»- In de maand Januari van dit jaar beliep de opbrengst der rijksmiddelen ƒ6.627.172, zijnde ruim 5 ton meer dan in Januari vau het vorige jaar. In de naoht van 10 op 11 Febru ari jl. is onder de gemeente Schoten door middel van inklimming en braak uit eene boerenwoning ontvreemdruim 200 gul den aan geld, een gouden remontoir-hor loge met dito ketting waaraan twee me dailles, eene gonden broche, een dito doek speld, zes dito ringen, een dito sigaren pijpje, twee bloedkoralen armbanden met gouden sluiting en een zilveren lucifers doosje. De voormalige stations-chef te Rui- nerwold is aangesteld als ladingmeester by de staatsspoorwegen op eene jaarlijk- sche bezoldiging van ƒ600. Te Roermond hadden de vorige week, by gelegenheid der loting voorde militie, grove baldadigheden plaats gegre pen. Óp meerdere plaatsen werden door dronken lotelingen, vergezeld van fami lieleden en vrienden, de glasruiten stuk geslagen in een paar herbergen sloeg men alles kort en klein. De ijzeren roos ters der rioolen werden uit sommige stra ten opgebroken en dienden tot projectie len. Eerst toen de maréchaussees tusschen- beide kwamen en een paar der baldadigen in verzekerde bewaring brachten, kwam aan de schandalen een einde. Tot bestuursleden der te Spaarndam opgerichte liberale Kiesvereeniging zijn gekozen de heeren C. Prins, K. Max, S. K. Baas, B. Schouten en G. IJff. HAARLEM, 14 Februari 1888. De Afdeeling Haarlem van het N e d e r 1 a n d s c h Werk liedenverbond hield Zondag in We ten en Werken'eene openbare vergadering, waarin als spreker optrad de heer Th. Postma, Voorzitter der Afd. Leeuwarden van denzelfden Bond. De vergadering werd door den Voor zitter van de Afd. Haarlem geopend, waarna onmiddellyk de heer Postma aan het woord kwam. Tot onderwerp had Spreker ge kozen het verdedigen der stelling: De oplossing der Sociale kwestie is de taak van alle standenOp den voorgrond werd geplaatst, dat Spreker geen sterk gekleurde, geen politieke rede zou uitspreken, doch eene die ten doel had ware bezieling voor de kwestie der arbeidersbeweging en hare oplossing teweeg te brengen. Spreker bracht in herinnering dat de arbeidersbeweging door velen die er bui ten staan kunstmatig en overbodig genoemd wordt, het eerste wegens haar materalis- tisch karakter, het tweede omdat steeds een strooming van onderen af zal blijven bestaan, om in de bestaande toestanden wijziging te brengen. Deze bezwaren wer den door Spreker wederlegd. »Let,« zeide Spreker, »op de algemeenheid der bewe ging en tevens op de groote verscheiden heid doch hierby op de éénheid van het doel om tot een onafhankelijk stand punt te komen, terwijl men nog steeds zegt, dat by al hetgeen tegenwoordig voor den werkman gedaan wordt, voor ieder lotsverbetering, zelfs fortuin te vinden is, omdat waar een wil is ook een weg is. »Maar hoe dan,« vraagt Spreker, »het groote getal werkloozen te verklaren. Het streven naar stoffelijke welvaart is en behoort niet te zyn uitsluitend het doel der beweging. Spreker verdedigde nu de stelling, dat alle standen der maatschappij belang heb ben by de algemeene lotsverbetering der werklieden en kwam tot de conclusie, dat ook hier de waarheid geldt, waar een lid van het groote lichaam, de maatschap py lijdt, het geheele lichaam lijdt, doch stelde vast, dat het verbroken evenwicht dient hersteld te worden en vervolgens dat een gevoel van billijkheid moet aan sporen tot het herstellen ervan, aangezien ook de werklieden een schakel van den ke ten, de maatschappy, zyn. Vervolgens wijst Spreker op betgeen reeds voor den werkman geschiedt en noemt hierby het Nnt, het Pensioenfonds voor Werklieden, doch dat men in vele gevallen zich plaatst als voogd boven den werkman, inplaats van de Sociale kwestie te bestudeeren en te leven en denken met den werkman. Dooh, klaagt Spreker, dit is voor het oogenblik wat veel gevergd, want nog heerscht te veel een niet te miskennen standengeest. En omdat op de mede- en samenwerking al ler standen nog niet valt te