„Weten en Werken",
Van alles wat.
N ieu wsberichten.
In de derde voordracht sprak de heer
Slangen over de herleving van Nederlands
vrijheid en volkswelvaart. Hij schetste
den val van Napoleons heerschappijdoor
den tocht naar Rusland in 1812, den
Volkenslag in 1813 en den slag bij Wa
terloo in 1815, en voorts hoe ten gevolge
van de beide eerste gebeurtenissen de ge
zegende omwenteling plaats hadwelke
Oranje aan het hoofd van den herboren
Staat bracht. De merkwaardigste tijdpun
ten in de regeering van koning Willem I
werden vervolgens aan 't licht gesteld
en in verhand hiermede nog met een enkel
woord van de langgewenschte grondwets
herziening van 1848 melding gemaakt.
De heer Slangen besloot zijne voordracht
met eenige dichtregels van Nicolaas Beets
opwekkende tot eensgezindheid, tot onder
linge samenwerking in het algemeen be
lang tot eerbiediging van elkanders rech
ten en tot dankbare waardeering van het
goede, dat men op het oogenblik geniet,
terwijl men met kalm beleid streeft naar
het betere.
Ongetwijfeld heeft de heer Slangen, door
zich voor deze lezingen beschikbaar te
stelleneen goed werk verricht. Een
aandachtig gehoordat blijkbaar den heer
Slangen ten volle hegreepvolgde met
de meeste belangstelling deze lezingen en
gaarne roepen wij den heer Slangen een
„tot wederziens" toe.
Maandagavond trad de heer van der
Ley als spreker op in „Weten en Wer
ken,'' waar het als gewoonlijk zeer goed
bezet was. Spreker begon met te wijzen
op de omstandigheiddat de natuur innig
schoon is en vol afwisseling, onuitput
telijk in verscheidenheden en eeuwig
nieuw. Niet het minst zijn het de lucht
verschijnselen waarop dit ten volle van
toepassing is. Zooals eenieder weet wordt
elke stof, zoodra ze maar op liooge tem
peratuur gebracht islichtend. We
zeggen dan dat die stof gloeit. Men kan
stoffen in vasten, in vloeibaren en in
gasaehtigen staat tot gloeing brengen.
Worden de stoffen in gasaehtigen staat
in gloeiing gebracht, dan vertoonen ze
het bijzondere verschijnsel, dat iedere stof
haar eigen licht geeft. Om dit door een
voorbeeld duidelijk te maken werden
3 verschillende stoffen in dampvormigen
staat tot gloeiing gebrachtde eene stof
gaf een helder roode vlam, de tweede
eene groene en de derde een geele vlam.
Nu zijn er een groot aantal verschil
lende stoffenmaar het aantal verschil
lende kleuren is ook zeer groot, veel
grooter als dat, oppervlakkig beschouwd,
wel schijnt, omdat ons oog niet in staat
is al die verschillende kleuren van elkan
der te onderscheiden.
Spreker wees echter op de omstandig
heid dat het licht bij den overgang van
de eene middenstof in de andere van den
weg wordt afgeleid en zoogenoemd ge
broken en dat de verschillend gekleurde
lichtstralen dit in verschillende mate
doenzoodat we daarin een middel
bezitten om de verschillende kleuren
van elkaar te onderscheiden on zoo is
't gebleken dat het aantal verschillende
kleuren eigenlijk oneindig groot is. In
het zonnelicht zijn allo kleuren aanwezig.
Spreker vertoonde toen het spectrum
waarin al die verschillende kleuren naast
elkander liggen. Nu werd gewezen op
de omstandigheid dat er lichamen zijn
die 't licht meer of min terugkaatsen
en daarin zich ten opzichte van alle
lichtstralen gelijkelijk moet gedragen.
Er zijn stoffen die b.v. rood beter terug
kaatsen dan andere kleuren en daarom
zullen verschillende lichamen, beschenen
door 't zelfde licht, zich verschillend
gekleurd vertoonen. Ook zal hetzelfde
lichaambeschenen door verschillend
gekleurd licht, zich ook zeer verschillend
vertoonen. Als voorbeeld werden ver
schillend gekleurde voorwerpen bekeken
onder volkomen geel licht en toen waren
alle kleuren zwart behalve het geel.
Onder magnesium-licht verkregen de
voorwerpen weer dezelfde kleur als die
ze hebben onder het zonnelicht.
