HAARLEMSCÏÏ
PREDIKBEURTEN
No. 94.
Achtste Jaargang.
van ZATERDAG 27 November 1886.
«p ZONDAG 28 Nov. 1886.
Bericht.
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf—,25.
franco p. post ,40. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk. meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Adverteniün u/orden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Moord-Znidhollandsche Stoomtramweg-MaatschappijHaarlemLeiden. 1 Oct. 1886.
Haarl., Hilleg. e« Leiden 4.+.7.56,9.26,10.37 'ia, 12.10', 1.32,2.54,4.24,5.44,7.54"s a.
Haarlem—HiUegom 9.24, 10.35 's avonds.
f Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Haarlemsche Tramway-Maatschappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit dem Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 October 1886. Naar Amsterdam: 6.52,
8.10", 8,31. 8.55", 9.26*, 10.29* 11.57, 11.30+, 11.46* 'smorgens, 12.55,2.40*, 3.36*,
4.16', 5.34, 6.37*,6.47, 7.28+. 7.55*, 9.03*, 9.51*, 9.57, 10.21*. 10.59+ 's avonds.
Van Amsterdam6.15, 6.50*, 7.35+, 7.45*, 8.20*, 8.45,9.15*, 9.43*, 9.50*, 11.05,11.50*, 11,55.
'smorg. 1.05*, 1.20", 3.25*. 4.25, 4.37", 5.33+, 7.30*. 8.20, 8.40*, 10.—*, 11.— 'sav.
Naar Rotterdam: 7.17, 7.57+, 8.43*, 9.18, 10.13*, 'smorgens, 12.13*, 12.33, 1.46*, 3.49*,
4.57, 5.56+, 7.53*, 8.49, 10.23* 's avonds.
Van Rotterdam: 6.-, 7.55*, 9.45, 10.15+, 10.58 'smorgens, 1.23*, 2.45*, 3.354.50,6.18+
7.32', 7.55, 8.50*, 9.50+ 's avonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen. De
met zijn exprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.44, 10.15 'smorgens, 1.32, 5.04, 9.06 's avonds.
Naar IJmuiden: 6.15, 6.44, 10.15 'smorgens, 1.32, 5.04, 9.06 'savonds.
Van IJmuiden: 8.01, 11.13 'smorgens, 3.04, 6.05, 9.12, 9.50 'savonds.
Naar Zandvoort: 8.11, 10.17,11.33 'smorg., 1.34, 3.51,4.52,5.58,8.51'savonds. tot 14Oct.
Van Zandvoort: 8.34, 11.08 'smorgens, 12.32,3.13,4.18,5.11, 6.23,9,27's avonds, tot 14 Oct.
Tram-Omnibus-Maatscliapplj. BloemendaalOverveenHaarlem. 17 Oct. 1886.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kennemerland)8.15, 9.30, 10.50 's morgens;
12.15, 2.—, 3.25, 4.10, 6.50, 8.—, 9.40, 10.15 'savonds.
Van Haarlem (Station). 7.55, 9.11, 10.10, 11.30, 's morgens, 1.28, 3.4.05, 4.50,
7.50, 9.03, 10.30 's avonds.
Het omrijden van de Kerk te Bloemendaal zal blijven plaats hebben.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1886. Openstelling van hetkantoor: Dag.
van 8 's morg. tot 9K uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 4 uor.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels en de invordering van gelden op kwitantiën
alleen op werkdagenvan 9 unr 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank van 's morg. 9
tot 9 uur 's av.op Zondag van 8 tot 10 en van 12 tot 4 ure. Voor de Postpakketten
alleen sp werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9H uur 'savonds.
Aanvang der hestellingen. Op werkdagen7.30,10.'smorgens, 1.15,3.30,7.9.'savonds;
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen7.30 's morgens, 1.4.'s avonds.
Lichting der hulpbrievenbussenZuiderstraat hoek Oudegracht, Gr. Houtstraat, Zijlvest,
Parklaan, Kaasplein7.—10.'s morg., 2.30,6.8.30 's av. Florapark, Kampersingel,
LeidschevaartSchootersingel6.45, 9.45 's morgens2.155.45, 8.15 's avonds.
Des Zondags: buitenwijken 's m. 6.45 en 's av. 3.15. binnenwijken 's m. 7 en 's av. 3.30.
Lichting aan het Station: Richting Amsterdam 8.5,11.25 's morg., 2.35,3.31*. 5.29*, 7.23* 'sav.
Richting Rotterdam 7.52,9.13 'smorg.,12.8, 4.52*, 5.51,10.18* 'sav.—Rich ting den Helder
6.39, 10.10 'smorg., 1.27*, 4.52, 9.1* 'savonds. De met worden Zondags niet gelicht.
