HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 5
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 8(5. Twaalfde Jaargang.
144.
van WOENSDAG 15 Januari 1890
Nieuwsberichten.
telephoonnummer
telephonische verbinding
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf,25.
franco p. post ,40. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
Afzonderlijke nommers 3 centen per 8tok.meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT;
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
fioord-Zuidhollandsclie Stoomtramweg-MaatschappijHaarlemLeiden. I Oct. 1889.
Haarl., HiUeg. en Leiden 4.10+, 6 35, 8.25, 9.42', 10.55,'sm 12.20*, 1.36,3.-*, 4.28,
5.41*, 6.5b, 8.16 'sav. HaarlemHillegom 9.37, 11.'sav.
f Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Haarlemscke Tramway-Maatschappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1889. Naar Amsterdam: 6.50'
8.09*. 8,30, 8.58', 9.25*, 10.20, II.32+, 11.46*, 'smorgens. 12.29*, 12.58, 2.31*, 3.35,
4.18*, 5.23, 6.17*, 7.13-j- 7.16, 7.54*. 9.23', 9.31*, 9.52,10.18*, 11.05* 's av.
Van A msterdam: 6.20, 6.50», 7.40+, 7.48*, 8.23*, 8.50, 9.17*, 9.50*, 11.—, 11,57*.'s morg.12 44*
1.—, 1.12*, 3.25*, 4.15, 4.29* 5.—*, 5.33-j-, 7.30*, 8.20, 9.8* 10.5*, 11.15 's av.
Naar Rotterdam: 7.17, 8.I+, 8.46', 9.25, 10.13*,'s morgens, 12,19*, 1.5*, 1.37, 3.49*, 5.1,
5.55+, 7.53*, 8.49, 10.28" 'savonds.
Van Rotterdam: 6.05, 7.55*, 10.17+, 10.'38,11.32*,'smorgens, 1.19*, 2.50", 3.355.17,6.03f,
7.28, 8.15*, 8.50*, 9.56+ 's avonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen. De
met zijn exprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.48, 9.42, 'smorgens, 1.30, 4.56, 9.35 'sav.
Naar IJmuiden: 6.55, 9.5, 9.42, 'smorgens, 1.1.30, 4.25, 4.56, 8.5, 9.35'sav.
Van IJmuiden: 7.55, 8.25, 9.43, 11.14 's morgens, 12.20, 1.37, 3.06, 3.45, 5.1, 5.46, 7.20,
9.22, 10.10's avonds.
Naar Zandvoort: 7.19, 8.11, 10.15, 'smorg., 1.39, 3.51, 5.23, 8.51 's avonds,
an Zandvoort: 7.41, 8.35, 11.8,'smorgens. 3.12, 4.58,7.33, 9.27.
Tram-Omnibus-Maatschapplj. BloemendaalOverveenHaarlem. 7 Oct. 1889.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kennemerland;8.*18.20, 9.30,10.45,11.40,'s m.
12.16, 1.—*, 1.30, 2.10*, 3.—, 3.45, 4.15*, 4.40, 5.20, 6.-* 6.35, 7.15, 8.—*,
8.40, 9.35, 10 's avonds,
Van Haarlem (Station). 8.43*,J9.16,10.10,11.24,'smorg., 12.16,1.21,1.33*,2.10,2.45*,
3.45, 4.40, 4.52*, 5.21, 5.53, 6.40*, 7.15, 7.50, 8.46* 9.29, 10.25, 10.30* 'sav.
De uren met een alleen op Zon- en Feestdagen
Telegraafkantoor. 1 Oct. 1889. Het kantoor is geopend op werkdagen van 's m. 8 tot's av.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van 's m. 8—4 's av. 6—9 u.
Binuenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voor de eerste 10 woordenvoor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1889. Openstelling van het kantoor: Dag
van 8 's morg. tot 9)4 uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 3 uur.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbewijzen en de invordering van geld en
op kwitantien alleen op werkdagenvan 9 uur 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank
van 's m. 9 tot 9 uur 's av.op Zondag van 8 tot 10 ure 's m. Voor de Postpakketten
alleen op werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9)4 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 7.30,9.45 's morgens, 1.15,3.30,6.45, 8.30 's avond»
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen: 7.30 's morgens, 3.—'savond»
Lichting der hulpbrievenbussen Gedempte Oude Gracht, Groote Houtstraat, Zijlvest
Parklaan, Kaasplein: 6.45,10.— 'smorg., 2.30,6.8.30'sav. Florapark,Kampersingel,
LeidschevaartSchootersingel6.30, 9.45 'smorgens, 2.15, 5.45, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 'sm. 6.30 en 's av.1.15, binnenwijken 's m. 6.45 en 'sav. 1.30:
Lichting aan het Station: Richting Amsterdam 8.4,11.27's morg., 2.26,3.30', 5.18*, 7.08* 'sav.
Richting Rotterdam 7.56,9.20 'smorg., 1.4,51',5.50,10.23"s av.RichtingdenHe)der;
6.43, 9.37 'smorg.. 1.25*. 4.51. 9 30*'s avonds. De met worden Zondags nietgelichi'
Weten en Werken.
Toen in het vorig jaar de Heer Goteling
Vinnia Haarlem met der woon verliet, be
kroop menig vriend van Weten en Werken
een soort van voorgevoel, dat wij den zeer
geachten spreker nu wel voor 't laatst in
dien kring zonden ontmoet hebben.
Gelukkig heeft men zich misrekendde
heer Goteling Vinnis trad Maandag in o ns
kringetje op en wel met De zone n
van Jahel, drama in vier bedrijven
met een voorspel, door Simone Arnaud, uit
het Fransch overgezet door den Spreker.
Het tooneel der handeling is Jndéa, tij
dens den oorlog dien de Syrische koning
Antiochns Epifanes voerde tegen de Is
raëlieten, in welken tijd de vrijheid van
het Jood8cbe volk voet voor voet verdedigd
werd door de vijf Macabeesche broeders,
de zonen van den in den krijg tegen den
vreemden indringer gevallen Matthatias
en diens kloeke gade Jahel.
Spreker sehildert ons den zielstoestand
der moeder, die, na hare zonen opgevoed
te hebben volgens de tradities van haar
geslacht, wraak en vergelding voor den
overweldiger, het vijftal de wereld inzendt,
terwijl juist op dien tijd een dienaar van
Antiochns, Lysias, een gesprek met haar
aanknoopt en in haar, ondanks hare ar
moede, eene vrouw meent te zien, die tot
heil van het vaderland tot groote daden
in staat is. Eerst loochent zij haar afkomst,
doch het teeken, gegeven omtrent de red
ding van hare zonen, ontboeit haar tong
een karakterisieke dialoog ontspint zich
tusschen haar en den Syriër, waardoor
de hoorder geplaatst wordt in de toestan
den van het belangwekkende drama.
Inmiddels zijn de vijf zonen mannen
geworden, strijdende voor recht en vrijheid
Judas de Macabeër als een gevreesde per
soonlijkheid de jongste, Johannes, doet
als spion dienst, doch heeft in het verblijf
van koning Antiochus, diens dochter Myrra
gezien en liefgekregen. Men vertrouwt
den Jood niet, een pijl snort en wondt
hem op het oogenblik, dat hij beschuldigd
wordt het beeld van den god Jupiter ver
minkt te hebben. Myrra past hem op in
zijne hierop gevolgde ziekte en hier komt
de jeugdige liefde tot rijpheid.
De krijgskansen keeren inmiddels tegen
Je Joden. Slechts de oudste en de jongste
der Macabeërs big ven gespaard en ook de
oude Jahel wordt gevangen, terwijl de
Syrische krijgers luide den dood van Jo
hannes eischen.
