ringen in Hoofdst. XImaar daartoe ie de
weg nn afgesneden. Het Regeerings-artie-
kel beschouwt hij met zeker welgevallen,
omdat het groote verbeteringen aanbrengt.
Het amendementvan Houten zou vrij ze
ker verworpen worden, maar aaneming
er van zou een struikelblok worden om
tot eene solutie van de kiesrechtkwestie
te komen, en lang uitstel van deze zaak
komt spreker bedenkelijk voor. Het amen
dementv. Diggelen zou ook wel geen
genade vinden in de oogen der Reg. In
't amendementv. d. Kaay zag spreker
slechts eene redaktie-verbetering. Wat
het artiekel betreft, spreker zou zeer veel
bezwaar hebben tegen het weglaten van
het woord mannelijke. Onze sociale wet
geving moet nog vrij wat veranderd wor
den, eer we het kiesrecht ook aan vrouwen
kunnen geven. In polderzaken mogen zij
goed Btemmenmaar daar zijn niet zooveel
brandende kwestieën als in staatszaken;
daar is geen sprake van antirevolutionaire
of niet-antirevolutionaire sluizen of onfeil
bare dijken. Toen eenige leden hem intc-
terumpeerdendoor hem te wijzen op de
geschiktheid van ongehuwde vronwen en
weduwen, zei spreker heel leuk„ik stap
nn van dit punt af." De heer Willink
zou voor het Regeerings-artikel stemmen,
units gewijzigd in den zin van het amen-
dementv. d. Kaay. De heer de Savor-
nin Lohman stelde nu een zevende
amendement voor, strekkende om door
de wet te doen bepalen, wie tot uitoefe
ning van het kiesrecht wordt geroepen,
door aanwijzing der kenteekenen van
maatschappelijken welstand; van een gezin
kan slechts één persoon kiezer zijn. Uit
gesloten zijn alleen gevangenen en zij
wien kiesrecht gerechtelijk is ontzegd.
De heer Heldt bestreed het Regee-
rings-artiekeldat de flinke werklieden
van het kiesrecht uitsluit. Wat de amen
dementen betreft, het best kon hij zich
natuurlijk vereenigsn met dat van den
heer van Houten; werd dat verworpen,
dan zou hij stemmen voor het amende
mentv. Diggelenhet amendementv.
d. Kaay keurde hij af op grond van het
behoud der woorden „maatschappelijke
welstand." Zijn standpunt was echter
gewijzigd door de indiening van het amen
dementLohman, dat hem zeer toelachte;
evenwel betreurde hij het, dat daarin
ook de woorden „maatschappelijke wel
stand"' voorkomen, en de vrouwen van
het kiesrecht zijn uitgeslotenen daarom
wilde hij als sub-amendement voorstellen:
1°. het woord „mannelijke" te doen ver
vullen; 2°. achter 't woord „Nederlan
ders te voegen: „die in het onderhoud
van zich en hun gezin zonder hulp van
anderen voorzien3°. de 2de alinea te
doen vervullen4°. eene nieuwe alinea
in te voegen, luidende: „de stemmingen
zijn geheim. Aan den raad van den
Voorzitter, om er een afzonderlijk amen
dement van te makengaf de heer
Heldt gehoor. De heer Brouwers be
streed het Rogeerings-artiekel en de
amendementen. De heer Lieftinck
spoorde aan de kwestie tot beslissing te
brengen en de zaak door verder debat
niet langer te verduisteren. Van „ge-
sohiktheid" en „maatschappelijken wel
stand" kan men maken wat men wil.
De Min. veranderde eiken dag van defi
nitie. Het meest ronde en ruime amen
dement was dat van de heeren van Houten
en Zijlker, dat duidelijk uitspreekt, dat
men ruimte wil, en op dat stramien zijn
de andere amendementen geborduurd.
Spreker gelooft niet, dat men zoo bang
behoeft te zijn voor eene dadelijke in
voering van algemeen stemrecht, maar in
geen geval mag men een barrière leggen
aan de ontwikkeling der toekomst.