rekenen, be- hooren de Werklieden langs billyke en eerlijke wegen hnn eigen zaak te bevor deren. Op welke wijze? Ten eerste door zich te vereenigen, want daarin zit de kracht. Spreker wyst er op dat het opvoedend element in eene Vereeniging ruimschoots voorhanden is, dat het de leden epwekt tot zelf denken, zelf handelen. Het gunstig oordeel van een Engelschman, geen voorstander van werklieden-vereenigingen, omtrent werk lieden die deel van vereenigingen uitma ken, werd door Spreker hier nog ten beste gegeven. Als tweede middel noemt Spreker het vormen van kapitaal, door het aanwenden van coöperatie, contractstelsel, woningbouw en sparen. Zoolang de werkman nog niet in het genot van stemrecht deelt, behoort hy ge bruik te maken van het recht van petitie, het recht, dat iederen Nederlander by Ait. 9 van de Grondwet is voorbehouden, om daardoor te verkrijgen afschaffing van militie, algemeene oefening in den wa penhandel, invoering der inkomsten-belas ting, toezicht op den arbeid in fabrieken, afschaffing van kinderarbeid, arbitrage in kwesties tusschen patroon en werkman, vaststelling van den arbeidsdag. Spreker noemde het petitioneeren niet altijd loo- nend, doch van het recht zelf behoorde ruim gebruik gemaakt te worden. Verder zoude het aangaan van onbe raden huwelijken behooren tegengegaan te worden. In het algemeen moet het be ginsel van de arbeidersbeweging bevorderd worden zonder te forceeren, zonder plot selinge omkeering te willen, steeds erop uit zijnde het beginsel te vestigen, doch zóó, dat er ruimte blij ve voor overtuiging, terwyl algemeene aansluiting der werk lieden tot bereiking van al het bovenge noemde wenschelyk geacht wordt. Verder wekte spreker de leden van het Verbond op tot studie en zelfdenken. Aan het einde van zijne rede bedankte Spreker de vergadering voor de aandacht hem verleend en sprak den wensch uit, dat mocht iemand van de gelegenheid tot dis cussie gebruik maken, deze dan vrij mocht zijn van noodelooze scherpte, waardoor de zaak der werklieden niet bevorderd wordt. Het meerendeel der vergaderden be tuigde zyne instemming met het gespro kene en de Voorzitter der Haarlemsche Afdeeling, de heer Luijten, bracht dezen in woorden als hy den Spreker dank zegde voor zyn even kalme als klemmende rede Hy zette vervolgens in korte woorden de reden uiteen van de werkstaking te Almelo en wekte de vergaderden op tot het brengen van een offer voor deze zaak. De collec te tot dit doel gehouden bracht 13.595 op. Van de gelegenheid tot discussie werd gebruik gemaakt door Fortuyn uit Am sterdam. Punt voor pnnt werd de rede van den heer Postma besproken of bestre den. Vooreerst werd opgemerkt dat de heer P., ondanks zyne verzekering van het tegenovergestelde zich toch op politiek ter rein had begeven dat Spreker, by al het geen door hem was aangehaald tot lotsver betering, niet had vermeld de hoofdoorzaak der wanverhoudingen, die volgens het ge voelen der sociaal-demoeraten gelegen is in de verhouding van den eigendom en in de regeling van grondbezit. Een pensioen fonds voor werklieden noemde Spreker een onding, aangezien de uitkeering van 1.50 per week op zestigjarigen leeftijd geen leniging mocht heeten. Bouw ver eenigingen tot kapitaalvorming bracht het kapitaal al weer in handen der bezitters en dat lichtende sterren der wetenschap zich zouden bemoeien met de arbeiders zaak, tot hiertoe had spreker daarvan niet veel gemerkt. Coöperatie leidde z. i. tot loonsverlaging en van sparen kon geheel geen sprake zyn. Het gebruiken van sterken drank noemt hij met den heer P. verkeerd, want de regeering trekt hieruit de miljoenen om het leger te betalen, terwyl hy het recht van petitie tamelijk onschadelijk noemt, aan gezien volgens spreker alle petitiën in de prullenmand gaan. (De wyze der bestrij ding van het punt: onberaden huwelyken vermeldt de verslaggever liever niet). Volgens sprekers meening konden dus de aangegeven middelen tot lotsverbete ring niet baten. Alle vertrouwen meende hy aan het