WETEN en WEEKEN.
Nieuwe Schouwburg.
Van alles wat.
Nieuwsberichten.
■weg is thans gedaan, door het brengen
van eenige wijziging in een vijftal arti
kelen van het reglement voor de Spaarbank,
■waartoe het bluts-departement op voorstel
van commissarissen besloten heeft. Die
wijzigingen zijn thans op de bij het regle
ment voorgeschreven wijze afgekondigd,
om vier weken later in werking te treden.
Zij strekken hoofdzakelijk tot het brengen
van eenige vereenvoudiging in het geldelijk
beheer, waardoor tevens de welbeproefde
soliditeit der Spaarbank nog wordt ver
sterkt en voorts om aan het bestuur de
gelegenheid te geven tot vereeniging van
al de onderdeelen zijner administratie in
één enkel gebouw. Zoodra van die ge
legenheid die tot nu toe ontbrakgebruik
kan worden gemaakt, zal waarschijnlijk,
zonder groote vermeerdering van de
werkzaamheden der commissarissenveel
ten gerieve van het publiek kunnen
worden gedaan wat tot dusver onmogelijk
was.
In den loop der maand April 1885,
zal van wege bovengenoemde Vereeni
ging eene tentoonstelling worden ge
houden van voorwerpen van Nijvwheid
en Kunst, vervaardigd door mannelijke
en vrouwelijke personen uit den hand-
werksstand, te Haarlem of in de aan
grenzende gemeenten woonachtig. Aan
de vervaardigers, wier tentoongestelde
voorwerpen zulks verdienenzullen ge
tuigschriften worden uitgereikt, bene
vens premiën van vijf tot vijfentwintig
gulden. Bij de beoordeeling ziet men
niet over het hoofd of de maker of maak
ster van het ingezonden voorwerp kan
aantoonen,dat hij of zij den zoogenaamden
tussclientijd op voordeelige wijze
weet te besteden. Hierbij wordt vooral
gedacht aan de uitoefening van 't geen
men zou kunnen noemen een hulp- of
bijambacht, b. v. het vervaardigen van
klompen, wormnagels, biezen-matten
het stroovlechtenhet maken van kunst
bloemen enz., door hen, tot wier geregeld
bedrijf iets dergelijks niet behoort. Bij
vrouwelijken arbeid zal gelet worden op
blijken van groote vaardigheid en netheid
in het stoppen en mazen en in het daar
door herstellen van tapijten, wollen
weefsels, servetgoed en dergelijke. Bouw
kundige ontwerpen, teelceningen en mo
dellen, komen eveneens voor eene be
krooning in aanmerking. De inzendingen
moeten geschieden vóór of op '1 - April
1885, vergezeld van eene schriftelijke
opgave van naam en woonplaats en van
alles wat tot inlichting kan dienen. Al
wie zich dus in staat gevoelt iets te
vervaardigenwat zich op 't gebied van
Nijverheid of Kunst gunstig onderscheidt,
heeft ook nueven als vroegerde kans
om zijne verdiensten erkend en beloond
te zien. Tot het verkrijgen van meerder
licht in deze aangelegenheid wende men
zich tot het bestuur van Weten en Wer
ken bestaande uit de heeren W. M.
LogemanG. 0. W. Bohnensieg en Dr.
H. D. Kruseman, of tot een der lieeren
commissarissen dezer Tentoonstelling,
wier namen wij hier laten volgen:
G. C. W. BohnensiegJ. C. Cramer
W. van Cuyk, J. van Ek, D. Emrik,
Mr. Joh. Enschedé, F. Erdtsieck, Th.
FigeeH. J. GeijlJ. P. C. van Gurtzgen,
J. KerrebijnDr. H. D. KrusemanW.
H. Lemkes, J. Leyh, W. M. Logeman,
P. van Looij Jr., P. de Nobel, H. F.
Peltenburg, A. Randoe, P. Rouwenhorst
Mulder, A. van der Steur Jr., J. H.
Stoel, A. J. Stoel, J. W. VeldheerDr.
E. van der Ven of tot de Commissarissen
der Vereeniging, de heeren: Jhr. Mr.
A. V. Teding van Berkhout en A. L.
Dyserinck.
Er is ons eene circulaire gezonden
betreffende den Nieuwen Schouwburg,
waaruit wij gaarne het volgende over
nemen
Sedert een paar jaren had zich hier
ter stede eene Commissie gevormd met
het doelzichdoor het aangaan eener
verbintenis met het Bestuur van het
Nederlandsch Tooneelvoor Haarlem te
verzekeren van eenige degelijke tooneel-
stellingen, waarvan onze stad anders
allicht verstoken zou zijn gebleven dooi
de vele aanvragen die van elders tot
gezegd tooneelbestuur werden gedaan.
