weg, door den heer v. Houten bedoeld
dan zou dat, volgens de meening van den
heer Sohaepman, voeren tot negatie van
de Schepping en den Schepper. De heer
de Savoruin Lohman verklaarde namens
de geheele Komm. van Voorbereiding, dat
zij het am. in dit ontwerp niet aannemelijk
vond. De Min van Binnenl. Zaken ontried
de wijziging van artt. 33. Nu een modus
vivtndi gezocht werd, vond hij het raad
zaam, niet aan het neutraliteits-beginsel
te roeren. De heer van Houten trok zijn
am. in, na gekonstateerd te hebben, dat,
na de verklaringen der rechterzijde, uit
leggingen als indertijd in zake Poppink
gegeven waren, voortaan onmogelijk waren
geworden.' Spreker wees ook nog op het
rechtsverschil tusschen de openbare en de
bizondere school. Op deze laatste mag men
de historie kleuren zooals men wil; men
mag het daar, zooals in een R. K. lees-
boekjens geschiedt, leeren, dat Willem van
Oranje als een slachtoffer van zijn heersch-
zucht gevallen is. Dit mag geleerd worden
op de met Staatssubsidie gesteunde bizon
dere school, terwijl op de openb. school
slechts kleurlooze feiten zullen mogen
vermeld worde. Toepassing van art. 33
ook op de bizondere scholen achtte hij
dus wenschelijk. De heer Royaards van
der Ham had zich voor eene relatieve
neutraliteit verklaard. De heer Huber heeft,
sprekende over art. 45 Financieele rege
ling) den beslisten voorstanders van het
ontwerp zeker weinig genoegen gedaan.
In een uitvoerige rede schetste hij den druk,
dien het ontwerp zal leggen op de reeds
veel te zwaar gedrukte Friesche gemeenten
en achtte hulp dringend noodig, zoodat
hoogere rijksbijdragen niet gemist kunnen
worden. Er zijn in Friesland gemeenten,
waar 10 a 12 pCt. hoofdelijken omslag ge
heven wordt. In Ooststellingwerf wordt
over 9000 personen ƒ29000 hoofdelijken
omslag geheven, en zelfs bij, die 200
inkomen heeft, moet betalende hoogst
aangeslagene, die1000 betaalde, vertrekt
met 1 Nov. Door vermindering van Rijks
bijdragen voor het onderwijs zal de druk
nog vermeerderen, en een hoogere school
geldheffing zou niets baten na de volks
verhuizing der aanzienlijken. Spreker was
voorshands niet van plan een amendement
voor te stellen, maar is er van overtuigd
dat, als de Reg. geen hoogere Rijksbijdrage
geeft, zij in deze wet de kiem der ontbin
ding legt. Over eenige jaren zal de drang
der omstandigheden leiden tot wijziging
der wet, en 't is de vraag, of er dan wel
eene Reg. met Christelijke beginselen aan
de groene tafel zal gezeten zijn.
Vrijdagnamiddag ongeveer te twee
uur had bij bet in de nabijheid van Antwer
pen gelegen dorp Austruweel een ontzet
tende ramp plaats door het ontploffen van
een buskruitdepöt der firma Corvilain en
wel in de werkplaats voor het ledigen
van oude patronen. In de fabriek bevon
den zich op het oogenblik der ontploffing
ongeveer twee honderd werklieden, voor
het meerendeel jonge meisjes, terwijl men
het getal voorhanden patronen op vijftig
millioen begroot. Men verneemt, dat de
patronen afkomstig zijn van de Carlisten
en door de Spaansche regeering in beslag
waren genomen. Geheel Antwerpen was
door den vreeselijken schok plotseling in
rep en roer plotseling deed die alom ra
men en deuren verzetten, glasruiten sprin
gen, terwijl de stad overdekt werd met
een dikken rookwolk, die het daglicht be
nevelde. In het eerst was de omvang der
ramp niet te overzien. Het bleek later, dat
van de werklieden slechts twee gered wa
ren. Men haastte zich de afzichtelijke
verminkte lijken stadwaarts te brengen
en de gewonden te verplegen.
