HAARLEMSCH
PREDIKBEURTEN
Eerste Blad.
No. 11.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Negende Jaargang.
van ZATERDAG 5 Februari 1887.
op ZONDAG 6 Feb. 4887.
Nieuwsberichten.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf ,25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommerg 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie ran 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsmimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 wre, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Collecte voor eene extra-uitdeeling op 'aKonings
verjaardag aan de bedeelden der Diakoniein
alle beurten, behalve des namiddags.
Groote Kerk.
Voorm. 10 ure, Burger.
Nam. 2 ure, Hoog. Zondag 47.
'e Avonds 6 ureBrulel de la Rivière.
-pred. te Houtrijk en Polanen.
Nieuwe Kerk.
Voorm. 10 ure, Moeton.
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Buitel de la Rivière.
Woensdag 's av. 7 ureMoeton.
Bakenesser Kerk.
(Voor de Kinderen).
Voorm. 10 ureSnethlage.
Waalsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Hebry.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 'sAv. 5 nre, Mulder.
Woensdag 'sar. 7Va nre, Mulder.
Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 'i Ay. 5 ure, Schotel.
Honderdag 'say. 71/2 ure, Schotel.
Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Mees.
's Avonds 6 urePoolman.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, de Lanoy.
'sAvonds 6 ure, de Vries.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Tideniau.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Weiss.
Honderdag 's avonds 8 ureWeiss.
Chr. bewaarschool L. Heerenvest.
Maand, 's av. 8 ure, Moeton. Bijbellez.
Genesis 27 1 vv.
Lokaal van Marumstraat.
Hinsdag 'sav. 8 ure, Smeding. Bijbellezing.
Mattb. 16 21 vv.
Lokaal in de Oranjestraat.
Hinsdag 'sav. 8 ure, Snethlage. Bijbellez.
Lokaal der jongelings-Vereeniging.
L. Annastraat.
Honderdag 'sav. 8 ure, Barger. Bijbellez.
Mattu. 6:17 vv.
Ds. Escher heeft ontvangen van de knapen-ver-
eeniging „Obadja" voor de weezen te Neerbosch
f 2.60
Aan de gemeente wordt bekend gemaakt dat de
buitengewone collecte Zondag e.k. ook indèKin-
derkerk zal gehouden worden.
Een prettig avondje voor
grooten en kleinen.
Wie den Zaterdagavond in de Concert
zaal der Sociëteit „Vereeniging" heeft
doorgebracht, zal ten stelligste bij het
huiswaarts keeren gezegd hebben't Was
weder een feest, den Heer Martin waardig
een feest waarop oud en jong zich
vermaakt hebben een feest, dat nog
lang in dankbare herinnering zal blijven.
Het zij mij vergund een kort verslag
van het gebeurde te geven.
Te half zeven maakte een driehonderdtal
leerlingen zich gereed, al genietende, aan
ouders en belangstellenden te doen zien,
welke vorderingen in dezen winter gemaakt
werden. Van allen liet noch de stand,
noch het plaatsen der voeten, noch het
losse en bevallige der bewegingen iets
te wensohen over. Wel een bewijs, dat
het onderwijzend personeel weder vol ijver
en toewijding is werkzaam geweest.
Was er bij een vorige gelegenheid door
schoone tableaux, voor de noodige afwis
seling zorg gedragen, thans werd in minder
dan geen tijd, de zaai in een woelig
kermisplein herschapen. Terwijl de kermis
behoorlijk werd ingeluid, deelde de Heer
Meyerink mede, dat de geheele opbrengst
na aftrek der onvermijdelijke kosten
zon strekken tot het helpen oprichten
eener crèche (zooals men zich herinneren
zal, werd eenigen tijd geleden, de opbrengst
van eene uitvoering der kindereantate voor
hetzelfde doel bestemd) en na nog even de
beteekenis van zulk eene inrichting in 't
licht gesteld en allen eene genoegelijkeker-
mis gewenseht te hebben,nam hij zijne plaats
onder de kermisklanten in en begon de pret.
Stond bier een groepje grooten en kleinen
te luisteren naar: „de vreezelijke moord
te Swammerdam" en het zoo sterk sprekend
tableau te bekijken, op een ander ge
deelte vermaakte een zestal jeugdige
„Dnitsche straatmuzikanten" met „O mijn
Susanna" de goê gemeente, terwijl elders
Jan Klaasseu zijne oude, doch altijd aan
trekkelijke grappen, tw.x beste gaf.
