HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 45 Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 8(5. Twaalfde Jaargang.
144.
van WOENSDAG 28 Mei 1890.
Nieuwsberichten.
telefhoonnummer
TELEPHONISCHE VERBINDINS
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandsnf ,25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommcrs 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie ran 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Noord-Zuidliollaudsehe Stoomtramweg-Maatschappij: HaarlemLeiden. 1 Oct. 1889.
Haarl., Hilleg. en Leiden 4.10f, 6.35, 8.25, 9.42*, 10.55,'sm., 12.20* 1.36,3.-*, 4.23,
5.41*, 6.58, 8.16 'sav. Haarlem—Hillegom 9.37, 11.'sav.
Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Banrlemsche Tramway-Maatschappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1889. Naar Amsterdam: 6.50'
8.09*, 8,30, 8.58*, 9.25', 10.20, 11.32+, 11.46*, 'smorgens. 12.29*, 12.58, 2.31*,3.35-
4.18*, 5.23,6.17*, 7.13+ 7.16, 7.54*, 9.23", 9.31*, 9.52,10.18*, 11.05* 's av.
Van Amsterdam: 6.20, 6.50*, 7.40+, 7.48*, 8.23*, 8.50,9.17', 9.50*, 11.11.57*.'smorg.l2 44*
1.—, 1.12*, 3.25*, 4.15, 4.29*, 5.—*, 5.33+, 7.30*, 8.20, 9.8* 10.5', 11.15 'sav.
Naar Rotterdam: 7.17, 8.1+, 8.46*, 9.25, 10.13*,'smorgens, 12,19*, 1.5', 1.37, 3.49*, 5.1,
5.55+, 7.53", 8.49, 10.28* 's avonds.
Van Rotterdam: 6.05, 7.55*, 10.17+, 10.38,11,32*, 's morgens, 1.19', 2.50*, 3.35, 5.17,6.03+,
7.28, 8.15*, 8.50*, 9.56+ 's avonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen. De
met zijn exprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.48, 9.42, 'smorgens, 1.30, 4.56, 9.35 'sav.
Naar IJmuiden: 6.55, 9.5, 9.42, 's morgens, 1.1.30, 4.25, 4.56, 8.5, 9.35 's av.
Van IJmuiden: 7.55, 8.25, 9.43, 11.14 's morgens, 12.20, 1.37, 3.06, 3.45, 5.1, 5.46, 7.20,
9.22, 10.10's avonds.
Naar Zandvoort: 7.19, 8.11, 10.15, 'smorg., 1.39, 3.51, 5.23, 8.51 'savonds.
Van Zandvoort: 7.41, 8.35, 11.8,'smorgens. 3.12, 4.58,7.33, 9.27.
Tram-Omnibus-Maatsckapplj. BloemendaalOverveen—Haarlem. 4 Jan. 1890.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kennemerland)8.*,8.20, 9.30,10.45, 'sm. 12.15,
1.—*, 1.30, 2.10*, 2.55, 4.—, 4.45, 6.35, 7.15, 8.—, 8.40, 9.35, 10.—* 'savonds.
Van Haarlem (Station). 8.43*, 9.16,10.10,11.24,'smorg.1.21,1.33*,2.10, 2.45*, 3.45,
4.40, 5.53, 7.15, 7.50, 8.46, 9.29, 10.25, 10.30* 'sav.
De uren met een alleen op Zon- en Feestdagen
Telegraafkantoor. 1 Oct. 1889. Het kantoor is geopend op werkdagen van 's m. 8 tot's ar
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van's m. 84'sav. 69u.
Binnenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voor de eerste 10 woordenvoor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1889. Openstelling van het kantoor: Dag
van 8 's morg. tot 9}i uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 3 uur.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbewijzen en de invordering van gelden
op kwitantiën alleen op werkdagenvan 9 uur 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank
van 's m. 9 tot 9 uur 's av.op Zondag van 8 tot 10 ure 's m. Voor de Postpakketten
alleen op werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9}i uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen7.30,9.45 's morgens, 1.15,3.30,6.45,8.30 's avond».
