ia jrbui 'piaquooqos aqosjaSug naa uba ad/} }aq si
ÜZ" '!lz apiaz (<'}tn jsjaijiaqB ja }aiz mhoja aMg"
•qbjqjaa agps ap aip 'a}sjaa ap sbm fig
•uazaqjaA 3} §00
}aq }in ]B ua jaaqag }aiu tuaq qosuaM nap joop qfiq
-aqaapag ua uaSjaqjaA a} puOM jBBq iqoBjq ao; jBBq
Ja aip 'siojj uapj joop pjnn^saq SajpaS jssq pjaM,
qfqaqaapaS qoiz jooa ub[d pjasdaq uaaS psq fig
puaijA uaa sjb uaguBA}uo tuaq ua puia}sa§ao} uuaap
[jz paq 'uaqaozaq uaSotn a} JBBq Sao ja JBBq fiq nu
ua 'jaijqspiaqosjB uftz do pjooMjueaS sjaiu paq fig
uapuoq uagsqosjaA qrqaS jauqaq 'jaiHBzpaajA
uaa maq aip 'uadoouq aj ubb a}jqobj; uapuaq istuoq
-ao} ap jooa fiq jaanuBM *sbm pSipjeoA^qoajaS qoo}
'pSipjnqos^uojaA jaaqaS }aiu ]b ooz 'fiq }ap 'piaqSq
-pjS ajsq ua piaqpuaqosta]aaA ajsq joop pjajsaS psq
jaojd ap do jbbmz pjnpaS uftz sjfiMqip (jz }ap '}snMaq
uba qaiz ja (jz sbm fiqjaap ua 'sbm muoja auaa (iz
3Bpmo 'uamau jjbbjav uaaS uoq fig UBq uaqajM }aiu
qoiz uaui sjb SniSipaajaq auaa do }aiu }pj00A\}ub uajq
•uapjooM}ub at do ja 'sbm qfqaSom tain tqoizui JBBq
jbbu '}aq tspcuo 'pjooM}usaq tam janq ufiz paq [jg
"uaplq uauunq tam
uaMnojA aSipjnpaS jaam ua ajag japuirn sjaooz uapaj
-aS japuo ja paq (jz ua 'uagBAaS umd ui sbm qjjj
ajaaqoS jbbjj 'uauaqosaSaoj paq puajapaujaA aj 'uaatu
-aS[b a; 'qositauiBjpojani at JBBq [jz tapmo 'uapaiq
uauunq uaa puatsjaaM stqoajs ja paq (jz ua 'uatuoqaS
-do uatqoapag apjBMiaA ajaq ui sbaa uaraau at qnajM
uio atJaaSaq atsao.tv uag 'uaSuaAtuo uaq poo muoja
aqostojt uaa uaip 'tqoajqaSaot Sb[s ua}s}ooj§ uap
JBBq puq qfijaMnq uftz uba tqouaq }ajq 'tqascuaSiin
naaaj jaaq uba tundjappicu taq qoot uiaq jooa apjaq
I9T
•atqaMdo uiaq fiq apiaq ubb atqoapaS ap tap 's}ai qoot
jbbui 'tods jaazooz tam qoo 'qqq JBBq }in Sui}qo8jaA
pjBBdaq }aiu qajds ja 'atqaBUi puazBJ raaq aip 'Buog
aoiJteag uba uaSoo ap ui Suiqqnjpwn uaa sbm jg
ua|aapjoojaA uajooq at soojap
-jbbm uamoq|oa s[8 taq uio 'uaqaozjapuo }bbj lauuaq
toojS uaa joop poouiajq taq na 'yaaq tqooqaS jaaMnl
uaa sfud uaSooq tot atp 'uapuiAjapuo taotn pusui
-ai tup 'uiaq doojqaq jaoAaS apjpztaq ua 'ftq tqosp
(/qaq pMtvqaS tooipi uaa qi tup 'uaquap pz (jz"
■pjootsjaA Sjtsuja sbm
jCojappnr) -uaSSaz at stai 'sbm tquazpoouaS ftz jaau
-UBM 'apsoojq ua pjoOM uaaS uufiq qsjds (iz 'uauaMp
-J8A uajBM 'uatazaq pnq qfqaMttq JBBq jooa (jz aip
'piaqSipaocnfuA ua piaqSpjaquado aqfqjapuiq ap ]V
•lioo UBp jauaSajjaA afsiatu taq aiqBBUi piaqjapuiux
uaSia jaaq uba jaoAaS t8H 'ua(atA afqoojdsjaAoot taq
ui uiSuiuoq jap uaddq ap uba uatuatuBtp ap sjauaA»
'apiaojA uaddq ap uba JBBq aip 'stJaqos aufg Jaaq
ua ubbS at joao ajapuB taq do djaMjapuo auaa taq
uba ujo ptaqqft|aqqBUiaS ajsq 'qoB( uapuapingaM 'nat
-qoBZ JBBq 'uajaiueui aSi]|BAaq ajaq tam muoja aqfq
-jooqaq azap sjb napjoM uauunq ooz tioou noz (jz
•psq pjaopaq Xojappnr)
uaaStaq uba jasaq Sbba uaa (jz Saajq 'apjatsmjaot ua
SaojsapsS JBBq SjfpB|f) jfiMjat ua SipjBBA\suajapuoM
-aq sbm afsiatu aSuof taq jaAOuaSat SajpaS JBBpj 'ljuu
-jaa ua tsoaS uba puajattiqos ua puauiauui SipuaAaj
'qfqjooqaq sbm uaSatuajasp suog uiSotJajj uaSaj
-j3a ua qts sjfpB]f) sbm ua qatnaS uftz do taju qoiz
Xojappnr) apjaoA 'juu jfu nio Sap uapuaSjOA uaQ
"IAX XQXSOdOOH
891
164
was geweest haar te verlaten, ja zich daar zelfs om
gehaat. In een hartstochtelijk tooneel zou hij op zijn
