HAA
Eerste Blad.
PREDIKBEURTEN
No. 11
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86
Dertiende Jaargang.
144.
met AMSTERDAM.
van ZATERDAG 7 Februari 1891
ZONDAG 8 Febr. 1891.
Nederd. Herv. Kerk.
rSlEPHOONNÜMMïK
TELEPHONISCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS:
Per drie maandenr —,25.
franco p. post —,40. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regei
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk. meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Groote Kerk.
"Voorin. 10 ure, Hoog. Ie Lijdenstekst.
Nam. 2 ure, Hoog. 2e Lijdenstekst,
's Av. 6 nre, Moeton. 3e Lijdenstekst.
op
Nienwe Kerk.
Voorm. 10 ure, Knottenbelt.
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Sioaan.
'a av. 7 ure, Moeton.
4e Lijdenstekst.
Bakenesser Kerk.
'Voor de Kinderen).
Voorm. 10 ure, Hilbrander,
godsdienst onderwijzer.
Waalsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Hebrxj.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 nre, 's Av. 5 ure, Prof. H. de
Cock, van Kampen.
Woensdag 's av. 8 nre, Mulder.
{Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure. Schotel.
Honderdag 's av. 7V2 ure, Schotel.
Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, Mees.
's Avonds 6 ure, Poolman.
Honderdag 's av. 8 ure, A. A. Hurnrne
pred. te Wetering. Lijdeusprediking.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, Resta.
's Avonds 6 ure, Gr a
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Tideman.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Weiss.
Honderdag 's avonds 8 nre, Weiss.
Chr. Bewaarschool, L. Heerenvest.
Maandag 's av. 8 ure, Moeton. Bijbellez.
Luca9 23 34 vv.
Lokaal in de Oranjestraat.
Dinsdag 's av. 8 ure, Smaan. Bijbellezing.
Lokaal v.d. Jongelings-Vereeniging.
L. Annastraat.
Honderdag 's av. 8 u., Knottenbelt. Bij bellez.
De collecte voor de zending, Zondag
avond, Groote Kerk, heeft opgebracht
f 36.171/2-
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, P. J. Moeton,
Predikant te Haarlem.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, J. G'. Boon.
Evang. Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, IL. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, J. Sepp.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, J. H. van Arkel.
Nam. 2 Vs nre, J- V. van Arkel.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, P. Kuylman.
Theol. Candidaat.
Nam. 21/2 nre, 3- Kuylman,
Doopsbediening.
Hillegom.
Voorm. 10 ure. M. Buchli
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, H. J.
Donderdag 's Avonds 7 ure,H.J. Bergsn
Veis en.
Voorm. 10 ure, 11. Waardenburg.
Zandvoort.
Voorm. 91/2 nre, JKuylman.
Pred. te Heemstede.
'Sandpoort.
Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet.
Concert van het Gemeentelijk
Muziekkorps en van Crescendo."
Het concert, Woensdag avond door het
strijkorkest van het gem. muziekkorps
in de sociëteit Vereeniging" gegeven,
mocht zich verheugen in veler belangstel
ling. De H.H. leden der sociëteit waren
met hunne dames in grooten getale opge
komen en schonken hunne onverdeelde
aandacht aan de bijzonder gelukkige uit
voering van een afwisselend en degelijk
programma. De heer Kriens had de wel
willendheid, zijn gehoor op dit concert
bekend te maken met een hoogst belang
rijk werk de Peer Gynt-suite van
den Noordschen toondichter Ed. Grieg. De
naam van dezen componist kwam in den
laatsten tijd dikwijls op onze programma's
voor. Zijne liederen zijn zeer geliefd en
zijne piano- en vioolcomposities vinden
overal een goed onthaal. Enkele mededee-
lingen, den toonknnstenaar en het boven
genoemde orkestwerk betreffende, vinden
dientengevolge hier eene plaats.
Edvard Hagerup Grieg werd den 15
November 1843 te Bergen in Noorwegen
geboren. Reeds op jeugdigen leeftijd open
baarde zich big hem eene groote aanleg
voor de muziek en de lust tot het maken
van kleine composities. Zijne moeder gaf
hem het eerste piano-onderricht en zond
hem later tot verdere ontwikkeling van
zijne muzikale talenten naar het conser
vatoire te Leipzig. Tot 1862 vertoefde hg
daar om dan verder tot 1867 te Kopen
hagen bij Niels W. Gade zijne studiën
te voltooien. Daarna vestigde Grieg zich
te Christiania, richtte er verschillende mu-
ziekvereenigingen op, welke tot op heden
in hem een kundigen en algemeen geaohten
leider bezitten.