Nederl. Werkliedenverbond te moeten ontzeggen omdat het Bond de dienaar is der liberale partij welke, blij- kens de verklaring van den heer Goeman Borgesius de sociale kwestie op haar programma heeft gebracht, doch slechts uit zncht tot zelfbehoud en de liberalen daarom met de werklieden coquetteeren. Toch heeft Spreker een woord van waardeering voor den heer Postma en voor de Afdee ling Haarlem, omdat zij niet, als andere afdeelingen, schroomt den sociaal-demo craten gelegenheid tot discussie te geven, Fortuyn werd vervolgens door den heer Postma beantwoord. De heer P. is gevoelig voor de humane wyze waarop door F. van zijn recht tot discussie is gebruik gemaakt, doch in herinnering brengende, dat iedere vogel zingt zooals hy gebekt is, neemt hij aan, dat beiden uit overtuiging ge sproken hebben. Dat er Afdeelingen van het N. W. V. zyn, die discussie bniten slui ten, schrijft de heer P. toe aan de om standigheid, dat, waar de sociaal-democraten tegenwerking ondervinden, zij wanorde stichten. De heer P. meent tegenover de afkeuring van F. omtrent de besproken pnnten, de ervaring van het tegendeel te mogen stellen, hoopt, dat diens te genwerpingen geen weerklank vinden, en wenscht dat de beide stroomingen in de arbeiderszaak langs geleidelijken weg tot elkaar zullen komen, om zóó te gera ken tot stoffelyke en moreele verbetering, waarna de vergadering door den voorzit ter wordt gesloten. De hoogst belangrijke vergadering on derscheidde zich door bezadigde beredenee ring der kwesties, welke men ongetwij feld dankte aan de kalme, humane rede van den heer Postma. De vergadering was niet zoo goed bezocht als wenschelyk was, doch het Bestuur sprak den wensch uit dat velen zich genegen mochten ge voelen tot aansluiting. De contributie be draagt 60 ets. per jaar en men heeft voor het lidmaatschap zich slechts aan te mel den bij een der bestnursleden. Naar wij vernemen, hebben eenige ingezetenen van Haarlem het plan ge vormd, tot oprichting eener Multatuli vereeniging. Zij, die hunne adhaesie hier aan willen schenken, worden uitgenoodigd daarvan schriftelijk mededeeling te doen aan den heer J. H. F. Gosler Gierstraat 23, die bereid is alle verdere inlichtingen te verschaffen. De contributie zal zeer gering zijn. De Vereeniging »Volksbelang« hield Vry dag avond eene vergadering waarin als spreker optrad de heer C. Prins Sr. Op den voorgrond stelde spreker, dat zyn doel niet was iemand te bestrijden of aan te bevelen, evenmin als hij voor zich de betrekking van vertegenwoordiger begeerlijk achtte. De heer Prins zette toen zyne denk beelden uiteen omtrent de wijze waarop na de grondswetsherziening de hervorming door de liberale partij moest ter hand ge nomen worden. Belasting hervorming-afschaffing der accynsen op zout, zeep en suiker, de ver vanging van de patent door eene bedrijfsbe- lasting en algemeene inkomstenbelasting behoorden hierbij in de eerste plaats in aanmerking te komen, terwijl verder wer den genoemduitbreiding van het kiesrecht en invoering van leerplicht; met het behoud van het onderwijs-artikel in de Grondwet stemde spreker in. Over een paar pnnten werden door twee leden inlichtingen gevraagd en door spreker gegeven. Ter vervulling van twee plaatsen in het bestuur werden verkozen de heeren Mr. A. J. van Thiel en Dr. J. van der Vliet. De heeren J. H. Krelage, H. F. Bult man, Mr. J. de Clereq van Weel en Mr. Th. de Haan Hugenholtz werden genoemd als candidaten voor de vacature in de Provinciale Staten. De bespreking en de stemming omtrent dit punt werden uit gesteld tot de volgende vergadering. Ten slotte werd mededeeling gedaan, dat de heer Farncombe Sanders Vrijdag 17 Februari in eene openbare vergadering zal optreden, dat Prof. Cort van der Linden voor de uitnoodiging had be dankt en dat de heer Heldt zijn antwoord eerst wenscht te gevennadat de heer Farncombe Sanders hier heelt gesproken en de Vereeniging omtrent zijne candi- datuur een besluit zal genomen hebben. De wedstrijd van den studenten- bond zal