HAARLIMSCH
Eerste Blad.
No. 87.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86. Veertiende Jaargang,
144.
van WOENSDAG 2 November 1892.
E E 0 IT I E E.
TELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden. ,25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk.
Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentien worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlang9 verschenen werken, op aan
vrage ter bezichtiging te verkrijgen bg
De Erven Loosjes, te Haarlem.
2WAARDEMAKER-V1SSCHER, Mevr.
Grootmoederf 3.50.
KIPLING, RUDYARD, Uit de bergen
geb. 2 90.
BRET-HARTE. Van niet tot iet1.90.
ELKEB1TH, J. Levensernst. Korte ge
dachten op iederen dag des jaars voor
oud en jong, geb1.90.
VALETTE, T. G. G. Jaarboek van het
hooger en middelbaar onderwijs 1892/93 .90
MAURITS, „Ups" en Downs" in het
Indische leven 2 dln5.90.
5YLVA, CARMEN. Uit twee werelden
Ing. 2.- geb. 2.40.
LIKSQN, HELE NE, Verkeerd begrepen. .10
YERCOULLIE, Schets eener historische
grammatica der Nederlandsche taal.
Met 2 kaarten. Phonologie en Flexie. 1.25.
MURO, De grenzen van kiesbevoegdheid
beschouwd in verband met het Wetsont
werp tot regeling van de uitoefening
van het kiesreeht voor de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal en de Pro-
viuciale Statenv.25
HARTMAN Jz. H. G. Het gemeentewezen
in Nederland en België. De wettelijke
voorschriften in beide rijken, betreffende
de gemeente als politische eenheid.2.
'HIJMANS, W. F. H. Massage en heil
gymnastiek. Practiscbe Voorschriften
eD wenken2.40.
&QLFF,_A. H. VAN DER, Theoretische
en practiscbe vragen over de vrije en
orde oefeningen der Gymnastiekw .20
LEEUWEN, Dr. E. H. VAN, Bijbelsche
Godgeleerdheid. I De leer aangaande
God2—
De n euwe Gids 8e jaarg. afl. I1.80.
Pel jaargang van 6 afleveringen7.50.
BUCHNER, Prof. Dr. L. 's Menachen
Levensduur. Popuiair-wetenschappelijk
Handboek afl. I Compleet in G afl. a..40
DOESBURG, Dr. J. J. Geschiedenis dej
Grieken, all. 1, Compleet in 10 afl a. .35
HACKLiiNDER F. M. Eene geschiede
nis zonder Daam afl. I Compleet in
32 all. a—.10
Feestgave op Menno Simon's 4e eeuw
feest 149 i—1892.
HUT VAN 'T AL. Meer tramwegen in
Haarlem.25
BRUNA'S Verjaardag-Album geb1.50.
Buitenlandscbe nieuw verschenen werken
GRAETZER, Dr. EUGEN. Die thera
peutische Praxis des Arzte3 bei 445
krankheitsformen. Ein Ilepetitorium und
Nachschlagebuch für Arzte undStudie-
reude2.75. j
KüHNER, Dr. A. Allgemeine und Spe-
zielle kranken-Diatetik für praktische
arzte3.90.
MüLLER, F. MAX. Physisché Religion.
Vorlesungen. Ans dem Englischen über-
setzt von Dr. R. Otto Franke6.50. j
JUNKER VON LANGEGG. FRED-
ADA LB. Krypto-monotheismus In den
Religionen der alten Chinesen nnd an
deren Völker1.I
HERZOG, JOH. ADOLF. Die Schule
und ihr Deuer Anfbau auf natürlicber
Grundlage1.05. j
REYER ED. Geologische und geogra-
phisehe Experiments Heft 1 Deforma
tion und Gebirgsbildung1 05.
RIESEWETTER. Dr. MED. F. Erste
Hilfeleistung bei Unglücks- nud plötz-
lichen Erkrankungsfallen2.95.