Telegraafkantoor. 1 October 1886. Het kantoor is geopend op werkdagen van 's m. 8 tot 's av.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van 's m. 8—4 's av. 6—9 u.
Ëinnenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voor de eerste 10 woordenvoor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Groote Kerk.
Voorm. 10 ure, Brutel de la Bivière.
Kam. 2 ure, Etclier. Zondag 40.
'sAvonds 6 ure, Moeton.
Nieuwe Kerk.
Voorm. 10 ure, Burger.
Jans-Kerk.
Voorn. 10 ure, Snetlilage.
Maandag 's avonds 6 ureEtcher.
Openbare oatechisatie.
Woensdag 's av. 7 ureSmeding.
Bakenesser Kerk.
(Voor de Kinderen).
Voorm. 10 ure, Hoog.
De uitgevers van „Haarlemsch
Advertentieblad" berichten, dat
het feuilleton „Door Eigen Kracht,"
een keurig boekwerk van tweedeelen,
voor zoover de voorraad strekt, voor
de inteekenaren bij hen is verkrijgbaar
gesteld tegen betaling van Een gulden.
Waalsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Pfender, past, a la Haye.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 'sAv. 5 ure, Mulder.
Woensdag 's av. 7Vs ureMulder.
Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Schotel.
Honderdag 'sav. 71/» ure, Schotel.
Lnthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Mees.
's Avonds 6 ureK. A. Gonlag
pred. te Beverwijk.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, de Lanoy.
's Avonds 6 ure, de Vries.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Tideman.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 nre, Weiss.
Honderdag 's av. 8 ureWeiss.
Chr. bewaarschool L. Heerenvest.
Maand, 's av. 8 ure, Moeton. Bybellez.
Genesis 18 16 vv.
Lokaal in de Oranjestraat.
Hinsdag 'sav. 8 ure, Escher. Bijbellez.
Lokaal der jongelings-Vereeniging.
Honderdag 's av. 8 ure, Barger. Bijbellez.
Een avond vol kunstgenot.
Dinsdag avond waren de deuren der
„Sociëteit Vereeniging" reeds vroegtijdig
geopend voor de aangekondigde soiree
te geven door een gedeelte van het
Operetten-gezelscbap van de HH. Gust.
Prot en Zoon.
Reeds een uur voor den aanvang ver
drong men zich om een bescheiden plaatsje
machtig te worden en de zaal was dan
ook spoedig geheel gevuld.
Terecht meende menin aanmerking
nemende het weinige dat het Bestuur der
Sociëteit zijne leden aanbiedt, een genot
vollen avond te zullen doorbrengen.
Doch, o teleurstelling! Het bleek al
heel spoedig, hoe menschelijke berekenin
gen kunnen falenvan genot niet de minste
sprake.
De drie niets beduidende stukjes werden
met een zeer plat accent door het meerendeel
van het gezelschap, (het geheel bestond uit
vier, zegge vier personen) uitgeschreeuwd.
Om in bijzonderheden te treden over de
uitvoering, is niet mogelijk; en het zou ook
werkelijk zonde zijn van de plaatsruimte
die de Redactie van het Haarlemseh Advert,
blad toch reeds voor dit schrijven beschik
baar stelt.
Het orkest, voor deze gelegenheid be
staande uit ecne zeer gewone pianino kweet
zich naar evenredigheid, doch de pianist,
zeker niet op de omstandigheden gerekend
hebbendedat de pauzen veel langer zou
den duren dan de zangnummersonthaalde
ons als extra nummer op een grog van
eenige walsen,die de gehoorzenuwen hoogst
onaangenaam aandeed; voegt men daarbij
het accompagnement van het getimmer
op het tooneeldan kan men zich een
flauw denkbeeld vormen, hoe de voor velen
zoo kostbare tijd werd zoekgebracht.
Wil het Bestuur der Sociëteit „Vereeni
ging ons dus nog eens op eene operette
vergasten laat het dit dan doen op eenen
avond dat het Théater Frascati te Amster
dam gesloten isniet alleen zal men dan
eens flinke operetten kunnen opvoeren
maar ook genieten van een degely k orkest
dat onder leiding van den Heer Heucken-
rodt in zeer goede handen is.
De Heeren Prot, die werkelijk over
goede krachten beschikken en wier gezel
schap te Amsterdam een zeer goeden naam
heeftraden wij in gemoede aan zich niet
aan uitvoeringen als die van laatstleden
Dinsdag te wagen.
Nog een vraag aan het Bestunr; zonde
het niet mogelijk zijnbij soirees waarvan
alleen door leden en hunne dames gebruik
wordt gemaakt, afzonderlijke Dameskaart
jes uittereiken?
