HA A
Eerste Blad.
No. 70
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Dertiende Jaargang.
144.
met AMSTERDAM.
van WOENSDAG 2 September 1891.
Nieuwsberichten.
TELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandsn. ,25.
franco p. post ,40. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.meer 5 cents, groote letters naar plaatsmimte.
Advertentiên worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Men verhaalt het volgende van den
jeugdigen Dnitschen kroonprins, tijdens
zijn verblijf te Londen.
Toen hij op zekeren dag met zijn gou
vernante in een open rijtuig door Londens
straten reed, was hij verplicht om zoo
dikwijls te groeten, dat hij eindelijk tot
haar zeide
„Nu verveelt het mij. Men kan zooveel
groeten en buigen, als men wil, ik neem
myn muts niet meer af. 't Is mooi ge
noeg voor vandaag geweest."
„Dat mag ik Uw Hoogheid niet toe
staan," merkte de aangesprokene ernstig
op. „Als Uwe Hoogheid mij niet gehoor
zaamt, dan rijd ik niet verder."
De kleine prins sprong onmiddelijk van
zijn plaats op.
„Zoo", hernam hij, „dat is heel goed".
„Koetsier," riep hij dezen haastig toe, met
een deftige handbeweging op de gouver
nante, „houd dadelijk stil. Die dame wil
uitstappen, dan kunt gij mij alleen verder
rijden.
Volgens de Trans vaalsehe Volksstem,
gaat Pretoria met snelle schreden vooruit.
Niet alleen binnen in het dorp verrijzen
voortdurend nieuwe huizen, maar ook daar
buiten, met name te Sunnyside, neemt
bun aantal met spoed toe. Sierlijke villa's
springen uit het veld te voorschijn en
telkens ontwaart de wandelaar weder eene
nieuwe woning. Weldra zal Sunnyside
een der vriendelijkste gedeelten van Pre
toria worden.
Een aller yreeselijkst spoorwegongeluk
wordt uit Amerika gemeld. Op twee mijlen
van Charlotte, Noordelijk Carolina, ont
spoorde een trein op een viaduct nabij
de Catawba rivier, doordat een deel der
rails ontbraken, wat niet tijdig genoeg
door den machinist opgemerkt werd om
nog te kunnen stoppen.
De trein kwam met alle snelheid aan
gereden en storte van een hoogte van 80
voet. Al de wagens werden verpletterd, en
slechts enkele passagiers brachten er het
leven af, doch zijn ernstig gewond. Het
getal dooden moet zestig bedragen.
In China is de rust nog verre van
hersteld. Volgens berichten moet een bende
roovers, 500 man sterk, in zuidelijk rich
ting het land afloopen en alles, wat onder
haar bereik komt, uitplunderen. De ban
dieten voeren kinderen van welgestelde
lieden mede, om later een hoogen losprijs
voor ben te bedingendaarbij gaan zij
op wreedaardige wijze te werk. Aan een
welgesteld oud man te Wenchon werd
achtereenvolgens een stuk van bet oor
zijns kleinzoons, een stuk van diens vel
uit den rog gesneden, en dergelijke vreese-
lijke bewijzen van gevangenschap gezonden
om een hoog rantsoen los te krijgen.
Van verschillende zijden wordt de toe
stand als onhoudbaar en spoedige tusschen-
komst der vreemde mogendheden als drin
gend noodig gemeld.
Naar men verzekert heeft de Rus
sische regeering plan eene vloot naar
Cherbourg te zenden ter beantwoording
van het bezoek van het Fransche eskader.
De Rnssisehe vloot onder bevel van ad
miraal Kasnakoff zon ongeveer den 15en
September te Cherbourg aankomen.
Nadat eerst van nit Boekarest bet
bericht over de ernstige ongesteldheid van
koningin Elisabeth (Carmen Sylva) was
tegengesproken, bevestigt heden een tele
gram uit de RoemeenBche hoofdstad, dat
de koningin werkelijk ernstig ziek is. H. M.
is zwak en de koorts houdt aan.
Dr. Charcot is van Parijs ontboden en
prinses Von Wied, de moeder der koningin,
is te Venetië aangekomen. Carmen Sylva
is 48 jaar oud.
Volgens geruchten moet de koningin
geheel verlamd en zouden de hersenen
reeds aangetast zyn.
Met leedwezen zal het bericht over den
gezondheidstoestand der beminnelijke vor
stin algemeen, ook in onze omgeving, ver
nomen worden.
Uit Rodez (in het Fransche depar
tement Aveyron) wordt gemeld, dat in
de gemeente Crépin een man van 70 jaren
ter aarde is besteld, die schijndood was.
Op het oogenblik dat de kist in de groeve
zou neergelaten worden, meende men een
lichte beweging in de kist te hooren. Deze
werd nu geopend, en toen zag men de be
wegingen. Geen twijfel dus, dat men hier
met een schijndoode te doen had men
gaf den man eene hartsterking, maar op
eenige aan hem gerichte vragen kon hij
slechts antwoorden door teekens van leven.
