Nieuwsberichten.
Voordrachten in Teylers Stichting.
Ia vorige lezingen had Dr. van der Ven,
door een reeks proeven den nanwen sa
menhang aangetoond, die er tnsschen de
licht- en warmtestralen bestond. Toemaals
toonde hg aan hoe deze eigenlijk soorte
lijk niet onderscheiden waren.
In de lezing van Woensdagavond was
wederom de warmte het onderwerp zijner
beschouwingen.
Thans evenwel, had hij zich voorge
steld, zijn gehoor te overtuigen, hoe de
warmte op verschillende wijzen zich voort
plant, al naarmate den aard van den mid
denstof waardoor zij zich een weg moet
banen.
Allereerst maakte hij voor dit doel ge
bruik van den gevoeligen toestel, reeds in de
vorige lezingen ons vertoond, die de gering
ste warmteversohillen onmiddelijk op een
wijzerplaat aantoont, welke laatste door een
schitterend kalklicht, op een groot doek
werd geprojecteerd, waardoor dus alle toe
schouwers in staat waren de bewegingen
van den wijzer te volgen.
Twee cilinders van koper en van ijzer,
beurtelings belast met een sterk verhit
stukje van het laatste metaal, leerden ons
dat het eerste metaal bijna de helft sneller
de warmte overbrengt dan het tweede.
Onder een ster met vijf stralen van ver
schillend metaal, werd in het midden een
lampje aangebracht. Op de uiteinden der
stralen, bevonden zich stukjes phosphorus
en terwijl nu het licht bleef doorbranden
ontbranden de stukjes phosphorus gernimen
tijd na elkander, waardoor alweder het
zeer verschillend geleidingsvermogen van
rood en geel koper, ijzerlood en zink ten
duidelijkste bleek.
Dat kurk en hout veel slechter, marmer
echter veel beter warmtegeleider is dan
de metalen, kwam vervolgens ter sprake
ook liet de spreker ons zien hoe door een
thermometer te bewijzen was, dat wol in
dit opzicht achterstond bij katoen.
Reeds bij vorige proeven was aange
toond dat het licht door een kristallen
plaat die loodrecht op de as is gesneden,
anders wordt doorgelaten dan door een
plaat die in de lengte van de as der kris
tallen is afgesneden thans werd ook bewe
zen, dat de warmte zich minder snel voort
plant in de loodrechte dan in de overlang-
sche richting. Daar het hout deze zelfde
eigenschap bezit, wees spreker er op welk
een waarborg daarin gelegen was tegen
het doodvriezen der boomen, dewijl de
koude hierdoor niet zoo snel kan door
dringen tot het inwendige van het hout
dat overigens door den schors en de bast,
toch reeds op bijzondere wijze is beschut.
Toen kopergaas boven een gaspit werd
gehouden kon het gas dat er door stroomde,
boven het gaas worden aangestoken, de
vlam ging er echter niet door heen tot
aan de pit, ondat de warmte zich te snel
over het gaas kon voortplanten.
Op dit beginsel berustte dan ook de
Davy's lamp der mijnwerkers. Haar licht
is door een mantel van kopergaas omgeven,
waardoor de hitte van de vlam niet in
aanraking komt met het dikwerf ontplof
bare gas van de mijngangen.
Alle proeven die genomen werden, hier
uitvoerig te beschrijven zou ons te ver
leiden, slechtsdit zij nog opgemerkt, dat al
moest spreker wegens het vergevorderde
uur verscheidene achterwege laten, het
verschillende geleidingsvermogen der tus-
schenstoffen den hoorders allerduidelijkst
voor oogen werd gesteld.
Ten slotte werden zij nog met een on
langs uitgevonden soort van lioht bekend
gemaakt. Terwijl in de, bij den aan
vang van dit verslag vermelde lamp,
steenkolengas met zuurstofgas werd ge
brand, liet men om dit nieuwe gas te
bereiden de zuurstof gaan door zwavel
ether, en dit mengsel zich verbinden met
een stroom van zuivere zuurstof. Het kalk
licht 't welk hierdoor ontstond, brandde
met een verbazend heldere vlam, en werd
door spreker voornamelijk aangeprezen
voor alle laboratoria en dergelijke inrich
tingen waar men geen steenkolengas tot
zijne beschikking had.
Hij geloofde overigens niet, dat het
spoedig in de huiskamer zou schitteren,
aangezien de kosten daarvoor wel wat te
hoog zouden zijn.
Zoo werd ook dezen avond wederom
nieuw licht ontstoken in Teylers gehoor
zaal.
Concert van de familie Appy.