HAEUSELM ANN'S Letztes Zeichen-
taschenbuch fïir den Lehrer2.10. I
WACHSMUTH, Dr. G. F. Cholera,
Brechdurchfall und ihre verwaudten
Krankheiten0.65. j
DURAND HIl'POLYTE. Hollandc et
Hollandais d'apres nature6.60.
La France artistiqne et monumentale I,
publié par la société de l'art francais. 13.75.
FACHS, J. Histoire de la Botanique, geb. 4.95.
REN AN, ERNEST. Feuilles détachée9.1.90.
MILLAIS, J. G. Game Birds and Shoo
ting-Sketchesgeb. £4.50.
DISTANT, W. L. A. Naturalist in
the Transvaal.geb. 13.65.
Bovenstaande werken zgo voorhanden
bij de boekhandelaars de erven Loosjes.
De 31ste October was be9temd voorde
begrootingsdag.
De Raad der gemeente vergaderde in
min of meer gedrukte stemming. Niette
genstaande alle buitengewone onkosten
vermeden waren, moest de personeele be
lasting met 90 opcenten worden verhoogd
en de hoofdelijke omslag f 48,000 booger
geraamd worden om het evenwicht tnsschen
uitgaven en inkomsten te bewaren.
Alsof dit niet genoeg ware, werd de
zitting geopend met een mededeeling van
den voorzitter over de choleragevallen al
hier, die tot een uitgebreid debat aanlei
ding gaveu.
De Voorzitter constateerde dat den
20s'en zich een cholerageval had voorge
daan en dat toen wel de barak, maar nog
niet het meubilair en het personeel gereed
was, weshalve de lijder naar het St. Eli
sabeths gasthuis was vervoerd. Men kon
aldaar rekenen op de hulp der broeders
van Johannes de Deo, maar voor vrou-
weiyke patiënten zou men ziekenverpleeg
sters bekomen van de bnrgerziekenver-
pleging onder bestuur van Mevr. Postma.
Het Gemeentebestuur scheen voorts aan
de omliggende gemeenten een schrijven te
hebben gericht, waarnit bleek, dat de ba
rak alleen was ingericht voor ingezetenen.
De Heer van Styrum vroeg hoe men
dit moest opvatten en of vreemdelingen,
die in Haarlem worden aangetast, dan niet
worden opgenomen.
Het bleek nit een verklaring van den
Heer de Kanter, dat de bedoelde oircnlaire
alleen gediend had om de naburige gemeen
ten te waarschuwen, dat zij voor hunne
eigen zieken moesten zorgen, maar dat
elk, die op Haarlemsch grondgebied werd
aangetast, in de barak zou worden opge-
nomeD, als de dokter verklaarde dat hij
lijdende was aan cholera.
De Heer Krol vraagt nadere ophelde
ringen, omtrent het feit dat de burgemees
ter den 19(len had verklaard dat de barak
gereed was en dat hij eerst 7 dagen later
in gebruik kon worden genomen.
De Voorzitter herinnert, dat het Gemeen
tebestuur meende gereed te zij nomdat
volgens zijn meening het Elisabeths gast
huis met zijne barakken voor besmettelijke
ziekten ruimschoots in de eerste behoefte
kon voorzien. Toen de Raad evenwel ver
klaarde een afzonderlijke barak te willen
oprichten, hadden B. en W, met de meeste
nauwgezetheid aan dien wensch voldaan,
en den 19den Oct. was de barak dan ook
gereed, maar nog al het ameublement niet
aangevoerd.
De Heer Lodewijks merkt op, dat de
barak den 21sten njet gereed was, waarop
de Voorzitter ten antwoord geeft, dat bij
alsdan verkeerd is ingelicht.
De Heer Klein meent, dat het Gemeente
bestuur van den neutralen weg is afge
weken door de verpleging over te laten
aan de broeders van Joh. de Deo.
