HAARLEMSCE TELEPmet AMSTERDAM.
PREDIKBEURTEN
Eerste Blad.
No. 2.
Uitgave van DE ERVEN LOQSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Vijftiende Jaargang.
Ned. Vereen, tot bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
op Zondag 8 Januari 1893.
Nederd. Herv. Kerk.
imrEnnEuu)
ABONNEMENTSPRIJS: Z^ERDAG 7 Januari 1893. VERSCHIJNT-
Per drie maandenT ,25.
franco p. post —,40. Prijs per Adrertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel Dinsdag- en Vrijdagavond
Afzonderlijke nommors 3 centen per stuk. meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte,
Advertmtiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, dis alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
Groote Kerk.
"Voorrn. 10 nre, Knottenbelt.
Nam. 2 ure, Veen.
Doopebediening.
's Avonds 6 ure, Hoog.
Voorbereiding en beveetiging.
Nlenwe Kerk.
Voorm. 10 ure, Dr. D. C. Thijm, pred. te
's-Gravenhage. (Voor Van Lennep).
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Moeton.
Woensdag 'e av. 7 ure, G. van Asselt,
Oud-Zendeling. Collecte voor de zending.
De Heer van Asselt ie voornemens
zegeteekenen van de macht des Evan
gelies te toonen.
Bakenesser Kerk.
(Voor de Kinderen).
Voorm. 10 nre, Hübrander,
Godsdienstonderwijzer.
Eglise Wallonne.
Dix heures, Debry.
Gereformeerde Kerken.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 nre, 'gav. 5 nre, Mulder.
Woensdag 'eav. 8 nre, Mulder.
Klein Heiligland).
Voorm. 10 nre, 'sav. 51/2 nre, Schotel.
Vonderdag 'sav. 8 nre, Schotel.
Ridderstraat
Voorm. 10 nre, 's av. 6 nre, Langhout.
Lnthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Poolman.
Bevestiging van Kerkeraadsleden.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, de Vries.
's Avonds 6 nre, llesta.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 nre, Tideman.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 nre, Weiss.
Chr. Bewaarschool, t. Heerenvest.
Maandag 'sav. 8 ure, Moeton. Bijbellezing.
2 Samnël 5 1 v.v.
Lokaal in de Oranjestraat.
Vinsdag 's av. 8 nre, de Heer Slotemaker
de Bruin, Theol. Cand. Bijbellezing.
Lokaal „Weten en Werken."
Ged. Oude Grachtbig de Turfmarkt.
Vonderdag 's av. 8 nre, Knottenbelt.
Bijbellezing. Job. 18 28 v.v.
Ds. Hoog zal in deze week nog geene
catechisaties honden.
Door Ds. Moeton met dankzegging ont
vangen f 10.„voor znster Greta, om
te beBteden voor arme kinderen in de wijk,
van een meisje en een jongetje."
Ds. Knottenbelt bericht met dankzegging
ontvangen te hebben voor de zending eene
gesorteerde oolieotie binnen- en bniten-
landsche postzegels ten bedrage van 6428.
Aan het verzoek zal worden voldaan.
Bennebroek.
Voorm. 10 nre, J. A. Gertli van Wijk Jr.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, J. C. Boon.
Evang. Luthersche Kerk.
Voorm. 10 nre, K. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 nre, Sepp.
Bloemendaal.
Voorm. 10 nre, B. J. Swaan,
Pred. te Haarlem.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, J. B. Slotemaker de Bruine.
Theol. Cand.
Woensdag 's Avonds 61/2 nre, J. Knylman,
Hillegom.
Voorm. 10 nre, M. Buchli Pest.
Houtrijk en Folanen.
Voorm. 91/2 nre, Veen,
Pred. te Haarlem.
Sandpoort.
Voorm. 10 ure, geen dienst.
's Avonds 7 ure, J. van Loenen Martinet.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, T. Hoog.
Velsen
Voorm. 10 ure, H. Waardenburg.
's Avonds 5 nre, H. Waardenburg.
's Avonds 7V2 nre, Evangelieverkondi
ging op de Heide, de Heer van Zweden.
Maandags 's Avonds 7V2 nur) de Heer
Karmelk van Amsterdam. Over de Zen
ding in 't lokaal voor Chr. belang.
