HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 13.
Vijftiende Jaargang.
144.
van WOENSDAG 15 Februari 1893.
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
TELEPHOONNÜMMER
TELEPHONISCHE VERBINDÏN9
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenr ,25.
franco p. post 40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk.
Prijs per Advertentie ran 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groete letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlaüg9 verschenen werken, op aan
vrage ter bezichtiging te verkrygen bij
De erven Loosjes, te Haarlem.
MEIJENDAL. A. C. VAN. Toch ver
zoend 2 dlnf 4.90,
REEPMAKER. M. Twee slachtoffers... 3.50.
Wenken voor vrouwen, die geheel of ge
deeltelijk in eigen onderhoud moeteu
voorzien1
DISSE EN LABBERTÉ, Het bewegings
spel. Handleiding voor ouders en op
voeders1 25.
LEOPOLD KATH, Aanschouwingslessen 0.90.
SCHEEPSTRA WALSTRA, Natuur-
kennis voor de volksschool. Tweede deel
tje A0.30.
idem idem Derde deeltje A0.30.
RIDDER,5F. C. J. DE, Het loodrechte
schrift. Handleiding0.40.
idem. Schrijfboek No. 10.10.
Miehiel Adriaansz. de Rnyter. Kinder
cantate voor soli, koor en piano. Woor
den van W. H. Hasselbach en muziek
van A. Lijsen. Partituur zonder hege
leiding0.50.
Buitenlandsche nieuw verschenen werken
Universum. Illustr. Famïlien-Zeitschiift.
IX Jahrg. Heft 10.35.
SCHLIMBACH. G Fibel0.35.
WUNDERLICH U. Wegweiser für El-
tern und Lehrer bei Einführung der
Steilschrift0.30.
DOELTER Ds. C. Edelsteinkunde3.25.
GIJP, Tante JoujouJ .90*
Le Bambou. Périodiquc illustré. Tome I 1.40.
LYON Georges, La philosophic de hob-
bes1.40.
BARDOUX. A. Les dernières années de
La Fayette 1792—1834- 4.15.
BERNARD FELIX, Elements de paleon
tologie. Premier partie. Pro cplt...... «11.
HATCH, FREDERICK H. Text-hook
of petrology, containing a description
of the Rockforming minerals and a
synopsis of the chief types of igreous
rocks cloth4.90.
CLERKE, ELLEN M. Jupiter and his
system0.65.
Bovenstaande werken zijn voorhanden
bij de boekhandelaars de erven Loosjes.
WETEN EN WERKEN.
Met een gevoel van wanhoop zet de
verslaggever zich neder om op te tee
kenen den zakelgken inbond van het ge
sprokene door den Heer Cohen Stnartin
de Maandag avond-bijeenkomst van 13
Februari 1893, want de Spreker stelt
zijne eischen hoogniet door het boog
wetenschappelijke van zgne voordracht,
ook niet omdat ernst en bezieling erin
ontbreken, dan wel door den grooten over
vloed van onderwerpen, die tersprake
komt, het eene onder 't spreken voort
vloeiend nit 't andere, maar ddar zit
't lastigede overgangen, het oement
der aaneensluiting zijn niet vatbaar voor
aanteekenen, met andere woorden, 't is
moeielijk om van „zoo'n praaatje er tus-
schen door" den algemeenen indrnk weer
te geven.
Spreker had voor zich liggen eene af
levering van de Revne dee deux Mondes
en daarnit opgeslagen „Een avondpraatje"
door Maxime dn Camp, waarin de schrij
ver in den avond des levens terug ziet
achter zich.
leder heeft iets, dat hem herinnert aan
vroegere dagen, aan eene vroolijke jeugd,
of gelukkige jongelingsjaren, aan het een
of ander, dat de toovergodin van het
verledene hem in heel ander licht en
van geheel ander standpunt doet beschou
wen, dan de werkelijkheid was, welke too
vergodin eigenlijk het verledene beheerscht,
en aanleiding geeft tot het terngwenschen
van den goeden ouden tijd. Zoo kleurt zij de
beelden van b. v. b. onzen de Rnijter en
plaatst dezen populairen held op een voetBtuk
waardoor men zon komen tot de con
clusie; zulke mannen bestaan niet meer
en dat vond Spieker toch wel wat erg.
Zóó brengt de dichter Hofdijk zgne edel
lieden in het wazige licht van het ver
leden tot de volmaakthedende nnchtere
geschiedenis weet wel andere dingen van
hen te verhalen. Veel van die overschat
ting, ontstaande door den afstand waar
op ons geslacht van den voorvaderlijken
tgd verwijderd ie, wordt door de toover
godin van het heden beslist afgewezen.
De Fransche schrijver boven genoemd
vraagt: Gij wilt den onden tgd terug I
Stel u dan voor, slechte wegen, ongepla
veide straten, geen straatverlichting, zeer
primitieve middelen van verkeer en ver
voer, geen postdienst of conranten, wal
mende vetkaarsen en, voegt de Franseh-
man er hg. geen Pasteur.
