HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 47. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86. Veertiende Jaargang
144.
van WOENSDAG 15 Juni 1892.
Nieuwsberichten.
T F, I, E P H O O N N 13 51 M E R
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandent —,25.
franco p. post 40.
Afzonderlijke nommers 3 oenten per stuk.
Prijs per Advertentie ran 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Nieuw verschenen werken op aanvrage
ter inzage te bekomeu by de boekhande
laars De Erven Loosjes.
BREYER, J H. Adolf en Maria
ANKUM, L. VAN, Bloemlezing uit Dr.
J. P. Heye's Volksdichten, gekozenen
gerangschikt voor de jeugd
POLIS, Dr. Moederschap naar verkiezing.
VROLIK, VV. K. M. Billiton, onuitge
sproken Rede
CRAANDIJK, Wandelgids door Neder
land ing. 1.65. geb.
Platte Grond was 's Gravenüage in 1892.
Gids voor 's Gravenhage, Scheveningen en
Omstreken
SNIJDER, Jr. D. Rome's voornaamste
leerstellingen tn bedoelingen voor den
Protestant
BRED HARTE, JACK (No. 5 Geül. Nov.
Bibl.)
ANDRIESSEN, Columbus
BUREN SCHELE, VAN, Keur van Ge
denkwaardigheden uit de Geschiedenis
der Ned. Oost en West Indische be
zittingeni
KNEIPP, De begietingen, omslagen, baden
en wassingen. Eene nauwk. aanwijzing
tot het juiste gebruik der waterkuur
met illustraties en met een voorwoord.
f0.15.
0.25.
0.60.
0.50.
1.90.
0.60.
0.35.
1
,0.10.
,0.90.
0.90.
0.50.
Buitenlandsche nieuw verschenen werken
FRENZEL, KARL, La Pucelle„3.90.
BÜTSCHLI, O, Untersuchungeu über Mi-
kroskopische Schiiume und das Proto-
pTasina„15.60
FRANKLIN, ALFRED, La vie privée d*
antrefois. (Les Médecins) 1.90.
SILVESTRE, ARM AND, Histoires extra-
vagdntes1,90.
ENAULT, LOUIS, Paris-Salon 1892, Vol.
7 de la 2e Serie.
Bulletin de 1' amateur de Tissus 0.70.
Per Jaargang van 12 nummers „7.80.
RUBINSTEIN, A, La musique etsesre-
presentants„2.75.
Salon de 1892 No. 112.75.
Compleet in 12 alle veringen.
L' evolution Religieuse dans les diverses
races humainesw 5.50
Twenty-four authors, The fate of Fe-
nellaw i
JEROME, K. JEROME, Diary of a Pil
grimagem l._
HOPE, ANTHONY, Mr. Witt's Widow. 1.—
Twenty four authorsThe fate of Fenella.
Iets nieuws in de Engelsche letterkun
de is bovenstaand boekje. Het is samen
gesteld door 24 van de beste Engelsche
schrijvers en schryfsters, waaronder McCar
thy, Mrs. Trollope, Florence Marryate. a.
Elk hunner heeft geheel zelfstandig een
hoofdstuk bewerkt, hetgeen een geheel
oplevert, dat niet alleen als een letterkun
dige merkwaardigheid, doch tevens als een
pakkend doorloopend verhaal den lezer aan
genaam aandoet. Vele koopers zal dit nieuw
tje voorzeker vinden. Het is a f 1.in
de Tauchnitz-Edition by de Erven Loosjes
voorhanden.
Het Muziekfeest der Bachvereeniging.
Vrijdag morgen wapperde van den to
ren der St. Bavokerk de vaderlandeche
driekleur vroolijk in de zonnig blauwe
zomerlucht. Zij, die het muzikale leven
leven in onze stad medeleven, begrepen
terstond de beteekenis daarvan, zij wisten
wie de hulde van het ontplooide dundoek
gold. Geen vorstelijke personen, die hare
blijde inkomst deden in de Spaarnestad;
geen gewichtige industrieele of handels
onderneming, die haar beslag had gekre
gen niets van dit alleszij gold de feest
viering van de Haarlemsche Bachvereeni
ging, bij gelegenheid van haar twintig
jarig bestaan. Inderdaad eene aangename
verrassing. Het mag op prijs gesteld wor
den dat het BeBtnnr der stad op deze
wijze zijn sympathie hecht aan het nobel
streven van onze kunst-instellingen en
toont niet alleen oog te hebben voor hare
materieele belangen, doch ook aan de din
gen welke van geestelijken aard zijn, be
langstelling weet te schenken. De mensoh
kan by brood alleen niet leven.
Wy behoeven over de feestviering,
over den invloed, welke de Bachvereeni
ging op het muzikale leven heeft uitge
oefend, over de vele voortreffelijke concer
ten, die zij in den loop der tijden haar
talrijk ledental mocht aanbieden niet op
nieuw uit te weidenniet de namen in
herinnering te brengen van hen, die als
oprichters en bestnnrders der Baohver-
eeniging aanspaak hebben op onze dank
baarheid. Wy deden dat reeds vroeger by
gelegenheid van het concert, dat op den
datum van oprichting 16 December
gegeven werd.