Spreker wees toen op stoffen die de
bijzondere eigenschap bezittendat ze
het licht dat er op valt schijnen in zich
zeiven op te nemen en dan weer terug
geven onder andere kleur als 't oorspron
kelijk had. Als voorbeelden werden toen
eenige stoffen (aftreksel van de bast van
kastanjeboom,druivenoplossing)en eenige
voorwerpen (uraniumglas) beschouwd
onder magnesiumlucht. Yerder wees
spreker er ook opdat er stoffen zijn
die na eerst eenigen tijd door licht be
schenen te zijnen in 't donker gebracht
nog gedurende een langen tijd weer licht
afgeven't zij met dezelfde kleur 't zij
met veranderde kleuren zoo kwam de
spreker op 't eigenlijk onderwerp van
zijn voordracht, n.l. de lichtende verf.
Onder magnesiumlicht en onder het
licht van den electrischen vonk werden
nu verschillende stoften vertoond, die
de behandelde verschijnselen deden waar
nemen. Spreker sprak nog over de toe
passingen die deze verschijnselen reeds
hebben, n.l. als lichtbronnen op plaatsen
waar gevaar voor brand is en noemde
o.a. het voorbeeld do omstandigheid
dat een duiker in een kleed, dat be
streken was met lichtende verf, in zee
op eene diepte van 27 voet duidelijk
rondom zich had kunnen zien ten ge
volge van het lichtende vermogen van
zijn kleed.
Gedurende zijne voordracht had spreker
ook nog gelegenheid om te wijzen op
de omstandigheiddat gevonden is daar
er vele lichtstralen zijndie minder sterk
brekend vermogen hebben dan het uiter
ste rood en tevens ook lichtstralendie
sterker brekend vermogen hebben dan
het uiterste violet. Deze lichtstralen doen
zich aan ons kennen b.v. door hun ver
warmenden invloed of door hunne schei
kundigen werking. Ze worden genoemd
ultro rood en ultra violet. Het electrisch
licht is rijk aan ultra violet en dat
ultra violet vertoont juist de behandelde
verschijnselen in sterke mate.
Maandag a. s. zal als spreker optreden
de Ileer Mr. Cohen Stuart uit Alkmaar.
Een ongeval op het ijs. Op de vaart
te Blesse een buurt aan den weg van
Meppel naar Heerenveen stond een kas
telein met flesch en glaasje gewapendom
aan een zestiental jongens en meisjes, in
een kring om hem heen geschaard, een
borreltje te schenkendat door een persoon
betaald zou wordendie met geopende
beurs gereedstond. Eensklaps begaf zich
het ijsen allentot den kastelein incluis,
zakten in het water. Sommigen tot den
hals, anderen minder diep. Met een nat
pakje kwamen ze allen weer op het droge.
Aan de Handelskade te Amstersdam is een
tot nogtoe onbekend jongmensch door het
ijs gezakt en in de diepte verdwenen. Zijn
lijk is nog niet gevonden.In de Blan
kenstraat aldaar werd een lljarig meisje
door eene neervallende baal lompen zoo
danig op het hoofd getroffen dat haar toe
stand zeer zorgwekkend is. Te Breda
viel eene vrouw in hare woning van de
trappen en was onmiddellijk dood. Te
Bergen op Zoom is bij een hovernier in
gebroken en een bedrag van zestig gulden
gestolen. De politie van Mannheim
meent overtuigende bewijzen in handen te
hebben, dat de arbeider, dien zij te Hoc-
kenheim arresteerde, de moordenaar van
Rumpff is, of althans de medeschuldige,
want men gelooft, dat de misdaad door
meerdere personen bedreven is. Een
lawine heeft La Monta nabij Ristolas be
dolven. Yele huizen zijn vernield en negen
personen omgekomen. Uit Stuttgardt
meldt mendat de anarchisten in Gross-
gartach nabij Heilbronn zestig huizen in
brand gestoken zouden hebben. De onge
lukkige keizerin Charlotte van Mexico
bevindt zich in den laatsten tijd beter. De
geneesheeren hebben niet alle hoop opge
geven. Onder de meest interessante
nieuwigheden op de tentoonstelling te
Antwerpen zal de Afdeeling marine behoo-
ren. Frankrijk en Engeland zullen stoom-
sloepen en andere vaartuigen inzenden.
Dat Victor Hugo ongesteld is wordt tegen
gesproken. De eerste voorstelling van
La Maison des deux Barbeau, door Theuriet
et Lyonin het Odeon is bepaald op 27
Januari. In Weenen heeft men, dank
zij de IJsclub, een maskerade op het ijs
gezien. Een duizend personen namen aan
het feest deelterwijl duizenden toeschou
wers zich vermaakten met de pantomime,
door 200 eerste rijders opgevoerd. In de
ijsgrotten, versierd met planten waaraan
glinsterende ijskegels hingenzag men
nimfen en godinnen haar fraaiste wendin
gen op schaatsen maken. Het electrisch
licht verhoogde het effect van dit eigen
aardig en schoon feest uitermate. Zon het
op bescheidener schaal ingericht niet ook
bij onze schaatsenrijders en rijdsters na
volging kunnen vinden
Het blijktdat bij eene aanvaring
op de Iersche zee, 20 menschen het le
ven verloren. Zij verlieten de zwaar
beschadigde Admiral Moorsom in een
bootwaarvan niets meer vernomen werd.