Myrra lijdt zóó zeer onder het te vol
trekken vonnis aan den geliefde, dat haar
toestand den koning, haar vader, beden
kelijk voorkomt en bij toestemt in den
hem gegeven raad tot een huwelijk
waarbij Johannes koning van Judéa zal
worden. Doch Johannes wenscht hiertoe
de toestemming der onvermurwbare Jahel,
welke echter niet verkregen wordt. Een
zware strijd tnsschen plicht en liefde
ontbrandt in zijne ziel; de eerste behoudt
de overhand.
Myrra doodt zich door vergift en Jo
hannes geeft zicb over aan de woede der
vijandelijke soldaten.
Doch weer is de oude heldenmoed
vaardig geworden over de Hebreën. Ko
ning Antiochus wordt genoodzaakt te
vluchten en Jahel, die slechts hart en
gedachten had voor het welzijn van den
gewijden bodem, haar vaderland, geeft den
geest in de armen van haren oudsten zoon,
den overwinnenden Judas de Macabeër.
De fraaie rijmlooze jamben, afgewisseld
door innig schoone beurtzangen van ly
risch karakter werden vertolkt op eene
wijze verre boven onzen lof.
Alles actie, alles waarheid, overal diepte
en kracht van uitdrukking, met een on
miskenbare gemakkelijkheid in het vinden
van woorden, waaruit de schoonheid van
ons Nederlandsch, ondanks de vertaling,
schitterend naar voren trad.
De versificatie is bijzonder geslaagd
met genoegen denkt men aan de lieflijke
liefdes-dialoog in het tweede bedrijf en
aan het meesterlijk uitgesproken visioen
van Jahel in het vierde bedrijf, zoodat
een en ander den wensch doet koesteren
eene opvoering van „De Zonen van Jahel"
te kunnen zien, zij het dan ook, dat hiertoe
meer dan gewone voorbereiding zou noo-
dig zijn.
De heer Goteling Vinnis was zoo vrien
delijk tot slot nog een vroolijk stukje
ten beste te geven. Het was het geestige
„Holland, Bolland", van Boele, dat door
de schoone voordrachtswijze op nieuw een
prettigen indruk maakte.
Met een hartelijk gemeend applaus na
men wij afscheid van den Spreker, die
wij zoo gaarne nog menig jaar in Weten
en Werken zullen terugzien.
Den volgenden Maandag heeft er geen
lezing plaats, maar op Dinsdag 21 Janu
ari a.s. zal eene spreekbeurt vervnld
worden door den heer Keller van Hoorn
uit Dordrecht.
Thans begint eenige meerdere klaarheid
te komen omtrent deloopende geruchten be
treffende de ziekte van den jeugdigen ko
ning van Spanje. De toestand was ernstig,
doch niet hopeloos, zelfs is Vrijdag eene
kleine verbetering ingetreden en de zieke
had eenige uren rust genoten. De ministers
hebben met het oog op den toestand hnn
verzoek om ontslag voorloopig ingetrokken.
Men scheen eene staatsgreep te verwachten,
althans de regeering heeft eenige maat
regelen doen nemen, die klaarblijkelijk ten
doel hadden de eene of andere mogelijkheid
te voorkomen.
De jonge koning moet aanhoudend stui
pen hebben. Er bestaat volgens de laatste
berichten weinig hoop hem in het leven te
honden.
Wanneer Alfons XIII sterft, zal de in
fante Maria, de oudste der beide dochters
van Alfons XII nit zijn eerste huwelijk,
weder de naaste erfgename voor den Spaan-
schen troon worden. Zij was dit reeds een
maal, doch moest haar rechten afstaan aan
haar jongeren broeder, den 17 Mei 1886
geboren. Maria de las Mercedes zelve is
geboren 11 Sept. 1880, en alzoo thans 9
jaar ond.
