HAARLEMSCH Eerste Blad. No. 89. Elfde Jaargang. 144. van ZATERDAG 9 November 1889. Predikbeurten op Zondag 10 Nov. 1889. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86. ïelephoonnummer TELEPHONISCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maandenf,25. franco p. post ,40. Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond Adverterntiern worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags 12 we, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. Groote Kerk. Voorm. 10 nre, J. D. van Arkel, pred. te Bloemendaal. Nam. 2 are, Knottenbelt. 35e Zondag, 's Avonds 6 nre, Swaan. Nieuwe Kerk. Voorm. 10 nre, Smeding. Jans-Kerk. Voorm. 10 nre, Snethlage. .Maandag 's hv6 ure, Moeton. Open bare catechisatie over Matth. 10 39 vv. Woensdag 'e avonds 7 nre, Knottenbelt. Bakenesser Kerk. (Voor de Kinderen). Voorm. 10 ure, Knottenbelt. Waalsche Kerk. Voorm. 10 ure, Debry. Christelijk Gereform. Gemeente. (Ged. Oudegracht). Voorm. 10 nre, 'sAv. 5 are, Mulder. Woensdag 's av. 8 nre, Mulder. Dankstond voor 't gewas. (Klein Heiligland). Voorm. 10 ure, 's Av. 5 nre. Schotel. Luthersehe Kerk. Voorm. 10 ure, Mees. 's Avonds 6 ure, Poolman. Kerk derYereenigdeDoopsgezinden Voorm. 10 ure, Craandijk. Avondmaal. *s Avonds 6 nre, de "Pries. Dankzegging. Kemonstrantsche Kerk. Voorm. 10 ure, Tidenian. Kerk der Broedergemeente. Voorm. 10 ure, Weiss. Honderdag 's av. 8 ure, Weiss. Chr. Bewaarschool. L. Heerenvest. Maandag 'e av. 8 ure, Geen Bijbellezing. Lokaal in de Oranjestraat. Dinsdag 'sav. 8 ure, Snethlage Bijbellez_ Lokaal v.de Jongelings-vereeniging. Honderdag 's av. 8 ure, Swaan. Bijbellez. Ds. Swaan verzoekt degenen, die van zijn catechetisch onderwijs wenschen gebruik temaken, zich ten zijnen huize (Florapark 22) te willen vervoegen a. s. Maandag en Dinsdag 101 uur. Ds. Knottenbelt en Ds. Swaan deelen mede, dat -de wekelijksche Bijbellezingen in 't lokaal in de Annastraat voortaan door hen om de beurten zullen gehouden worden. Ds. Smeding denkt a. s. Dinsdag over 8 dagen, d. i. den 19eu November zijne lidmaten-catechisatie 's avonds ten 8 ure te hervatten. Dezelfde bericht: met veel dank te hebben ont vangen voor de Christl. school voor on- en min vermogenden: uit het Lusje vau H. 3,55; de opbrengst der collecte gehouden j. 1. Dinsdagavond in de Janskerk bij de uitvoering der Christl. Zang- vereeniging -God is mijn lied" ten bedrage van ƒ25,35. Yoor het werk van Ds. N. de JongeEvan gelisatie te Brussel van N.N. ƒ1,van N.N. f 5,en door IIH. Diakenen gecollecteerd ƒ2,50. De collecte voor de Doetinchemsche Stichtingen tot opleiding van predikanten in de N. IT. Kerk heeft 3 Nov. opgebracht ƒ131,20. Bij Ds. Moeton is nagekomen voor hetzelfde doel van N. N. 25 Cts. Ds. Tideman bericht, dat aan de Ned. Gust.- Adolf-Vereeniging is overgemaakt 13,zijnde 11.uit dc collecte op 31 Oct. gehouden, en f 2,als nagekomen gift. Met hartelijkcn dank ontvangen hij Ds. Snethlage f 25,van N. N. »als extragift voor de turf- collecte, met het oog op de vermindering der op brengst in vergelijking met het vorige jaar en in I de hoop, dat het navolging zal vinden." Alsmede ten behoeve van de Evangelisatie in de Oranjestraat van de Christel. Zangvereeniging «-Hallelujah" f 18,—,' als gedeeltelijke opbrengst I van de in de vorige week gehouden publieke uit- I voering. De gehouden Tarf-collecte heeft opgebracht 1073.031/2- Nederd. Herv. Kerk. Bennebroek. Voorm. 10 nre, G. van Herwaarden. Beverwijk. Voorm. 10 ure, geen dienst. 'b Avonds 7 nre, J. C. Poon. Evang. Luthersche Kerk. Voorm. 10 ure, geen dienst. 's Avonds 61/2 nre, K. A. Gonlag. Doopsgezinde Kerk. Voorm. 10 ure, J. Sepp. Bloemendaal. Voorm. 10 nre, geen dienst. Nam. 21/2 nre, J. D. van Arkel. woensdagavond 7 ure in „Maranatha." Openbare vergadering, ter behandeling van het onderwerp: „de invloed van be dwelmende dranken op het lichaam:'' Heemstede. Voorm. 10 nre, Kuilman. Woensdag 13 November. 's Avonds 6V2 uur, J. Kuilman. Hillegom. Voorm. 10 nre, M. Buchli Fest. Houtrijk en Polanen. Voorm. 10 nre, C. van KoetsveldC.Es. 'b Middags geen dienst Sandpoort. Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet. Spaarndam. Voorm. 10 ure, H. J. Doopsbediening. Donderdag 14 November. 's Avonds 7 nre, H. J. Veis en. Voorm. 10 ure, H. Waardenburg. 's Avonds geen dienst. Zandvoort. Voorm. 10 ure, O. Schrieke. Nam. 2 V2 nre, O. Schrieke. Doopsbediening. Eerste Bachconcert. 't Was een uitnemende gedachte van bet Bestuur der Haarlemsohe Bachvereeni- ging, het Orkest van het Amsterdamsche Concertgebouw voor haar eerste concert te engageeren. Uitnemend, in de eerste plaats, omdat wij Haarlemmers dan eens volop zouden kunnen genieten van een Nederlandsch orkest, dat zulk eene hooge plaats inneemt in de muziekwereld, doch dat, door de helaas ongunstige lig ging van het concertgebouw te Amsterdam, slechts zelden door onze muziekliefhebbers kan gehoord worden, - uitnemend, in de tweede plaats, omdat het Bestnnr er door te gemoet komt aan de wenschen van sommige leden der Baohvereeniging, die liefst niet altijd uitsluitend solisten wil len hooren. Dat het Bestnur goed gezien had, toonde de stampvolle conoertzaal van Woensdag avond. Het programma voor deze uitvoe ring gaf natuurlijk werken van de beste componisten. Meesterwerken van elassieken aard, die ten allen tijde blij ven aantrekken door ernstigen, diepen, rijken inhoud en schoonen, bekoorlijken vorm. Achtereen volgens werden gemaakt? 1. Het voorspel nit de komische Opera „die Meistersingern von Nnrnberg van R. Wagner. 2. Een Concert voor twee violen van S. Bach. 3. De Oxford Symphonie van J. Haydn; een der zes symphonieën, welke Haydn tijdens zijn herhaald verblijf in Engeland schreef en waaraan hij den naam van de stad Oxford verbond, de stad welker uni versiteit hem uit hoogachting den doctors titel verleende. 4. De ouverture „Manfred" van R. Schumann. 5. Een tweetal werkjes voor violoncel, „Romance" en „Polonaise" van den Boheemschen cellovirtnoos David Popper. 6. Eene der vijf „Symphonische Dichtnngen" (muzikale schilderingen) ,Danse macabre" van den Parijschen com ponist Saint Saëns en 7. De derde Leonore- onrertnre van Beethoven, geschreven in 1807 voor zijne „Fidelio" (Leonore), welke in dat jaar te Praag zou worden opgevoerd. 't Lag voor de hand, dat een dergelijk programma, uitgevoerd door een keurcorps van bekwame mnsici, onder de leiding van esn eminent knnstenaar, als de Heer Kes, oogenblikken van verrukkelijk muzikaal genot zou verschaffen, indrukken zon geven, waarop de geest lang zon kunnen blijven teren. En zoo was het Woens dag avond. Yan het begin tot het einde hebben we met onverdeelde aandacht, met de grootste ingenomenheid de verrichtingen van dit schoone geheel gevolgd. Hoe vol en orgel achtig is de klank. Hoe overweldigend is het forto, hoe week het piano, hoe fluis terend het pianissimo. Hoe gezond is de toon in die verschillende sterktegraden en hoe friseh blijft de kleur. Welk een schitte rende virtuositeit spreiden de uitvoerenden ten toon, hoe vlekkeloos is hun ensemble, hoe warm hnnne voordraehtswijze. Hoe ligt over het geheel uitgespreid een reine, poëtische gloed. Inderdaad, in het spel van dit orkest openbaart zich de muzikale kunst in hare hoogBte, aangrijpendste nitingen. Wij zonden de ons toegestane ruimte overschrijden, indien we in bijzonderheden wilden treden, over elk nommer van het programma. Wij stippen daarom sleohts enkele dingen aan. In Wagner trof ons al aanBtonds de groote klaarheid, waarmede de verschil lende motiefbewerkingen uitkwamen en werden wij medegesleept door het brio en den hartstocht, welke de voordracht ken- merkten. In het concert van Bach was het vooral de Heer Hofmeester, die onze aandacht won door zijn voortreffélijken toon. In de Symphonie van Haydn maakte het tweede Adagio een heerlijken indruk en trok de duidelijkheid van het kwartet in het Allegretto en Presto onze aandacht. De ouverture van Schumann werd gegeven met de somberheid en den dnisteren glans, die de „Manfred-Mnziek" maakt tot de eigenaardigste en meest karakteristieke openbaringen van Schnmanns zieleleven. In de „Danse macabre'' stonden wij verbaasd over de merkwaardige klankcombinatiën en over het mysteriënse in de voordracht, 