HAARLE1SCH
Eerste Blad.
No. 95.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Achtste Jaargang.
Bericht.
N ieuwsbericliten.
ADVERTENTIEBLAD
ABONNEMENTSPRIJS: irr^nxTon a r\ 1 r\ u 1 ooq
Per dri. maandenf-,25. van W OENSDAG 1 December 1886. VERSCHIJNT:
franco p. post ,40. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel Dinsdag- en Vrijdagavond.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk. meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Noord-Znidhellandsche Stoemtramweg-ïtaatscliappijHaarlemLeiden. 1 Oct. 1886.
Haarl., Hilleg. en Leiden 4.—h 7.56,9.26,10.37 's m., 12.10', 1.32,2.54,4.24,5.44,7.54* 's a.
Haarlem—Hillegom 9.24, 10.35 'savonds.
f Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Haarlemsehe Tramway-Maatschappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 October 1886. Naar Amsterdam: 6.52,
8.10*, 8,31.8.55*, 9.26*, 10.29* 11.57, 11.30+, 11.46* 'smorgens, 12.55,2.40', 3.36*,
4.16*, 5.34, 6.37*6.47, 7.28+7.55*, 9.03*, 9.51*, 9.57, 10.21*, 10.59+ 's avonds.
Van Amsterdam: 6.15, 6.50*, 7.35+, 7.45*, 8.20*,8.45, 9.15*, 9.43*, 9.50*, 11.05,11.50*, 11,55.
's morg. 1.05*, 1.20*, 3.25*, 4.25, 4.37', 5.33+, 7.30*. 8.20, 8.40*, 10.—*, 11.— 'sav.
Naar Rotterdam: 7.17, 7.57+, 8.43", 9.18, 10.13% 'smorgens, 12.13% 12.33, 1.46% 3.49%
4.57, 5.56+, 7.53*, 8.49, 10.23* 's avonds.
Van Rotterdam: 6.7.55% 9.45, 10.15+, 10.58 'smorgens, 1.23*, 2.45% 3.354.50,6.18+
7.32', 7.55, 8.50*, 9.50+ 's avonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen. De
met zijn ezprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.44, 10.15 'smorgens, 1.32, 5.04, 9.06 's avonds.
Naar ÏJmuiden: 6.15, 6.44, 10.15 'smorgens, 1.32, 5.04, 9.06 'savonds.
Van ÏJmuiden: 8.01, 11.13 'smorgens, 3.04, 6.05, 9.12, 9.50 'savonds.
Naar Zandvoort: 8.14, 10.17,11.33 'smorg., 1.34, 3.51,4.52,5.58,8.51's avonds, tot 14 Oct.
Van Zandvoort: 8.34, 11.08 'smorgens, 12.32,3.13,4.18,5.11,6.23,9,27's avonds, tot 14 Oct.
Tram-Omnibns-Haatsehapplj. BloemendaalOverveenHaarlem. 17 Oct. 1886.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kennemerlandj8.15, 9.30, 10.50 's morgens;
12.15, 2.—, 3.25, 4.10, 6.50, 8.—, 9.40, 10.15 'savonds.
Van Haarlem (Station). 7.55, 9.11, 10.10, 11.30, 's morgens, 1.28, 3.4.05, 4.50,
7.50, 9.03, 10.30 's avonds.
Het omrijden van de Kerk te Bloemendaal zal blijven plaats hebben.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1886. Openstelling van hetkantoor: Dag.
van 8 's morg. tot 9K uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 4 uur.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels en de invordering van gelden op kwitanties
alleen op werkdagenvan 9 uur 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank van 's morg. 9
tot 9 uur 'sav., op Zondag van 8 tot 10 en van 12 tot 4ure.Voorde Postpakketten
alleen ap werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9)4 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen7.30,10.— 's morgens, 1.15, 3.30,7.9.'s avonds.
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen7.30 's morgens, 1.4.'s avonds.