den 27en Mei a. s. te Haarlem plaats hebben. Zondag 12 dezer had op het terrein der Haarl. Football-Club in den Koekamp een wedstrijd plaats tusschen eerstgenoem de clnb en de Amsterdamsche Voetbal- Vereeniging B. A. P. Evenals den vo- rigen keer tegen 's-Gravenhage traden ook nu weder de Haarlemmers zegevierend uit het strijdperk. Voor Haarlem speelden de heeren W. Muiier, (captain), C. Pleyte, A. v. Walchren, W. Bok, A. Cnoop Koop- mans en R. von Hemert (forward), F. Ypey en A. Muller (half back), H. Westerveld, Arriens, J. van den Broeke (back) en Willekens (goalkeeper). Van beide zijden werd hard gewerkt, het gelukte den Am sterdammers echter geen enkele keer door de backs heen te dringen. Door hnn goed nbamenspeU was het Haarlemsche elftal dan ook voortdurend op 't terrein van de tegenpartij en werd de match gewonnen met 4 goals tegen O voor Amsterdam. Tot predikant bij de Nederd. Gerefor meerde Kerk (doleerende) alhier is beroe pen Dr. G. van Goor, predikant te Bun schoten. De collecte, heden door heeren Arm- verzorgers van verschillende gezindten en van het Burgerlijk Armbestnur ge- honden voor eene buitengewone uitdee- ling van levensmiddelen aan hunne be deelden, ter gelegenheid van 's Konings verjaardag, heeft opgebracht de som van 1851.975, benevens 1000 turven en 25 wittebrooden Uit de winkellade van den leerkoo- per F. aan de Zijlvest is Zaterdagavond de toonbanklade met ruim vijftig gulden ontvreemd. De ledige lade is des nachts op straat terug gevonden. Gisteren zyn door de politie alhier aan de Botermarkt vier kippen in beslag genomen die eenige dagen geleden te Haarlemmermeer waren gestolen, hierdoor is ook ontdekt de vermoedelijke dief ge naamd J. H. aldaar woonachtig. LI. Zaterdag avond zyn aan eene juffrouw die stond te kijken naar de ge- maskerden voor het Bal Masqué in de Sociëteit Vereeniging 5 Rijksdaalders ontstolen. Correspondentie. Het stuk over Spijsuitdeeling door den heer Bakker in ons blad van Vrydag, is gedeeltelijk ongecorrigeerd gebleven en zijn daardoor eenige zinstorende drukfou ten blijven staan, die de goedgunstige lezer stellig zelf verbeterd heeft. Voorwerpen, gedeponeerd aan het Commissariaat van Politie,die dage lijks, (uitgezonderd des Zondags) van 'b middags 12 tot 2 ure voor de eigenaars terug te bekomen zijn. Eene haarvlecht. Een zilveren oor knop. Eene lederen pantoffel. Een ledig olievat Een bril, gevat in een bruinlederen étui. Eene ledige porte- monnaie. Eene zwartzijden parapluis. Een zilveren paternoster. Een sleutel. Terng te bekomen bij A. Fortgens, Tulpenstraat 37, een kluwen sajetwol. Bij D. P. Verhoeven, Wester Boogaard straat 12, een wagenzeil. By J. Stoel, Meester Joostenlaan 16, eene gouden oor bel. By den heer Veen, Kruisstraat 4, een flacon van Nieuw Delftsch aar dewerk met goud gemonteerd en gevat in een lederen étui, alsmede een bril in étui. In een der tram-wagens achtergelaten Eene parasol. Marktbericht van 13 Februari. Witte tarwe. L. pr. 6.50, H. pr. ƒ6.75. Rogge. L. pr. ƒ4 50 H. pr. 4.85. Haver. L. pr. 2.75 H. pr. ƒ3.00. Garst. f 4.60. Buivenboonen. L. pr. 5.75 H. pr. 6.20. Paardenboonen.h. pr. ƒ5.10. H. pr. ƒ5,222. Bruine bootten 8.00. Aardappelen. Aangev. 180 verb. 60 HL. L. pr. f 2.00, H. pr. 3.00 p. Heet. Appelen. Aangev. 90verk. 60 HL. L. pr. 3.50, H. pr. 7.00 p. Heet. Peren. Aangev. 18, verk. 12 HL. Ij. pr. 3.50, H. pr. 4.00 p. Heet. Boter. Aangev. 116, verk. 116 KG. L. pr. 1.50 H. pr. 1.65 p. KG. Biggen. Aangev. 46, verk. 29 st., L. pr. f 6.00 H. pr. 19.00 p. st. 0R6ELBESPELING in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op Donderdag 16 Feb. 1888, des namiddags van 2-3 uur door den Heer W. Ezzbman. PROGRAMMA. 1 Fuga No. 4 op den naam BachSchumann. 2. Choral-Fantasie No. 2l«-r- 3 Festaonateolckmar. a. Andante, Allegro moderato, i. Andante con moto. e. Allegro moderato. 4. Rliap9odie No. 1Saint-Saèns 5Variation op een tliema van Spohr JE1. Kohier. 6. Finale.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1888 | | pagina 2