Bovendien, het tekstboekje voor dit
muziekfeest bevat van de hand de heeren
F. Allan, Eerelid der Bachvereeniging,
een inleidend woord, waarin met loffelijke
nauwkeurigheid de geschiedenis der ver-
eeniging wordt geschetst en door hen, die
belangstellen in hare ontwikkeling, kan
worden opgeslagen.
Bepalen wy ons derhalve tot eenige me-
dedeelingen betreffende de concerten van
Vrijdag en Zaterdagavond en dat van Zon
dagmiddag.
Het was zeer zeker eene goede gedachte
het jubilé te openen met eene uitvoering
in de kerkdaar toch kan men in zeke
ren zin het best het woord geven aan den
grootmeester der gewijde muziek, wiens
naam de Bachvereeniging draagt.
De Heer Louis Hoog liet zich tegenover
Bach's orgelmuziek, waarvoor een orga
nist van eere de diepste bewondering mag
koesteren, niet onbetuigd. Het grootste
deel van zijn programma was hem gewijd.
Met lof mogen wy over de voordracht der
verschillende werken gewagen. De behan
deling er van komt ons voor de juiste te
zyn wat tempo, registreering en opvat
ting betreft.
Bach mag niet te voorzichtig, niet te
statig gespeeld wordenniet te klein wor
den opgevat. Men ontneemt hem daardoor
ziel en hart, maakt hem diepzinnig ge
leerd en dor als een leerboek over contra
punt. Zon, licht en ruimte ontbreken te
dikwyls by de vertolking zijner werken.
De meesterlijke beheersching over het
reusachtige instrument der St. Bavo en
de deugdelijkheid der studiën van den heer
Hoog mochten vooral bly ken in de tweede
Toccate. In een fliok volgehouden tempo,
met eene gelukkige combinatie van stem
men en eene treffende technische volko-
mendheid werd dit doorwrochte werk ge
speeld. Een drietal kleine nommers, waar
onder het Andante van Mendelssohn uit
blonk, gaven daarna gelegenheid zachtere
stemmingen te wekken. De gelouterde zin
voor klenr en nnanoeering traden daarbij
in een gunstig licht. Met ingenomenheid
hebben de talrijke aanwezigen ongetwij
feld het spel van den heer Hoog, aan
wien de eer te beurt viel, het muziekfeest
der Bachvereeniging te mogen inzetten,
gevolgd. Mejuffrouw Z. Bakker uit Am
sterdam bracht door eenige vocaalnum
mers de gewenschte afwisseling in het
programma Met hare mooie, volle alt
stem droeg zy drie, in het kader der or-
gelstnkken passende aria's voor die, keurig
door den heer Hoog begeleid, met onver
deeld genot werden aangehoord.
By het concert van Zaterdag avond,
waar behalve het orkest van het Concert
gebouw onder de leiding van den heer
Kes de dames Alice Barbi, K. K. Oostenr.
Kamerzangeres te Bologna en Gabriële
Wietrowetz, Violiste te Berlijn medewerk
ten, was de opkomst minder talryk ook
voor de Matinee van Zondagmiddag had
de belangstelling grooter moeten zyn, met
het oog op het optreden van den pianist
Emil Saner uit Dresden.
De heer Kes mocht zich door de schoo-
ne uitvoering van Beethovens 8ste Sym-
phonie, Mendelssohn's ouverture„Som-
mernachtstraum en de Balletmuziek uit
Rosamunde" van Schubert, nieuwe lau
weren vlechten, terwijl de genoemde so
listen in eene serie belangrijke werken
gelegenheid werd gegeven, de heerlijke
talenten, waarop elk hunner kan bogen,
ten toon te spreiden.
Het zou moeieiyk vallen te zeggen,
aan wie, by de waardeering der verrich
tingen, den voorrang moet gegeven wor
den.
Alice Barbi gaf volop rijpe kunst te
genieten. Begaafd met edele stemmiddelen
en in het bezit eener sympathieke, gloed
volle voordrachtswyze wist zy, zoowel in
de aria's, waardoor zich de ongemeen vol
le stem in hare buigzaamheid en wellui
dendheid bijzonder leent, als in het Duit-
sche lied, waarbij deze hoedanigheden zich
paarden aan eene voortreffelijke uitspraak,
eene poëtische opvatting en eenen onge-
kunstelden, slechts naar innigheid van
uitdrukking strevenden stijl, onverdeeld
te boeieD. Bezwaarlijk zonden wy uit de
rij der gezoDgen werken er een enkele
kunnen aanstippen, waarmede zy hare
hoorders koel en onbevredigd liet. Van
Mej. Wietrowetz kan veilig hetzelfde wor
den getuigd.
