Ingezonden.
Mijnheer de Redacteur
H^Het ligt niet in mijne bedoeling, na de
ingezonden stukken van X en O. J, veel j
over het herhalingsonderwijs te zeggen.
Die heeren toch hebben reeds zonneklaar
aangetoond, hoe door de tegenwoordige
regeling van het herhalingsonderwijs de
rechtvaardigheid en billijkheid met voeten
getreden wordtwanneer n. 1. de eene
onderwijzer de lasten dier nieuwe regeling
moet dragen en de andere vrij loopt, ter
wijl toch in de aanstelling van den een
evenmin sprake was van eene verplich
ting tot het geven van herhalingsonderwijs
als bij den ander. Doch wat ik zeggen
wilde is ditde heeren X en O. J heb
ben wellicht te vroeg over onrechtvaar
digheid en onbillijkheid gesproken. Im
mers, de heer X zelf deelde ons mede, dat
in de aanstelling van de hoofden der scho
len wel degelijk gewezen is op de ver
plichting voor hen (de hoofden n. 1.) tot
het geven van herhalingsonderwijs. Welnu,
X en O- J, dacht gij, dat die heeren
hoofden, even als op de dagschool, bij het
herhalingsonderwijs zullen aangesteld wor
den om directeurtje te spelen Dacht gij
dat de Raad, die zoo zuinig te werk is
gegaan bij het vaststellen der belooning
voor het te geven herh. ond. vijftig cents
per leerling zou geven aan den onderwij
zer, die het werk doet en een gulden per
leerling aan het hoofd, die nu en dan
eens komt toezien Dacht gij dat,
X en O. J Dan hebt gij het geheel en
al misDe Raad in onze gemeente is
veel te veel overtuigd, dat het voor de
heeren hoofden zeer goed is, zich nu eens
eenige avonden in de week te kunnen
bekwamen in het geven van practisch
onderwijs. Daarbij, de rechtvaardigheid
en billijkheid is er dan mee gebaat. Im
mers, de hoofden wisten bij hunne aan
stelling, wat hun te wachten stond, de
onderwijzers niet.
Dus, heeren X en O. J, maakt U over
de onderwijzers niet zoo ongerust, zoolang
het aantal der ingeschreven leerlingen
voor het herhalingsonderwijs 30 of 40
niet te boven gaat. Waar aan dorpsscho
len met een 40 tot 60 leerlingen één hoofd
zonder hulp het werk verricht, zou daar
een hoofd in Haarlem, met tweemaal
hooger salaris, terugdeinzen voor een klein
getal leerlingen, dat reeds tamelijk ont
wikkeld is? Dit zou immers spotternij
zijn Wacht dus eerst uwe beurt af, X
en O. J., en spreekt dan.
dankzeggende voor de verleende
plaatsruimte, H. de R., noem ik mij
Uw dienstw.
Q.
Voordrachten in Teylers Stichting.
Ce qui chatonille l'esprit o'est l'esprit
des au tres.Nu is er voor een Hollan
der in het bizonder niets heilzamer en
verkwikkender dan eens te worden in
aanraking gebracht met den Franschen
geest. De werking hiervan op ons innerlijk
bestaan is ongeveer gelijk aan die van een
electriseermachine op onze ledematen. De
denkwijze van beide natiën Btaan tot
elkander als het phlegmatische tot het
sanguinische temperament. Terwijl in
Nederland vóór alles wordt aanbevolen
om tooh volstrekt niet „aardig" te zijn,
zooals de Génestet dit uitdrukt,is in Frank
rijk een geestigheid voldoende en in staat
om de grootste moeielijkheden uit den
weg te ruimen, de grootste verschillen te
effenen. Als men gelaohen heeft kan meu
niet meer boos zijn" meent de Franschman.
De Hollander echter lacht zoo gemakke
lijk niet.
Toch gelooven wij, dat allen die Woens
dag jl. de voordracht van Prof. van Hamel
bijgewoond hebben, hem dankbaar zijn
geweest voor de oogenblikken waarin hij
ons verplaatste en inleidde in de Parijsche
samenleving.