Aan de werken van Grieg wordt eene
groote mate van oorspronkelijkheid toe
gezegd. Volgens sommigen missen zij even
wel diepte en lijden ze aan eene zekere
onbestemdheid ten opzichte van den vorm.
Een goed begrip van de Peer Gynt-suite
van Grieg kan alleen verkregen worden
door de lezing van het dramatische gedicht
„Peer Gynt" van Ibsen, waaraan de mu
ziek haar ontstaan te danken heeft. De
bedoeling van dat gedicht is echter niet
zoo heel duidelijk. Volgeos Passarge, den
Dnitschen vertaler, moet Peer Gynt eene
type geven van het Noorweegsche volk,
doch moeielijk is dat evenwel aan te nemen
na de kennismaking met de phantastische
persoonlijkheid van Peer, die zich nu eens
doet kennen als een door-en-door gevoel-
mensch, doch een oogenblik later afstoot
door een ongebreideld cynismus. Het is
onmogelijk van Ibsen's zonderlinge werk
in weinig woorden een beeld te geven.
De handeling er in valt voor in deze
eenw en loopt door tot op onzen tijd; zij
speelt deels in Noorwegen, deels op de
kust van Marokko, in de Sahara, te Kaïro.
op de zee, enz. Peer (Peter) is de zoon
van Aase, de weduwe van een boer. Beiden
leven heel wonderlijk met elkander. Aase
heeft haar zoon lief, al scheldt zij nn en
dan ook heftig op hem en Peer bemint
zijne moeder, doch die liefde belet hem
niet, het goed der weduwe te verbrassen
en haar aan lager wal te helpen. Als
Aase sterft slnit Peer haar de oogen met
de woorden:
„Hab Hank fur alles, für Ztinken,
Kür Schlage, für Scherz und Kuss
Na dien dood gaat Peer op reis. Ibsen
schildert in een reeks tafereelen zijne
ontmoetingen 0. a. met Anitra, de dochter
van een Bedouienenhoofd, die hem dood
arm maakt, met de Kobolden een der
geestigste momenten in die Halle des
Bergkönigs, met Solveig bekend nit
verschillende liederen van Grieg, enz. Men
heeft in Noorwegen getracht Peer Gynt
op te voeren. De muziek van Grieg ver
scheen reeds lang geleden voor vierhandig
klavier, de orkestsuite eerst een paar jaar
geleden.
Zij bestaat uit vier deelenI. Morgen-
stimmnng (voorspel van het 4de bedrgf);
II. Aase's Tod (voorspel van het 3de be
drgf); III. Anitra's Tanz (4de bedrgf),
IV. In die Halle des Bergkönigs (2de
bedrgf). Men ziet, dat Grieg zich niet
stoorde aan den gang van het gedicht maar
de deelen zoo plaatste, dat hij bij de mu
zikale bearbeiding aan de eischen van groote
toonwerken, wat de volgorde der deelen
betreft, kon voldoen.
De uitvoering van het werk viel in meer
dan een opzicht zeer te loven. Aase's
Tod, een kort Adagio, waarin diep me
lancholieke akkoorden den weemoed uit
drukken, dien de toestand vordert,
Anitra's Tanz zeer karakteristiek inge
leid met triangels tegen aangehouden vi
ooltonen en niet minder de scherp ge-
rythmeerde Kobolden-scène, met eene volle
krachtsontwikkeling van het koper, gaven
tal van oversohoone momenten.
Natuurlijk was nog niet alles volmaakt
0. a. de klankkleur in het eerste deeldoeh
wij behoeven de gebreken niet aan te wij
zen. De heer Kriens weet zelf heel goed,
wat er nog aan dit werk te schaven en
te polijsten valt. Hij ga voort dat met
zorg te doen, dan zal de Peer Gynt-suite
een zeer aantrekkelijk werk worden van
rijn repertoire.
Wij zijn hem nu reeds dank verschul
digd voor de inspanning die hij zich gaf,
om ons er zulk een welgeslaagd beeld van
te kunnen geven.
Wij stonden wat te lang bij deze novi
teit stil, om nog veel te kunnen zeggen
van de andere nommers; toch moet ons
nog uit het hart een warm woord van lof
voor de frappante uitvoering van de frag
menten uit Wagner's „Lohengrin". Zelden
hebben wij die met zooveel uitdrukking,
met zooveel muzikale inteDtie hooren ver
tolken. Een krachtig en aanhoudend ap
plaus loonde Kriens en zijn orkest voor
de studie, die zoo'n kranige uitvoering van
Wagner eisoht. Aan de heeren van het
kwartet komt daarvoor bovenal een extra
pluimpje toe.