Donderdags 's Avonds 71/2 nre Samen
komst in 't lokaal voor Christ, belang,
II. Waardenburg.
Zaterdags 's Avonds 71/2 nur, Evangelie
verkondiging op de Heide, de Heer van
Zweden.
Zandvoort.
Voorm. 10 nre C. Barneveld.
Nam. 2 nre, C. Barneveld,
Doopebediening.
TOONKUNST.
De Zangvereeniging van onze Toonknnst-
afdeeling mag er zioh van verzekerd hou
den, Woensdag avond, door de uitvoering
van Max Brnoh's Odysseus, aan de tal
rijk opgekomen leden der afdeeling een
groot genot te hebben verschaft. De ver
tolking van dit oratorinm mag, dank zij
de degelijke voorbereiding van Koor en
Orkest en niet het minst de gelukkige kenze
der Solisten nitnemend geslaagd heeten.
Gelijk alle menschenwerk kleefden der
uitvoering kleine gebreken aan, doch deze
verhinderden niet te komen tot een hoogst
gnnstigen totaalindruk. Wij meenen dan
ook, dat dit Toonkunst-concert mag ge
rangschikt worden onder de beste van de
laatste jaren. Het toonwerk zelf droeg
daartoe het zijne bij. Hoe men moge den
ken over de waarde van Brneh's muze,
tot welk beslnit men moge komen bij
eene vergelijking van zijne oratorische
werken met de scheppingen der oude
meesters en eindelijk, welke plaats men
den componist meent te moeten aanwij
zen onder de hedendaagsche componisten,
ieder zal door deze uitvoering tot de er
kenning zijn gekomen van des componis
ten groote, ongemeens talenten.
Bij de uitvoering van Odysseus komt
het allereerst op het Koor en het Orkest
aan; zij hebben het leeuwendeel te ver
richten.
Voor het Koor is de taak meer afmat
tend dan mnzikaal hachelijk bij de mas
sale behandeling der stof wordt van de
dames en heeren veel gevergd. Voor het
grootste deel nn was het Koor tegen de
kracht eischende koren opgewassen en
meermalen gaf het verrassende effecten te
genietenhier en daar hadden de atta
ques beslister, de intonaties zuiverder kun
nen zijn. In de rustige, meer gedragen
koren werd een mooie klank ontwikkeld
en kwamen de nnanceeringen goed tot
haar recht. De zangen der Phaaken munt
ten in dat opzicht nit. Het Willkommen
Fremdling is een van die breede koor-
nummers waarvan Bruch het geheim heeft.
Het dameskoor, hoewel aanmerkelijk in
aantal geslonken, hield zich goed. De
klank van de Alten is zeer welluidend
en verraadt de aanwezigheid van voor
treffelijke kraohten. In de 3de en 6de
scène hadden de dames een uiterst dank
bare taak te vervallen.
Wat het orkest betreft, het behoeft
nanwlijks gezegd, dat de verrichtingen
ervan behoorden tot het meest volmaakte
deel der uitvoering. De groote eenheid
en zekerheid, waarmede dit orkest werkt,
de wonderschoone klank, voortgebraoht
in telkens wisselende combinaties van
instrumenten, de bijzondere fijnheid, waar
mede de instrumentale schoonheden van
het werk werden ontvouwd, trokken beur
telings de aandacht en boden op zich zelf
reeds een bron van hoog genot aan. In
de forto's maakte het grootsche klankvo
lume meermalen een overweldigenden in
druk. Waarlijk, het mag een voor
recht heeten, de taak der begeleiding
aan zulk een keurkorps toevertrouwd te
zien.
Van de solisten roemen wij in het bij
zonder de wijze waarop MejuffronwAemann
zong. Inderdaad, zij heeft de gelegenheid om
revanche te nemeD, op den voor haar min
der gelukkigen Bach-avond, niet ongebruikt
laten voorbij gaan. Wederom heeft zij met
haar diep uit het hart wellenden zang
tot aller gemoed gesproken. Als artiste,
in den hoogeren zin, staat zij ongetwijfeld
boven Paul Haase.
