HAARLEMSCH PREDIKBEURTEN Eerste Blad. No. 5 Elfde Jaargang. 144. van ZATERDAG 19 Januari 1889 op ZONDAG 20 Jan. 1889. Nieuwsberichten. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86. ÏELEPHOONNUMMER TELEPHONISCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maandenf,25. franco p. post ,40. Afzonderlijke nommers 3 centen per Btuk. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond. Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 wre, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. Groote Kerk. Voorm. 10 nre, Snethlage. Avondmaal. Nam. 2 nre, Hoog. Dankzegging. ,8 Avonds 6 nre, Smeding. Dankzegging. Nieuwe Kerk. Voorm. 10 nre, Moeton. Vrije beurt. Jans-Kerk. Voorm. 10 nre, Brutel de la Uiviire. Avondmaal. Woensdag 's av. 7 nre, W. Waksteen, pred. te Brussel. Mededeeling van de Evangelisatie in België. Collecte aan de denr voor de Evangelisatie Bakenesser Kerk. (Voor de Kinderen). Voorm. 10 ure, H. J. Bergsma, pred. te Spaarndam. Vrije beurt. Waalsche Kerk. Voorm. 10 ure, Villégerpast, a Anxerres. Déléqné de la Societé Evangeliqne de Erance. Christelijk Gereform. Gemeente. (Ged. Oudegracht). Voorm. 10 nre, 's Av. 5 nre, Mulder. Woensdag 's av. 8 ure. Mulder. Klein Heiligland). Voorm. 10 nre, 's Av. 5 ure. Schotel. Honderdag 's av. 8 ore, Schotel. Lnthersche Kerk. Voorm. 10 nre, Poolman. 's Avonds 6 ure, Mees. Kerk der VereenigdeDoopsgezinden Voorm. 10 ure, Craandijk. 's Avonds 6 ure, de Lanoy. Kemonstrantsche Kerk. Voorm. 10 ure, Tideman. Kerk der Broedergemeente. Voorm. 10 ure, Chr. Bewaarschool. L. Heerenvest. Maandag 's av. 8 ure, Moeton. Bijbellezing. Luk. 10 1 enz. Lokaal in de Oranjestraat. Hinsdag 's av. 8 nre, Hoog. Bijbellezing^ Lokaal v. de Jongelings-Tereeniging. Annastraat. Donderdag 'sav. 8 u., KnottenbeltBijbellez. Nederd. Herv. Kerk. Bennebroek. Voorm. 10 ure, G. van Herwaarden. Voorbereiding. Nam. 4 Ve ure, G. van Herwaarden. Avondmaal en Dankzegging. Beverwijk. Voorm. 10 ure, J. C. Boon. Herdenking zijner 25-jarige Evangeliebediening. Evang. Luthersche Kerk. Voorm. 10 nre, geen dienst. 's Avonds 6V2 ure, K. A. Gonlag. Doopsgezinde Kerk. Voorm. 10 ure, J. Sepp. Bloemendaal. Voorm. 10 ure, geen dienst. Nam. 2V2 ure, J. H. van Arkel. Voorbereiding. Heemstede. Voorm. 10 ure, 11. Smeding, Pred. te Haarlem. Hillegom. Voorm. 10 nre, M. Buchli Fest. Houtrijk en Polanen. Voorm. 9 V2 ure, J. W. Knottenbelt Pred. te Haarlem. Sandpoort. Voorm. 10 nre, J. van Loenen Martinet. Velsen. Voorm. 9V2 ure, JH. van Arkel. Pred. te Bloemendaal. Zandvoort. Voorm. 10 nre, O. Schrieke. Nam. 21/2 ure, O. Schrieke. De Nutslezing. Dinsdag avond trad in „de Kroon" bij de derde buitengewone vergadering met dames van het Haarlemsche Nntsdepartement de heer Van den Berg van Heerenveen als spreker op met eene zeer boeiende, geheel voor de vuist gesproken voordracht over Koningin Lonise van Pruisen. Geslaohten komen en geslachten gaan, zoo ving spreker aan, millioenen verdwe nen spoorloos de namen van enkelen wor den aan de vergetelheid ontrukt; nog minder is het getal van hen die in goeden zin een blij venden invloed uitoefenen op volgende toestanden en van die weinigen moet met eere genoemd worden Koningin Louise van Pruisen. Uit de breed uit gewerkte levensschets van de uitmuntende vorstin brengen wij een en ander in her innering. Lonise zag het levenslicht den lOden Maart 1776 te Mecklenburg. Haar vader was de regeerende groothertog van Meck- lenburg-Schwerin. In jeugdigen leeftijd verloor zij hare moeder. Hare opvoeding dankte zij aan hare grootmoeder en aan eene Zwitsersohe gouvernante, welke beide vrouwen zij steeds hoogelijk bleef vereeren. Op zeventienjarigen leeftijd huwde zij met Friedrich Wilhelm, Kroonprins van Prui sen en het was een gelukkig huwelijk. Werd zij door haren gemaal hartelijk bemind, reeds dadelijk na hare komst in Berlin op 23 December 1793 werd zij de lieveling van het volk; door hare minzame lieftalligheid