Behalve dit ontzettend ongeluk ie er
door de neervallende brandende patronen
brand ontstaan in de daarnevens liggende
bewaarplaats van Russische petroleum,
waarvan ongeveer zestig duizend vaten in
voorraad zijn. De vlammen bereikten eene
ontzettende hoogte. De schade in den om
trek aangericht is ontzettend. In den om
trek der dokken zijn verschillende huizen
bouwvallig geworden, anderen gescheurd of
van daken ramen of schoorsteenen beroofd.
De beurs,geheel met glas gedekt,leverde door
de nedervallende glasscherven een tooneel
van algemeene verwarring. Tegen de woede
der vlammen was niets uit te richten;
niettegenstaande het goed georganiseerde
corps pompiers, de stedelijke brandwacht,
alle krachten inspande, vermocht men niets
tegen het woedende element. Van alle kan
ten kwamen soldaten en gendarmen om
hulp te bieden. Eene groote volksmassa
bewoog zich in den omtrek, maar werd
het voortgaan belet wegens verschillende
kleine, van tijd tot tijd plaats hebbende
ontploffingen.
Op drie-en vierhonderd meters afstand
van de plaats der ramp is geen schoor
steen blijven staan, geen huis ongedeerd
gebleven. In tal van huizen zijn de meu
bels verbrijzeld. Men begroot de materieele
schade op millioenen. Door een groot deel
van Noordelijk België en Zuidelijk Ne
derland werd de ontploffing waargenomen.
Zelfs in de omstreken van Haarlem ver
namen) sommigen omtrent den tijd der
ontploffing geheel eigenaardige luchttril
lingen, welke deden denken aan een ver
verwijderden donder.
Men telde 125 dooden en 200 gekwet
sten, terwijl bovendien in twee gasthuizen
zakken waren aangebracht, bevattende
volkomen onherkenbare deelen van men-
schelijke lichamen.
De petroleumbrand was Zondag afnemen
de en leverde voor de belendingen geen
oogenblik gevaar meer op.
De koning werd onmiddelijk per tele
graaf met het gebeurde in kennis gesteld
en Z. M, zoowel als de koningin betuig
den, mede per telegraaf, H. D. innige deel
neming met het vreeselijke ongeval. Ver
scheidene groote bladen openden eene
inschrijving.
Nu de ergste ontroering wat voorbij is
begint men te vragen, wie de schade be
talen moet.
Natuurlijk zij, aan wier nalatigheid de
ramp is te wijten, doch men begrijpt niet
hoe het mogelijk is, dat men vergunning
heeft kunnen verleenen tot het oprichten
van een stapelplaats van patronen en bus
kruit op twintig meters afstand van de
petroleummagazijnen. Deze vergunning is
verleend door de bestendige deputatie der
provincie, en deze zou dus verantwoorde
lijk behooren gesteld te worden, maar of
deze de schade betalen zal laat zich niet
gissen.
Volgens de offieieele bescheiden, mede
gedeeld door het Antwerpsch Handelsblad,
zou de stad voor de ramp en hare gevolgen
verantwoordelijk gesteld zijn.
Zondag bezocht de koning de stad en
nam nauwkeurig kennis van alles wat
tot de ramp in betrekking staat en heeft
eene belangrijke som ten dienste der on-
gelukkigen achtergelaten.
Er liep een gerucht dat de heer Corvi
lain zou gearresteerd zijndit is niet be
waarheid. Wel moet deze heer zich ter
beschikking der justitie houden en zijn
alle boeken en papieren op zijn bureau in
beslag genomen.
Het stoomgemaal van Rijnland te
Halfweg dit jaar geheel vernieuwd en
aanmerkelijk vergroot, nadert zijne vol
tooiing en zal einde dezer maand gereed
zijn dit nieuwe stoomgemaal verplaatst
meer dan de dubbele hoeveelheid water
dan het vorige zoodat 't Rijnland thans
over vier flinke watermachines kan be
schikken die of de laatste jaren zijn ge
bouwd of vernieuwd, n.l. Gouda, Katwijk,
Spaarndam en Halfweg.