In de eerste plaats liep het gesprek over
Alfred de Musset.
Hij werd ons voorgesteld hoofdzakelijk
in zijne beteekenis voor het Fransche too-
neel. Als lyrisch dichter, zeide spreker,
was de Musset eenigszins uit de mode.
De voorstanders der tegenwoordig heer-
schende richting verwijten hem onacht
zaamheid bij het gebruiken der rijmwoor
den in hunne oogen eene doodzondeen
in de tweede plaats zijne thans verouderde
wereldbeschouwing. l'Espoir en Dien heeft
bij hen voor het meest volmaakte pessi
misme plaats gemaakt.
Als tooneeldichter daarentegen is zijn
roem onaangetast en wordt hij tegenwoor
dig evenals een Racine, Molière en Victor
Hugo aan de Comédie Frangaise gevierd.
Bij de uitgifte zijner Comedies et Prover-
bes werden zij ook door hemzelven,
ongeschikt geoordeeld voor de opvoering.
Nadat men evenwel hunne groote let
terkundige waarde had leeren kennen en
waardeeren, werden ze door anderen 't
eerst in Rusland voor het tooneel geschikt
gemaakt, en sinds dien tijd met den groot
sten bijval telken jare opgevoerd. Vooral
vier van die stukken vielen bijzonder in den
smaak, en hiervan was On ne badine pas
aveo l'amour, door Prof. van Hamel be
werkt voor het Hollandsche tooneel. Hij
roemde den eenvoud en te gelijk het
zorgvuldig en keurig afgewerkte der dra
ma's van de Musset, en wist ons door
zijne vertaling, op meesterlijke wijze
voorgedragen, een uitstekend denkbeeld
daarvan te geven, 't Ware te wenschen
dat dit stukje ook eens alhier werd op
gevoerd. Een moeder kan er met haar
dochter heengaan, en het tintelt van geest.
Nadat de spreker ons alzoo bij een der
fijnste bloemen van de Fransche tooneel-
letterkunde had doen verwijlen, waarbij
de tijd als 't ware was omgevlogen, noo-
digde hij zijn gehoor aan het slot van
den avond hem te vergezellen bij een be
zoek in de salons van Mevrouw de Gra
vin Diane. Op de groote feestavonden
vereenigen zich aldaar de eerste vernuften
van de letterkundige wereld, en worden
door enkele der gasten, beroemde gedich
ten van Prud'homme, Coppée en anderen,
door sommigen eigen verzeo, vooral van
de decadence meer of min gelukkig voor
gedragen. Na afloop blijft dan vaak een
kleine kring vertrouwde vrienden en vrien
dinnen achter, om zich met het een of
ander jeu d'esprit bezig te houden. Zoo
was men een tijd lang gewoon vragen op
te schrijven, die op te vouwen, door el
kander te werpen, en aan ieder zulk een
vraag ter beantwoording uit te deelen.
Ook de antwoorden worden daarop ver
zameld en uitgemaakt welk antwoord het
beste was.
Zoodoende was langzamerhand een ver
zameling vragen en antwoorden onstaan,
die de Gravin het de moeite waard achtte
ook aan het groote publiek mee te deelen
en op deze wijze ontstond het Eivre d'or
de la Comtesse Diane, waaruit ettelijke
proeven door spreker werden voorgelezen,
die bijna zonder uitzondering boeiden door
hunne treffende juistheid of schalksche
dubbelzinnigheid.
Voor een avond in zulk gezelschap
doorgebracht, moeten dunkt ons èn gast-
heeren èn gasten, den spreker hartelijk
dankbaar zijn.
De Fransche beschaving openbaart zich
ongetwijfeld van hare voordeeligste zijde
in de tooneelletterkunde, en den gezel-
schapstoon, twee planten, die op onze
breedte, niet zoo heel licht, in bloei komen.
Het is daarom ontegenzeggelijk van het
hoogste gewicht daarmede zoo nu en dan
eens nader kennis te maken.