Het schip is niet onmiddelijk gezonken
het werd in zeer ontredderden toestand
bij Holyhead gevonden door een ander
schipdat drie personendie zich nog
aan boord bevonden, opnam.
Volgens het verhaal der geredden, kwam
de Admiral Moorsom, bij het uitwijken
voor een ander schipin aanvaring met
de Santa Clara, welk vaartuig niet op
gemerkt was. Men wijt den treurigeu
afloop van het ongeluk voor een deel aan
het gedrag van den kapitein en de be
manning, die geheel en al het hoofd
verloren. De gezagvoerder, die den vo-
rigen dag ook een aanvaring bijwoonde,
sprong in de verwarring over boord en
verdronk.
Zondag bezocht Koning Alphonso
van Spanje de zeer geteisterde stad Peria-
na. Ook hier kregen de autoriteiten weer
een flinken uitbrander van hem, omdat
ze hem met een kostbaar déjeuner op
wachtten. Hij at er dan ook maar een
enkelen schotel van en liet de rest naar
het hospitaal brengen.
Te Arnbem is een geval van paneel-
zagen voorgekomen. Dewijl bij twee deu
ren, waarop de kunst beproefd werd, de
naden van binnen met ijzer beslagen waren,
mislukte de aanslag.
Het sneeuwballengooien heeft dezer
dagen te Armentières (Fr. dep. Nord) een
menschenleven gekostEen troep arbeiders
en meisjes, die uit hun fabriek kwamen,
vermaakten zich daar met het gooien van
sneeuwballen, en een der meisjes werd
door een ongelukkig wat harden bal zoo
hevig aan den slaap getroffen, dat zij
bewusteloos neerviel en na eenige uren over
leed.
Een viertal gevaarlijke valsche mun
ters, die te Parijs uit la Roquette naar
een andere gevangenis gebracht werden,
zijn op klaarlichten dag's morgens te tien
uren, uit het rijtuig, waarin men hen
vervoerdeontsnaptzonder dat iemand
weet hoeHunne bewakers hadden niets
van de vlucht bemerkt: zij ontdekten eerst
bij de aankomst op de plaats hunner be
stemming, dat de vogels gevlogen waren.
Een geheimzinnige verdwijning wordt
door de Weener bladen verhaald. De
postdirecteur Peszl, van Neuzeug, was
dezer dagen plotseling spoorloos verdwe
nen. Hij was een algemeen geacht man
zijn kas alsook zijn particuliere zaken
waren in de beste orde, en niemand kon
het zonderlinge geval verklaren.
Na verloop van acht dagen kwam Peszl
behouden in zijn woonplaats terug. Hij
was per spoortrein naar Linz gegaan, om
eenige effectenter gezamenlijke waarde
van ƒ4000 te verkoopen. Onder weg
maakte hij kennis met een heerdie hem
omtrent het doel van zijn reis wist uit
te hoorenen die te Linz met hem in
hetzelfde hotel wilde logeeren.
Zij namen aan het station te Linz samen
een rijtuigmaar onder het rijden werd
Peszl bedwelmd, en toen hij weder tot
bezinning kwam lag hij alleen in een
slee, die, door een boer bestuurd, hem
naar een afgelegen woning bracht, in
een hem onbekende streek. Daar bleef
hij drie dagen zonder iemand te zien dan
den boer, die hem eten en drinken bracht.
Eindelijk werd hij op zekeren nacht
gewekt en weer in een slede gebracht
naar een spoorwegstation, waar zijn ge
wezen reisgenoot hem opwachttedie, na
hem zijn reistasch en zijn spoorwegkaartje
overhandigd te hebben, met den boer
verdween voor hij hulp kon roepen. Na
tuurlijk waren de effecten niet meer in
de tasch.
Een paar dagen voor Peszl's terugkomst
ontving zijn familie een telegram uitDi-
vaeca, met de mededeeling„Ik leef,
Goddanken ik hoop binnen twee dagen
thuis te komen. Peszl."
Omtrent den afzender van dit telegram
of den tronweloozen reisgenoot is men
nog niets te weten kunnen komen. Alle
nasporingen der politie bleven tot dusverre
vruchteloos.
L.l. Woensdag stond voor het Hof
te Amsterdam terecht Berardus Helminck,
oud 32 jaar, geboren te Haarlem, zonder
vaste woonplaats. Besch. sloop den 15
October jl. in den gang der woning van
W. S. te Haarlem, en stal aldaar twee
jassen. Verschillende getuigen bevestigden
de aanklacht. Het O. M. eischte tegen
den besch. een jaar celstraf.