De Voorzitter en de Wethouders ko
men ernstig tegen deze beschuldigingen
op. Er kon niet beter voor de zieken en
in het belang van de stad gehandeld wor
den dan thans is geschied. De broeders
behandelen zieken van elke geloofsbelijde
nis. Voor verpleging en voeding behoeft
geene buitengewone onkosten te worden
gemaakt, en voor de verpleging der vrou
welijke patiënten werd van elders hulp
Men kon toch niet voor elk lijder een
verpleger van zijn gezindte hebben.
De Heer Macaré merkte daarenboven
op, dat een choleralijder daar wel nimmer
om denken zal en de Heer Bijvoet dat
in het St. Elisabeths gasthuis alle ver
plegers Protestant zijn, maar dat daarop
nog nimmer door Katholieken aanmerking
is gemaakt.
De Heer de Kanter verzekert, dat nie
mand zal gedwongen worden zich door de
broeders te laten verplegen, maar is dank
baar, dat deze gelegenheid aan de gemeen
te is aangeboden. Er is geen sprake van
eenige uitsluiting.
Nadat nog aan Mej. A. H. Donck op
haar verzoek eervol ontslag was verleend,
alc onderwijzeres kwam de begrootiög aan
de orde.
Als gewoonlijk werd volgens de op
merking van den Heer Stolp, de nering
naar de tering gezet, dat wil zeggen men
behandelt eerst de uitgaven en daarna
de inkomsten.
Bij de algemeene beschouwingen drong
de Heer Tjeenk Willink aan op her
ziening der verteringsbelasting. Het ging
niet langer aan te wachten tot de Ge
meentewet zon zijn herzien, zooals B. en
W. zich voorstelden, want dit kon toch
wel zeer lang nog duren. Hij wilde op
het voorbeeld van Rotterdam, de belas
ting herzien en aan B. en W. opdragen
daartoe in den loop van dit jaar een voor
stel te doen.
De Heeren Waller en Enschedé ver
klaren zich tegen de herziening.
Er wordt besloten deze quaestie in de
volgende vergadering nader te bespreken.
De Voorzitter opende met een ernstig
woord van waarschuwing.
Reeds herhaalde malen heeft hij een
dergelijk woord gesproken, o. a. by het
verleenen van het subsidie die aan het
muziekkorps, en aan bet Koloniaal Mn-
senm. Men heeft zich daaraan niet gestoord.
Nogmaals wil hy dns zyn waarschu
wing herhaleD. De onderwyswet kost aan
Haarlem meer dan aan eenige gemeente,
omdat Haarlem naar verhouding het
sterkst toeneemt in zielental. Verleden
jaar kwamen er 3000 mensehen by.
Maar ook het M. O. kost te veel.
f 10.000 verhooging wordt aangevraagd
voor de H. B. S. met 5 jarigen ourens.
141 jongelieden van onders die niet hier
woonachtig zyn, bezoeken onze H. B. S.
en het gymnasium.
De leeraren huisvesten die jongens, en
honden zoodoende als 't ware een kost
school, waarvan de gemeente de kosten
betaalt.
Gemeenteinstellingen als 't St.Elisabeths
gasthuis slniten jaar op jaar met de kos-
sten die maar nit de gemeentekas moe
ten worden aangemeld.
Men moet daarom met krachtige hand
bezuinigen waar men kan, wil men de
gemeenteflnantien Diet geheel in de war
brengen.
Vroeger klommen de inkomsten met
de accynsen daarna met het f der per
soneele belasting, nadat dit echter is ge
fineerd, is de nood telkens hooger geste
gen. Haarlem wordt bovendien zeer wei
nig door de Regering gesteund, daar het
subsidie voor het M. O. nu reeds sinds
jaren niet hooger is gestegen dan tot
f 7000.
