toen ik zeide, dat de zuiverheid van
den grondslag te wenschen overliet, drukte
ik mijne meening niet geheel juist uit;
ik had moeten zeggende zuiverheid in
de toepassing van den grondslag laat te
wenschen over, want daarin schuilt mijns
inziens de feil. Den grondslag zeiven
de verteringzou ik behouden willen zien
doch anders toegepast. Niet de volstrekte
vertering van een gezin zij grondslag, maar
de betrekkelijke.
Men herleide de gezamenlijke vertering
van alle personen van eenig gezin tot
vertering van één persoondaarbij stelle
men de vertering van twee kinderen gelijk
aan die van één volwassene.
Een voorbeeld lichte mijne bedoeling
nader toe.
Er zijn drie gezinnen, welker hoofden
wij P, Q, en R willen noemen, 't Gezin
van P, man en vrouw, verteert jaarlijks
f 1100; dat van Q, man, vrouw en
drie kinderen, 1350, en dat van R,
man, vrouw en zes kinderen, f 1700.
Volgens de tegenwoordige toepassing van
den grondslag wordt de aanslag van P bere
kend naar een bedrag van/" 775, die van
Q, naar een bedrag van f 800 en die van
R naar een bedrag van f 1000. R wordt
dus het hoogst, P het laagst aangeslagen.
En toch valt het dadelijk in het oog,
dat het gezin van P betrekkelijk meer
verteertdan dat van Rzes kinderen
toch hebben de jaarlijksche vertering met
slechts ƒ600 verhoogd.
Nemen we nu eens de betrekkelijke
vertering als grondslag, dat wil zeggen
de vertering per persoon.
De betrekkelijke vertering in het gezin
van P is ƒ1100: 2 ƒ550; die in het
gezin van Q 1350: 3,5 ƒ386 de)