De Min. van Binnenl. Zaken verklaarde
zich tegen al de amendementen, vooral
tegen dat van den heer v. Houten, waarvan
de aanneming eene schending van het
compromis zou zijn groote uitbreiding
van het kiesrecht, maar buitensluiting
van het algemeen stemrecht. Mocht dit
amendement of dat van de heeren v. Dig
gelen c. s. worden aamgenomen, dan zou
de taak dezer Regeering met betrekking
tot de Grondwetsherziening zijn afge
sponnen. De Min. stelde dus duidelijk de
Kabinets-kwestie. De Min. van Oorlog
bestreed het amendement van den heer
Rooseboomhij verzette zich tegen de
uitsluiting van officieren, en mocht het
amendement doorgaan, dan hoopte hij
althans, dat het sub-amendement-Seret
ingang zou vinden. In de zitting van
Woensdag kwam het eindelijk tot eene
beslissing. De heeren de Ruyter Zijlker,
Rnys van Beerenbroek, de Savornin Loh
man en Rooseboom voerden het woord tot
verdediging der door hen voorgestelde
amendementen. De heer Ruys braoht j
in het zijne nog eenige wijziging aan.
De heer de Savornin Lohman verklaarde,
dat, na de laatste toelichting, het Re-
geerings-artiekel voor hem geheel onaan
nemelijk was geworden. De heer Roo
seboom verzekerde, dat het volstrekt niet
zijne bedoeling was, den offioieren het
kiesrecht te ontnemen, maar alleen den
wetgever vrijheid te laten om dat kies
recht te kunnen schorsen, waniteer het
staatsbelang bet mocht vorderen. De
heeren Clercx, Heldt, van Diggelen en
van der Kaay trokken hun amendementen
in. Verscheiden sprekers konstateerden,
dat de Min. den vorigen dag het artiekel
geïnterprêteerd had in den zin van groote
vrijheid voor den gewonen wetgever. Er
waren er onder hen de heer Gleichman
o. a. die volledig instemden met het
amendementvan Houten, maar met het
oog op de politieke omstandigheden daar-
aan hunne stem niet dorsten geven.
De Min. verklaarde, dat aanneming van
eenig amendement, behalve dat van den
heer Rooseboom de Regeering hare taak
zou doen nederleggen. De heer van
Honten liet zich niet bewegen zijn voorstel
in te trekken. De uitslag der stem
ming was als volgtlo het amendement
RuysReuther huurwaarde-censuswerd
verworpen met 71 tegen 12 stemmen;
2° het amendementv. Houten volkomen
vrijheid voor den gewonen wetgever)
werd verworpen met 62 tegen 21
stemmen 3° het amendementLohman
{alleen kenteekenen van maatschappelijken
welstand) werd verworpen met 65 tegen
18 stemmen4o. het subamendement-Seret
{geen mogelijkheid van uitsluiting van offi
cieren) werd aangenomen met 46 tegen
37 stemmen5o. het aldus gewijzigde
amendement-Rooseboom {uitsluiting van
minderen militairen van het kiesrecht) werd
aangenomen met 42 tegen 41 stemmen.
Het Regeerins-artiekel werd daarop aan
genomen met 68 tegen 15 stemmen (de
heeren van der SchriekSmeeleBorret
Ruland, Vermeulen, Lambrechts, Schim-
melpenninck van NijenbeekRuys van
BeerenbroekHaffmanBHeldtKeuche-
niusBrouwer Corver Hooftde Geer
van Jutphaas en Reuther). Het nieuwe
art. 76, zooals het nu voorloopig is goed
gekeurd, bestaat uit drie alineas. In de
eerste wordt het kiesrecht toegekend aan
de mannelijke ingezetenentevens Neder
landers zijndedie de door de kieswet
te bepalen kenteekenen van geschiktheid
en maatscbappelijken welstand bezitten.