En wie niet al te moe was van hef
wandelen langs de kramen (Gezonde
apotheek, Groninger Sucadekoek, Kinder
vriend van Haarlem, Odeurs en Zeepen,
Brussel8che noga enz. enz.) kon zich
voegen bij hen die hand aan hand om
een groot orgel dansten.
Het orgel werd begeleid door een arm
man met een hout been.
Wilde men even uitblazen, dan kwam
het viertal lieve Tyrolsche zangeressen
U vermaken of moest ge lachen om de
twee aardige kleinen, die voor het marmotje
wat eten vroegen. Waart ge een liefhebber
van bloemen de vele lieve bloemen
meisjes versierden U zoo veel ge maar
wildet, ja zouden zelfs van U droomen,
mits ge maar goed offerdet en hield ge van
levenmaken, welnu, ratels, mirletons enz.
enz. waren er in menigte te krijgen. Hadt
ge bp ongeluk uwe kleederen besmet
de „eenig agent voor Nederland" bood
U zijn „vlekkenzeep" terwijl de peper-
mnntverkoopers hun best deden met de
twee allergrappigste clowns om nw booze
bui te verdrp ven en de arme vrouw met
haar kind van uwe teruggekeerde vroo-
ïykheid gebruik maakten om „ook wat
te verdienen". Waart ge door dit alles
„wat warm" geworden, geen nood, het
Sinaasappel vrouwtje of het gsmoedertje
wist u wel wat aangenamer te stemmen,
zoo zelfs, dat ge een planeetje naamt, bg
den jood „zooveel oogies als je gooit,
„zooveel koekies voor jon stuiver", met
de dobbelsteenen gingt werpen of een
„Pargsche bal" en een molentje kocht
om uw dame wat bezig te honden, nit
vrees, dat ze zich zou beklagen over de
weinige aandacht voor haar en nw volle
attentie voor het bont tafreel, dat zich
aan U voordeed. Was deze echter hier
mede niet tevreden, welnu ge naamt
haar naar „het wonder onzer eeuw, het
levend sprekend menschenhoofd op een
bord" of naar het Nederlandsch panop
ticum, waar ge niet kondt nalaten, even
de wangen aan te raken van die Jieve
sohoonen, die daar in bevallige groepen
stonden, om u te overtuigen of het wer
kelijk beelden waren. Was uw dame
hierdoor wat jaloersch geworden ge
bracht haar bg de bekoorlgke waarzegster
en zie, toen haar nog een dozgntje of
wat kleiner werden voorspeld, was ze
weder in haar hnmenr en gaf ze meer
dan ze eerst van plan waB aan den beren
leider, die zooeven uit Zwitserland met
zgn vriend was aangekomen.
Het aardige vrouwtje zorgde voor de
„duiten".
Had ge met uwe dame, zooals ge ver-
moeddet, de kermis afgewandeld en gedanst,
dan werdt ge nog verrast door de schoone
toeren van een groepje steltenloopers, of
werd nw trommelvlies nog vergast op de
schoone harmonie van tamhoergn, citer
en harmonica.
Hulde aan den Heer Martin en zgne
hehnlpzamen die ons dat echt volksfeest
verschaften hnlde bovenal aan de
leerlingen, die allen zonder onderscheid
uitstekend hun rol vervuld hebben.
Aan ieder een hartelgk: „tot weerziens".
P. S. De gebeele opbrengst was ƒ314.45.
Onkosten 124.60, derhalve voor de crèche
f 189.85, welk bedrag aan de crèchecom
missie is ter hand gesteld.
Voordracht in Teyler's Stichting.
De Heer Winkler voldeed Woensdag
avond aan zij jk: belofte door aan de trouwe
bezoekers van bovengenoemde voordrach
ten, een geschiedkundig overzicht te geven
van de palaeontologie, of de leer der
fossilen waarvan hg ons in een vorige
rede een aanschouwelyke voorstelling had
gegeven.
Reeds de Ondheid kende de fossilen
en sprak er zgn gissingen over nit. Strabo
en Xanthus gewagen er van en volgens
Lyell hadden de Egyptenaren het geloof
dat de volgens hen geregeld wederkeerende
overstroomingen van de aarde, de oorzaak
waren dat planten en dieren aldns be
dolven werden.
De latere wetenschap o. a. van de 16de
eeuw, wist zich blgkbaar geen rekenschap
te geven van het voorkomen van schelpen
boven op de bergen en trachtte een ver
klaring te vinden door de fossilen een
voudig gefigureerde steenen of spelingen
van de natnnr te noemen.
Een later geleerde Andrea, onderstelde,
dat er een zekere vette zelfstandigheid
bestond, die in dieren en planten door
gedrongen, op den duur steenvormend
werken zon.