Deze commissie verkreeg meer en meer
de overtuiging van het belang dat
Haarlem heeft bij de stichting van eenen
behoorlijk ingerichten Schouwburgter
vervanging van het hier als Schouwburg
gebruikt wordend lokaal, dat in vele
opzichten aan de eischen niet meer vol
doet. De Raad der gemeente Haarlem
beslootin zijne vergadering van 25 Mei
1.1., een voor de stichting van eenen
nieuwen Schouwburg alleszins geschikt
terrein aan te wijzen en het voor dat
doel tot 1 Januari 1885 beschikbaar te
stellen. De meerderheid der leden van
gemelde Commissie was toen van mee
ning dat het op hunnen weg lag hunne
mede-ingezetenen uit te noodigen met
hen samen te werken, tot oprichting
van een nieuwen Schouwburg.
Zij mochten het voorrecht hebben,
bij hunne voorloopige beraadslagingen
daarover, ook de medewerking te on
dervinden van den Heer Burgemeester
en konden in Juli 1.1. eene circulaire
verspreiden, met eene inteekenlijst,
welke zij zelve als eerste ondertoeke-
kenaars openden met een bedrag van
ƒ16500. Daar de onderteekenaars dei-
circulair hunne mede-ingezetenen door
persoonlijk bezoek ter deelneming meen
den te moeten opwekkenwas er eenige
tijd noodig om het doel te bereikenen
moesten verscheidene bezoekenzelfs tot
nu toeom verscheidene redenen worden
uitgesteld. Niettemin bleek op eene voor
loopige bijeenkomst van deelnemersden
15 Sept. 1.1. gehouden, dat toen voor
f 82 500 was ingeschrevenwelk bedrag
op die vergadering met f 2500 werd ver
meerderd. Alle aanwezigen verbonden
zich toen met de eerste inschrijvers samen
te werkenom de deelneming in ruimer
kring uit te breiden. Dit bleef niet
zonder gevolg. Op eene volgende ver
gadering van inschrijvers, den 30 Sept.
gehouden, bleek, dat toen de inschrij
vingen tot een bedrag van f 112 000
waren aangegroeid. Op die vergade
ring is beslotende aanstaande Schouw-
burg-vereeniging te constitueeren zoo
dra er voor een bedrag van ƒ150000
zal zijn ingeschreven en dan de deel
nemers op te roepenom uit hun
midden een definitief uitvoerend comité
te benoemen. Om tot dat doel te
geraken, werd aan het voorloopige
comité, op die vergadering benoemd,
opgedragen eene circulaire meer alge
meen onder ingezetenen van Haarlem
en omliggende gemeenten te verspreiden.
Inmiddels zijn de verdere pogingen om
de inschrijvingen te vermeerderen niet
zonder vrucht geweest, zoodat de
bekende deelneming thans bedraagt
129500, waaronder een aantal ver
hoogingen der eerste inschrijvingen.
Die inschrijvingen zijn aldus verdeeld:
drie van ƒ5000, eene (gecombineerde)
van ƒ4000, twee van ƒ3000, vier van
ƒ2000eene van ƒ1500zeven en dertig
van ƒ1000 en honderd-zestien van ƒ500.
Nu zij zóóver geslaagd zijndurven zij
zich vleien met de hoopdat er van alle
kanten liulp zal komen ter aanvulling
van het nog ontbrekende. Moest hunne
poging onverhoopt mislukken, dan is het
wel zeker dat Haarlem nu de be
staande schouwburg bij politiemaatregel,
als gevaarlijk, gesloten is voorjaren
van een zoodanig gebouw verstoken zal
blijven. En dat dit voor eene zoo in
bloei toenemende gemeente als de onze,
met zulk eene welvarende omgeving,
een 'ware ramp zou wezen, ligt voor
de hand, als men bedenkt hoe vele
welgegoede vreemden, uitgelokt door
Haarlems aantrekkelijkheden, van lie
verlede zich hier hebben gevestigd,
maar van welke wellicht sommige weder
zouden verhuizen, althans in de toe
komst niet door anderen zouden gevolgd
worden, indien een van de grootste
wintel-uitspanningen gemist moest wor
den. Zelfs zijdieom eene of andere
redenwelke ooknimmer den schouw
burg bezoeken, kunnen niet anders dan
in het belang der stad en dat
van hare ingezetenen wenschen,
dat het plan tot stand kome.
De geldleening wordt aangegaan on
der de volgende voorwaarden:
Het bedrag der Geldleening is bepaald
op hoogstens tweemaal honderd
duizend Gulden, welke som men
voor de stichting van dergelijken Schouw
burg noodig en voldoende acht.
Voor de geldleening wordt een rente
gewaarborgd van twee en een half
percent 'sjaars; de soliditeit van den
waarborg blijft ter beoordeeling der
inschrijvers, zoodat elk hunner, zoo do
rentewaarborg hem niet voldoende toe
schijnt, de bevoegdheid heeft zijne in
schrijving in te trekken.