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen: 7.30 'smorgens, 3.'savond».
Lichting der hulpbrievenbussen- Gedempte Oude Gracht, Groote Houtstraat, Zijlvest
Parkiaan, Kaasplein: 6.45,10.'s morg., 2.30,6.8.30 's av. Florapark,Kampersingel,
Leidschevaart, Schootersingel6.30, 9.45 'smorgens, 2.15, 5.45, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 'sm. 6.30 en 's av.1.15, binnenwijken 's m. 6.45 en 'sav. 1.30:
Lichting aan het StationRichting Amsterdam 8.4,11.27 's morg., 2.26, 3.30*, 5.18*, 7.08* 's av
Richting Rotterdam 7.56,9.20 'smorg.,1.4,51*, 5.50,10.23*'s av.Richtingden Helder,
6.43, 9.37 'smorg., 1.25*. 4.51. 9.30*'savonds. De met worden Zondags nietgelich.t
GAS.
Uit het verslag over den toestand en
de werking van de stedelijke gasfabriek
te Leiden blijkt, dat de prijsverlaging van
het gas tot 5 cent per M3 het verbruik,
vooral in de wintermaanden, wederom deed
vooruitgaan. De gasfabriek maakte in het
vorige jaar een zuivere winst van ƒ61.955.
Yan 1848 tot en met 1888 werd door de
gemeente door de gas-exploitatie genoten
de som van f 1.573.260. Te Haarlem be
taalt men 9 cents per H5 en dan komt
men onwillekeurig tot de slotsom, dat,
hoewel het onze vaderen niet ten kwade
te duiden is, dat zij de exploitatie geheel
in vreemde handen stelden, omdat het toen
eene geheel onbekende zaak gold, het ver
bazing wekt, dat men er nog steeds voor
deel in ziet èn voor de gemeente, als be
langrijke gasverbrnikster, èn voor de inge
zetenen om de lang niet matige winst af
te wijzen neen, nog erger, het land nit
te zenden, waar men stellig zich verknen-
kelt over de kortzichtigheid der Haarlem
mers. Wij staan thans weer aan het begin
van eene gaskwestieeen nieuw contract
met de tegenwoordige gasleverancier dient
gesloten, of de gemeente moet zelf fabri
kant worden.
"Wel tracht de gemeente zich van de
grootst mogelgke voordeelen te verzekeren
bij het sluiten van een nieuw contract
de handelingen over dit punt in den ge
meenteraad bewijzen dit maar bij het
gunstigste contract schiet er voordenEngel-
schen aandeelhouder nog genoeg te verdee-
len over en jnist die overwinst zou bij
eene exploitatie van gemeentewege in den
tegenwoordigen toestand der gemeentefi-
nanciën zeer te stade komen.
Ongetwijfeld zou eene gemeentelijke
gasfabriek geld, zeer veel geld kosten, maar
dat mag ook, ais in aanmerking genomen
wordt, dat bet voor eene gemeente volstrekt
geen schande gerekend wordt op gezonde
grondslagen haar bedrijfkapitaal tevergroo-
ten, zij het ook door leening. Zestig duizend
gulden gaswinst te behalen door de ge
meente bij een gasprijs van 5 cents per
M3 is niet te versmaden, of zou Leiden
ten opzichte van de plaatselijke omstandig
heden in betere conditie verkeeren, dan
het zich steeds uitbreidende Haarlem, of
zon alweer een geslacht moeten voorbij
gaan, om eindelijk de oogen eens te doen
opengaan bij een volgend, dat bij de vele
onbeantwoorde vragen ook nog de oplos
sing zal moeten zoeken van de stelling
der vaderen: Geen
want de exploitatie levert by matig ge
stelden prijs een aanzienlijke bate, welke
hoewel de financiën versterking behoeven
niet gewenscht wordt voor de gemeente-
huishouding.
