HAARLEMSCH
PREDIKBEURTEN
Eerste Blad.
No. 69
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Elfde Jaargang.
144.
van ZATERDAG 31 Augustus 1889
op ZONDAG 1 Sept. 1889.
De Prinsessedag.
Nieuwsberichten.
telephoonnummer
telephonische verbinding
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf ,25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk.
Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Groote Kerk.
Voorm. 10 ure, Snetlilage.
Nam. 2 ure, Snetlilage. 27e Zondag.
'b Avonds 6 ure, S. II. de IVolff\ pred.
te Leiden. (Voor Moetori).
Sandpoort.
Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, II. J. Bergenia.
Nieuwe Kerk.
Voorm. 10 ure, IV. Beekhuis,
pred. te Uitgeest.
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Moeton.
Woensdag 's avonds 7 ure, Knottenbelt.
Velsen.
Voorm. 10 ure, C. J. Brijce
Pred. te 's Gravenhage.
Doopsbediening.
Avonds geen dienst.
Bakenesser Kerk.
(Voor de Kinderen).
Voorm. 10 ure, Uitbrander
jgodsdienst-onderwijzer.
Waalsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Brun, cand. en théologie
V de Paris.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Mulder.
{Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Schotel.
Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, Mees.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, Craandijk.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Tideman.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Kleinschmidt, pred. te Zeist.
Ds. Knottenbelt herinnert aan zijne leer
lingen dat de cateehisatiëu deze week weder
aanvangen.
Ds. Craandijk hoopt op Maandag e.k.
zijne cateehisatiëu weder te hervatten.
Ds. de Lanog bericht aan zijne catechi
santen dat hij wegens keelongesteldheid
de heropening zijner lessen tot nadere be
kendmaking moet uitstellen.
Nederd. Herv. Kerk.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, G. van Herwaarden.
Augustuscollecte voor de Bewaarschool
„Rehoboth".
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, J. C. Boon.
Evang. Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, K. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, J. Sepp.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, J. IJ. van Arkel.
Nam. 2V2 ure, J. B. van Arkel.
Heemstede.
Voorm 10 ure,
Hillegom.
Voorm. 9V2 ure, M. Buchli Fest.
Houtrijk en Polanen.
Voorm. 91/2 ure, O. Schrieke,
Pred. te Zand voort.
Zandvoort.
Voorm. 10 ure, A. E. van der Bussen,
Pred. te Amsterdam.
Nam. 2V2 ure, O. Schrieke.
De verjaardag van onze Prinses is
weer daar, de negende verjaardag
van de Vorstentelg, naar menschelijke
berekening aangewezen om eenmaal
de koningskroon van Nederland te
torschen, is aangebroken.
Hel Nederlandsche Volk volgt met
belangstelling den weg dien hare
ontwikkeling volgt, en verheugt zich.
De Zonnestraal op het moeielijke
levenspad van onzen Koning, de vreug
de van hare voortreffelijke Moeder,
groeit zij op, gelukkig, onbewust van
het gewicht der Krone, die haar is
weggelegd.
De onrust en de zorgen van de
toekomst, dat zij Haar niet drukken,
Haar opvoeders, dat zij Haar leeren
kind te zijn met de kinderen.
Haar jeugd zij heerlijkgeen don
kere wolken bedekken licht, liefde
noch leven voor haar gemoed; volle
zonneschijn wenscht het Nederland
sche Volk voor zijne aanslaande Vor
stin en wenscht haar van harte af
wending van alle gevaren of rampen
welke Haar als kind of als Prinses
kunnen treffen.
Het is alsof in Prinses Wilhelmina
de aloude Oranjeliefde zich weer be
gint te uiten, de liefde tot het Stamhuis
waaraan Nederland zooveel te danken
heeft, temeer, daar de Oranjestam,
eens zoo krachtig en machtig, den
algeheelen ondergang nabij scheen.
Wie had zich kunnen voorstellen,
dal van het Vorstelijk Stamhuis van
1840, vijftig jaar later nog slechts
ééne Prinses de hoop van Nederland
zou zijn 1 Toen telde het Oranjehuis
vier geslachten. Hoe heeft de onver
biddelijke dood die rijen gedund, ons
slechts Eene overlatende, op wie als
nog de toekomst van Nederland ge
bouwd is.
Daarom bewaren wij die Eene als
een dierbaar kleinood. Op Haar ver-
eenigt zich al de Oranjeliefde van het
trouwe Nederlandsche Volk.
Nog lang blijve het Hoofd van het
Koninklijk Gezin, onze Koning, ge
spaard voor het Vaderland, voor Zijne
vermoedelijke Opvolgster.
Nog lang geniete Hij van Prinses
Wilhelmina's onbezorgde jeugd de
reinste vadervreugde.
Nog lang besture Hij met onze
Koningin de schreden van het Konings
kind.
Het zij onzen Koning gegeven, aan
Zijne Dochter na te laten een land,
rijk en gelukkig.
Rijk door den alouden geest van
vooruitgang, van nieuws aan, zij het
ook door de wet der noodzakelijkheid,
ontwikkeld en aangeblazen voor en
door het Jonge Nederland; gelukkig
door Eendracht onder de immer be
schermende en altijd allen vereeni-
gende Oranjevaan.
Het Nederland van dezen tijd is
weer begonnen de verjaardagen in Zijn
Vorstelijk huis als nationale feestdagen
te beschouwen, als is het ook, dat in
de eerste plaats Neerlands Jeugd
daarin voorgaat.