De heer Krol heeft wel eens hooren
beweren dat in Haarlem te veel aan het
onderwijs werd uitgegeven. Hy heeft
Haarlem daarop met andere gemeenten
vergeleken, en komt dan tot het besluit,
dat in Utrecht per inwoner 2.30, in
Haarlem ƒ2.53, in Leiden ƒ3.74, en in Arn
hem ƒ3.41 wordt uitgegeven. By het
M. O. koBt iedere leerling aan Haarlem
ƒ155, aan Leiden ƒ194, en aan Arnhem
282.
Op de Gymnasium zyn de cyfers als
volgt: voor Haarlem 298, voor Leiden
244, voor Arnhem ƒ250 en voor Utrecht
950 per leerling. Haarlem overdryft dns
niet ten opzichte van het onderwys.
Na deze algemeene beschouwingen
kwamen de afzonderiyke artikelen ter
Daarby verkreeg de oudste bode, J. Ko
per, een verhooging van 50, de jaarwed
de van den Heer Holterman wordt ge
bracht op ƒ1400 die van den Heer J.
Verkoren op 1600.
By No. 118 wordt een bedrag van
ƒ54,000 geraamd voor een nienw school-
De post jaarwedden van onderwyzers
wordt van f 105,000 op f 107.000 ge
bracht. De Gemeenteraad beschikte af-
wyzend op eenige rekesten ingediend, met
het doel van algemeene lotsverbetering
der onderwyzers De daar gevraagde ver
hooging zon tot een meerdere uitgaaf van
16.000 leiden.
De Heer Krol vroeg 100 meer voor
belooningen en eereblyken, maar onder
vond zooveel tegenkanting vooral van de
zyde van den Heer Klein, dat hy zyn
amendement weer introk.
De jaarwedde van den Heer H. J. Cal-
koen wordt met 200 verhoogd, die van
den Heer A. van der Voort bepaald op
2400.
De bezoldiging der stads-geneeskundi-
gen wordt van 400 op 500 gebraoht,
die van den oogheelkundige op 400.
Het tekort op de begrooting van het
St. Elisabeths gasthuis had het Gemeen
tebestuur zeer ontstemd. Een der Afdee-
lingen wilde inplaats der aangevraagde
32,000 sleohts 15,000 toestaan.
De Heer Cnoop Koopmans verdedigde
het beleid van regenten. Deze deden slechts
wat in de verordening hen was opgedra
gen, en het ging dus niet aan hun de
middelen te onthouden die ze noodig had-
deD, om daaraan te voldoen. De eertyds
bloeiende finantien van het Gasthuis wa
ren door de verbouwing, op last van den
Gemeenteraad geschied, geheel nitgepnt.
Daarentegen was het aantal zieken in de
laatste jaren buitengewoon toegenomen.
De onkosten voor eiken zieke waren geens
zins hoog te noemen en bedroegen slechts
1.55.
De Heer van der Mersch vraagt wat
men met het saldo zon aanvangen, de Heer
Kruseman of regenten wel recht hadden
pensioenen nit te keeren. De Heer van
den Berg wenscht de doktoren er op te
wyzen vooral geen zieken naar het gast
huis te zenden die te huis behoorlyk kon
den worden verpleegd. De Heer Macaré
acht het cyfer niet te hoog met het oog
op onze bevolking, vooral niet omdat er
in vroegere jaren voor het armwezen al
hier zoo weinig is uitgegeven.
De Heer de Kanter is van oordeel dat
regenten ten volle verantwoord zyn, maar
zou het reglement willen herzien.
De Heer de Haan,verwyt de gemeente
dat ze steede het Gasthuis te veel heeft
laten betalen. Thans is het de plicht van
de gemeente om het gasthnis te onder-
Btennen.
De Heer Cnoop Koopmans antwoordt,
dat de saldo's weer ten bate komen der
volgende rekening, dat de pensioenen
quaestie later kan worden uitgemaakt en
dat hy met den Heer van den Berg ge-