Eon viertal kinderen van den Heer
E. Appy uit Amsterdam gaf Woensdag
avond een concert in de muziekzaal der
Sociëteit „Vereeniging", toegankelijk
voor H.H. Leden met hunne Dames.
Met groote belangstelling hebben ze
ker alle aanwezigen de verrichtingen
van deze jeugdige executanten gevolgd
en zich verlustigd in hunne muzikale
ontwikkeling. Met genoegen ontwaarden
wij den grooten vooruitgang van deze
jongelieden en zagen opnieuw, wat ijve
rige en nauwgezette studie bij de be
oefening der muzikale kunstvermogen.
Er is talent bij elk van dit viertal en
wij meenen te mogen voorspellen, dat
Appy's kinderen, die, opgegroeid in eene
muzikale omgeving, met zorg worden
geleid, eenmaal, den geachten vader
tot eere, hunne plaats waardig zullen
worden in de muziekwereld. Het pro
gramma voor dezen avond bood zeer
veel afwisseling en gaf vooral aan Mej.
Ernestine als pianiste veel te doen. Be
halve hare solo-voordrachten „Ballade"
van Reinecke en „Valse caprice" van
Rubinstein speelde zij de moeielijke
piano-partij in een Trio van Rubinstein
en begeleidde bovendien alle andere
werken. Deze zwaro taak volbracht Mej.
Ernestine op zeer verdienstelijke wijze.
Zij toonde zich eene pianiste met meer
dan gewone bekwaamheden en deed door
haar spel haren leermeester, den Heer
Leander Schlegel veel eer aan. Rust
in hare bewegingen, eene goede hou
ding en schoone aanslag sieren haar spel,
terwijl eene groote technische ontwik
keling haar in staat stelt moeielijkheden,
zooals Rubinstein in zijne werken heeft
gebracht, te overwinnen.
Nu en dan zouden wij vragen naar
meer kleur, naar meer nuanceering,
naar meer licht en bruin in dit spel.
Wij vertrouwen, dat ook deze dingen
die niet aangebracht kunnen worden,
maar moeten opwellen uit het hart en
eene afspiegeling moeten zijn van een rijk
en innig gemoedsleven op rijperen leef
tijd niet zullen ontbreken. De rozeknop
der lente ontplooit zich in de warme
zonnestralen van den zomer tot eene
volle, heerlijk bloeiende bloem en ver
kwikt dan door geur en kleur.
Naast Ernestine noemen wij hare zus
ter Nelly. Zij zong eene Aria uit „Mig
non" van Thomas, „La Serenata" van
Braga en nog een drietal liederen. „Zur
Antwort" van Kes, Fruhlingszeit" van
Becker en „'t Looze Molenarinnetje
van Verhulst. Met allerliefste stem en
roerenden eenvoud werden deze nom-
mers met goede uitspraak, glaszuiver
gezongen. Vooral „La Serenata" voldeed
uitstekend en lokte welgemeende toejui
chingen uit. Ook haar leermeester, de
Heer A. Knoop, mag over het succes
zijner leerlinge te vreden zijn.
Henri, de violist speelde de „Legende"
van Wieniawski en het zevende viool
concert van de Beriot. Ook nam hij
natuurlijk deel aan Rubinsteins Trio.
Zijn spel gaf menig genotvol oogenblik.
Het Andante uit het vioolconcert werd
rustig gespeeld en was mooi van klank.
In het Trio bevorderde zijn spel het keu
rig ensemble. De „Legende" beviel ons
minder. Het tempo was daarin te lang
zaam en de zuiverheid liet te wenschen
over. De violoncellist Louis begeleidde
in „La Serenata" de stem zijner zuster
op muzikale wijze en bewees in de „Ga
votte" van Popper, dat hij zijn instru
ment reeds vrijgoed beheerscht. In het
Trio speelde ook hij met groote rust
en veel muzikale intentie.
Onze indrukken samenvattende verkla
ren wij het Concert van Woensdagavond
voor zeer goed geslaagd, en eindigen
met den wensch, dat ernstige studie de
ontluikende talenten van dit viertal
verder in goede richting moge ontwik
kelen.
B.
De Boulangistische, Bonapartistische
en royalistische bladen spreken van een
coup d'état, op 't getouw gezet door
Floquet tegen Boulanger en zijne vrien
den. Men gelooft dat Floquet de kamer
wijzen zal op het gevaar waarin zich de
republiek bevindt en aantoonen dat er eene
groote samenzwering bestaat tegen den
huidigen stand van zaken dan zal hij eene
stemming trachtten te verkrijgen waarbij
hij gemachtigd wordt nog gedurende de
zitting allen te laten gevangen nemen, die
de tegenwoordige regeering in den weg
zijn. Men verklaart de bewijzen voor deze
duistere plannen in handen te hebben.