Er zal zoo mogelijk eene jaarlijksche
aflossing plaats hebben.
Men kan deelnemen voor vijfhon
derd Guldenvoor duizend Gulden
of voor het veelvoud dezer sommen.
De ondergeteekenden zijn op de laatst
gehouden vergadering van inschrijvers
benoemd tot voorloopig comitéten
einde alles aan te wenden tot het bij
eenbrengen van de nog ontbrekende
gelden. Zij hebben dat mandaat niet
alleen bereidwilligmaar met voorliefde
aanvaard.
De circulaire was onderteekend door
de Heeren:
Dr. E. II. von Baumhauer. A. L.
Dyserinck. Jhr. Q. Hoeufft.
P. J. L. Huet. Mr. Th. de Haan
Hugenholtz. Mr. E. A. Jordens.
C. de Koning. J. H. Krelage. -
A. O. Kruseman. Jhr. J. W. M.
van de Poll.
"Wat denkt ge wel, waarde lezer, dat
Constitutie is? Grondwet natuurlijk. Mis
Constitutie is het schoonstesoliedste wit
katoen voor dameshemden, verkrijgbaar
te Rotterdam in de Botersloot 169. 't Was
nog zoo gek niet van den Schoolmeester,
toen hij ons het volgende rijmpje schonk
Hier ligt een kleermaker met kastanjebruin
haar in de kist, Dat zou je nooit zeggen
als je 't niet wist. 't Weer wordt koel
maar de ophanden zjjnde verkiezingen
beginnen de gemoederen reeds warm te
maken. Waar men zich al niet warm
over maaktTe Petersburg werden in de
kroegen de portretten van den Czaar en
die der Keizerlijke familie niet altijd met
den noodigen eerbied door de bezoekers
behandeldzelfs waren sommigen hunner
zoo vermetel om voor die portretten den
hoed niet af te nemen hoe verregaand,
niet waar en nu heeft de politie gezegd
al die portretten moeten weg uit de kroe
gen! - Onze stoomboot Prins Hendrik
is te Ylissingen gauw en goed hersteld
en weder in de vaart gebracht. De
JZillem Barents is weer behouden terug
met een levenden ijsbeer aan boord.
F. Domela Nieuwenhuis en H. Gerhard
zijn door de afdeeling „Zaanstreek" van
het Ned. Bond voor „Alg. Stemrecht"
tot candidaten gesteld voor de Tweede
Kamer in het district Haarlem. Het
vliegend Wiel, de naam van eene sinds
een paar jaar opgerichte Rederijkerskamer
te Haarlem hadden wij er nog niet
genoeg? geeft 13 Nov. hare eerste uitvoe*
ring; introductie voor ditmaal gratis.
Onze stad is een nieuw Christelijk Week
blad rijker geworden, dat zich bij het
publiek en de Znster-couranten 1.1. Zater
dag is komen aanbevelen. We kunnen
niet zeggen, dat we in onze goede stad
tegenwoordig achterlijk zijn: Bij K.-v.
Eden, Damstraat 20, is een prijs-courant
uitgekomen in de nieuwe wereldtaal ge
schreven (met de vertaling gelukkig erbij.)
Een scherpzinnige Yolapukker heeft aan
gaande die prijs-courant de letterzetters
geducht onder handen genomen over een
onvergeeflijke drukfout, die allicht door
enkele lezers onopgemerkt zou blijven,
indien wijonbescheiden als we zijn die
zaak niet aan de groote klok wilden
brengen. Er staat dwars gedrukt het
woord peninyumobs, doch men vat
weldat dit eigenlijk had moeten zijn
peninyumoms, niet waar? Wewen-
schen den heer van Eden inmiddels veel
geluk met zijn handige reclamedie niet
zal nalaten de aandacht op zijn prijs-cou
rant en bijgevolg ook op zijn zaak te
vestigen. Yan reclame gesprokenmet
„de groote klok," het jongste tooneel werk
van Oscar Blumenthal, wordt de welbe
kende reclame-klok bedoelddie zoo vaak
de stem der kritiek onverstaanbaar maakt
en er in slaagt datgene een naam te bezor
gen wat inderdaad geen opmerkzaamheid
verdient. In „de groote klok" treden twee
vrienden op, die gezamenlijk een derden
vriend kunstenaar even als zij door
kracht van reclame er bovenop zoeken
te helpen. Door allerlei middelen gaat de
vlieger uitmuntend op. Een dame helpt
den roem verbreiden van den gelukkige
en het duurt niet lang of iedereen heeft
den mond vol van het nieuwe genie,
„Dames, slaat dit niet over!" leest men
in een Amst. nieuwsblad; „Mej. de Graaf,
Waarzegster, Nieuwe achtergracht bij het
Weesperplein No 58. Kwanswijs voor
de aardigheid gaat deze of gene nog wel
eens naar zulk een vrouw, maar men
vergete niet, dat wie bedrog helpt schra
gen zelf een slechte daad verricht.