Men bracht hem daarna naar huis, waar
hij verzorgd werd, van tijd tot tijd wat
bouillon gebruikte en ae spraak terugkreeg.
Maar den volgenden dag is hy overleden.
De maire heeft nu bevel gegeven om hem
niet eer dan 48 uren, nadat de geneesheer
zyn dood geconstateerd had, te begraven.
Als het reeds door den Duitschen
Bondsraad goedgekeurd drankwet-ontwerp
wordt aangenomen door den Rijksdag, dan
is daardoor stellig een goed begin gemaakt
aan de bestrijding van drankgebruik
Openbare dronkenschap wordt gestraft met
honderd Mark boete of gevangenzetting, bij
herhaling steeds gevangenisstraf. Die door
dronkenschap zijn gezin verwaarloost, kan
onmondig verklaard worden. Bij het ver
kenen van het vergunningsrecht wordt
overwogen of er behoefte aan is en of de
aanvrager goed ter naam en faam bekend
staat. De kleinhandel mag niet minder
afleveren dan een halve liter sterken drank,
terwijl de tappers behalve drank ook nog
spijzen moeten te koop hebben. Aan jon
gelieden beneden zestien jaar en aan be-
schonkenen mag geheel geen geestrijke
drank verkocht worden, terwijl mede niet
op krediet mag geleverd worden. Zooals
men zal bemerken, gaat deze wet in som
mige opzichten verder dan de Nederland-
sche wet. Men verwacht in den Rijksdag
levendige discussies bij de behandeling van
dit wetsonderwerp, terwyl het zeer waar
schijnlijk is, dat het ontwerp verworpen
wordt, even als een dergelijk ontwerp in
1881 door den Rijksdag werd afgestemd.
In hoeverre de drankvervalsching, door
middel van de algemeen schadelijk ge
achte foezelolie als anderszins, strafbaar
wordt gesteld, is nog niet duidelijk.
Het plan, om het Duitsche leger
te voeden met tarwebrood in plaats van
rogge te gebruiken, wordt reeds in wer
king gebracht, en wel, naar een der bladen
mededeelt, niet enkel uit nood, maar ook
omdat de tijdgeest over het algemeen streeft
naar verbetering van hetgeen tot levens
onderhoud noodig is. Dit kan nu wel waar
zijn, maar niet te ontkennen valt, dat de
landen in Enropa, die rogge prodnceeren,
nog niet het derde gedeelte voortbrengen
van wat Rusland alleen voortbrengt, en
daar het Duitsche legerbestuur Bteeds zijne
rogge nit Rusland betrok, waar thans de
uitvoer verboden is, zon het waarschijnlijk
heel wat moeite inhebben, het tekort aan
rogge elders in Europa aan te vullen
tarwegebrnik was dus in de gegeven
omstandigheden redmiddel. In hoeverre de
verbruikers zelf - de soldaten - ingenomen
zijn met de kolossale verandering zal blij-
ken. Men denkt, dat in deze de soldaat
uit Noordelyk Duitschland, als het meest
aan rogge gewoon, in den beginne over
de verandering niet best te spreken zullen
zijn, maar hij zal er mee tevreden moeten
zyn, aangezien zyn persoonlijke smaak
natuurlijk bij het samenstellen der spijs-
lijst niet in aanmerking komt.
Door het te Gent vergaderd geweest
zijnde Taalkundig Congres is op voor
stel van den letterkundige Max Rooses
een besluit genomen luidende Het leeren
eener tweede taal bij het gewoon lager
onderwijs is schadelijk voor de verstan
delijke ontwikkeling des volks en gevaar
lijk voor het behoud en de verbetering der
Vlaamsche taal.
Verschillende Belgische bladen zijn met
dit besluit niet ingenomen.
De samenstelling van België heeft er
volgens die bladen nn eenmaal toe geleid,
dat zoowel de Vlaamsche als de Fransche
'aal- eene behoefte is voor eiken Belg,
zoodat het dwaasheid zou zyn te wenschen
dat de grootste meerderheid der Vlaamsche
bevolking geen Fransch verstond. Dit uit
sluitend Vlaamsch sprekende deel zon dan
een vreemdeling blijven in een groot deel
van zyn eigen land.
En Het Vlaamsche arbeidsorgaan Voor
uit oordeelt tamelijk scherp als volgt
„Het voorstel van Max Rooses is nage
noeg eenstemmig aangenomen. Zulke be
sluiten berooven het congres van zijn
ernstig karakter en van het gezag, hetwelk
daarvan had kunnen uitgaan, indien het
de billy ke grieven der Vlamingen onder
zocht had, en in de eerste plaats: hunne
rechten en hun brood.
„De aanneming van het voorstel van
Max Rooses bewijst dat onze flaminganten
hansworsten en dolle dwazen zyn, die ons
arme Vlaanderen meer en meer willen
isoleeren en dom honden, eenoogigen die
koning willen spelen in het land der blindeD.