Vele leden die, door bezigheden ver
hinderd niet gelijktijdig met hnnne dames
meê kunnen gaan, zouden daardoor zeer
gebaat zijn. Eenige leden.
Voordracht in Teyler's Stichting.
Tegenovergesteld aan het onderwerp
der vorige lezing was de reeks van proeven
ons door Dr. van der Ven Woensdag jl.
vertoond. Terwijl we de vorige maal heen
gingen onder den hniverigen indruk dien
de beschouwing van den physischen toe
stand van de maan op ons had achter
gelaten overtuigd dat haar bleeke en on
veranderlijke gelaatstrekken slechts een
al te getrouwe spiegel waren van haar
ijskoud gemoed, (een waarheid waarvan
de Grieken met hun profetischen blik een
voorgevoel gehad schijnen te hebben) be
wogen we ons thans in de verwarmende
en verkwikkelijke nabijheid van het vuur.
Op de maan geen dampkring en das geen
vuur, geen leven, op onze aarde het tegen
deel. De aard en de hoofd verschijnselen
die by elke verbranding zich voordoen,
werden door spreker vervolgens nader toe-
toegelicht.
Een electrische stroom geleid door een
draad van koolbesloten in een luchtledig
glazen bolletjegaf ons het bekende gloei-
licht te aanschouwen, en gloeide zonder
ophouden voort. Toen evenwel een ope
ning in het glas werd gemaakt waardoor
de lucht kon toetreden, zag men in een
oogenblik de draad verteren.
Verbranding toch heeft plaats tenge
volge eener verbinding met de zuurstof
uit de dampkringslucht. Dat deze in
zuivere zuurstof nog sneller plaats vindt,
werd aangetoond door het brengen van een
kaarshoutskoolzwavelphosphor en
zelfs een stalen veer in glazen klokken
met dit gas gevuld. Al deze voorwerpen
ook zelfs de laatsten begonnen hevig te
gloeien en verbrandden in korten tyd.
Nadat hierop de zuurstof uit een klok
met dampkringslucht verwyderd was
werd een brandende kaars gehouden in
het overgebleven gas, waarop deze ter
stond uitdoofde, uit welke proeven de
vooropgestelde bewering ten duidelpkste
bleek.
Vervolgens kwamen de verbrandings
producten ter sprake. By de vereeniging
van phosphor met znnrstof ontstond phos-
phorzunr, een vast liohaam, by die van
yzer met zuurstof roestby een dergelyke
verbinding met waterstofgas water, en by
eene met lichtgas, water en koolznnr.
Op de bedenkelyke vraag of er nu geen
gevaar bestond dat de voorwerpen, overal
van dampkringslncht omgeven van zelf
in brand zouden knnnen geraken gaf Dr.
van der Ven een geruststellend antwoord.
Het was toch gebleken dat alle scheikun
dige verbindingen voor hun ontstaan een
hoogere temperatuur noodig hadden dan
ooit op aarde in den dampkring heerscht.
De meeste voorwerpen verbranden eerst
by eene hitte van 112° welke hitte nog
10° hooger is dan die van de Roode zee.
Is echter eenmaal de verbinding door ver
hoogden temperatuur tot stand gebracht
dan wordt zooveel warmte ontwikkeld,
dat de verbranding nit zichzelf kan door
gaan. De phosphorus maakt hierop eene
eigenaardige uitzondering.
Wordt deze in yle lncht gebracht dan
ontsteekt zy zich zelve zelfs by eene ge
wone temperatuur, en nog eerder wanneer
zy met katoen omwikkeld is. Deze proef
werd den 7de Deo. 1793 door van Marum
in Teylers genootschap genomen en ver
klaard en hiermede aan de hoofdstelling
der verbrandingsleer, door Lavoisier uit
gesproken, haar eenig bezwaar ontnomen.
Hoe yler de lucht hoe minder snel de
dampen opstygen welke de phosphor ont
wikkelt. Deze dampen in katoen opge
vangen verhoogen nog eerder de warmte
graad in de omgeving van het phorphorus,
en brengen haar zoodoende sneller tot het
punt, waarop de verbranding een aanvang
kan nemen.
Nadat eindelyk nog was aangetoond
hoe de ademhaling en het lichtgas een
koolznnrgas ontwikkelen, dat elke ver
branding onmogelijk maakt, en zoo zwaar
is dat zy zich altyd in de laagte legert, ja
als water kan uitgegoten worden, sloot
de Heer van der Ven de vergadering, die
wederom zeer talrijk bezocht was en met
ingespannen aandacht de proeven volgde.
De in de zitting van Maandag
nieuw gevormde afdeelingen der Tweede
Kamer hebben tot hare voorzitters ge
kozen de heeren de Geer van Jutphaas,
de Brnyn Kops, Verniers van derLoeff,
A. Mackay en Gleichman. Aan de