De beetwortelsuikerfabriek „Hol
land" te Houtrijk en Folanen zal den 20
dezer de campagne aanvangen. De hoe
veelheid te te verwerken beetwortelen is
dit jaar aanzienlijker dan vorige jaren,
terwijl het product zelf zeer gunstig is
verbouwd.
Het delven is dezer dagen begonnen.
Tot wethouders en ambtenaren van
den burgelijken stand te Haarlemmerlie-
de en Spaarnwoude zijn heden (Dinsdag)
herkozen de heeren L. de Glopper en H.
Th. Schweitz.
HAARLEM, 10 September 1889.
Ds. P. C. Barbas. J.Azn., Pred. te
Doetichem, heeft het beroep naar de Ned.
Herv. Gem. alhier aangenomen.
Woensdag wordt de Landbouwten
toonstelling, dit jaar gehouden op het
uitgestrekte terrein op den hoek van de
Spanjaardslaan en den Heemstederweg,
voor het publiek geopend. Het fraaie wei
land, geheel ingesloten door gebouwen en
gebouwtjes tot plaatsing der ingezonden
voorwerpen, ziet er zeer aantrekkelijk uit,
terwijl veel gedaan is om, door het plaat
sen van muziektent, een fraaien waterval
als anderszins het den brzoekers zoo aan
genaam en afwisselend mogelijk te maken.
Dezen ochtend namen de werkzaamheden
der jury een aanvang.
Maandag avond had op de Boven
zaal van Café Brinkman wederom eene
vergadering plaats van de afgevaardigden
van werklieden vereenigingen ter bespre-
ding van de actueele volksbadhuiskwestie.
De Voorzitter, de Heer D. de Clercq,
gaf een overzicht van hetgeen is verricht.
De plannen zijn gereed. De begrootingen
zijn gemaakt. Thans moet er nog geld
zijn, maar dit kan der burgerij niet ge
vraagd worden, als de zekerheid er niet
is, dat er behoefte is aan een badhuis.
Na deze inleiding werd de vergadering
zeer opgewekt. Allen waren verheugd,
dat de zaak zoo goed was voorbereid. En
achter elkander gaven velen blijk, dat zij
niet alleen de zaak wilden steunen door
aanbeveling, maar enkelen verbonden zich
namens hunne vereenigingen tot het bij
dragen van eens niet onbelangrijke som.
Maar het hoofddoel dezer Vergadering
was, dat de zekerheid zou bestaaD, dat
de badinrichting zou worden gebruikt,
en dat dit zou gelukken, bleek op de
vergadering volkomen.
Nog altijd duurt voor den rechter
van instructie alhier het onderzoek voort
in zake de beschuldiging tegen H. den voor-
maligen armmeester van het burgerlijk
bestuur van Haarlemmerliede en Spaarn
woude. Reeds zijn een vijftigtal getui
gen gedagvaard en verhoord. De beschul
digde blijft ontkennen frauduleus te hebben
gehandeld en verklaart de op de staten
vermelde bedragen aan de bedeelden te
hebben uitgegeven, ofschoon deze verkla
ren minder en enkelen zelfs in 't geheel
niets te hebben ontvangen.
Betreffende den gezondheidstoestand
dezer gemeente in Augustus j.l. kan het
volgende worden medegedeeld Van in de
wet genoemde besmettelijke ziekten werden
ter gemeente-secretarie aangegeven9
gevallen van mazelen, 7 van febris typho-
idea. Het totaal der overledenen, daar
onder begrepen 13 levenloos aangegevenen
bedraagt 115 tegen 149 in de vorige
maand. Verhouding tot 1000 inwoners
per jaar voor deze maand berekend 266.
Aan lichaamszwakte stierven 15aan
mazelen 6, aan stuipen 4, aan apoplexie
4, aan hersenziekten 5, aan ziekten der
ademhalingsorganen 22 (waarvan 7 aan
keel- en longtering of bloedspuwing), aan
ziekten der spijsverteringswerktuigen 30,
ziekten der organa genitalia 3, aan an
dere oorzaken 7, aan onbekende oorza
ken 5. Naar de leeftijden was de sterfte
als volgt: beneden 1 jaar 56, van 15
jaren 12, van 514 jaren 2, van 1420
jaren 1, van 20—50 jaren 8, van 5065
jaren 12, van 6580 jaren 6, boven 80
jaren 5. Geboren zijn97 jongens en 78
meisjes.
