Nieuwsberichten.
Marktbericht.
kwam hij daartegen op en weigerde zijn
ondersteuning aan de maatregelen van
geweld.
Hij had gezworen de gereformeerde re
ligie te beschermen, dien eed zou hij ge
stand doen. Daardoor ontbrandde de strijd.
De scherpe resolutie was het antwoord
van Oldenbarneveldt. Deze schiep een
zelfstandig leger en schreef den soldaten
voor wat ze te doen hadden.
'tWas de vraag of de Unie of Holland
regeeren zou en Oldenbarneveldt's val was
daardoor noodzakelijk geworden. Er werd
een aanklacht tegen hem gericht en het
einde van het geding was het doodvon
nis van den 70-jarigen grijsaard, een man
van groote besogne en directie, zooals in
het proces-verbaal der Staten van dien
noodlottigen dag te lezen staat.
Weinig terechtstellingen zijn zoo weinig
gerechtvaardigd, vervolgde de spreker.
Hij had, zoo luidde de beschuldiging,
de staat der religie in gevaar gebracht,
zich te veel autoriteit aangematigd en de
krijgsmacht aan het gezag van de Staten-
Generaal onttrokken.
De vraag naar de gegrondheid dezer
beschuldiging is terug te brengen tot deze
andere: Waren de provinciën soeverein
of de Generale Staten? En dan kan het
antwoord niet twijfelachtig zijn, want
geen der provinciën had ooit van zijn
zelfstandigheid afstand gedaan.
De Unie van Utrecht was een militaire
overeenkomst, geen grondwet.
De scherpe resolutie was geen onrecht
maar een politieke fout.
Dat men Oldenbarneveldt daarvoor ver
wijderde was billijk, niet dat men 't hem
tot misdaad rekende.
Maar niet alleen was deze handelwijze
onrechtvaardig, zij was ook ten hoogste
ondankbaar. Oldenbarneveldt had de kracht
en het vermogen van Holland aangewend
om de andere provinciën te bevrijden, en
dus kwam het hun niet toe denzelfden man
te dooden, toen hij hen traohtte te be-
heerschen.
Maurits meende verplicht te zijn het
geloof te verdedigen en de unie te hand
haven en bleef daarom doof voor alle
pogingen zoowel van Willem Friso als
Louise de Coligny om de strengheid van
het vonnis te matigen. Oldenbarneveldt
noch zijne echtgenoote wilden door het
vragen van gratie den schijn op zich laden
van schuld te bekennen, en juist deze bede
werd door Manrits geeischt. Geen per
soonlijke haat, maar trouw aan zijn be
ginsel, verhinderde hem de voltrekking
van het vonnis te voorkomen.
Na den dood van Oldenbarneveldt had
Maurits het hoofd van den Staat kunnen
worden, doch hij was er te weinig eer
zuchtig voor en wilde van geen veran
dering hooren. Hij miste de kracht tot
Tegeeren en had er derhalve ook het recht
niet toe.
Tegenover Manrits verrijst daarom ook
de figuur van Oldenbarneveld in volle
glorie. Hij had niet geaarzeld het land
te bevrijden ook niet het te beheerschen.
Bij dat alles heeft de bevordering van de
eer van zijn land hem geleid in zijn leven
en sterven, en moet hij door ons worden
beschouwd als de tweede grondlegger der
Republiek. Voor hem verrijze dan ook
een standbeeld zijner waard, want aan
tijdgenoot en nakomeling heeft de groote
patriot deze hulde van het nageslacht
verdiend.
Even helder en klaar als de gedach-
tengang, even boeiend, machtig en wel
sprekend was de vorm, van dit geheele
betoog, en mocht de laatste wensch van
den spreker in vervulling gaan, dan zal
het den beeldenden kunstenaar, moeielijk
vallen, te wedijveren met den indruk,
dien het grootsche beeld van den staatsman
door Prof. Jorissen geschetst in het ge
moed zijner hoorders heeft achtergelaten.
KRONIEK.
