HAA
Eerste Blad.
No. 1.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Veertiende Jaargang.
144.
van WOENSDAG 6 Januari 1892.
1891.
TEI.EPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk
"V
Prijs per Advertentie van tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advêrtenliën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Als we een blik slaan-in het verleden,
tot herdenking van 't %een 1891 ons
bracht, dan kunnen we niet roemen op
veel heldere dagen. I11 den winter een
koude zooals geen onzer ooit had ge
kend, een bron van kommer en ellende
een staking van handel en verkeer. Het
Noordzeekanaal bevroren, het spoorweg
vervoer gestremd, kortom een toestand,
waarop geen onzer was voorbereid.
Maar tegenover dat ijzige beeld van
stilstand en verstijving verrijst de lie
felijke gestalte der algemeene weldadig
heid als een aureool vol licht en
warmte,
De oude strijders verdubbelden hun
ne waakzaamheid, Weldadigheid naar
Vermogen, de beide Commissien van"
spijsuitdeeling, de Vereeniging voor kin
dervoeding spanden hunne uiterste krach
ten in, en toen men vreesde, dat ook
zij niet in staat zouden zijn aan aller
behoefte te voldoen werd hier evenals
te Amsterdam gratis uitdeelinggehouden
van brood en koffie, opdat er te mid-
.Jen van veler overvloed ook niemand
behoeven te zijn die gebrek be-
hoefde te lijden.
Dat deze edele overlevering uit de
middeneeuwen, weêr in 't leven is ge
roepen, strekt onzen tijd tot eer.
Na den harden winter een zomer
zpnder zon. Wel zijn wij Hollanders aan
vochtige dagen gewend, maar zulk een
zondvloed had men toch weinig beleefd.
Groot was de schade die de landbouw
ondervond, en de naweeën zullen niet
uitblijven.
De zon is het, die goud schenkt, niet
de ingewanden der aarde.
Waren zoo de teekenen des hemels
ons ongunstig, de toestand van ons we
relddeel mocht alleszins bevredigend
worden genoemd. Vrede was het parool.
Vrede althans tusschen de natiën.
Het-Europeesch evenwicht werd met
kracht gehandhaafd, en al mocht een
oogenblik de toenadering van Rusland
en Frankrijk reden tot bezorgdheid ge
ven, Midden Europa wil den vrede en
is in staat dien te handhaven.
Op sociaab gebied werd overal een
felle strijd gestreden, en kenmerkend
op dit gebied was de encylick, die den
17 Mei over het vraagstuk werd uitge-
1 vaardigd door paus Leo XIII.
Openlijk sluit hierin de kerk zich aan
bij de hoofdbeweging van*- onzen tijp
en al wie daarvoor het oog geopend
houdt, moet zulk een machtigen bond-
ipot met blijdschap begroeten.
Tegenover deze openbaring van al-
gemeene menschenliefde staat lijnrecht
de uitdrijving der Israëlieten uit het
machtige Russische rijk. Zagen we over
al den geest der middeneeuwen wijken,
daar viert hij nog zijne triomfen en slaat
alle gevoel van menschelijkheid in het
aangezicht.
Door dit besluit heeft Rusland zich
voor goed buiten de Europesche bescha
ving geplaatst.
Solide schijnt dit rijk evenwel nog
altijd te wezen want de Aangevraagde
miljoen en zijn ruimschoots geschonken.
Na een mislukten oogst moest al-
da'ar eerst de uitvoer van rogge, later
ook van haver en tarwe worden belet,
een maatregel die mede als een econo
mische bijzonderheid van hetjaar 1891
moet worden gebdbkt.
Maar keeren wij thans tot het Vader
land terug. De jeugdige Koningin deed
hare intrede te Amsterdam, en werd
aldaar met de gebruikelijke eerbewij-
zingen ontvangen.
In Juli ontving ons hof het bezoek
van Keizer Wilhelm en vierde Amster
dam ten tweede male feest. Jammer dat
het taptoe schandaal zulk een wanklank
deed hooren te midden der algemeene
feestvreugde.
Op politiek gebied vielen groote veran
deringen voor.
Het ministerie Mackay-Savornin Loh-
man, werd tot aftreden genoopt.
De legerwet, door den uitnemenden
Bergansius verdedigd, bracht zulk eene
scheuring te weeg in de gelederen der
clericale meerderheid, dat de verkiezingen
de schaal naar de overzijde deden om
slaan en een liberale meerderheid uit
de stembus te voorschijn kwam.
Het ministerie van Tienhoven-Tak
van Poortvliet, nam de teugels over van
het bewind.