„Hoe nu, handel en nijverheid verkrijgen
van dag tot dag een steeds toenemend
internationaal karakterde landverhuizing
wordt door de bourgeois zei ven aanbevolen
de staathuishoudkundigen achten het aan-
leeren van twee ambachten in onzen tijd
hoogst wenschelyk een gewone handels
bediende moet niet twee, maar drie of vier
talen kennen, en te midden van zulke
oeconomische toestanden komt een kwak
zalver het aanleeren van twee talen als
een gevaar aanwijzenEn een congres
neemt zulk voorstel waarlijk aanWij
verzoeken het gemeentebestuur deze ver
gadering van krankzinnigen door een paar
I goede geneesheeren te laten bewaken.
Wie voor zulk een voorstel stemmen zijn
gek of slecht, want zij zijn de moordenaars
der Vlaamsche beweging, zelfs in haar
meest gerechtvaardigd streven!"
l| Men vergete echter niet, dat van heide
kanten overdreven wordt. Waar de Vla
ming opkomt voor het vrije gebruik van
zijn taalwaar hij wenseht verstaan te
worden door den ambtenaar met wien hy
zyn plichten als Staatsburger deelt, wien
de handhaving zijner rechten zyn opge
dragen, daar heeft hij volkomen gelijk,
het goede, oude Vlaamsch te willen behou
den. Waar hij bezwaar ziet in de verfran-
sehing van het karaktervolle Vlamenland
late hij zyn stem klinken, doch er behoort
niet vergeten te worden, dat ook het Waal-
sohe gedeelte van België, het Fransch
sprekende deel, zijne rechten heeft. Het
bekendeEén volk, één taal zal dus uit
den aard der zaak nimmer in België kun
nen ingevoerd worden, en blijft zoowel
het Vlaamsch als het Fransch spreken
eene behoefte.
Bij den plotseling opgestoken storm
van Donderdag avond en de daardoor ont
stane hevige ebbe zyn bij Stavoren ee
nige schepen belet de haven binnen te
loopen. Twee schepen geraakten in zinken
den toestand en werden zwaar beschadigd
binnen gebracht. Bij dezelfde bni is een
Urker vischvaartnig voor het Westgat
omgeslagen, waarbij de drie opvarenden
verdronken. Een der mannen was gehuwd.
Het Fransche eskader, dat bij Engeland
ten bezoek was, was het ook gevaarlijk
genoeg in de engte tusschen Wight en
Portsmouth bij den storm van Maandag
op Dinsdag. Verschillende Fransche zee
lieden die aan den wal waren gegaan,
konden niet terng en moesten logeeren
op een Engelsch wachtschip, terwyl zestig
Engelsche officieren, die aan boord der
Franschen hadden gedineerd, niet naar
den wal terng konden.
De vork, waarmede een meisje te
Haule gedood is, is een hooivork geweest,
geworpen door een persoon die niet in het
volle bezit van zyn verstandelijke vermo
gen is. Hy beweert, den hooivork op een
wagen te hebben willen werpen.
Op de Algemeene Vergadering van
den Volksbond, Vereeniging tegen drank
misbruik, te Zwolle gehouden, is besloten
pogingen aan te wenden tot afschaffing
van den accijns op bier van laag alcohol
gehalte, en een onderzoek in te stellen
naar de mogelijkheid van invoering van
keflrmelk als volksdrank. Verder werd
aangenomen een voorstel, dat het hoofd
bestuur zich zou wenden tot de wetge
vende macht met het verzoek in de drank
wet eene bepaling op te nemen, waarbij
aan den burgemeester de bevoegdheid wordt
gegeven op de dagen, waarop de loting
voor de nationale militie plaats heeft, de
sluiting te bevelen van alle of van be
paald aan te wijzen lokalen, aan welke
vergunning is gegeven tot verkoop van
sterken drank in het klein.
2. Zich te wenden tot den gemeente
raad met het verzoek een bepaling in
het leven te roepen, waarbij aan het
hoofd der gemeente bedoelde bevoegdheid
uitdrukkelijk wordt verleend.
Op initiatief van den heer H, L.
van Enthoven HLzn. is bij de vaststelling
der statuten van de vennootschap Pletterij,
voorbeen L. I. Enthoven en Cie., gevestigd
te 's Hage, het participatie-stelsel ingevoerd.
Te beginnen met 1893 bekomt het per
soneel der bureaux 5 pet. aandeel in de
te behalen jaarlijksehe winst, hetwelk zal
worden uitbetaald in de maand Augustus
van elk jaar. Hij, die echter tueschentijds
de fabriek verlaat, wegens verandering van
werk of om andere reden ontslagen wordt,
verliest elke aanspraak op nitkeering van
bovenvermeld winstaandeel.
Het aanwezige vaste personeel der be
ambten buiten de kantoren (bazen en
werklieden) dat van de vorige firma over
gaat in dienst der vennootschap, verkrijgt
een gezamenlijk aandeel van 15 percent in