In de laatste vergadering van den Raad
dezer gemeente herinnerde de Voorzitter
met een enkel woord aan de afkondiging
der wijzigingen van de Grondwet, welke
onlangs had plaats gevonden. Hij sprak
daarbij den wensch uit, dat de gemaakte
veranderingen in hunne gevolgen tot heil
van het vaderland mochten strekken.
Gedeputeerde Staten hadden bezwaar
gemaakt tegen een besluit van den Raad
waarbij aan den heer Hubregtse was toe
gekend een personeele toelage van 200.
De wet op het lager onderwijs eischte,
dat aan elke onderwyzers-iefre/fctóiy, niet
aan den persoon eene vaste jaarwedde werd
toegekend.
De Raad veranderde daarop thans de
nitdrukking personeele toelage in jaarlijk-
sche gratificatie, en meende daarmede aan
den wensch van Ged. Staten te hebben
voldaan, te meer daar deze aan een der
gelijke term reeds bij vroegere gelegenheid
hunne goedkeuring hadden geschonken.
Het gemeentebestuur van Eindhoven
dankte voor de hulp aldaar door onzen
gemeente-architect verleend.
Tot opzichter over de gasverlichting werd
de heer J. W. Hol terman gekozen.
De Raad wijdde aan dit onderwerp eerst
eene geheime zitting en daarna 2 stem
mingen. Eindelijk werd door het lot be
slist tusschen de heeren Holterman en
H. C. Prinsen Geerligs.
Tot regent van het Gasthuis werd de
heer Cnoop Koopmans, tot curator van
het Gymnasium de heer Jhr. F. W. van
Styrum en tot leden van de commissie
voor het lager onderwijs gekozen de heeren
J. H. Slangen, R. W. Zuidema en L.
de Vlaming.
Tot onderwijzeressen aan school E wer
den benoemd Mejuffrouwen G. M. Eggink,
en M. ten Hope, terwijl de heer C. Verheul
tot onderwijzer 2de klasse en de dames E.
C. W. Trik en M. H. C. Schokker tot onder
wijzeressen 2de klasse werden benoemd.
Aan R. Dudink, gewezen werkman bij
de gemeentereiniging werd voorloopig voor
één jaar eene toelage van ƒ2 per week
verstrekt.
Een crediet van 100 werd toegestaan
voor het aanschaffen van een mikroskoop
tot keuring van vleesch. De heer Sneltjes
deed hierbij uitkomen dat voor het beoogde
doeleinde mikroskopen van 50 ruim
schoots voldoende waren.
Op verzoek van Directeuren van Tey-
lers stichting werd een luchtpomp, die
vroeger door professor van Marum was
gebruikt en aan de gemeente ten geschenke
was gegeven, thans wederom teruggegeven,
ten einde daarmede de verzameling werk
tuigen van dien geleerde aan te vullen.
De Directeur der H. Burgerschool had
daartegen geen bezwaar en de Raad keurde
zonder hoofdelijke stemming het voorstel
dienaangaande goed.
De Voorzitter wees daarbij op de mede
werking welke de gemeente zoo vaak van
Directeuren had mogen ondervinden.
De heer de Kanter verzocht den brief
Van den heer Thöne mede in de notnlen
te willen opnemen.
De zaak van de overwegen werd we
derom opnieuw in handen der commissie
ad boo gesteld.
De technische oplossing der quaestie
werd vrij algemeen als afdoende beschouwd,
de commissie van financien evenwel, even
min als Burgemeester en Wethouders,
wenschten te treden in het voorstel tot
een bijdrage van ƒ390.000 van gemeente
wege en meenden dat een kostelooze af
stand of lage erfpacht der gemeente-eigen
dommen die in het plan waren opgenomen,
voldoende zoude zijn. De versohillende
rapporten zullen thans nader door de
commissie worden nagegaan.
De project-straat aan den Zylweg werd
nog niet aanvaard, omdat men het wen-
sohelijk oordeelde eerst nit te maken of
men voort zou gaan even als tot nu toe
een gulden per M3. te vragen, voor rio-
leeren, bestraten en verlichting.