De toovergodin van het verledene ie
er steeds op uit, zich van het gewoon
menschenverstand meester te maken en toch
biedt het leven voor elk een of ander
lichtpunt, zij het ook, dat dit geschiedt
onder den invloed van de toovergodin der
toekomst, die elk zgnedroomen doet droo-
men, zijne idealen doet scheppen, en toch
zijn er menschen, zoo nuchter, zoo prak
tisch, dat zij in allen en alles slechts de
bloote materie zien.
Ieder genot is een zegen, dat wordt
soms voorbijgezien. Is de wereld zoo zwart,
als de „mopperaars" io de maatschappij
haar afschilderen Alles wordt beter, al
les wordt mooier, men behoeft slechts bin
nen Haarlem te wonen om dit toe te
stemmen.
Weg met de stoommachines, roept men
doch Spreker stelde in een beeld van het
verleden en het heden het ongerijmde van
dien wensch in het licht en toonde aan,
dat de middenstand, door den krachtigen
invloed van het meer volmaakte werktuig
zeer was vooruitgegaan.
De toovergodin van het heden is ge-
lgk aan de asschepoester nit de sprookjes
onzer jengdzg weet alles, zij doet al
les stil en nederig doet zij haren plicht
tegenover hare meer bevoorrechte zusters,
het verleden en de toekomst. Het glazen
muiltje, door haar verloren, paste echter
niet aan den voet der godin, die in wa
zig omhulsel het verleden beheerscht;
ook kon het niet dienen voor de toekomst
godin de praktische prins moest zich tot
het heden wenden, daar vond hg een
schepsel van vleesch en bloed, dat het
schoentje paste. Dit dankte zij ook hier
aan, dat zij zonder ophef, als aller die
nares, zich de eigenschappen had verwor
ven, welke haar gestadig te pas kwamen
zonder mopperen had zij zieh een weg
gebaand door het leven en had geleerd,
dat eigen ontwikkeling een kostelijk goed
is.
Mopperen deugt tot niets en leidt tot
niets. Dank zij hnn mopperen zwierven
de Israëlieten veertig jaren in eene woe
stijn, die een gewoon mensch in acht dagen
kon doortrekken en ten slotte kwamen zij
geen van allen in het beloofde landhier
toe moest eerst een ander geslacht ge
schikt gemaakt.
Met de vermaning Denkt aan de twee
toovergodinnen, eindigde Spreker zgne
causerie. Als naar gewoonte was de zaal
goed bezet en vond de Heer Cohen Stuart
aandachtig en dankbaar gehoor.
Bochefort's blad, de lntransigeanl,
meent, dat het publiek met afsohnw zal
hooren hoe De LessepB tot vijf jaren ge
vangenisstraf veroordeeld is, eeD man aan
wien Frankrijk zooveel ie verschuldigd.
Zgn font was te hebben gehoopt Panama
te maken, gelgk hij Suez gemaakt heeft.
Te Pargs is de vraag geopperd wat
met den zetel van De Lessepe in de
Académie moet gebeureD. Het schijnt
nog nooit te zgn voorgekomen, dat een
der leden van dit offioieel college ver
oordeeld werd. In de Académie des Scien
ce» heeft men indertgd een lid, dat we-
gens diefstal van kostbare boeken nit de
bibliotheken, veroordeeld was, den dag
na de uitspraak, als lid geschrapt. Maar
als men in de Academie De Lessepe zgn
zetel onwaardig kenrt, dan wordt het voor
zijn opvolger een onmogelijke taak de
voorgeschreven lofrede te honden.
Als de zaak niet zoo ernetig was
zon men 't kluchtig mogen noemen, dat
in de hoofdstad van Hongarge de mi
nister van binnenlandsche zaken en de
chef van den gezondheidsdienst elkaar
aanvallen wegens hetgeen onder beider
beheer staat. De minister heeft in een
officieel stnk ernstige grieven wegens de
verwaarloozing der openbare gezondheid
doen hoorende heer Gebhardz beant
woordt dit niet met een weerlegging,
maar met het geven van eene schildering,
die een erbarmelijken staat van zaken
onthult, van de lokalen in en bniten de
hoofdstad, waarin de politie ieder, die
gearresteerd wordt, opsluit. In Hongarge
ressorteert dit onder het departement van
binnenlandsohe zaken. Als nn beide hee-
ren maar eens de handen aan 't werk
willen slaan.
Het is misschien alweer niet kwaad,
dit bespreken van publieke zaken door
de belanghebbenden, maar dat dit zoo
in 't openbaar zou geschieden, hiervan
had men zeker geen verwaohting.