De wet bepaalt de leeftijdmaar deze
mag niet minder dan 23 jaar zijn. In
de tweede alinea worden de uitsluitingen
genoemden wel lo. degenenwien het
recht om te kiezen bij rechterlijke uit
spraak is ontzegd; 2o. zij die in gevan
genis of hechtenis zijn 3o. zij die bij
rechterlijke uitspraak de beschikking of
het beheer over hunne goederen hebben
verloren; 4o. degenen die in het laatste
jaar van eene instelling'van weldadigheid
of van gemeentebestuur onderstand hebben
genotenen 5o. zij die hunne belasting
niet hebben betaaldevenwel alleen
voor het geval de kieswet den aanleg in
een of meer der Rijks directiebelastingen
als vereischte van kiesbevoegdheid stelt.
jln de 3de alinea krijgt de wetgever
de bevoegdheid om de uitoefening van
het kiesrecht te schorsen voor militairen
beneden den rang van officier.
Volgens het U. D. hebben zich
voor de vacante betrekking van klerk
ter secretarie van het groot-waterschap
van Woerden, niet minder dan 270 solli
citanten aangemeld. Het salaris bedraagt
ƒ450 'sjaars.
Als reeds vastgestelde datums voor
de feesten te Amsterdam kent men nu
de aankomst van HH. MM. op Dinsdag
12 April, ingehaald door eene eerewacht
die in wording is; de illuminatie Woens-1
dag avond 13 Aprilde roeiwedstrijd 14
April en de volksfeesten met vuurwerken
op den Amstel en in het IJ.
Zondag middag werd een reiziger,
die een plaatsbiljet had genomen naar
Wychen, door den portier van het spoor
wegstation te Nijmegen, van den dood
gered. Toen nl. een van de richting van
Arnhem komende trein in aantocht was,
kwam bedoelde reiziger uit de wachtkamer
3e klasse in volle vaart aanloopen en
wilde zich nog naar het tweede perron,
dat echter met een ketting reeds was af-1
gesloten, begeven waardoor hij met zulk
een vaart tegen dien, waarschijnlijk door
hem niet opgemerkten ketting aanliep dat
deze uit de hengsels geraakte en de man
voorover en onder den trein zou zijn ge
vallen, wanneer de portier hem niet juist
op dit oogenblik van achteren had gegrepen
en met kracht teruggeworpen.
De kruidtuin te Leiden, die den
13 April 1587 door de vroedschap van
Leiden achter de universiteit aan curatoren
afgestaan werd, heeft dus op dien datum
300 jaren bestaan. Deze Hortus Botanieus,
de oudste onzer botanische instellingen,
is nog steeds de voornaamste van Europa.
Door een trekkersboot werd aan
de Tesselsche kust zooveel haring gevan
gen dat men genoodzaakt was een tweede
boot te laden daar men 7 la6t haring in
het net had. Andere booten vingen daaren
tegen niets. De gelukkige visschers vin
gen voor ruim 250 in een trek.
Te Nijmegen bestaat het plan
tegelijkertijd met de sport-tentoonstelling,
welke men in de zomer 1888 aldaar
wenscht te houdenop de rivier de Waal,
voor die stad, een grooten internationalen
roeiwedstrijd te doen plaats hebben.
De Nederlandsohe koopvaardijvloot
bestond op 31 Dec. 1886 uit 35 fregat
ten, 132 barken, 38 brikken41 schoe
nerbrikken 102 schoeners 28 galjooten,
32 koffen, 139 tjalken, 39 andere zeil
schepen als hoekers enz., 106 stoomsche
pen, totaal 692 schepen, metende
801,668.77 M3 of 287.763.30 tonnen,
tegen 740 schepen met 841,669 39 M3
of 300,330,66 tonnen, op 31 Pee. 1885.
Aan 26 schepen zijn veor de eerste maal
Nederlandsche zeebrieven uitgereikt. In
dat jaar zijn 74 schepen gesloopt, ver
ongelukt en buitenslands verkochtof op
andere wijze uit de vaart geraakt.
Een vreemde reclame heeft een win
kelier te Breda uitgevonden. Aan zijn
voorjaarscirculaires heeft hij nl. den vorm
gegeven van postwissels, die zóo precies
zijn nagevolgd, dat men ze op het eerste
gezicht voor echte houdt. De postambte
naren en althans het publiekmogen
wel voorzichtig wezendaar er wel eens
oplichterij mede kon gepleegd worden.