TTaar ook soms in beperkten kring de
gaskwestie besproken wordt, steeds wordt
dan gewaagd van bezwaren, die eigenlijk
kant nog wal raken.
Het schrikbeeld Elektrisch licht en
daardoor minder gasverbruik valt weg als
men weet, dat jnist die boeman het gas
verbruik in de hand werkt, m. a. w. dat
daar, waar Elektrisoh licht gebezigd wordt,
het gasverbruik toeneemt.
Booge steenkolenprijzen zullen steeds
van invloed zijn op den gasprijs, doch met
het stijgen der kolenmarkt wordt ook het
voornaamste byproduct der fabrikatie, de
cokes, hooger. Stijgt dus de steen kolen pry s
b.v.b. met 20%, dan zyn ook de cokes
hooger in prys, zoodat die verhooging
slechts gedeeltelyk op den gasprys behoeft
te dragen.
Terrein voor eene gasfabriek is genoeg
zaam beschikbaar, ingeval het wenschelyk
mocht voorkomen de gronden der bestaande
voor bouwterrein te bestemmen, zoodat
alleen nog de vraag behoeft beantwoord
te wordenZullen de gemeentenaren van
het gemeentegas een zoodanig uitgebreid
gebruik maken, dat de renten en aflossing
van eene leening kunnen gedekt worden
In den laatsten tyd hebben vele gas-
verbruikers zich gewend tot den petrole
umlamp niet omdat die minder gevaar
oplevert, ook niet omdat hy gemakkelyker
is in de behandeling, evenmin omdat het
lichtvermogen grooter is, maar eenvoudig
omdat petroleum goedkooper is dan gas.
Doch de ondervinding leert, dat gas veel
goedkooper kan geleverd worden dan hier
te Haarlem en dan nog bovendien de fa
brikatie winst kan opleveren. Bepaald zou
den dus by beter prys velen tot het gas
terngkeeren en ongetwyfeld zon het getal
nieuwe verbruikers zich uitbreiden, te
meer daar het dan tevens eene gemeen
tezaak geldt.
Waarom zon Haarlem zich dan weer op
nienw de handen binden voor een lang
tijdperk met de bnitenlandsche maatschap-
py, die ons jaren lang wel niet bepaald
slecht, maar peperduur heeft bediend.
H.
Er wordt verzekerd, dat prins Bis-
marok en zyne gemalin in de tweede helft
van Juni naar Engeland znllen gaan en
dat hun verblyf aldaar verscheiden weken
zal dnren. De familie Bismarck zal logee-
ren by de lords Londonderry en Roseberry.
Zy zullen de reis over Nederland maken,
By deze gelegenheid wordt ook weder
de oude geschiedenis opgewarmd, dat graaf
Herbert Bismarck naar de hand dingt van
eene Engelsche erfdochter.
Keizerin Eriedrich bracht te Wies-
baden een bezoek aan de ex-keizerin En-
génie, dat drie uren duurde.
By de ontmoeting waren beiden zeer
aangedaan. Naar men zegt had koningin
Victoria keizerin Friedrich schriftelyk ge
vraagd het bezoek te brengen.
De aristocratie van Stockholm heeft
Bismarck een fraai portret van den groo-
ten staatsman Oxenstiern ten geschenke
gegeven. Het portret draagt het opschrift:
Aan den grooten kanselier van Dnitschland
ter herinnering aan den grooten kanselier
van Zweden."
De lndépendance ziet in dit geschenk
en het opschrift een fyne toespeling op de
gelykheid van beider lot, wyl Bismarck
het vertrouwen van zyn souverein ver
loor evenals Oxenstiern dit deed na den
dood van Gustaaf Adolf in 1631.