Het Weldadigheids-concert, gisteren
avond door de Mannen-Zangvereeniging
„Crescendo" gegeven, mag uitstekend ge
slaagd heeten. De deelneming was van dien
aard, dat de kas van „Weldadigheid naar
Vermogen" eene belangrijke bate zal ont
vangen. Alleen met het oog op dat feit
mag de vereeniging „Crescendo" reeds met
voldoening op haar liefdewerk terug zien.
Dit een muzikaal oogpunt mag zij dat
tevens, want er werd heerlijk mooi gezon
gen. Voor het Koor en de Solisten kan men
in dit opzicht maar één woord van lof heb
ben. De gevoelens van sympathie, bij mon
de van den Heer Rethaan Macaré, den voor
zitter van „Liefdadigheid naar Vermogen,"
uitgesproken, moesten weerklank vinden
in aller gemoed. Met hem zijn wij van
oordeel, dat „Crescendo" gisteren avond
aan hare banier een lanwer hechtte, schoo
ner dan al de zegeteekenen, die tot hiertoe
daaraan mochten schitteren. Eere aan allen,
die op dezen Concertavond hunne talenten
hebben willen stellen in den dienst van
de schoonste aller menschelijke deugden
de liefdadigheid.
B.
Weten en Werken.
Op een ongewonen avond hadden wij
eene ongewone voordracht, eene als wij
reeds tweemalen van den Heer Keller van
Hoorn mochten vernemenfraai van vorm,
zaakrijk, en dan met het eigenaardig gemoe-
delgk-geestige, dat doet denken aan den
Nederlandsehen humorist, Arend Fokke Sz.
wiens werken bij het Nederlandsche pu
bliek maar al te weinig bekend zijn.
De Spreker voerde ons naar het fan
tastische Caprapolis, gelegen dicht bij het
hart der aarde, eene stad waar een sterke
handel gedreven wordt in zondvloeds-
prodncten. Het zonlicht dringt er niet
doorelektrisch-phosphor-magnesinmlicht
verdrijft er de duisternis. Een tochtje
door de stad is merkwaardig, te meer daar
genoemde verlichting dienstig is om er de
menschen van binnen te zien en het was
ons goed met den spreker de lieden
nit Caprapolis te beschouwen in hunne
hartstochten, in hun handel en wandel,
aangeduid naar kleur en vorm van hart
en hoofd, of naar de wijze van zich voort
bewegen in achteruit- en vooruit-loopers,
de eersten slechts met het oog op hetgeen
achter hen is en het heden niet vatten
de laatsten in hun vaart hier en daar
meer vernielende dan zij kunnen goed
maken. Dierzweemingen onder de physi-
onomiën kwamen herhaaldelijk voor. Eene
type trok bijzonder aan het was eene
jonge dame nit wier goed gevormd hart een
zachten lichtgloed straalde, welk hart zijne
eigenschappen dankte aan het dikwerf
raadplegen van den spiegel der zelfkennis.
Spreker geleidde ons in eene galerij, met
winkels waar ongehoorde dingen te zien
en te koop en in ruil warenhoofden,
oogen, armen, handen, tongen, neuzen en
harten. Deze onmisbare toevoegsels tot
hetgeen men mensch noemt beschouwde
Spreker met ons op eene wijze die ons een
gullen lach ontlokte of ernstig stemde.
Justus van Manrik zou dit humor noemen
maar bij de veelheid der voorwerpen had
den wij natuurlijk geen tijd om voor ons
zelf te beslissen.
Bg zonder merkwaardig waren de oogen-
blikken welke wij met Spreker doorbrach
ten in de hartenfabriek, doch waarvan de
directeur zich meer toelegde op het her
stellen en reinigen der aan zijne zorgen
toevertrouwde harten, dan aan het maken
van nieuwe. Met genoegen woonden wij
eene consult bij in de spreekkamer van
dezen hartenkenner. In bonte rij wenschte
men zijn raad of verlichting. Lieden met
hooge harten en vnile harten en dubbele
harten, jonge lieden die het hart op de
tong hadden of bg wie het in de schoenen
gezakt was, laboreerenden aan verloren
harten of zij die leden aan groothartig
heid, die het hart in de maag of in de
brandkast bewaarden, allen vonden raad
en bg het opvolgen van deze, ook baat
bij den duizendkunstenaar, die diepen eer
bied had voor een goed hoofd, maar da