Onder de leuze van hervormingen aan
te brengen gekozen, wacht de natie
met gespannen verwachting wat de tijd
zal leeren.
Het zal nu moeter blijken of dé
liberale partij werkelijk tot de daden
bereid is, in zoovele verkiezingsmani
festen beloofd.
De ministers hebben zich tot nu toe
niet in de kaart willen laten zien, de
kamer schijnt vol vertrouwen in hun
politiek beleid.
Maar verlaten we liever die kronkel
paden der hoogere regeerkunst om een
blik te slaan op het ons bekende ge
bied van de stad onzer inwoning.
Hier kan men ons niets wijsmaken.
Hier zien we uit eigen oogen. In de
eerste plaats eene bevordering. Haarlem,
tot nu toe slechts beboorende tot de
derde klasse van de personeele belasting
is tot de tweede gepromoveerd, en al is'
dit nu niet in alle opzichten een ge-
lukwensch waard, het is toch een feit
van groote beteekenis, waardoor Haarlem
in een geheel andere verhouding tot
hare zusteren komt te staan. Om zich
geheel in te richten naar haren stand
heeft dan ook de stedemaagd eerst
de tractementen harer wethouders ver
hoogd en, daarmede niet te vreden, later
nog een vierden Wethouder aangesteld.
Vervolgens heeft zij haar raadzaal
aanmerkelijk uitgebreid, het getal ha
rer raadsleden vermeerderd en haar
particulier muziekkorps aanzienlijk beter
ingericht. We leven thans op grooten
voet.
Onze gemeente vierde vele jubilees en
't-zou ondoenlijk zijn ze hier allen op
te noemen, wij zullen ons dus tot een
tweetal hier bepalen.
De burgemeester herdacht zijn 25 jarig
feest en werd op waardige wijze door
Haarlems hurgerij gelukgewenscht. On
verzwakt te midden der bruisende gol
ven, houdt hij nog de teugels van het
bestuur, dat door den grooten bloei der
gemeente en de door den tijdgeest ge
wilde, steeds uitgebreider gemeentezorg,
telkens meer toeneemt in beteekenis.
Het tweede jubilé, dat we wilden ver
melden, was dat van den Heer J. Spaan,
den Nestor onzer paedagogen. Vijftig
jaren waren hem hier ter stede de be
langen van het onderwijs toevertrouwd,
algemeen* is de achting hem toegedragen
en van alle zijden werd hem dan ook
op zijnen feestdag hooge eere bewezen.
De Maatschappij ter bevordering van
Nijverheid, die alhier als burgeres wordt
aangemerkt, hield haar congres, en deed
die vergezeld gaan van eene Ambacht
schooltentoonstelling, die goede vruchten
droeg.
Op initiatief van den Heer de Clercq
vormde zich» de vereeniging de Am
bachtschool, die van alle zijden, zoowel
uit het publiek als van de autoriteiten,
zooveel medewerking reeds ondervond,
dat zij haar doel ongetwijfeld zal be
reiken.
De feesten bij gelegenheid van het
Congres gegeven, werden opgeluisterd
door een dit jaar geboren Vereeniging
tot verfraaiug van Haarlem en bevorde
ring van het vreemdelingenverkeer. Haar
Paviljoen-feest mocht goed geslaagd
heeten.
Op politiek gebied heerscht bijzonder
veel beweging.
De liberale partij was bij de verkiezingen
zooals overal in den lande verdeeld,
en maakte het daardoor aan de tegen
partij mogelijk haar candidaat, den Heer
Mr. A. J. W. Farncombe Sanders, te
genover Mr. J. A. van Gilse te doen
zegevieren.
Di nieuw opgerichte radicale Kies-
vereeniging Haarlem had de candida-
tuur van den Heer Farncombe Sanders
gesteld.
Deze zelfde Kiesvereeniging behaalde
ook bij de Gemeenteraads-verkiezin-
gen de overwinning in vereeniging met
de anti revolutionaire en de R.C. kiesver
eeniging. Door deze groepeering zijn
thans richtingen vertegenwoordigd in
den Raacf, die tot op dit jaar van allen
invloed f op het Stedelijk bestuur wa
ren uitgesloten. De Heer D. de Clercq
werd verkozen door de Radicalen. De
Heeren Beynes en 'v. d. Berg door de
R. Catholieken, de Heer Klein door de
Anti-revolutionairén. Allen onder de
leuze van' sociale hervorming te willen
bevorderen.
Niet genoeg dat dit alles de gemoe
deren in beweging bracht, werd de op
winding nog vermeerderd door een pro
test tegen de wijze van verkiezing met
tweeerlei soort van stembriefjes voor de
oude en de nieuwe leden van den Raad.