Men weet zelfs te zeggen naar welke ge
vangenissen Boulanger en zijne vrienden
zullen gevoerd worden. Natuurlijk houdt
men deze berichten voor verzinsels, maar
toch teekenen zij niet onaardig den toe
stand.
Wilson, die sedert een jaar niet in de
Kamer was verschenen is Dinsdag weer
eens binnen komen waaien. Hij nam zijne
vroegere plaats in, doch zoodra hij ging
zitten verlieten de om hem zittenden hunne
zetels om elders eene plaats te zoeken.
Men zegt dat hij gekomen was met het
oog op eene mogelijke aanvraag van Veil-
Picard om hem te vervolgen.
De ontvangsten aan de Groote Opera
te Parijs bedroegen in 1887 bijna drie
millioen francs. Hierbij moet echter opge
merkt worden, dat zij aan hare zangers
en zangeressen traktementen betaalde tot
een gezamenlijk bedrag van 810.000francs.
De best betaalde zanger, Lasalle, geniet
11.000 francs per maand.
De leerlingen aan het gymnasium
te Berlijn krijgen bij vriezend weer les
in het schaatsenrijden in plaats van gym
nastiekles. Deze omwisseling valt zeer in
den smaak der jongelieden.
Het Engelsche schip Great Eastern
is voor afbraak verkocht en bracht de
som op van ƒ516.000. Het monsterschip
zal nu gesloopt worden. Men is van mee
ning, dat hiermede een vol jaar zal ge
moeid zijn en aan arbeidsloon ongeveer
f 7 per 1000 Kg. zal kosten.
In de zitting der Belgische Kamer
is Dinsdag het eerste artikel der wet van
1873, betrekking hebbende op het gebruik
der Vlaamsche taal, als volgt gewijzigd
de provincieën Oost- en Wsst- Vlaande
ren, Antwerpen en Limburg en in het ar
rondissement Leuven wordt in strafzaken
het proces, met inbegrip van het requisi
toir en de verdediging, in het Vlaamsch
gevoerd en het vonnis in het Vlaamsch
uitgesproken, behoudens enkele uitzonde
ringen."
Prinses Mand, een der dochters van
den prins van Wales, besteedt een groot
gedeelte van haar speldegeld voor armen-
giften, maar er zijn zooveel dringende
verzoeken om ondersteuning dat haar fonds-
je spoedig is uitgeput. Zij heeft nu een
middel te baat genomen om haar kas te
vullen. Zij verzamelt nl. alle vederen der
pauwen op Sandringham en maakt daar
van waaiers, welke zij op weldadigheids
bazaars te koop aanbiedt. Het feit dat deze
waaiers door een prinses zijn gemaakt en
bovendien zeer smaakvol zijn, doet hen
veel aftrek vinden.
Mevw. Boulanger heeft een eisch
tot echtscheiding ingediend.
Naar men zegt is een schatrijke we
duwe, die sedert lang den vurigen wensch
koestert een werkzaam aandeel in de lei
ding der Fransche politiek te nemen, be
reid den generaal de vrije beschikking
over hare millioenen te geven, indien hij
haar zijn hand aanbiedt.
Een gruwelijke moord heeft Zater
dag de bevolking van Hamburg in beroe
ring gebracht. Dien middag bemerkte een
dienstman, dat uit een zware houten kist,
die hem naar de strandkade ter bezorging
was toevertronwd, bloed lekte. Hij waar
schuwde de politie en deze vond in de kist
het lijk van een man met vreeselijk ver
minkt hoofd. Big kens de bij hem gevon
den papieren was het eeu expediteur, H.
L. Hiilseberg genaamd, die in de Haven
straat te Hamburg woonde. Het lgk was
van geld en sieraden beroofd.
De vermoedelijke dader is een jong
mensch van 32 jaar, Carl Dauth geheeten
en stewart op een schip. Te 10 uur
's avonds kwam hij aan het station met
iemand bij zich, die een biljet 3e klasse
naar Antwerpen voor hem nam.
Woensdag avond, omstreeks 9 ure,
heeft op de De Ruyterkade te Amsterdam
wederom eene brutale aanranding plaats
gehad. Een man die zich met zijn zoon
tje langs de kade naar zijne woning be
gaf, werd door een forschen kerel toege
sproken en om een aalmoes gevraagd. De
niets kwaads vermoedende man haalt zijne
beurs uit den zak, en terwijl hg daarnit
eenig geld wilde nemen, ontving hij van
den onbekenden kerel een slag in het aan
gezicht, zoodat hij bedwelmd neerviel,
terwijl uit neus en mond bloed stroomde.