Niet alleen de republikeinen weren
zich in SpaDje, ook de Carlisten doen
dit. Vooral in de Baskische provinciën
valt een levendige Carlistische beweging
waar te nemen. Naar men zegt, laat de
regeering haar de meest gewensohte vrij
heid, teneinde de gemoederen niet tot
weerstand te prikkelen. Opnieuw wordt
verteld, dat don Carlos van zgne aan
spraken afstand zou willen doen ten be
hoeve van zgn zoon, dien de pans zon
wensohen nit te hnwelgken aan de prin
ses van Asturië.
Zoo zon het dan toch nog mogelijk
zgn, dat de familie van don Carlos te
eeniger tgd de Spaansohe troon beklom
en dan zou waarscbgnlgk een eind ge
maakt zgn aan de moeielgkheden, die
sedert lange jaren door de Carlistische
beweging Spanje in onrast hebben ge
bracht.
De prinses is rnim 12 jaar oud.
Dit Weenen wordt gemeld, dat er
tengevolge van ophoopingen van gs in
den Donan groot gevaar voor overstroomin
gen bestaat. Vele buitenwijken der stad
staan reeds onder water. Boven Praag
heeft het ijs in de Moldon een geweldi
gen dam gevormd, dien de genie door
middel van dynamiet poogt te doen sprin
gen. Ook in Gallicië worden rampen ge
vreesd.
Volgens het Engelsche tijdsohrift
Lancet heerseht in Engeland weder sinds
einde December de inflnenza, vooral in
het westelijk gebied van Yorkshire en
Sommersetehire. Het karakter der ziekte
is zeer goedaardig en veel minder hevig
dan bg de laatste epidemie. Ook te Brnns-
wgk, Frankfort, Niirnberg, Kopenhagen
en in tal van gemeenten in Saksen heeft
zich de ziekte geopenbaard.
Op een carnavalsfeest, hetwelk
Woensdag avond in eene restanratiezaal
te Leipzig werd gebonden, heeft een der
aanwezigen, te midden der volle drukte,
een klein vnnrwerk ontstoken. Daardoor
geraakte het decoratief der zaal in brand,
hetgeen eene algemeene paniek veroor
zaakte, waarbg alle feestgenooten zich
haastten om de vlncht te nemen. Hier
door ontstond bg de uitgangen zulk een
gedrang, dat velen met kwetsuren en ge-
scheurde kleederen er nit zgn gekomen.
Onderwgl was het lokaal door znlk een
verstikkenden rook gevnld, dat zee per
sonen bedwelmd geraakten. Dit werd
eerst te laat bemerkt, en het gevolg is
geweest, dat zg alle zes zgn gestikt.
Door eenen brand is het krankzin
nigengesticht te Dover (New-Hampshire)
vernield. Van de verpleegden zgn er vier
enveertig omgekomen.
De Panama-mannen komen er niet
gemakkelgk af, voor zooverre namelgk
de sohuldigen zgn te treffen.
Het hof heeft wegens oplichting en
misbruik van vertrouwen Ferdinand en
Charles de Lesseps veroordeeld tot vgf
jaren gevangenisstraf en eene boete eik
van 3000 fr., en Fontane en Cottu tot
twee jaren gevangenisstraf en eene boete
elk van 3000 fr. Voorts is Eiffel, wegens
misbruik van vertrouwen, veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf en eene boete
van 20.000 fr.
Er komen jaarlgks duizenden bussen
Fransche blikgroenlen binnen ODze gren
zen. Pargs alleen verkoopt jaarlgks 24
milioen bossen. Aan dat Fransche goed
geven velen om het schoone niterlgk de
voorkeur boven ons Hollandsch product.
Hoe verkeerd dit is, kan men beoordeelen
nit het geen hier volgt:
Dr. Van Hamel Boos heeft een verge-
lgkend onderzoek uitgevoerd van eenige
Fransche en Hollandsche in blik geconser
veerde doperwten, d. i. de groente, die het
meest aan kunstmatige koperkleuriDg bloot
staat. Hg kreeg de volgende resultaten.
Twee soorten Fransche waar gaven per
kilo gemiddeld 255 mgr. gekristalleerd
kooperenlfaat en 65 mgr. metallisch ko
per; de waar eener derde Fransche fa
briek gaf 107 en 26.
De bossen van drie Hollandsche fabrie
ken daarentegen vertoonden geen van al
le een spoor dezer metaalverbindingen.
De Spaansche geleerde Don Joaqnin
Hazafiaa y la Bna heeft te Sevilia een
werk in het lioht gegeven, getiteld La
Imprenta en Sevilia, waarin de boeken
worden vermeld tnsschen 1475 en 1800
in die stad gedrnkt. Er worden 151 boek
drukkers in genoemd, die aandeel hebben
gehad aan de invoering der boekdrukkunst
in Spanje. Daardoor komen acht Dnitsche
firma's voor, die van 1492 tot 1546 snc-
cursalen in Sevilia vestigden. Eigenaar
dig is het te vernemen, dat de meesten
hnnner „ridder van het koninklgke hnis"
werden, eene eer, die aan alle boekdruk
kers ten deel viel, indien zg slechts kon-