werd zij de meesteres van aller harten. De huiselijke kring der kroon prinses stak gunstig af bij de meestal zedelooze hofkringen van dien tijd, doch ook als vorstin wist zij op te treden, wat hare schoonvader aanleiding gaf haar te bestempelen met den eeretitel van vorstin der vorstinnen. Hare liefdadigheid gaf soms haren echtgenoot reden tot onte vredenheid. Gedurende haar zeventienjarig huwelijksleven werd zij moeder van zeven kinderen. Aan de hand der geschiedenis geleidde spreker thans zijn gehoor langs den moeielijken strijd door de vorstin als eohtgenoote, als moeder en als koningin gestreden. Niet steeds toch vloeide haar leven als een kalm beekje daar heen. Zwarte onweerswolken pakten zich samen hoven haar hoofd, toen Napoleon Buona parte, als uitvloeisel van de Fransehe re volutie, zijn troon stichtte op de puinhoo- pen van den zetel des Heiligen Lodewijks en de Korsikaan, steunende op de neutra liteit van Pruisen, den strijd aanbond tegen Oostenrijk en Rusland. Het was in dien tijd, dat de Russische keizer Alexander een bezoek bracht aan het Pruisische hof en het geschiedkundig merkwaardige be zoek werd gebracht aan het graf van Ere- derik den Groote, waar de beide vorsten elkaar houw en tronw zwoeren, en het verbond werd gesloteD, dat voor de ko ninklijke familie in 't algemeen, doch voor Lonise in 't bijzonder, een bron zon worden van nameloos wee. Pruisen had hierbij op zich genomen om eene bemiddeling tot stand te brengen tnssehen de oorlogvoe rende machten. Wat al vernederingen, zware verliezen, wat al teleurstellingen wachtte het koninklijk gezin, voor het zoover gekomen was dat de koning aan het hoofd der geallieerden Parys kon binnen trekken, doch toen had Lonise reeds het moede hoofd neergelegd en rustte haar stoffelijk overschot reeds in het prach tig mausoleum, dat koning Friedrich Wil helm te Charlottenbnrg voor de lieftallige koningin, zijne trouwe gade, de liefheb bende moeder zijner kinderen had opgericht. Spreker bracht nog in herinnering dat van al de in de voordracht genoemde da tums viermaal de 23 December voor de vorBtin zeer belangrijk was; op een 23 December deed zij als jengdige gade haar intocht te Berlin, vluchtte zy met haar gezin naar de laatste Pruisische veste, deed zij opnieuw haar intocht in de hoofd stad, werd zy in haar laatste rustplaats nedergelegd. De merkwaardige vrouw had even voor haar verscheiden een visioen. Wat zy toen in den geest zag, wie zal 't zeggen Mogelijk zag zij Moskon's brand, de ne derlaag van het Fransehe leger, den val van Buonaparte of, reikte haar blik nog verder en zag zij in 't verschiet de zege praal van Duitschland onder haar tweeden zoon, den lateren keizer Wilhelm? Ter beantwoording van deze vragen gaf spre ker eenige fraaie dichtregelen ten beste, welke niet nalieten een diepen indrnk teweeg te brengen. Nijverheid. In eene buitengewone vergadering van het Departement Haarlem der Nederl. Maatschappij ter bevordering van Nijver heid, Donderdagavond gehouden, trad als spreker op de heer Dr. A. J. C. Snijders, met het onderwerpDe gasvlam en de gasbranders. Na een overzicht van de verlichting in het algemeen, behandelde spreker de gas verlichting die, hoewel de eerste gasfabriek in ons land te Rotterdam eerst van 1832 dagteekent, reedsveel vroeger bekend, doch niet toegepast werd. Vervolgens werden heldere begrippen aangebracht omtrent vlam en verbranding, een en ander door proeven verduidelijkt, waarna spreker de aandacht vestigde op de deelen der vlam, de kern, de lichtkegel en de sluier, als mede de processen waaraan deze haar aan zijn danken, om daarna de vraag te beant woorden aan welke voorwaarden voldaan moet worden om aan de vlam haar groot ste liehtkracht te geven. Spreker noemde hiertoe het aanbrengen van de hoogste temperatuur en het toevoeren van eene bepaalde hoeveelheid lucht. Met proeven werd aangetoond, dat zoowel te veel als te weinig lucht ongewenscht