HAARLEM, 25 Maart 1887.
Donderdag had in „Weten en
Werken" onder leiding der HH. A. v.
d. Velden en J. W. Huijkman eene ver
gadering plaats ter oprichting eener
nieuwe Bouwvereeniging van huizen,
die tegen betaling van 1.60, hoogstens
1.70 per week, voldoen aan billijke
eischen, en na verloop van een zeker
getal jaren in het bezit komen der
bewoners.
Na eene duidelijke uiteenzetting van
de wijze, waarop zulke huizen kunnen
worden gebouwd, nog opgehelderd door
eene teekening, en van de heilzame,
invloeden, die uit het bezit eener goede
woning voortvloeien, werd gelegenheid
gegeven, zich als lid te doen inschrijven.
Honderd vier en veertig personen gaven
daaraan gehoor, waaruit blijkt, dat in
eene bestaande behoefte wordt voorzien.
Wij wenschen der jonge Vereeniging
alles goeds en twijfelen daaraan niet,
nu bovengenoemde Heeren, ervaren in
die zakenzich beschikbaar hebben
gesteld.
Bij de Donderdag gehouden aanbeste
ding voor het doen van eenige herstellingen
en vernieuwingen aan en het maken van
toonbanken en afscheidingen enz., in de
Vleeschhalzijn ingeleverd zes inschrijvings
biljetten als van J. P. A. Nelissen voor
2376H. London voor 2478 F. J.
Verzijlbergh voor ƒ2517, P. G. Groenings
voor 2533G. P. J. Beccari voor 2650
en B. J. van Liemt voor 3510. Het werk
is aan den eerstgenoemde gegund.
Aan de broodfabriek „de Volhar
ding" isvergunning verleend tot uitbreiding
van hare bakkerij in het perceel staande aan
de Nieuwe Groenmarkt get. No. 13, en
zulks door bijplaatsing van een oven.
Door het gemeentebestuur is aan
J. 0. Hangjas vergunning verleend om
in de perceelen aan de Houtmarkt get. No.
65 en 67 bewaarplaatsen van vodden, been
deren ijzer enz. op te richten alsmede
aan W. J. van Huizen tot oprichting van
eene slachterij en rookerij in het huis aan
de Brouwerstraat get. No. 3.
Aanstaanden Zondag 26 Maart, des
avonds te 7 uur, geeft de heer E. Appy
met medewerking van zijne familie eene
muziekavond voor de houders van toe-
gangbaarten tot de Maandagavond-bijeen
komsten in »Weten en Werken.»
De collecte voor het fonds tot aan
moediging en ondersteuning van den ge-1
wapenden dienst in de Nederlanden, Woens
dag gehouden, heeft opgebracht 323.49
na aftrek der onkosten.
In de Dinsdag avond gehouden ver
gadering van de katholieke kiesvereeniging
alhier- is tot candidaat gesteld voor lid
van den gemeenteraad (vacture A. L. Dy-
^serinck)de heer P. Dyserinck, koopman
te dezer stede.
Donderdag morgen te ongeveer 11
uur is een binnenbrand ontstaan ten huize
van den Heer S. MonsWagenweg No. 12,
waarschijnlijk veroorzaakt door het vuur
vatten van een houten sohot en het be
hangsel nabij de brandende kachel.
Door hulp van eenige buren en werk
lieden, was de brand, die door hevigen
wind groote beteekenis had kunnen ver
krijgen spoedig geblusoht, zoodat de
inmiddels toegeschoten hulp van den slan
genwagen der politie en van de vrijwil
ligere met hunne spuit No. 10 niet
noodig was.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
23 Maart. J. Aerna en A. Russ.— H. v.
Schaik en AJStas.
GETROUWD.
23 Maart. W. SnocksenN. Geugjes.
GEBOORTEN.