Lichting der hulpbrievenbussen: Zuiderstraat hoek Oudegracht, Gr. Houtstraat, Zijlvest,
Parklaan, Kaasplein7.—, 10.'s morg., 2.30,6.8.30 's av. Florapark, Kampersingel,
Leidschevaart, Schootersingel6.45, 9.45 'smorgens, 2.15, 5.45, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 's m. 6.45 en 's av. 3.15. binaenvrijken 'sm. 7 en 's av. 3.30.
Lichting aan het StationRichting Amsterdam 8.5,11.25 's morg., 2.35,3.31% 5.29', 7.23* 's av.
Richting Rotterdam 7.52,9.13 's morg., 12.8, 4.52', 5.51,10.18* 's av.Richtingden Helder
6.39, 10.10 'smorg., 1.27% 4.52, 9.1* 'savonds. De met worden Zondags niet gelicht.
Telegraafkantoor. 1 October 1886. Het kantoor is geopend op werkdagen van 's m. 8 tot 's av.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van's m. 8—4's av. 6—9 u.
Binnen! Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voorde eerste 10 woorden, voor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
De uitgevers van „Haarlemsch
Advertentieblad" berichtendat
het feuilleton „Door Eigen Kracht,"
een keurig boekwerk van twee deelen,
voor zoover de voorraad strekt, voor
de inteekenaren bij hen is verkrijgbaar
gesteld tegen betaling van Een gulden.
Haarlemsehe Vleeschhal.
Reeds bij de Ouden was het gewoonte
het vleesch in een openbare hal te ver-
koopen.
De menigte offerdieren, ter eere van
de Goden geslacht, waarvan slechts een
gedeelte werd gewijd, gaf aanleiding tot
het verkoopen van het overgeblevene en
zoodoende ontstonden al zeer spoedig Macel-
la, die tot dit doel waren ingericht. Als men
leest dat tijdens de keizers, een Raadsheer
om zijne verkiezing een hekatombe, dat
is een offer van honderd beesten beloofde,
als men zich herinnert, welke offers de
Israëlietisohe eeredienst oudtijds vorderde,
zal men lichtelijk begrijpen, dat een dus
danige openbare slachtplaats eenvoudig
onmisbaar was.
Al zijn echter deze tijden voorbij en
slacht thans geen Raadsheer meer zijne
hekatomben ter gelegenheid zijner ver
kiezing, de vleesohbnizen komen weder
in eere. Overal verrijzen abattoirs, Haarlem
zal zijn hal weder in eere zien hersteld.
Doorbladeren wij daarom even de kroniek
van dit onde gebouw.
Het schijnt dat Aelbert van Beijeren
het met onze Btad Haarlem goed gemeend
heeft. Niet alleen dat hij den poorters ge
legenheid schonk, zich op een veld huiten
de stad, het Frederikspark, in die spelen
te oefenen, waarin toenmaals ook nog de
volwassen man behagen schepte, hij zorgde
daarenboven voor hnn stoffelijke belangen
door de stichting van de Hal. (1388). Daar
zou de marktplaats zijn van het vleesch.
Van de oudste geschiedenis dezer Hal,
is weinig bekend. Eenige data uit lateren
tijd mogen hier hunne plaats vinden.
Den 21 Oct. 1598 werd aan een vleesch-
houwer bevolen een door keurmeesters
der eetbare waren bedorven bevonden
koe te begraven.
Men ziet das dat toen reeds het keuren
van overheidswege werd toegepast.
Den 18 Nov. 1604 heeft een openbare
verhuring plaats gehad der stadsbanken
in de toen vernieuwde hal. (Zie over de
verbouwing van de hal C. J. Gonnet,
Opregte Haarlemsehe Conrant). Elke bank
moest 30 ponden vlaamsch opbrengen per
jaar. De vleeschhonwers moesten elke
week van bank veranderen, en zoo rondgaan.
Er werden toen 29 banken verhuurd.
Vermakelijk is het besluit van 24 Dec.