Maar deze jeugdige Nederlanders zul
len die feestdagen in eere houden
op rijperen leeftijd zullen zij zich die
met vreugde herinneren, zullen zij
weder meê feestvieren met geheel
hun hart; evenals toen zij kinderen
waren zullen zij hun kroost inpren
ten de heilige plicht m e t Oranje en
door Oranje het Vaderland in vreug
de en in leed te helpen verheffen
hoven partijhaat en daaraan gepaard
gaande onverdraagzaamheid.
Sedert de geboorte van onze Prin
ses begint de feestelijke stemming met
ieder jaar meerdere uitbreiding te er
langen, begint men meer en meer
in te zien, niet dat het den Neder
landers begon le ontbreken aan liefde
tot het Vorstenhuis, doch dat de geest
driftvolle uiting van het geheele Volk
behoefte had aan aanwakkering.
Geheel ten onrechte heeft men hier
in meenen te ontdekken een soort
van manifestatie, waaraan men niet
vermocht de noodige bezieling mede
te deelen.
Doch hoe vergissen zich degenen,
die op deze wijze geen rekening hou
den met het volkskarakter I
Laat het eigenaardige van het karak
ter des Nederlandschen Volks toe,
zich zóó le laten leiden, dat het zou
feestvieren, waar hiervoor geen genoeg
zame grond beslaat, dat het zich zou
laten drijven en dringen waar enkelen
het wenschen heen te voeren?
Leert niet de geschiedenis, dat het
Volk, het geheele Volk, dankbaar is
voor al wat het ten goede wedervaart
en gevoelig is voor indrukken, op ge
paste wijze onder zijne aandacht ge
bracht
Is het karakter der natie in den
loop der jaren zóó gewijzigd, dat het
geen open oog meer zou hebben voor
hetgeen het Voorgeslacht aan zijne
Weldoeners dankt?
De tijden veranderen, de personen
verwisselen, de toestanden worden
gewijzigd, doch die nationale karak
tertrek, liefde tol het Oranjehuis, de
karaktertrek, geboren uit den onder-
lingen hand tusschen Nederland en
Oranje kan slechts eindigen bij den
ondergang van een van beiden.
Geen drijven, nóch staatkundig,
nóch religieus, kan den feestdag tot
grondslag hebbenhet is de weergalm
van een dankbaar nageslacht, versterkt
door de wederzijds betoonde aanhan
kelijkheid, welke het Nederlandsche
Volk aandrijft lot het vieren van den
Prinsessedag 1
Dinsdag is in de Tweede Kamer het
algemeen debat over de schoolwetherzie
ning voortgezet. De heer Farneombe
Sanders hoopte, dat men tot een aanneme
lijk kompromis mocht komen, tot eene
regeling niet alleen voldoende aan de
wenschen der rechterzijde, maar ook aan
die der liberale partij, opdat niet eene
toekomstige liberale regeeriDg zioh genood
zaakt zou zien, haar terstond weêr 't on
derst boven te werpen. Spreker is bereid
voor een groot deel zijn eigen meening
ten offer te brengen, en zal, in weerwil van
het subsidiestelsel vóór stemmen, als 't hem
maar eenigszins mogelijk gemaakt wordt.
De vrees, dat het subsidiestelsel gods
diensthaat zal kweeken, en den ondergang
der openbare school zal uitwerken, deelt
hij niet. Hij betreurt de beperktheid der
regeling. Zijne meening is en blijft, dat
de openbare school in alles eene model
school zijn moet, en het doet hem leed,
dat het ontwerp daartoe niet medewerkt.
Pacificatie is hem veel waardHij ziet
niet tegen de kosten op, en vertrouwt op
de verklaringen der Reg. Spreker behan
delde nog verschillende punten, besprak
den leerplicht, achtte de waarborgen ter
voldoening aan de voorwaarde voor sub
sidie niet scherp genoeg gesteld, en noemde
ook de redaktie, waarin schoojgeldheffing
als verplicht is voorgesteld verkeerd. Het
premie-stelsel voor de opleiding van on
derwijzers achtte hij zeer verderfelijk;
dat was voor hem het grootste bezwaar
hij zon trachten de wet op dit punt te
amendeeren, en de uitslag daarvan zou
veel invloed hebben op zijne stem. De
heer Zaaijer wilde ook zooveel mogelijk
konciliant zijn. Niet omdat hij de openbare
school minder waardeert dan vroegerhij
bestreed krachtig de tegen haar ingebrachte
beschnldigingen. Ware de openbare school
alleen een propaganda-middel voor het
ongeloof, geen Regeering zou haar mogen
bestendigen. Zij mag geen propaganda
middel zijn,voorwelke richting ook.Zij blijft
voor hem het ideaal, de plaats waar
roomsch en onroomsch samen leert en
speelt. Dat had indertijd de heer Alber-
dinck Thym zeer goed ingezien. Maar
spreker wil billijkheid betrachten tegen
over hen die bezwaren tegen de openbare
school hebbendat is de bestaande toe
stand, maar Spreker wees er toch op, hoe
de ontevredenheid over de openbare school
voor een groot deel de vrucht is van den
invloed der geestelijke leiders. Hij twij
felde, of de aanneming van het ontwerp
wel een einde zal maken aan den Btrijd,
daar hij meent, dat anderen in het land
meer invloed hebben op het Christen volk
dan de RegeeringStandaard-artiekelen,
eene rede van Mr. Th. Heemskerk, woor
den van den heer de Savornin Lohman
wezen op voortzetting van den strijd, ook
na aanneming van het ontwerp. Hij nam
de leiders der rechterzijde geducht d
prendre, en toonde aan, dat men op hunne
verzekeringen niet aan kon, daar zij nu
zóó, en dan weêr anders spreken, al naar
het pas gaf. Waarom, vroeg spreker, als
men waarlijk het einde van den strijd
wil, niet leerplicht voorgesteld? Hij