Tot den verkoop van eenige boomen
in den Hout werd besloten.
De opheffing der stedelijke begrafe
nissen werd niet goedgekeurd en de stich
ting van een pomp op de Groenmarkt
kon zijn beslag nog niet krijgen, omdat
men eerst de onderhandelingen met de
duinwater-maatschappij wilde doen af-
loopen.
De boerderij het „Torentje" werd aan
den tegenwoordigen huurder, wederom
verhuurd, evenals eenige gemeentegrond
aan den Harmen Jansweg; een huis aan het
Kennemerplein en het gymnastieklokaal.
De geloofsbrieven van den Heer Gal-
landat Huet werden onderzocht en daarna
tot zijne toelating besloten.
Aan den Heer Scholten werd uitstel
verleend tot het nemen van eene beslis
sing over zijne aanvrage om grond in den
Hout. De overige stukken werden allen
aangehouden.
Onder deze bevond zich ook een voor
stel van B. en W. om het terrein van
de Buiten-Societeit, wederom aan „Trouw
moet Blijken" te verhuren, op voorwaarde
dat het terrein ook op gezette tijden voor
het pnbliek toegankelijk zou zijn, en de
Sociëteit ook met geldelijke bijdragen de
gemeentelijke kas zou stijven.
De Heer Pinedo had in een adres aan
den Raad ƒ3000 als minimum pachtsom
geboden voor het bedoelde terrein, en had
dit in een den 7den Dec. ingezonden
adres nader bevestigd.
Hij beklaagde zich daarin tevens over
de vertraagde behandeling van zijn eerste
adres.
De tijd veroorloofde niet deze en de
andere belangrijke stukken verder in over
weging te nemen.
Men vertelt, dat Freycinet heel wat
heeft gewerkt tot het verkrijgen van
stemmen voor zijne kandidatuur als pre
sident. Gunstig steekt hierbij af de hou
ding van Sadi Carnot, die wel verklaarde
onder zekere voorwaarden de kandidatuur
te willen aanvaarden, maar geen pogingen
te willen doen tot het verkrijgen van
stemmen.
Het is thans natuurlijk nog alles mooi
weer tusschen Carnot en de verschillen
de partijen, dooh zijne verkiezing heeft
hij te danken aan de samenwerking van
de partijen en ieder van deze zal dus
rechten op hem doen gelden. De wijsheid
van den nieuwen President zal al dadelijk,
met de vorming van een nieuw ministerie
op een zwaren proef gesteld worden. Er
schijnt neiging te bestaan tot het vor
men van een ministerie Ribot als presi
dent, terwijl sommigen zeer voor een Ka
binet van radikalen zijn. Men zou hieruit
kunnen opmaken, dat de verdeeldheden
onder de republikeinen weer schijnen aan
te vangen, men verneemt evenwel dat
Carnot de Goblet de vorming van een
Kabinet zou hebben opgedragen en dat
deze de opdracht zou hebben aanvaard.
De Siècle stelt voor een nationale
inschrijving te openen voor een stand
beeld van Sadi Carnot's grootvader, den
bekenden revolutionnair, dat in 1889
ter gelegenheid van het eeuwfeest der
revolutie onthuld zal worden.
Na eene reis van drie maanden
kwam Woensdag te Amsterdam binnen
het driemast brakschip Christine van
Ecuador met eene lading oacaoboonen tot
een waarde van een miljoen gulden. De
lading is in haar geheel bestemd voor
de fabriek van de firma van Houten en
Zonen te Weesp.
Te Meersen is eene brigade maré
chaussees, ter sterkte van 4 man, ge
detacheerd, in verband met de vele bran
den welke daar, en vooral te gehucht
Raar, in den laatsten tijd hebben plaats
gehad en aan kwaadwilligheid worden toe-
HAARLEM9 December 1887.