gemak geweest zijn, omdat hij dat verwacht had, en
omdat hij daaraan gewend was; maar tegenover de
ze koele, half vriendschappelijke, half vijandelijke ont
vangst hem bereid door eene vrouw, die hij of woe
dend of teeder, vol innige toewijding of onbeperkt
heerschend gekend had, wist hij niet wat te zeggen,,
hoe te handelen. Hij smachtte er naar zich aan hare
voeten te werpen en hare vergiffenis af te smeeken,
maar hij was bang, dat dit haar nog grooter belee-
diging toe zou schijnen dan zijn brief. Wanneer zij
zijn huwelijk wenschte te beschouwen als iets, dat
voor haar van alle gewicht, van alle belang ontbloot
was, kon hij er haar niet aan herinneren, dat het
een trouwelooze daad tegenover haar geweest was,
die zij met recht veroordeelen kon.
Zij had dikwijls met hem gespeeld, toen hij haar
geheel toebehoorde; zij had zijn jaloezie opgewekt en
zijn toorn gaande gemaaktzij was dikwijls grillig
heerschzuchtig geweest en geneigd de macht, die zij
bezat te overschatten. In den beginne was zijn liefde
veel hartstochtelijker geweest dan de hare, maar al
spoedig was dit veranderd, en langzamerhand had
hare liefde de zijne verre overtroffen. Haar hart had
mede gesproken in eene verhouding, die zij eerst als
een tijdverdrijf beschouwd had, en zij had hare zin
nen meer en meer op haar koninkrijk gezet, naarma
te zij voelde, dat de schepter waarschijnlijk na ver
loop van tijd aan hare handen ontvallen zou. Zij
had hem werkelijk liefgehad; hij wist dit en juist
daarom had de gedachte aan haar altijd een gevoel
van wroeging bij hem opgewekt. En nu kwam hij
165
tot de ontdekking, dat die wroeging onnoodig ge
weest was, dat zijn zelfverwijt alleen uit zijn ijdel-
heid was voortgekomen, want het bleek nu duidelijk
dat, van alle onverschillige zaken, zijn huwelijk de
meest onverschillige zaak ter wereld geweest was voor
de vrouw, die gedurende vijfjaar niet anders dan door
zijne liefde had schijnen te leven.
Ziedende toorn maakte zich van hem meester. Hij
had er spijt van, dat hij haar had opgezocht. Hij ge
voelde, dat hij een onbeduidend man was geworden
in hare oogen, en het verlangen kwam bij hem op
haar duizenden dingen te openbaren, die hij, nu zij
hunne vroegere betrekking als vergeten scheen te
willen beschouwen, onmogelijk kon aanroeren. Hij
kon haar gedrag niet veroordeelen, daartoe bad hij
geen recht. Hij gevoelde, dat de meeste mannen er
haar in zijne plaats dank voor zouden hebben gewe
ten, dat hij zich in die voor hun beiden moeilijke
positie met zooveel tact had weten te gedragen. Hij
wist dat hij haar dankbaar behoorde te zijn voor ha
re vergevensgezindheid en onverschilligheid, en toch
gevoelde hij, dat hij liever gehad had, dat zij hem
met verwijten had overstelpt, had beschimpt, gesla
gen, alles liever dan hem op die kalme manier te
vragen haar zijn vrouw voor te komen stellen.
„Vrouwen hebben geen gevoel," dacht hij, terwijl
hij zijn toorn nauwelijks kon bedwingen; en als zij
hem met verwijten overstelpt had, zou hij gezegd
hebben„Vrouwen hebben geen verstand." Het was
een van die toestanden, waarin de man altijd ver
stoord is op de vrouw, hoe zij ook moge handelen,
want, daar hij zich er van bewust is slecht tegenover
haar gehandeld te hebben, moet haar vergevensge-