Te Weenen is groot opzien gewekt
door het hnwelyk van Vorst Aloisins Lich-
tenstein met een juwelieredochter, Anna
Klintosch genaamd, een gescheidene vrouw.
De plechtigheid werd in alle stilte vol
trokken in de sacristie eener kleine kerk
te Leopoldstad. Om opzien te vermijden,
hadden brnid en bruidegom zich ieder op
eigen gelegenheid te voet derwaarts bege
ven.
Vorst Lichtenstein, die een belangrijke
rol in de politiek speelde en, naar men
verwachtte, eenmaal het hoofd der katho
lieke party zou worden, trok zich verleden
jaar, op 46-jarigen leeftijd, uit het staat
kundig leven terug, ter wille van het
thans voltrokkeu hnwelyk, dat de aristo
cratie hem nooit zal kunnen vergeven.
Uit Pretoria wordt bericht, dat
Paul Krnger zyn ontslag heeft ingediend
als president van de Transvaalscbe repu
bliek, wegens verwerping van eenige
regeerings voorstellen. Op aandrang van
den Voorzitter van den Volksraad heeft
by echter zyne ontslag-aanvrage inge
trokken.
Het Bonlangistisch comité maakt
eene korte nota openbaar, waarin den
volke kond wordt gedaan, dat het beslo
ten heeft zich te ontbinden. Het voegt
er by, dat de leden, trouw blijvende aan
de zaak der nationale republiek, in de
herziening der constitutie den eenigen.
waarborg zien tot bevestiging eener répu
bliek, toegankelijk voor de goede bnrgers
en in staat de sociale hervormingen tot
stand te brengen, welke een land als Frank
rijk waardig zyn. Zy zeggen hnnne hoop
evenmin vaarwel als de dappere repu-
blikeinsche kiezers, wier vaderlandsliefde
by de laatste gemeenteraadsverkiezingen
te Parijs nog zoo helder aan het licht
is
Men deelt mede, dat de Italiaansche
schatkamer is opgelicht voor een bedrag
van zeven en veertig dnizend lire en wel
door middel van een valsch mandaat dat
scheen afgegeven door het Ministerie van
Pnblieke Werken en te Rome ter betaling
is afgegeven. Er wordt vermoed, dat er ver
scheidene personen aan medeplichtig zyn.
Keizer Wilhelm heeft het zeer ver
standige besluit genomen om voor het
feest, dat de stad Breslau hem by zyn
aanwezigheid by de herfstmanoenvres wil
de aanbieden, te bedanken wegens de te
hooge kosten. Het voor het feest geraam
de crediet bedroeg 100.000 M.
De Dnitsche regeering had al se
dert lang het plan om eene belasting te
heffen van alle niet militairplichtige man
nen, doch thans is zy van dit voornemen
teruggekomen, aangezien de vermeerdering
van militaire lasten onmogelijk schijnen.
Thans is in overweging om de belasting
op te leggen aan in het tmitenland wo
nende Dnitschers.
Het aantal vronwelijke doctoren
neemt gaandeweg toe, en vooral in Noord-
Amerika zyn zy zeer talrijk en wordt haar
aantal op circa 3000 begroot, waarvan
450 in New-York, 580 in Brooklyu, 460
in Philadelphia, enz. In Londen practisee-
ren 70, in Edinbnrg 5 en in Dnblin 2
vronwelijke doctoren. In Italië zyn er 6,
waaronder een in Tnrin, die lijfarts van
de Koningin is, terwijl ook de Koningin
van Rnmenië eene vronwelijke lijfarts
heeft. In Oostenrijk, waar het tot dus
verre aan vrouwen verboden was genees
kundige praktijk nit te oefenen, is onlangs
aan Mevrouw Kerschbaumen door den
Keizer vergunning verleend in de oog
heelkunde te praotiseeren. Mevrouw Kers-
banmen is Russin van geboorte en wau