Men trachtte daarmede de verkiezing
te vernietigen.
Dit opzet mocht niet gelukken. De
wettelijke voorschriften bleken op dit
punt zoo twijfelachtig, dat de grootste
rechtsgeleerden den weg niet in wis
ten te vinden, en de tot nu toe gevolg
de traditie werd daarom als regel aan
genomen, en de verkiezing goedgekeurd.
De Enquête-commissie, stelde zich in
dit jaar op de hoogte der Haarlemsche
toestanden.
De broeders van de orde van Johan
nes de Deo( stichtten eene belangrijke
inrichting voor verpleging van zieken.
Twee volkskoffiehuizeu werden opge
richt in October, het Volksgebouw in
de Jacobijnestraat en het Volkskoffie
huis bij de Amsterdamsche Poort, ter
wijl mede in dit jaar een Kookschool
werd geopend, die dadelijk de algemeene
aandacht en belangstelling wekte en nog
al tot eenige wrijving van gedachten
aanleiding gaf.
De Vereeniging Volksbelang, stelde
de bakkersquaestie aan de orde, die
evenwel op het oogenblik nog in be
handeling is.
Zoo was er ook op sociaal gebied
leven en vooruitgang op te merken.
Vragen, die naar menschenheugenis
nooit in Haarlems Raadzaal waren
doorgedrongen, werden aan de orde
gesteld en onderzocht. Kortom Haar
lem volgde de algemeene richting van
onzen tijd.
Het menschelijk leven is een schouw-
tooneel. Evenals het nu de gewoonte
is om na elk tooneelspel, een luimig
nastukje te geven, zoo is dat ook bij
ons in 't jaar 1891 geschied. Ernstige
vragen hadden ons beziggehouden, de in
richting van staat en maatschappij en
huisgezin de gemoederen vaak in span
ning gehouden, en een belangrijk stuk
je wereldgeschiedenis voor ons was af
gespeeld, maar voor hen, die in Haarlem
bleven en zich met de genoegens der
Haarlemsche kermis moesten tevreden
stellen, was er nog weinig afleiding ge
weest. Daarvoor zorgde Sequah op het
einde van het jaar. Op een gouden ze
gewagen door vier paarden getrokken,
reed hij onze veste binnen, wist met
pauken eu trompetten de aandacht on
verdeeld op zich te vestigen, verkocht
veel fleschjes Sequaholie en Prairiebloem,
deelde veel geld uit aan de armen, ge
nas ettelijke menschen van rheumatiek,
veroverde de harten der groote menigte
en trok na een paar weken toevens met
staatsie de stad weder uit, ten einde
ook anderen van zijne zegeningen te
doen genieten.
Zoo zorgt het leven voor afwisseling,
en afwisseling doet leven.
Brenge Het nieuwe jaar ook in dit
opzicht ons allen wat wij wenschen.
Naast voorspoed en gezondheid is le
venslust toch mede eene onmisbare
voorwaarde voor ieders geluk.
KRONIEK
De Heer L. M. Molenaar is be
noemd tot ambtenaar bij den burgeiijken
stand. De Heer L. Hijmens tot markt
meester en het vroegere gymnastieklokaal
zal worden afgestaan aan de vereeniging
tot gratisuitdeeiing van brood en koffie.
De Heer C. J. Ie Comte heeft concessie
aangevraagd vóór een paardentram van
Haarlem naar Beverwijk.
Deze mededeelingen werden ons Woens
dag bij den aanvang van de Raadzitting ver
strekt, en nadat een tweede snppletoire be
grooting en een tweede suppletoir kohier
der belasting was goedgekeurd kwam het
advies der vereeniging Volksbelang aan
de orde met een lijst van 175 woningen,
welke in een toestand verkeerden, die
dringend verbetering eischte. Het verzoek
strekte om die maatregelen te nemen, wel
ke naar aanleiding van Art. 190 193
der politie-verordening er toe zouden kun
nen leiden, die verbetering tot stand te
brengen.
De geneeskundige armencommissie,
aan wie deze zaak ter fine van onder
zoek was opgedragen, verklaarde zich onbe
voegd. Ze meende, dat eene oommissie voor
dit doel een geneeskundige, een schei- en
natuurkundige, een rechtsgeleerde, een
bouwkundige en zoo mogelijk een bacte
rioloog in baar midden moest zien.
Ook was haar advies, dat de verorde
ning op de geneeskundige armverzorging
aan de leden geenszins de verplichting
oplegde als openbare gezondheidscommis
sie op te treden.