Ce qui chatonille l'esprit c'est l'esprit
des autres zeide de spreker, toen hij van
ons afscheid nam en daarmede gingen we
naar hnis.
KRONIEK.
De Raadszitting van Woensdag jl. ving
aan met de belangrijke mededeeling dat de
heeren F. Kist en A. Teding van Berkhout
hun ontslag namen als Raadsleden. De
Burgemeester leest beide brieven voor en
zegt, met smart dit besluit te hebben ver
nomen. Als zulke degelijke mannen ons
gaan verlaten dan moet de Raad zulks diep
betreuren. Hij voelt zich gedrongen hun
in 't openbaar dank te betuigen voor het
geen ze in 't belang der gemeente hebben
gedaan. Met algemeenen bij val werden
deze woorden van den Voorzitter begroet,
die daarop voorstelde de brieven voor ken
nisgeving aan te nemen en de toezegging
deed onmiddellijk te zullen zorgen voor
de bepaling van den dag der nieuwe ver
kiezingen.
Aan de schoolcommissie werd op haar
verzoek toegestaan een nieuwen bode te
benoemen.
De Minister van Binnenl. Zaken had
een brief geschreven waarin hij de han
delwijze van Curatoren om slechts één
persoon op de aanbevelingslijst te plaatsen
bleef afkeuren als in strijd met de wet,
ten minste zoolang er meerdere sollici
tanten waren. In het gegeven geval wilde
hij echter berusten, en derhalve aan de
onlangs geschiedde benoeming zijne goed
keuring niet onthouden.
De heeren Peerenboom en Avis hadden
een rekest ingediend strekkende tot het
uitgeven van een stenographisch verslag
voor de som van f 1200. Dit rekest zal
met de voordracht van B. en W. betref
fende de voortzetting van het zakelijk
verslag later aan de orde worden gesteld.
De heer van West deed aanvraag om
grond in de Baljuwslaan te huren. Het
is ons niet duidelijk geworden wat eigent-
lijk hieromtrent is beslist. Men hoopte dat
hij het wel zou kunnen vinden met den
heer Reeser aan wien voorloopig voor een
jaar, die grond werd verhuurd.
Aan den heer Soellaart werd geweigerd
een blok huizen te bouwen achter de hui
zen in de Voortingstraat op grond van
art. 170 en 178 van de nieuwe Politie
verordening. Zijn beroep van B. en W.
op den Raad mocht niet baten omdat men
aan de daarin voorgesohreven afstanden
streng de hand wil houden, ten einde
overal te groote opeenhooping van huizen
te voorkomen.
De Burgeravondschool, werd in het be
gin van dit jaar hervormd. Nadat een
voorstel der Commissie van toezicht om
het teekenonderwijs van die school te ver
binden aan dat van Kunstnijverheid door
den Raad was verworpen, besloot men dat
onderwijs aan de Avondsohool zelve beter
in te richten. In overleg met den In
specteur, werd nu een leeraar in het tee
kenen en twee adsistenten, de heeren van
der Spek en Jacobs voor het bouwkundig
en machineteekenen door B. en W. aan
gesteld. De regeling van hunne tracte-
menten moest echter nog nader door den
Raad worden goedgekeurd. Inmiddels
achtte de Commissie het noodig, dat de ad
sistenten onder toezicht van den leeraar les
zouden geven ten einde ook daarbij het
artistieke tot zijn recht zou komen. De heer
Huet meende dat dien leeraar voor dit toe
zicht een extra toelage van f 200 toekwam.
Zijn amendement werd echter niet onder
steund. Naar aanleiding van deze regeling
waren er tusschen den Directeur der school,
de commissie van toezicht en B. en W.
eenige brieven geschreven, die hier en daar
nog al vrij soherp klonken. De heer Ma-
caré nam het voor de Commissie op en
constateerde openlijk dat deze in alle op
zichten haar plicht had gedaan, waarbij
de Burgemeester verklaarde dat het geens
zins in zijne bedoeling gelegen had der
Commissie iets onaangenaams te zeggen.