16 Maart. 3. M. v. d. Gevelgeb. Boersd.
17 Maart. AGEBooms geb. Bokliu z
J. G. Plompen geb. Elzerd.18 Maart.
M. M. J. van Veen geb. Scheelingsz.H.
M. Voorbrood geb. Brierd.M. A. Mulder
geb. Tweehuizen d.M. C. Corino geb.
Tork z.19 Maart. C. Schaaf geb. Schoon-
derbeekd. M. G. Broekmeijer geb. Vergers
z20 Maart. Sde Leeuw geb. Goudsmit d.
21 Maart. C M. Leeuwenkamp geb. v. Baaren
zMBlei gebBergers d.G. R. Luiting
geb. Gosewehr z.J. C. v. Loongeb.de
Wildt d22 Maart. SJSchiltman geb. v.
Honschoten zGHollander geb. Mande-
maker d.J. M Boerégeb. Sanbergd.
E. Andróageb. v. Dantzigz.C. E.Smoo-
lenaars geb. Tijssen M. P. Boerrigter geb.
Hagen z. J T. C. Gerbergeb. Reijnez.
M. Slikker geb. Dekkerd.—23 Maart. C.
C. Versteeg geb. Bouwman d.—W. v.Ha-
melsveld geb. v. Steenz.— S. 3. Hagegeb.
Vring z.— C. W. Hoppen geb. Dolle d.
II. F. Groeneveld geb. Oetjes d.C. E.
Erdtsieck gebvdSteeg d
OVERLEDEN.
17 Maart. G. A. Prinsll m. z. Zijlstr
GH. Dingena32jGasthuisvest.A. M.
Hendrik» eehtg. v. R. 3. Vergers71 j. KI.
Heiligland.A. M. Sabelis echtg. v. M.
Stevens 42 j. Damsteegje.W. B.Jansen
23 m. z. K. Hofstr.—18 Maart. G. Bakker
27 jLMargarethastrJJKlabou 5 m
d. K. Begijnestr.J. F. v. d. Bergen6m.
z. Oranjeb.Jaan.20 Maart. C. A. v. Huizen
3 jdVrouwest. A. M. v. Dril62j. G.
Voldersgr.21 Maart. Eenlevenl. kind van
het vrouwel. gesl. van L. Jonckbloedt L.
Heerenstr.22 Maart. J. F. Pelser 25d. z.
Begijnest. A. J. W. Kuchleinwed. H.Er-
kelens 80 j. Leidschev.J. E. Schrader74
j. L. Heerenstr.H. Kruijd 6 j. z. N.
Spaarnw.str.23 Maart G. Negrjjn 71 j.
Schotersingel.M. Slikker2j. d. Breest.
M. Kriege6. j. d. Kruisweg.
Voorwerpen, gedeponeerd aan het
Commissariaat van Politie,die dage
lijks, (uitgezonderd des Zondags)
van 's middags 12 tot 2 ure voor de
eigenaars terug te bekomen zijn.
Een riem van een paardentuig. Een
breikous met breipennen. Een duim
stok. Eene portemonnaiewaarin een
sleuteltje. Eene fantasiebroche. Een
zilveren ring, gemerkt A- P. Eene
portemonnaie, waarin ƒ0.87. Een
houten hoepel. Een zeemlederen hand
schoen. Een wit en een bont boeze
laar (aaneengebonden.) Eene porte
monnaie met 0.45. Een zakje
inhoudende; twee kwartjes, één 2y»
centstuktwee centen en zeven halve
centen. Twee paternosters. Eenige
sleutels.
Terug te bekomen bij J. 11. Smitr
Lange AnnaBtraat No, 23, een groote
zwartharige bondzwart met bruine vlek
ken. Bij J. de-Glopper, Schotersin
gel No. 30een brnin met geel-gladhari-
gen hond. Bij Bonfrer Nanwe Appe-
laarsteeg No. 32, een halve guldenstuk.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op
Dinsdag 29 Maart 1887, des namiddags van
12 uur door den Heer W, Ezerman.
PROGRAMMA.
1PastoraleBack
2. SonateBitter.
3. Marcbe fonèbreChopin.
4. Choi- aua Mendelssohn's PaulusMar kuil.
5. Finale.