Gisteren heeft de agent van politie
le kl. M. Beelen, den dag gevierd waar
op hij 25 jaren geleden alhier bij de po
litie in dienst is getreden. De jubelaris
wordt om zijne humaniteit en welwillend
heid door het publiek geacht en staat
bij zijne supérieuren goed aangeschreven.
Zondag is uit een verbouwd wordend
perceel aan het Spaarne alhier een party
timmermansgereedschap ontvreemd, dat
later in een schuit, liggende in den Klop
persingel, is teruggevonden.
In den afgeloopen nacht is weder een
partij timmermansgereedschap ontvreemd,
thans in eene in aanbouw zijnde villa in
het Florapark.
„Weldadigheid naar Vermogen".
Bij het Bestuur der Vereeniging hebben zich
de volgende personen voor werk aangemeld
Een voor koetsier.
Een voor ziekenoppasser.
Drie voor kantooriooper.
Een voor portier.
Een voor schrijfwerk.
Een voor schoenmaker.
Een voor schildersknecht.
Een voor metselaarsknecht
Een voor timmermansknecht.
Twee voor tuinmansknecht.
Een voor opzichter.
Een voor loodgietersknecht.
Acht voor aardwerkers of los werkman.
Negen voor werkster of schoonmaakster.
Een voor hurgerwaschvrouw.
Drie voor burgernaaister.
Een voor strijkster.
Particulieren en werkgevers, die van deze aan
biedingen wenschcn gebruik te maken, worden
beleefd verzocht zich schriftelijk tot het Bestuur
der Vereeniging te richten, (bus Stadhuis of
Doelen)
GRAAN- EN ZAADMARKT.
Marktbericht van 9 September.
Witte tarwe f 6.00 6.60.
Haver i> 3.15 3.37J.
Garat 4.65 5.70.
Paarden boonen. 6.25 b 5.50,
Bruine boonen. 9.
Groene erwten 5.90
Capucijners. 7
Bruin mosterdzaad 16.00
Marktbericht van 9 September.
Aardappelen. Aangev. 690 verk 310 H. L.
L. pr. 1.50 H. pr. 3.50
Appelen. Aang. 310 verk. 270 H. L.
L. pr. ƒ2.50 H. pr. 7.00
Peren. Aang. 160 verk. 110 H. L.
L. pr. ƒ3.00 H. pr. ƒ19.00
Boter. Aangev. 188, verk. 188, K.G.
L. pr. 1.10H.pr. 1.50p. K.G.
Biggen. Aangev. 70, verk. 61 stuks.
L. pr. ƒ7.00 H. pr. 19.00
Snijboonen. Aangev. 140, verk. 140
manden. L. pr. ƒ0.10, H. pr. f 2.00
per mand.
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders van Haarlem,
brengen ingevolge art. 54. der Gemeentewet ter
algemeene kenuis, dat door den Gemeenteraad in
zijne vergadering van den 3en dezer zijnbenoemd
tot ledender Commissie van FinanciënDe
Heeren Mr. H. Enschedé, Voorzitter, Dr. D. de
Haan, M. O. de Kanter, Mr. A. C. waller en-
JKrol Kz; der Commissie tot liet ontwerpen der
Strafverordeningen, naar aanleiding van Art. 166
der Gemeentewet, waarvan de Burgemeester Voor
zitter is: De Heeren Mr. H. Enschede, Mr. N.
G. Cnoop Koopmans, Jhr. Mr. A. J. Kethaan
Macaré cn Mr. W. A. 't Hooft-, der Commissie
wegens de ontwerpen en voorwaarden van aanbe
steding naar aanleiding van artikel 142 der Ge
meentewet: De Heeren Jhr. J. W. M. van de
Poll, Voorzitter, J. H. Stoel Az. en A. van der
Steur Jrj der Commissie voor de Verzoekschriften:
De Ilecren Dr. C. G. van Reeken, Voorzitter.