Deze zong de titelpartij met veel uit
drukking en een mooi, manlijk, vol ge
luid. Zijne voordracht getnigt van dat
diepe inzicht en dien waren adel, welke
alleen het eigendom zijn van waarachtige
kunstenaars. Waar Odyssens optrad als
held, schoot Haase te kort in kracht,
doch die tekortkoming werd ruimschoots
vergoed door den gloed der nitdrnkking,
die zijnen zang bezielde. De meening dat
hij nevens Mejuffrouw Asmann heerlijke
oogenblikken heeft geschonken aan zijne
hoorders, zal gewis op geen tegenspraak
stniten.
Mejuffrouw de Boever was in het twee
de deel beter dan in het eerste. Haar
gelnid mist in de hoogte den noodigen
glans om het oor weldadig aan te doen,
doch klinkt daarentegen in de middento
nen zeer mooi.
De party van Nansikaa vond in haar
een waardige vertolkster. Het kleine duet
van Odyssens en Nansikaa Bettler und
Fremdlinge en het daarop volgende Wie
er strahlet behoorden tot hare glanspun
ten.
De heeren van Dninen en Franse braoh-
ten de kleinere bas - en tenorsolo's vol
doende tot hnn recht, evenals de de dames
en heeren nit het Koor welke aangewezen
waren voor de Sirenen-en de Matrozen-
koortjes.
De heer Robert, de leider van het ge
heel, heeft bg deze uitvoering opnieuw
getoond, de vastheid te bezitten in welke
de macht van den dirigent zetelt. Met
nimmer wyfelende zekerheid heeft by de
breede schare van uitvoerenden aangevoerd
en weten te bezielenhet schip met groote
stunrmansknnst over de klippen heen
gebracht, waarop het zoo licht had kun
nen stranden.
Een woord van dank voor zgne wak
kere leiding mag hier niet achterwege
bljj ven.
B.
Weten en Werken.
Bij de eerste lezing, die dit jaar in ons
gehoorzaaltje plaats had, trad de Heer
A. van der Voort op, een der heeren, hg
de stamgasten van den kring zeer ge
waardeerd.
Dezen avond was tot ontwerp gekozen
Ons planetensstelsel. d. w. z. dat, waar
onze zon het middelpunt en onze aarde
er eene planeet van is, nitmakende met
honderd en zestig planeten ons stelsel,
in orde gehouden in hoofdzaak door de
zwaartekracht. Het eerst kwam de grootte
van de zon ter eprake, en toen overviel
one een kleine duizelingons begrip van
getal en maat is zoo beperkt, dat wg ter
vergelyking ons telkens hoeveelheden
moeten ontleden. Als we b. v. b. vernamen
dat de zon eene inhond heeft vanvgfen
dertig billioen geografischs mglen, dan
dienen we een begrip te hebben van èèn
zoo'n mgl. Stel eens, maakte Spreker dui-
delgk, dat Adam voor zes duizend jaar
eene machine had te werk gesteld die
elke seconde een steen van drie voet
had gelegd, dan zon de eerste laag van
één vierkante mgl pas na achtien jaren ge
legd zgn en als tien machines werkten, zon
Adam jnist omstreeks dezen tgd gereed
zgn. Ziet, onze achting voor een knb.
geogr. mgl begon te rijzen en toen, al
konden we 't niet in cgfers uitdrukken'
konden we vatten dat de zon dan ook
wel capabel was tot haar werk, het ge
heels zaakje in evenwicht te honden.
Om de zon waarom men toch zon
niet met een hoofdletter sehrgft en waar
om zg in 's hemelsnaam toch tot het
vrouwelgke geslacht behoort bewegen
zich in volgorde Meronrius, Verns, Aarde,
Mars, dan 130 kleine hemelliohamen, ver
volgens Jupiter, Saturnns, Uranns en
Neptnnns, de laatste heeft lang incognito
deel uitgemaakt van ons stelselmen wist
zgne plaats, zijne zwaarte, zgn afstand,
maar niemand had hem gezien, zgn
bestaan had men opgemaakt nit de
storingen in de baan van buurman Uranns.
De knappe rekenaars, die Neptnnns be
paalden, vonden hnn nitcgferen bekroond
toen de Duitsoher Struve hem met 'n zeer
sterke telescoop eindelgk ter bepaalde
plaatse ontdekte.
Copernicus was de eerste die leerde dat