1605 waarbij, dewijl dagelijks vele per
sonen in de hal bijeenkwamen om daar
te praten en te wandelen tot ongerief van
degenen die er zaken doen, door het gerecht
verboden wordt aan ieder op een boete
van 6 stuivers de hal tot wandel- of ver
zamelplaats te doen dienen.
Op den 2 Sept. 1632 wordt een verzoek
der vleesohhonwers om Zondagmorgen tot
half negen de hal met één deur te mogen
openhonden, afgeslagen.
Den 8 Nov. 1681 wordt wegens de
groote kosten aan de hal verbonden be
sloten de hnur der banken te verhoogen
tot 100.
Den 10 Sept. 1691 besloot men geen
huur meer te eischen voor de bankeD, maar
daarentegen van elk beest dat geslacht,
verkocht of in de hal gebracht wordt te
laten betalen: van een koe f 2, van een
kalf 10 stuivers en van schapen 5 stuivers,
Deze resolutie beviel den vleeschhonwers
slecht. Ze verzochten den 27 Dec. van
datzelfde jaar liever f 1800 per jaar in
eens te mogen betalen.
Den 20 Juni 1702 werd de Bijhal ge
sloten.
Den 20 Maart 1710 werden de kelders
onder de hal verhuurd voor f110 per jaar.
In 1713 golden de banken ongeveer
f 2010 per jaar.
Den 27 Jnni 1750 werd eindelijk nog
een groote keur afgekondigd op den invoer
van doode beesten.
Tot 25 Dec. 1798, werden alle deze
besluiten genomen in overleg met het
Vleeschhouwersgilde; toen werd ook dit
met de overigen, door het Uitvoerend
Bewind der Bataafsehe Republiek ont
bonden.
In 1805 werd de Bijhal weer opgericht
nu speciaal voor de Israëlieten, en daarna
werd de hal voor een ander doel bestemd,
totdat de geest onzer vaderen, zich open
barende in de zorg voor het algemeen
welzijn, weer vaardig werd over de vroed
schap onzer dagen, en deze te rade werd,
dit loffelijk oud gesticht, wederom tot zijn
oorspronkelijke bestemming te doen terng-
keeren.
Geen vinder van het gilde zal meer
door Burgemeester en Welhouders kunnen
worden gehoordhet eenige gild dat nog
in wezen isis het loffelijk Oaseweyers-
gild en heeft zich, zoover ons bekend is,
nog nimmer met staatszaken bemoeid.
Hoe dit zijde hal zal weder worden
geopend, en nog deze week zullen we in
staat zijn mede te deelen, hoe en op welke
wijze daarvan door Haarlems burgerij
zal kunnen worden gebrnik gemaakt.
Kindervoeding.
Reeds vroeg kwamen ze opdagen, de
vierhonderd kinderen, die door de goede
zorgen van velen onzer stadgenooten in
de gelegenheid gesteld waren om 1.1.
Maandag, voor het eerst in dezen winter,
te komen eten in het lokaal in deZoete-
straat.
Een kijkje in de ruime, nette eetzaal
is leerzaam en tevens aardig. Zegt de
theorie: De ouders zijn verplicht hunne
minderjarige kinderen te onderhonden en
op te voeden, de praktijk leert, dat dit
niet altijd geschiedt, grootendeels omdat
de ouders er niet toe bij machte zijn en
als dit het geval is, lijdt de voeding van
het kind er het eerst onder.
Velen der kinderen die wij er aantroffen,
droegen de kenteekenen van slecht gevoed
te zijn en men behoeft ze slechts aan te
zien om overtuigd te worden, dat een
paar maal per week een goede maaltijd
aan hen wél besteed is; het is nu juist
niet de honger, dien ge op hun gelaat leest
maar sleeht gevoed te zijn, is misschien
even ergde ondervinding leert, dat slechte
voeding de volgende resultaten geefteen
zwak lichaam, een stompe geest, een vroege
dood na een vreugdeloos leven.