M. O. de Kanter en Mr. N. G. Cnoop Koopmans;
der Commissie voor Fabricage, waarvan de et-
konder Mr. G. Heshuysen Voorzitter isDe Hee
ren Jhr. J. W. M. van de Poll, G. J. van Dieren
Bijvoet, J. H. Stoel Az. en J. van Ek; der Com
missie voor den Hout en de Plantsoenen, waarvan
de Burgemeester Voorzitter is: Heeren Mr. G.
Heshuysen en Mr. H. Enschedéder Commissie
voor de Pensioenen: De Heeren Mr. N. G. Cnoop
Koopmans, Voorzitter, J. Krol Kz. en J. Sabelis-
Eaarlem7 September 1S89.
De Burgemeester voornoemd.
E. A. Jordens.
De Secretaris.
A. A. Land.
Afloop van de verkooping van.
Huizen, gehouden den 7 September
1889 in de Gouden Leeuw, te Haarlem
No. 1. Een Dubbel Huis er Erve met voor-
en achter Tuinen, Jansweg No. 3.
2. Een perceel Tuingrond, Baljuwslaan
achter bet voorgaande.
De perceelen No. 1 en 2 te zameii.
ƒ7210, C. van Holk.
3. Een Huis en Erve met Tuin, Nieuwe
Gracht No. 42, ƒ4000, J. Erdtsieck.
4. Twee Pakhuzen en Erven, Noorder
Schoolsteeg No. 1 en 3, ƒ2300, E. J.
Coniju qq.
5. Een Huis en Erve met Tuin, Essen-
straat No. 21, 1625, J. B. van Varen.
6. Een Winkelhuis en Erve, Koksteeg
No. 14, ƒ2790, O. H. Jacques.
7. Een Winkelhuis met daaraan verheeld
Pakhuis en Erve, Lange Raamstraat
No. 30, ƒ2500, J. H. van Ruijven.
8. Een Huis en Erve, Lange Begijne-
straat No. 18, ƒ3480, A. v. d. 1 .in
den qq.
9. Een Huis en Erve, Burgwal No. 44,
3005, opgehouden,
10. Een Huis en Erve met Tuin, Maarten
Spiesstraat No. 6, 2450, A. v. d.
Linden qq.
9 11. Een Huis en Erve met Tuin, Maarten
Spiesstraat No. 10 zwart en rood,
ƒ1905, A. Bertling qq.
12. Een Winkelhuis, Burgwal No. 17
zwart en rood, ƒ3505, opgehouden.
9 13. Een Huis en Erve, Kerkhofstraat ach
ter het voorgaande No. 1 C, ƒ900,
C. H. Middeldorp.
9 14. Een Huis en Erve, Harmejansweg
No. 57, ƒ795, J. J. Homan.
EEN-EN-DERTIGSTE MUZIEKUITVOERING
(Laatste avond Concert).
in den Hout, op Dinsdag 10 September 1889,
van 7p10 uur vau het Gemeentelijk Muziek
korps, ouder directie vau deu Luit.-Kapelm.
C. P. W. KRIENS.
PROGRAMMA.
1. Marsch uit de SuiteLachner.
2OuvertureCheruhiui.
3. The Mikado ValseSullyvan.
4. Fantaisie uit de operette Robin
son CrusoëOffenbach.
5. Ouverture ObéronWeber.
6. Einleitung UDd Braut Choraus
der Oper LohengrinWagner.
7. Le Colibri Polka voor Picolo
uittevoeren door den Heer
George SmidtSennelicb.
8. Zweite Ungarische Rhapsodie.Liszt.
(geïnstrumenteerd door Kriens)
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op
Donderdag 12 Sept. 1889, des namiddags van
23 uur door den Heer W. Ezerman.
PROGRAMMA.
1. Preludium en PugaJ. S. Bach.
2. Andante uit de 7e Symphonie. .Beethoven.
3. SonateMailly.
a. Allegro maestoso.
b. Andante.
c. Allegro cou brio.
4. Variatiën op Wilhelmus van
NassauenBrandts Buijs.
5. Finale.