De verdediger Mr. J. R. Boerlage wees
op verschillende verzachtende omstandig
heden en achtte dus eene minder strenge
straf wenschelijk.
Omtrent een schandaal in den Haag-
schen schouwburgreeds kortelijk vermeld
in ons Van alles watdeelt de Haagsche
Courant de volgende bijzonderheden mede.
Een bezoeker der voorstelling in den
Hollandschen schouwburg bij de voorstel
ling van Faassen's Hannes, Zondagavond
genaamd De Hondt en door het publiek
gerucht aangeduid als de schrijver van het
„Humoristisch en satyriek weekblad Argusr
werd door drie jongeliedenmet name
graaf Van Limburg Stirumbaron Snouc-
kaert van Schauburg en nog een derde
wiens naam niet bekend wasonverwachts
besprongen in den kraag gegrepen en in
minder dan eene minuut tijds onder den
voet gebracht. Zich te verdedigen was
ondenkbaardaar de jongelieden hun hevig
ontsteld slachtoffer als een drietal losgelaten
bezetenen met de looden knoppen hunner
rottingen, met vuisten en nagels, met de
hakken hunner schoenen, zoodanig beukten,
dat het bloed uit verschillende plaatsen
van het hoofd vloeide.
Daar de groote pauze juist geëindigd,
en de politie niet meer in de gang, die
naar den foyer leidtaanwezig wasgingen
er eenige minuten heenalvorens een
dienaar, een nachtwacht eneenige ston
den later, de inspecteur van politie Pien-
broek konden toesnellen, zoodat de
mishandelde reeds door tusschenkomst van
anderen aan zijne woedende aanvallers was
ontrukt. Twee der heeren maakten van de
verwarring van het eerste oogenblik gebruik
om te ontkomende jeugdige graaf van
Limburg Stirum werd echter door de
politiedienaren gegrepen, maar, onbegrij
pelijk genoeg, zonder dat hem iets werd
gevraagdweder losgelatenwaarna deze
zich eveneens uit de voeten maakte.
De mishandelde bezoeker, weder eeni-
germate tot kennis gekomen, zag er deerlijk
uit. De plek waar hij op den grond had
gelegen, was met bloed bevlekt.
Nadat hij van den eersten schrik was
bekomen en den inspecteur van politie
Pienbroek de zaak had uitgelegdverliet
hij per rijtuig het schouwburggebouw naar
het ziekenhuis, van waar hij na te zijn
verbonden huiswaarts werd gebracht.
Te Hengeloo had Maandagochtend
te 8% uur in school A eene ontploffing
plaats, door stoornis der circulatie van
het water in de pijpen van den heetwater-
verwarmingstoestel.
Met een geweldigen schok sprong deze
toestel uiteenen de ramen en deuren in
de onmiddelijke nabijheid daarvan werden
verbrijzeld, terwijl de stoker zulke ernstige
kneuzingen en wonden bekwam, dat men
voor zijn leven vreest. De schoolokalen
hebben weinig geleden.
In de Engelsche Lancet komt we
derom eene mededeeling voor betreffende
eene vergiftiging door sardines, die men
eenige dagen in het blik had laten staan
Het betrof eene bejaarde dame, die, na
het gebruik daarvandoor cholorine-ver-
schijnselen werd aangetastWaarschijnlijk
moet hier aan schimmelvorming gedacht
worden, onder invloed van toetreding der
lucht, daar er op enkele der gebruikte
sardines kleine witte stippen waren ontdekt.
-Men schrijft uit Nietap Of misbruik
van spiritusminnenijd, of wel eene andere
omstandigheid oorzaak geweest is, kau
uw berichtgever niet melden. Wel weet
hijdat Zondagavondeen zekere
M, of Van M.woonachtig onder de ge
meente Leekdoor eenige personen van 't
Rodenerveld op eene vreeselijke wijze
moet zijn toegetakeld. Met een scherp
werktuig, denkelijk een mesmoeten hem
verschillende verwondingen zijn toege
bracht, waarvan eene enkele diepzoodat
erge verbloeding 't gevolg was. Naar men
zegtmag de verwondedoor bloedverlies
verzwakt, niet naar zijn woning vervoerd
worden. De politie is druk bezig de zaak
te onderzoekenom de waarheid aan het
licht te brengen en de schuldige of de
schuldigen aan den arm der gerechtigheid
over te leveren.
Naar het T'ad. mededeelt heeft de
minister van buitenlandsche zaken den
En'gelschen gezant kennis gegeven, dat
in zake de onheusche bejegening van twee
Engelsche dames een onderzoek heeft
plaats gehad en dat de zaak ter verdere
vervolging in handen is gesteld van het