Aanstaande Zondag den llden De
cember zal er op het Museum van Kunst
nijverheid eene tentoonstelling van ge
kleurde platen betrekking hebbende op de
decoratieve schilderkunst gehouden worden
Woensdag avond halfacht ontstond
door zelfontbranding van een bak met
caoutchouc vermengd met benzine, een
begin van brand in de caoutchouc-fabriek
van de heeren Merens aan het Zuider
Buitenspaarne alhier. De slangenwagen,
hoewel spoedig ter plaatste aanwezig, be
hoefde geen dienst te doen aangezien het
vunr inmiddels door de werklieden met
behulp der waterleiding gebluscht was ge
worden. De schade is zeer gering.
Donderdag is door Burg. en Weth.
overgegaan tot de openbare aanbesteding
van het ophoogen en onder profil bren
gen met zand, het verwerken van zoden
en zwarten grond, het maken van een
ijzeren hek en houten afrasteringen, het
uitdiepen van het Spaansch vaartje enz.,
op een terrein ten noorden van het Spaansch
vaartje, tusschen den landweg door den
Schoter veenpolder en den Schoterweg.
Ingeleverd werden 17 biljetten waarvan
het hoogste was van C. Bos te Haarlem
mermeer voor ƒ39977 en het laagste van
W. H. Swets te Hardinxveld voor
f 30538. Uitspraak over acht dagen.
Bij de godsdienstoefeningen der
Nederduitsch Gereformeerde Kerk (dolee-
rende), zal Zondag 11 December in „Felix
Favore" des voormiddags ten 10 ure en
des namiddags ten 6 ure optreden de
Heer Sweers van Amsterdam.
Woensdag 14 Dec., des avonds ten 8
ure, zal optreden de Heer W. van
Leeuwen van Schiedam.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
2 Dec. A. vanNerumenR. v. Nerum.—
5 Dcc. F. C. Yersclewel de Witt Hamer en
M. C. van Bergen.6 Dec. Ij. v.d. Have
enE. J. H. Scvenhuijsen.7 Dec. C. Kooij
en A. Bakker. K. J. Braakenburg cu D. C.
Schornagel.F. Bouman en A. L. Homburg.
getrouwd.
7 Dec. W. G. Bonnen en M. de Haan.
geboorten.
30Nov. J. H. Zuurcndonkgeb. Heijdanu»
d.S. de Koe geb. Faberz. F. Lemgeb.
Nijstadd.J. C. v. Maris geb. Bersclia.
H. Rusbach geb. v. Tilburgz.1 Dec. G.
Tatnis geb. Brugemann zJBosch geb. v
Esd.G. v. Esso geb. Koren d.W. Wes-
seling geb. Kion d.C. F. Vermeer geb.
Sacre zAHertog geb .v.d Laan d
2 Dec. C E. vCranenbroek geb. Blij d.
A. C. Giebinggeb. Gieskend.S. D. Jans-
sens geb. Rijbroek z.3 Dec. J. Derrgeb.
Bouwmeester z. A. P. A. R. Krabbe geb.
Tavenraatz.— A. Baruchgeb. Arpsd (levenl).
4 Dec. D. C. Claus geb. Moolevlietz.G.
Lennings geb. Mulder z. M. v. Leeuwen
gebvSchooten zen dCde Wilde geb.
Halm z.M. E. Divendal geb. v. Hazen-
broek z5 DecAJRosenberg geb. van
Deventer zCMEken gebHanagraaf z.
B. M Hopkesgeb.Zachtez. end. M.
Martens gebNieborg zHK. Zweers geb.
v.d. Voort z.— 6 Dec. R. C. Luikelgeb.
Schot dHvdSchaar gebMouthaan z.
H. v. Absgeb.Monsmad. E Bakker
geb. Wernik d (levenl).7 Dec. D. Beek
man geb. Meertens d.S. J. Waning geb.
v. Honschoten d.II. Groeneveld geb. Win
ters z.H. Swaanswijk geb. Oostz.— M.