't Was een ware doodendaus, dien wij hoorden. Het inleidende, telkens weder- keerende théma werd door den Heer Wolff mooi gespeeld. Beethovens ouverture ten slotte was in haar geheel, door de waar dige voordracht en de groote toewijding, waarmede het geheele orkest dit werk vertolkte, een waardig slot. Over het spel van den cellist schorten wij ons oordeel op, tot wij hem opnienw geboord hebben op het a.s. concert van „Zang en Vriend schap" op 20 Nov. Door sommigen werd er, na afloop van het concert onte vredenheid betoond over twee dingen, n. 1. over het rumoer van de spelende jengd in de aan de concertzaal grenzende steeg en over de koele honding van het publiek tegen over het orkest. Voor eene niet herhaling van het eerste kan de politie misschien zor gen, het andere is echt Haarlemsch. B. Voordrachten in Teyler's Stichting. Onder de merkwaardigheden van Haar lem bekleedt Teyler's Stichting een eerste plaats, zeide de Heer Dr. T. C. Winkler bij de opening der lezingen van dezen winter, maar tevens voegde hij er bij dat, terwijl de vreemdelingen hiervan overtuigd, schijnen blijkens hun talrijk bezoek, de Haarlemmers zelve er zeer weinig belang in schijnen te stellen. Komt de berg niet naar Mahomet, dan moet Mahomet naar den berg gaan, en zoo achtte spreker het een voorrecht, thans aan het Haarlemsche publiek, dat onder zijn gehoor zat, eenige van de voornaamste fossilen te knnnen vertoonen, waardoor dit Museum boven alle anderen ter wereld uitblonk. De Heer Dr. van der Ven had hem hierbij geholpen door het beschikbaarstellen van een kolos- salen lichtstraal, die hem de gelegenheid gaf de tentoongestelde fossilen aan allen te laten zien, terwijl zijne dochter, door teekeningen van enkele indrnkselen die met het ongewapend oog niet waarneem baar waren, hem op die wijze de taak gemakkelijker had gemaakt. De voorwerpen, die daarop werden ten toongesteld en verklaard waren in hoofd zaak gevonden in de lithographische kalk, die te Solnhofen in Beijeren wordt aange troffen. Volgens spreker heeft zich aldaar in voorwereldlijke tijden een laag slib neergezet, dat door het water van de om ringende rotsen was aangevoerd. In dit slib waren ettelijke voorwerpen nit de planten en dierenwereld versteend, en in later tijd was door eene aardbeving de geheele massa opgeheveD, waardoor het zich thans als een rotsgevaarte aan ons oog vertoonde. Ook hiervan was een plaat aanwezig waarop men duidelijk de tegenwoordige toestand kon nagaan. Het versteenen van voorwerpen van org&nischen aard door het indringen van met kalk verzadigd water, werd door spreker vergeleken met het oonfijten van vruchten, die mede daardoor geheel van aard veranderen, zonder daarom hun oor- spronkelijken vorm te verliezen. Om met de laagste organismen te beginnen werd daarop eerst versteend zeewier, en vervol gens eenige takjes thuya getoond, welke door spreker met de hedendaagsche thuya's werden vergeleken. Een er van droeg zelfs een vrnchtje en werd als groot preciosnm aangemerkt. Overgaande tot de visschen werd de aandaoht gevestigd op een inktviseh met een zwarte plek ter plaatse waar deze de zwarte vloeistof bewaart, waaraan hij zijn naam heeft te danken. Een Duitsch ge leerde had deze inkt weder vloeibaar weten te maken en daarop met voorwereldlijke inkt, een beschrijving van dit fossiel ge geven. Van de insecten waren punaises, paar denbij ters en nachtvlinders in fossilen toe stand voorhanden. Ook zag men er een pop van den nachtvlinder in versteenden vorm. Kreeften, krabben en hagedissen kon men duidelijk onderscheiden. Ging dit alles vrij gemakkelijk, omdat de thans levende exemplaren daarmede groote overeenkomst vertoonden, verwonde ring baarde een pterodactylus, van welke diersoort geen levende exemplaren meer voorhanden zijn, en die daarom ook tot de kostbaarste exemplaren van Teylers Museum behooren. Spreker stond hierbij geruimen tijd stil. Niet alleen echter het geraamte zelf van het dier, ook de indrnk selen van zijn voeten waren bewaard en de steenen waarop ze waren afgedrukt

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1889 | | pagina 1