Op het angstgeschreeuw van het kind i
kwam spoedig hulp opdagen, en werd de
geslagene, nog steeds bewusteloos, in een
huis in de nabijheid opgenomen en kort
daarna per raderbaar naar het gasthuis
vervoerd. De aanrander vluchtte met de
gestolen, vrij goed gevulde beurs. Yan
hem is nog geen spoor ontdekt.
Te Maastricht vervoegden zich Maan
dag twee net gekleede personen, voorge
vende kunstschilders te zijn, bij een der
ingezetenen om kamers te huren. Toen
men het over den huurprijs eens was,
gingen de heeren op hunne kamer om een
volgbriefje voor hunne koffers te schrij-
ven. Yan die gelegenheid maakten zij te
vens gebruik om uit eene openstaande
kamer een gouden horloge en dito ketting
te ontvreemden. De diefstal werd eerst
ontdekt toen de beide oplichters zich reeds
lang hadden verwijderd, onder voorwend
sel van naar een expediteur te gaan.
In die zelfde stad werd Woensdag mor
gen aan alle venters van buiten de stad,
onder voorgeven dat er gebrek aan ruimte
was, eene standplaats op de markt voor
kramerijen geweigerd.
De faecaliën en het afvalwater der
gemeente Gorinchem worden afgevoerd
langs de gemeenten Schelluinen en Peur-
sum, door den Schelluinschen vliet. De
de bewoners van genoemde dorpen hebben
geen ander drinkwater, dan dat wat de
vliet oplevert. Welke invloed dit evenwel
op den gezondheidstoestand uitoefent, leeren
de sterftecijfers. Te Schelluinen overleden t
in 1887 een van de 19 en te Peursum
een op de 14 zielen. Als men nu nagaat
dat het sterftecijfer in Nederland een op
50 was in 1887, dan pleit dit wel voor
de waarheid der stelling: dat het drinken
van verontreinigd water schadelijk voor
de gezondheid is.
Bij Koninklijk beBlnit is bepaald
dat tot frankeering van brieven en andere
stukken postzegels zullen ingevoerd wor
den van 7Va, 221/2 en 100 cents en dat j
deze zegels te rekenen van 15 December
voor het publiek zullen verkrijgbaar zijn.
Voorwerpen, gedeponeerd aan het
Commissariaat van Politie,die dage
lijks (uitgezonderd des Zondags)
van 's middags 12 tot 2 ure voor de
eigenaars terug te bekomen zijn.
Een ledige aardappelenzak. Een
witte zakdoek, waarin haakwerk voor een
Sprei. Eene dameshaarspeld. Eene bruin
sajetten kous. Een boezeroen. Drie
steenkolenzakken. Twee portemonaies
met eenig geld. Een paar zeemlederen
handschoenen.Twee diverse witwollen
kindersokjes. Een aliminium potlood
houder met een middenstuk van perl
d'amour. Een zwarte tricot dames
handschoen. Een tweewielige handwa
gen. Twee mansboorden. Een inkt
lap in den vorm van een leeuwenkop.
Eene oliebroek. Een griffelkoker.
Eene bruinzijden voile. Eene gutta
percha regenjas. Een dames balsohoen,
Een sleutel.
Terug te bekomen bij G. van der Spek,
Korte Vlamingstraat no. 3, een pak ge
merkte graanzakken. Bg den heer de
Vries, Nieuwe Gracht no. 44, een paar
zwarte kousen eene knot sajet en brei
pennen.
In een der tramwagens achtergelaten
Een taschje met eenige tramkaartjes
en eene parapluie.
Nog steeds onafgehaald, vier ladders.
VEEMARKT, 28 November.
Aangev. Prijs.
31 Koeien f 220.— h /T,15.
1 Stier d 100.
2 Vaarzen 110.a slOO.
2 Graskalvereu 25.
21 N. Kalveren 12.7.
126 Schapen 23.13.—
8 Paarden 250.35.
Marktbericht van 28 November.
Aang. en verk. 53 stapels, uitmakende
6937 kazen, wegende 14278 K. G.
Hoogste prijs per 50 K. G f 26.50.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk alhier op
Dinsdag 4 Dec. 1888, des namiddags van
1—2 uur door den Heer W. Ezerman.
PROGRAMMA.
1. Toonstuk No. 3Niels W. Gade.
2. Choral-AndanteBaitiaans.
3. Sonate No. 1.....Lemmens.
a. Allegro moderato,
h. Adagio.
c. Marche pontificale.
d. Fuga.
4CommunionGigout
5. Finale.
Gedrukt bij De Erven Loosjes
te Haarlem.