Oorspronkelijk gold in Spanje de Sali-
sehe wet, volgens welke vrouwen uitge
sloten worden van de regeering, maar in
1830 werd deze wet herroepen door koning
Ferdinand VII, die zijn eenig kind Isabella
den troon wilde verzekeren. Een groot
deel der Spanjaarden bleef echter getronw
aan Don Carlos, den naasten mannelijken
erfgenaam deskonings, waardoor aanleiding
werd gegeven tot de bloedige Carlisten-
oorlogen.
Zaterdag namiddag werd een bulletin
openbaar gemaakt waarin bericht werd,
dat de jonge koning door neiging tot sla
perigheid zich in kalmen toestand bevond,
doch dat, hoewel de koorts heeft opge
houden, de zwakte de overhand heeft.
Zaterdag berichtten reeds een paar Fran-
sohe bladen het overigden.
Zondag en Maandag sohijnt de
kleine Alfons nog in beterschap toegeno
men. Hg vraagt voedsel, dat hem met de
meeste omzichtigheid, overeenkomstig
zijnen toestand, wordt toegediend. De
krachten komen wat aanuitzicht op
herstel is hierdoor wel toegenomen, doch
gegronde hoop kan nog niet gegeven
worden.
De Engelsche regeering zal in de
eerstvolgende Parlements-zitting eene wet
voordragen tegen de petrolenm-gevaren.
In het hiertoe strekkende ontwerp worden
alle aard-oliën gelijk gesteld met ontplof
bare stollen en komen dus rechtstreeks
onder het toezicht der ambtenaren die met
de controle op ontplofbare stoffen zijn be
last. De Britsche regeering hoopt voor de
volgende begrooting op een voordeelig
saldo van vier en half millioen ponden
sterling.
Met onvermoeibaren ijver gaat de
voorloopige regeering van Brazilië te werk
om alles, wat nog betrekking heeft op het
keizerstijd, te doen verdwijnen. Van alle
wapens, kokarden, knoopen enz. is de
keizerlijke kroon verwijderd en uit alle
benamingen en titels is het woord „kei
zerlijk" geschrapt. Een der voortreffelijkste
inriohtingen van onderwijs, het Pedro-
college, is van naam veranderd het heet
thans Nationaal instituut van middelbaar
onderwijs.
De Russische begrooting slnit met
een batig saldo van anderhalf millioen.
Deze begrooting is tot stand gekomen zon
der verhooging der belasting en zonder
vermeerderde lasten voor de bevolking.
Volgens mededeelingen Bit Ostende
kosten de Engelsche kolen, waarvan de
prijs voor de crisis ten hoogste 20—22 frcs
bedroeg, thans 33 free, waarbij zooals be
grijpelijk het aanbod nauwelijks tegen de
vraag opweegt. Voortdurend komen stoom
schepen aan. In December liepen 13 schepen
binnen met 5800 ton kolen. Vele goede
renwagens der spoorwegen staan voortdu
rend gereed om geladen te worden. De
prijs van de binnenlandsche steenkolen
richt zich naar die der Engelsche. Kolen, die
tot heden 2021 frcs per ton kostten, gel
den thans 33 frcs.
Enkele mijnbesturen hebben, vol
gens de Gazette de Charleroi, zich bereid
verklaard tot eene proefneming met een
werkdag met tien nur, terwijl tevens be
paald werd, dat te beginnen met 1 Januari
de loonen met 5 pot zijn verhoogd en gelei
delijk zullen verhoogd worden naar verhou
ding van het afloopen der contracten voor
leveringen tegen de onde prijzen.
Niettegenstaande het vroeger geno
men besluit is toch Vrijdag het gebalsemde
lijk van keizerin Angnsta tentoongesteld,
doch alleen voor genoodigden.
Zaterdag is het stoffelijk overschot
van keizerin Augusta in het Mausoleum
te Charlottenbnrg bijgezet, nadat in de