Smit geb. Bakker z. (levenl).A. Meijer
geb. Boersmad.M. C. Conijngeb. Jacobs
a. (levenl). 8 Dec. A. v.Slujjters geb. Brus-
see dJv.d. Berg gebvGastelen z.
overleden;
30 Nov. J. Gommans32j. Vrouwest.P.
van Dijck 3 jz. Barrev.steeg.1 Dec. W. de
Mon 8 jzde Clercqstr. AWalig 8 m
d. L. Veerstr. B. F. Groeneveld geb. Huls
hof 84 j Smedestr.2 Dec. K. E. Kohier
geb. Werner 83 j. Zuiderstr.3 Dec. H. M.
Roosen 7 j. z. Patientiestr.C. Kaakebeen
67 j. Spaarne G E. Elffers geb. v. d. Hulst
47 j. Gasthuissingel.4 Dec. N. Lutgens
59j. Wilhelminastr.A. Vennegeb. Vestcr
72 j. Hagestr.5 Dec. J. A. Schouten 61 j
Drappenitrsstr.J Vermeulen 9 m. z. Val-
kensteegGJ. Sarlet 35 j Lindschoterstr.
J. WTijmann 46 jSpaarnw.str.6 Dec.
C. v.d. Moolen 2 j.d. L.Annastr.F. A.
Lemin 65 j. Gr. Heiligland.
Voorworpen, gedeponeerd aan het
Commissariaat van Politie,die dage
lijks, (uitgezonderd des Zondags)
van 's middags 12 tot 2 ure voor de
eigenaars terug te bekomen zijn.
Een passer. Een hamer en een bei
tel. Een bont boezelaar. Een hon
den halsband. Een zwarte kinderhand
schoen. Een gonden medaillon, waarin
een mans- en vrouwenportret. Eene
portemonnaie met. eenig geld. Eene
meisjesschooltasch, waarin een zakdoek
en een schoolboek. Een geschiedkun
dig boekje. Eenige teekeningen van
parquetvloertegels. Een blauwe werk
kiel. Een muilkorf. Eenige sleutels.
Terug te bekomen by L. B. Lohman,
Anthoniestraat no. 65, een muntbillet,
door hem in zynen winkel gevonden.
By Leupen, Groote Houtstraat no. 189,
een nikkelen armband. By Mej. Lucas,
Spaarnwonderstraat no. 8, eene dames-
parapluie. By P. van Cittert en Zonen,
Oude Groenmarkt, hoek Warmoesstraat
no. 14, eene parapluie.By H. J. Reerink
en Zonen eene zwarte damesparapluie en
een wandelstok. By F. H. Rosier,
Rustenbnrgersloot no. 31, eenen groote
geelharige hond. By C. Junge, Kor
te Lakenstraat no. 2, een byna nieuw
witkatoenen gordyn.
30 November jl. ten ongeveer 3Va
ure vm. is door een persoon abusievelyk
nit den winkel van Bak, Goote Hont-
Btraat no. 72 medegenomen, eene zoo goed
als nieuwe parapluie, donkerblauwe stof
en lichtgelen stok, aan wiens uiteinde eene
krul.
Bedoelde persoon wordt beleefd, doch
dringend uitgenoodigd, deze zoo spoedig
mogelyk aan het bnrean van politie te
deponeeren.
7 December. Kaas. Aangev. en verk.
4.5 stapels, uitmakende 5295 kazen, we
gende 11051 kilogrammen.
Hoogste pry s per 50 K. Gr. 31.
ORGELBESPELING
in de Groote- ot St. Bavokerk alhier op
Dinsdag 13 Deo. 1887, des namiddags van
1—2 uur door den Heer W. Ezerman.
PROGRAMMA.
1. Preludium en Fuga (No. 3)Mendelssohn.
2. Adagio uit Bach's Viool Sonate
arrGottschalg
3. Sonate (in C.)Kühmstedt.
a. Moderato.
1)Adagio.
c. Finale.
4. 2e MeditationQuihnant
5Fantasie patetitcaEinck