Maandag bestond de maaltijd uit erw
tensoep met spek. De spijs zag er smakelijk
uit en de kinderen lieten zich niet noodi-
gen. De porties worden niet afgemeten
niemand vertrekt dus dan volkomen ver
zadigd, en men gevoelt, dat een goed
werk verricht is.
Het spreekt van zelf, dat de zaak veel
geld kost. De Commissie voor de kinder
voeding gelooft evenwel aan de hulpvaar
digheid van het publiek en heeft die noodig,
hoog noodig, want zonder die moeten
nog vele plannen onuitgevoerd blijven en
zonder hulp zon misschien
Doch laat ons den tijd niet vooruit
loopen. De gelegenheid tot het offeren van
eene gave der liefde blijft opengesteld. Aan
het bureau van Haarlemsch Advertentie
blad is hiertoe een bus geplaatst. Mogen
velen haar gedachtig zijn.
Donderdag was in de Tweede Kamer
eerst aan de orde het ontwerp tot ver-
eeniging van de Limbnrgsche gemeenten
Rimbnrg (249 inwoners) en Ubach over
Worms. Het nienwe lid voor Assen, de
heer Smeenge, bestreed in zijn maidenspeech
het ontwerpdat door den heer Clerci en
den Min. van Binnenl. Zaken verdedigd
werd. Daar de stemmen 25 vóór,
en 25 tegen hebben gestaakt moest
de beslissing tot den volgenden dag wor
den uitgesteld. Daarna ving het debat
aan over het ontwerp, om ƒ160.000
voorsohot te geven aan hét entrepót-dok
te Amsterdam, tot wederopbouw van de
ingestorte 13 pakhuizen. De Amster-
damsche afgevaardigen voerden daarover
het woord. De heer Gildemeester
verklaarde zich tegen het ontwerpomdat
het entrepót-dok niet voldoet aan de
eischen van den handel en nn reeds plaats
ruimte te veel heeft. Door het verleenen
van voorschot zou de Staat zich onnoodig
groote lasten opleggen bovendien
bestaan er plannen van particulieren om
entrepöt-dokken op te richten; er wordt
slechts gewacht op toestemming van de
Reg., om aan de nienwe vaart een dok
in te riohten. De heer Hartogh sloot zich
aan deze bestrijding aan en vroeg waarom
het saldo der leening van 3 miljoen niet
werd afgelost? Ook deugde naar zijn
oordeel, de vorm dezer voordracht niet.
De Staat geeft hier voorschot aan zich
zelf. De Min. van Fin. verdedigde
het ontwerp. Het entrepot moge niet vol
zijn, er zijn tijden geweest, dat zulks
wèl het geval was, en die tijden kunnen
terugkomen. Aflossing der leening van
1837 achtte de Min. ook laadzaam,
en wel bij eerstvolgende leening, dooh
de herbouw der pakhuizen is onafhankelijk
van die aflossing. Wat de plannen van
particulieren betrefttegen het ingediende
plan van de Oostterrein-Maatschappij heeft
de Min. bezwaar, zoowel uit een oogpunt
van Rijksbelang, als omdat de gekozen
plaats evenveel bezwaar oplevert als het
bestaande entrepotvan het plan om een
Oostelijk dok te maken was den Min. niets
bekend. De heer Gildemeester hield vol,
dat plannen aanhangig zijnom nieuwe
entrepots te stichten; men late konknr-
rentie vrij en willige de gedane aanvrage
in. De heeren Hartogh en Gleiehman
bestreden verder het ontwerp, maar de
heer Beaufort verklaarde zich er voor,
omdat hij de aanneming in 't belang van
den handel achtte. Het wetsontwerp
werd verworpen met 32 tegen 22 stem
men. Bij het ontwerp: „Kosten der
Konverzie" drong de heer Verniers van
der Loeff aan op overlegging van het kon-
tract met de firma Rothschild, na het Kerst-