Het voorstel van B. en W. werd aau-
genomen in zijn geheel. De leeraar in het
teekenen werd op de gewone voorwaarden
benoemd, en de verdere regeling der zaak
overgelaten aan den Directeur. De heer
H. J. de Vries werd tot leeraar benoemd
in plaats van den heer van Dijck die zijn
ontslag had genomen.
Bij de benoeming van eene vroedvrouw
werden de deuren gesloten, welke geheime
zitting een geruimen tijd duurde. Gelukkig,
dat door de goede zorgen van het Gemeen
tebestuur vooreen behoorlijke verwarming
van de wachtkamer der pers gezorgd was.
Na heropening werden benoemd
tot commissarissen van het gemeentelijk
muziekcorps (waarom niet „kapel") de
heeren Mr. N. G. Cnoop Koopmans, Mr.
A. C. Waller, Mr. W. Jager Geriings,
F. Lieftinck, C. J. M. de Wilde, F. R.
J. Dubois en F. M. Baron van Lijnden;
tot vroedvrouw mej. F. Groet;
tot regent van het Groote Gasthuis de
heer A. van Stralen
tot lid der gascommissie de heer Sneltjes.
Aan twee eervol ontslagen politieagen
ten werd eene gratificatie toegekend. Twee
anderen die hierom gevraagd hadden werd
dit geweigerd. De reden hiervan was, dat
men meende dat een pensioen van f 250
voldoende was. Daar eerstgenoemden nu
volgens de verordening nog niet zooveel
verkregen, werd hun eene gratificatie toe
gekend om tot dat cijfer te geraken.
Tegen het bouwplan van den heer Beau
fort had de heer Krol nog al eenige be
zwaren, maar wegens het vergevorderde
uur werd noch over dit noch over de vol
gende voorstellen eene beslissing genomen.
Aan het einde der vergadering vroeg
de heer de Kanter om spoed te maken
met de plannen omtrent de Duinwater
leiding, hetgeen hem door den Voorzitter
werd toegezegd. De heer van der Steur
beklaagde zich over het uitdraaien van
lantaarns in de Wilhelminastraat, de heer
Derx over het inwerpen van ruiten in de
Nieuwe Kerk. De Burgemeester beloofde
dergelijke straatschenderijen met kracht
te keer te gaan.
N ieuwsberichten.
Vrijdag was de Kamer aan het Middel
baar Onderwijs toe. De heer Vermeulen
verzocht overlegging van de katalogi van
de bibliotheeken der Rijks-H. B. Scholen.
Naar zijn beweren waren in die bibliothe
ken boeken, waarin de zedelijke en gods
dienstige begrippen der leerlingen niet
geëerbiedigd werden. Er waren b. v. zelfs
romans in van Dumas en Ohnet, en van
Duitsche schrijvers! De heer Boreel van
Hogelanden wees op het belang van
Staatszorg voor de boschkuituur; er is
geen overvloed van onderwijzers voor dat
vak. De heer Heldt vroeg regeling van
het ambachts- en teekenonderwijs, en kos-
telooze plaatsing voor on- en minvermo
gende op de middelbare scholen. De heer
Zaayer protesteerde krachtig tegen de
verdenking, dat aan de leerlingen der
H. B. Scholen lektuur zou worden ver
strekt, die kwetsend mocht heden op het
punt van godsdienst en zedelijkheid. De
Min. van Binnl. Zaken achtte niet alle
lektuur geschikt voor jongelieden, en hij
zou de aandacht der direkteuren vestigen
op deze zaak. Naarmate het onderwijs in
de boschkuituur vruchten draagt, zal de
Reg. gaarne steun verleenen. Een wette
lijke regeling van het ambachts-en teeken
onderwijs achtte de Min. nog ontijdig
het verstrekken van kosteloos middelbaar
onderwijs voor on- en minvermogenden zal
hij in overweging nemen. Eene wettelijke
regeling van het zeevaartkundig onderwijs,
waarop de heer Lieftinck had aagedrongen,
is van den Min. niet te wachten, wel in
voering van verplicht examen voor stuur
lieden en gezagvoerders 't welk de heer
Land als meer praktiesch aanprees. Artt.