De Parijsche politie heeft een twin
tigtal clubs, die speelholen gebleken
zijn, gesloten. Een daarvan, de Cercle
des Arts Libérauxtelde onder hare leden
verscheidene kamerafgevaardigden, advoca
ten en voorname letterkundigen.
In een zijvleugel van het groote
logement der Englische Hofte Wiesba
den brak Yrijdag een hevige brand uit.
Het eigelijke hotel, dat verleden jaarpas
nieuw werd ingericht, is ongedeerd ge
bleven alleen de bovenverdiepingen van
het hooge gebouw zijn beschadigd.
De gemeente-verkiezingen in België
hebben eene tamelijk onverwachte, belang
rijke overwinning gebracht aan de liberale
partij. Niet alleen dat de liberalen te
Antwerpen met eene meerderheid van
1110 en te Brussel met een van 3750
stemmen zegevierden, maar ook op tal
van andere plaatsen behaalden ze zeer be
langrijke voordeelen.
Te Brussel noemt men het algemeen
resultaat der verkiezingen „voor het Mi
nisterie verpletterend" en daarentegen
eene belangrijke zegepraal voor de liberale
party.
De liberale bladen meenen dat na den
uitslag der verkiezingen eene Kameront
binding en het aftreden van het Kabinet
gebiedend noodzakelijk zijn.
De Katholieke bladen daarentegen zeg
gen dat op eenige geringe wijzigingen
na, de positiën der beide partijen overal
gebleven zijn zoo als zij waren.
Alles is met betrekkelijke kalmte in
zijn werk gegaan. Alleen te Mechelen is
hevig gevochten. Te Antwerpen bleken
de genomen militare voorzorgen onnoodig
en te Brussel vielen slechts eenige onbe-
teekenende vechtpartijen voorwaarbij
eenige glasruiten het moesten ontgelden.
Bij den uitgever Joh. Ykema te
's Gravenhage verschijnt eerstdaags een
Maandbladgetiteld Volapiikabled
tegen 1.25 per jaar.
Aan de kust te Scheveningen spoe
len verscheiden stuks vee aanvóór het
hotel Zeerust een schaap, iets verder bij
de kanonstukken 10 tot 12 schapenver
der aan het strand een kalf, enz. Men
onderstelt dat die beesten door eene op
Londen varende boot zijn over boord ge
worpen.
Een man, die sedert tal van jaren
het medelijden der Amsterdamsche bur
gerij wist op te wekken door met eene
aankondiging rond te loopenwaarop het
woord „doofstom" geschreven waswerd
om eenige reden door een paar politie
beambten aangehouden. Toen beiden een
paar woorden wisselden en een hunner
zieh de woorden liet ontvallen „daar staan
twee jaren op", bemerkte men eensklaps
met verbazing dat de doofstomme de schou
ders ophaalde alsof hij zeggen wilde„er
is niets aan te doen."
Het vuur werd hem nader aan de sche
nen gelegden al ras bleekdat de ge
waande doofstomme zeer verstaanbaar pra
ten kon.
In de vorige week werd in schier
alle bladen gewaarschuwd tegen een circa
28jarig jongmensohdonker van uitzicht
niet eervol ontslagen uit den dienst der Ne-
derlandsche marine, die, hoewel daartoe
onbevoegdeen O. I. expeditiekruis draagt
en door verschillende valsche gualiteiten
aan te nemen en door zijn familienaam
zich overal indringt en een ieder tracht
op te lichten en te bedriegen.
Ofschoon reeds ter zake van bedriege-
lijke oplichting door de politie procesver
baal tegen hem is opgemaaktis het toch
gebleken, dat deze chevalier d'industrie
zijn kwade praktijken nog niet staakt.
Hij heeft nu weder onder voorgeven van
luitenant ter zee te zijn en te Rotterdam
Glashaven 12, te wonen, getracht te
Amsterdam eene kist sigaren meester te
worden, hetgeen hem evenwel niet is
gelukt.
Ook bij die gelegenheid beriep hij zich
op familieleden van gelijken naam, die
echter om zijn ongunstig gedrag sedert
jaren niets meer van hem willen weten.
Als heer gekleedzweft hij nu te Am
sterdam rondgeeft zich ook uit voor ge
pensioneerd O.-I. ambtenaar en opzichter
of teekenaar bij den waterstaat.
Eene nieuwe waarschuwing tegen dien
persoon schijnt niet ongeraden opdat het
aantal slachtoffersdat hij reeds maakte,
niet nog grooter worde.