is. Om te komen tot de conclusie dat een goede gasbrander het begin en het einde van goed licht is volgde eene uiteenzet ting van de systemen der oude branders. De eenvoudigste van de deze ia de rotte- staart brander, waarbij zeer weinig gas wordt aangevoerd, de vischstaart of twee- spruit brander waar de vlam de grootst mogelijke uitbreiding wordt gegeven ter gemakkelijke aanraking met de lucht en de Argandbrander waarbij een kunstma tige toevoer van lucht plaats heeft. De laatste, de beste van de drie genoemde, voldoet evenwel nog niet aan de eischen die men aan een goeden brander mag stel len, doch de weinige concurrentie op het gebied der verlichting deed langen tijd de vooruitgang op het artikel branders stil staan. De meerdere toepassing van het elektrisch licht en van petroleum heeft in deze gunstig gewerkt, hoewel de voorstan ders van de beide laatste nog immer wij- zen op de nadeelen der gasverliohting zooals dat de atmosfeer in lokalen er door bederft en het gevaar voor ontploffingen. Spr. toonde door een fraaie proef onder wel ke omstandigheden eene ontploffing ontstaan kan en ter voorkoming ervan gaf hy de vol gende wenken: 1. Laat de ruimte tnssehen de dnhbele buizen van uw schuiflicht steeds met water gevuld zijn. 2. Zoek nooit met licht naar een gaslek. 3. Steek uw licht dadelijk aan zoodra de kraan is geopend. 4. Slnit nw hoofdkraan eerst als de klei ne kranen dieht zijn. ThanB kwamen de nieuwere branders aan de orde, waarbij spreker de eenheid der lichtkrachtmetiDg, de spermaoetie-kaars van bepaalde afmetingen ter sprake bracht- Bij de nienwe branders legt men zioh toe op het aanbrengen van hoogere tempera tuur door het nauwkeurig aanvoeren van lucht, waarbij de gasopeningen wijder, en de aangevoerde lneht eerst verwarmd wordt door de warmte der vlam. Als proeve van dit systeem verklaarde spreker de regeneratief- of Siemensbrander, de Wenhamlamp en de Sylvialamp, by welke de lucht wordt voorverwarmd, de verbrandings producten worden afgevoerd, innige verbinding van het gas met de lucht plaats heeft en .de atmosfeer in lokalen kan zuiver gehouden worden. Voor gewo ne kamerverlichting werden aanbevolen de Siemenskransbranders en de Albert- branders, in mindere of meerdere mate gewijzigde Argendbranders. Een leerzame staat was aanwezig van het gasverbruik en de lichtsterkte met de kosten by bran ders van de verschillende systemen. De gasprijzen in dezen staat waren berekend naar die van Zutphen, waar het gas 6 cents de knb. meter kost tegen 9 cents hier te Haarlem. Om tot eene goede gasver lichting te geraken behoort men de oude branders als ondoelmatig en dunr te ver vangen door deugdelijk bevondene, en deze in goeden staat gehouden, met eene gas leiding zonder gebreken zullen vele klach ten over Biecht gas doen verdwijnen. Met de bovenstaande voorwaarden gevoegd by lage gasprijzen zal het gas op den dnnr knnnen concnrreeren met elektrisch licht en petroleum. De heer Enschedé bracht den spreker namens de vergadering dank voor zyne even leerzame als fraaie voordracht, waar van -jammer genoeg door slechts wei nigen was gebruik gemaakt. Gedurende eene voorstelling in den grooten Schouwburg te Riga, is een groote gaskroon gevallen, heeft twee personen gedood en zes anderen min of meer zwaar gewond. Bij de doorgraving der landengte van Corinthe zijn ongeveer 1600 arbeiders werkzaam met 550 groote en 169 kleine zandwagens en 12 locomotieven. In 1888 had het werk voltooid moeten zijn maar on verwachtte zwarigheden zijn in den weg getreden betreffende de gesteldheid va-n den bodem, waardoor ongeveer twee mill - oen kubieke meters grond moeten verwerkt en tengevolge waarvan de dijken van be ton moeten voorzien worden. Hierbij komt nog, dat het geld op is doch de ondernemer doet een beroep op de geldmarkt, en denkt dan in 1891 met het werk gereed te knnnen komen. t

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1889 | | pagina 1