Mooht al in het concert van Brahms
een werk dat misschien beter aan
mannenhanden is toevertrouwd het
verlangen naar meer toon en eene bree-
dere opvatting zich hebben doen gevoe
len, in de overige, op beide concerten
gespeelde nommers, toonde zij zich eene
waardige leerlinge nit Joachim's beroemde
school. Zy bezit artistieke gaven en be
koorlijkheden. die haar overal de harten
zullen openen. De milde tinten zyn in
het spel van Mej. Wietrowetz overbeer-
sehenddaardoor kon zy vooral in het
Adagio uit het vioolconcert van Mendels
sohn en in de Rêverie van Vieuxtemps
meeslepen en treffen. De losse, graeieuse
stokvoerÏDg en de sehoone, rustige stand
verhoogden den indruk van haar nobel
spel. Toejuichingen werden haar mild
toebedeeld en aanhoudende terugroepin
gen gaven uitdrukking aan de sympathie,
die de Berlynsche violiste had weten te
wekken. Hopen wy, dat eene herhaling
van haar optreden onder ons niet te lang
wordt verschoven.
De heer Emil Saner, der Dritte im
Bnnde, een jengdig kunstenaar-leerling van
Ant. Rubinstein die in Dnitschland
reeds zijne sporen heeft verdiend, maar
hier nog onbekend was, deed zich kennen
als een groot pianist; als een der man
lijke beheerschers van het klavier, die in
een woord alles op de piano doen, wat er
op gedaan kan wordendie uit de toet
sen van het stugge instrument met zacht
gestreel eenen zefir weten te tooveren en
evenzoo met beukende slagen eenen storm
ontketenen kortom, een der zulken, voor
wie alle technische moeielykheden hebben
opgehouden te bestaan.
Geen kunstvorm zoo grillig, of deze spe
ler wist hem tot klaarheid te brengen
geen opeenstapeling van moeielykheden
zoo hoog, of met sonvereine macht werd
de weg gebaand. De verschillend voor
drachten mochten bovendien door opvat
ting en muzikale intentie reohtmatige be
wondering wekken.
Een stormaohtig applaus wist de heer
Saner zyne hoorders na elk nummer af
te dwingen. De lange ry van kunstenaars
en kunstenaressen, welke de Bachvereeni
ging voor hare leden deed optreden,is met
een drietal vermeerderd, wier heerlyke ta
lenten ons in den afgeloopen dagen veel
hebben te genieten gegeven daarvoor het
Bestaur dank te betnigen, is ons eene
aangename plicht.
B.
De anarchisten, althans die zich te
Rome ophonden, schijnen te lyden aan
eene kwaal, die ook wel chronisch voor
komt bij niet- anarchistenzy hebben
geldgebrek. Om in dit kwaad te voor
zien hadden zy zekeren prins aldaar ge
sommeerd om op eene anngednide plaats
een half millioen francs te brengen, dan
zonden ze wel zoo beleefd zyn het som
metje af te halen. De politie heeft men
in de zaak betrokkenzóó geschiedde het,
dat twee jonge mannen werden gevat in wie
men anarohisten herkende, die reeds vroe
ger door hunne handelingen de aandacht
op zich hadden doen doen vestigen.
Op het te Londen gehouden, mijnwer
kers-congres waren negenhonderd tien
duizend arbeiders vertegenwoordigd. Vol
gens het programma is het doel:
lo Toenadering te brengen tnsBchen de
verschillende nationaliteiten der wereld.
2o. Den arbeid per dag tot acht uur te
beperken. 3o. Een voldoend toezicht over
de mijnen te verkrijgen en het recht der
mijnwerkers om de inspecteurs, die door
den staat bezoldigd worden, te verkiezen.
4o. Samenwerking te erlangen in alle in
ternationale kwesties. 5o. Oprichting van
een comitié ter uitvoering van de ge
nomen besluiten. En eindelijk 60. gebrnik
te maken van alle wettelijke middelen
om zekerheid te verkrijgen omtrent billy-
ke contracten en een rechtvaardige be
handeling van alle geëmployeerden be
neden in de mijn of boven den grond.
Men zou zoo mogen meenen, dat enkele
pnnten billijke wensehen inhielden, doch
ongetwijfeld zijn er ook bij, die men aan
de myn-beBtnren behoorde over te kunnen
laten, altijd aangenomen, dat die goed
gereglementeerd zijn en dns van wille
keur of van machtsoverschrijding niet
ongestraft sprake kan zijn.
Het punt: Werkstaking ten einde het
bovenstaande te bereiken werd van alle
kanten bekeken, maar de Doitschers zyn
daar niet voor en de Engelschen hebben
van werkstaking al zoo veel ondervonden,
dat het de vraag blijft of deze den door
slag zullen geven ten gunste van deze
kwestie.
Naar wordt medegedeeld, zal Dr.
Mezger aan zyn plan gevolg geven om
Wiesbaden met der woon te verlaten en zich
te Rome te vestigen, waar hy zijne prak
tijk zal voortzetten. Dit zal natuurlijk weer
een gevoelige slag zijn voor eerstgenoemde
stad, waar de voornaamsten der wereld
zich verdringen om de massage-kuur van
den beroemden doctor te gaan. Men zegt,
dat te Rome reeds eene geschikte woning
voor Dr. M. in gereedheid wordt gebracht.
Als van het voorloopig plan niet wordt
V