106 114 werden goedgekeurd. Bij art.
115 subsidie voor landbouwinrichtingen)
vroeg de heer Visser van Hazerswoude
inlichting over de wijze, waarop de voor
het landbouw-onderwijs bestemde gelden
werden besteed, terwijl hij ziju leedwezen
betuigde, dat de Min. geen subsidie voor
de Zuivelschool wilde geven. Nadat de
Min. geantwoord en de heer Visser gere
pliceerd had, werd ook dit art. goedge
keurd. Toen werden de beraadslagingen
over het Lager Onderwijs in 'l algemeen
geopendDe heer de Meyier oordeelde
niet gunstig over de voorgestelde bezuini
ging hij vond ze nadeelig, ongewensoht,
zonder voorafgaande wetswijziging, en
zonder nut voor de financieën bij de hooge
oorlogsuitgaven. De heer Farncombe San
ders drong aan op gelijktijdige herziening
der verschillende schoolwetten, vrij van
politiek, alleen uit een paedagogisch oog
punt. Inkrimping der kweekscholen keurde
hij af. Ook drong hij aan op het behoud
van subsidieën aan de scholen voor on -
derwijzeressen te Haarlem en te Arnhem.
De heer Goeman Borgesius kritizeerde de
niet-naleving van de schoolwet, door de
gemeentebesturen niet te noodzaken het
door de wet voorgeschreven aantal onder
wijzers aan te stellen. Volgens den heer
van Baar kon er van paeifikatie in zake
onderwijs geen sprake zijn zonder kosten
verlaging. De heet de Beaufort achtte be
zuiniging op het onderwijs onmogelijk.
Had men indertijd de behoeftige gemeenten
meer gesteund, de aandrang om alle kos
ten voor rekening van het Rijk te nemen,
waren niet zoo groot geworden. De heer
Verniers van der Loeff achtte het middel
van art. 49 om de arme gemeenten te
helpen zeer gevaarlijk. De wet van 1857
had in art. 36 een veiligheidsklep door
het advies der Prov. Staten. De Min. van
Binnenl. Zaken verdedigde de verminde
ring der Rijkskweekscholen, welke niets
te maken had met de aanstaande wets
wijziging. Toepassing van art. 49 geschiedt
door hem evenals door zijn voorgangers;
voor de naleving der wet wordt gewaakt,
al is 't onwaarschijnlijk, dat in 1890 het
wettig aantal onderwijzers zal worden
bereikt. Het algemeen debat werd nu ge
sloten. Een amendement van den heer
Kerdijk om art. 126 (Rijks Kweekscholen)
te verhoogen met f 1000, ter voorkoming
vandeopheffing van één Rijkskweekschool,
werd na eenig debat verworpen met 45
tegen 42 stemmen. Tegen het am. stemde
de rechterzijde, en met haar de heer Farn
combe Sanders, die meent, zooals bekend
ie, geen amendementen te mogen aannemen
om door de Reg. voorgestelde begrotings
posten te verhoogen.
In de avondzitting werd een amende
ment op art. 123 {subsidieën voor Kweek
scholen) van de heeren de Beaufort en
Goeman Borgesius, tot verhooging met
f 9000 ten behoeve van de Kweekscholen
voor onderwijzeressen te Haarlem en te
Arnhem verworpen met 45 tegen 36
stemmen. De heeren Vermeulen, Donner
en de Savornin Lohman bestreden krach
tig dit amendement. Volgens hen was het
niet om het bedrag, maar om rechtsge
lijkheid te doen. De heer Lohman was
edelmoedig genoeg om kennis te geven,
dat indien de linkerzijde eene kollekte
wilden houden om die /"9000 bij elkaar
te krijgen, hij ook kontribueeren zou.
De heeren voorstellers, en de heer de
Meyier en Rooseboom verdedigden het
amendement tegen de bestrijders en den