Eenigen meenden dat de natuur de
steenen zelf zoo had gevormd, anderen
weer dat de kiemen van dieren en planten
langs onderaardsche wegen ver van de
plaats van hun ontstaan gedreven, eindelgk
tot ontwikkeling gekomen en vergaan, het
raadsel genoegzaam verklaarden, dat beiden
versteend werden gevonden op plaatsen
geheel verschillend van die waarop men
de levende exemplaren gewoonlgk kon
waarnemen. Leonhard da Vinci en Ber
nard de Palissi waagden het daarvan
af te wgken, en stelden vast dat het
water die overblgfselen van planten en
dieren, hg geweldige overstroomingen op
voor hen zoo ongewone plaatsen badge-
bracht en afgezet.
De theologen ondersteunden dit denk
beeld, omdat ze daarin een duidelgk bewijs
zagen voor den zondvloed.
Daar men evenwel zag dat de fossilen
in verschillende aardlagen voorkwamen ont-
ston'1 allengs de mening door Bnffon e. a.
verdedigd dat de aarde herhaalde malen
door groote omwentelingen was beroerd
geworden. Deze meening werd echter door
de theologen voor kettersch verklaard en
moest door Bnffon openlgk in de Sorbone
worden herroepen, hetgeen evenwel niet
heeft verhinderd dat zg in het vervolg
door alle deskundigen als de eenig juiste
voorstelling is omhelsd.
In onze eenw eindelgk werd de geheele
gang der wetenschap bepaald door den
scherpzinnigen Cuvier.
Behalve zgn onderzoek naar de fossilen
zelve wees hg er voor het eerst op dat er on
der deze soorten voorkwamen die thans wa
ren uitgestorven. Om dit te bewgzen zocht
hg groote fossile dieren te vinden. Kleinere
zenden altgd nog in onbekende zeeën of
bosBchen te vinden zgn, ds grooteren waren
evenwel allen bekend. Onder degrootere
fossilen vond men echter meest slechts
gedeelten maar daaruit wist Cnvier met
behulp der vergelg kende osteologie de
vermoedelgke gedaante der dieren op te
maken.
Zoo werd de palaeontologie de dienares
der geologie, die de voorwerpen der eerste
als „gedenkteekenen der schepping" be
schouwt, en met hare hulp den ouderdom
en de hoedanigheid der aardlagen be
paalt, terwgl ze tevens leert, welke planten
groepen en dierenwereld zich in de verschil
lende tgdperken op verschillende plaatsen
heeft vertoond.
Na aldus de geschiedenis en de betee
kenis der palaeontologie in het licht te
hebben gesteld, ging Dr. Winkler over
tot de beschouwing van den mammouth,
den voorwereldlgken olifant, waarvan ons
hoogst belangrgke zaken werden mede
gedeeld, en waarvan een welbewaarde
schedel eerst onlangs door de Hollandsehe
Maatschappg van Wetenschappen aan
Teyler's Museum was ten geschenke ge
geven. Deze sohedel werd nevens die van
den tegenwoordigen olifant ter tafel ge
bracht en met bewondering door de aan
wezigen aanschouwd.
Hierop ging men uiteen nadat het pu
bliek, door applaudissement den spreker
voor diens belangrgke rede zgn dank had
betuigd.
Zaterdagmiddag stond eene dame
voor eenen winkel in de Hoogstraat te
Rotterdam te kg ken, toen zg bespeurde
dat er iemand met zgne hand in een der
achterzakkeu van haren mantel kwam. Zg
keerde zich om en zag achter haar een
opgeschoten jongen staan, die onmiddellgk
het hazenpad koos. Het bleek haar, dat
de jongen hare portemonnaie met f 14
had gerold. Hg werd onmiddellgk nage
zeten. Aan de Pannekoekstraat wierp hg
de portemonnaie weg, die door zgn ver
volger werd opgeraapt en aan de dame
terngbezorgd.
Uit Zeist wordt van 1 Febr. aan
het U. D. gemeld: In den afgeloopen
nacht had in het Hötel du Croix een
brutale diefstal plaats.
Twee heeren K., broeders, een van
Amsterdam en de andere van Assendie,
wegens een Bterfgeval in de familienaar
hier waren gekomen, brachten in dit
hötel den nacht door. Hunne slaapkamers
waren naast elkaar, aan de achter- of
tuinzgdeen onder de ramen bevindt zich
het dak der warande.
's Morgens werd een van hen wakker,
en willende zien hoe laat het waBontstak
hg het lichtdoch zocht te vergeefs naar
zgn horlogedat met andere voorwerpen
op zgn naohttafeltje stonden ontdekte dat